Wederom vele deelnemers
aan „Stille Tocht"
Zendingstentoonstelling
in de Nieuwe Kerk
Nationale herdenking gevallenen
van Marine en Koopvaardij
Kransen door autoriteiten en
nabestaanden gelegd
Alkmaar
Raad weer bijeen op
Dinsdag 11 Mei
IN HET KORT
Promotieprogramma
voor WGW
In de Grote Kerk te
Beiaardbespelingen
Wilhelmus gespeeld door
tambours en pijpers
Tussen Haaks en Kuitje
BESOMMINGEN IJMUIDEN
Van Maandag 17 tot
Donderdag 20 Mei
Ned. Hervormd kerkkoor
concerteerde
Plechtigheid hij monument Voor hen die vielen"
AAN DE VOET VAN HET MONUMENT „Voor hen die vielen" wer-
den gistermorgen vele prachtige kransen gelegd als een posthumr,
hulde aan de zeelieden van de Koninklijke Marine en de Koopvaardij
die gedurende de tweede wereldoorlog om het leven zijn gekomen. Het
personeel van schepen en instellingen te Den Helder, grotendeels be
horende tot een generatie die eerst na de bevrijding bij de marine is ge
komen, markeerden de zijden van de grote driehoek, waarvan het cen
trum werd ingenomen door vele autoriteiten. De Koopvaardij was ver
tegenwoordigd door de directeur-generaal van Scheepvaart, de heer
*W. L. de Vries. Ook waren hooggeplaatste officieren van Land- en
Luchtmacht aanwezig.
Een overzicht van de plechtigheid
tijdens de toespraak van vlootaal-
moezenier J. Molenaar. Achter het
podium vice-admiraal N. A. Rost van
Tonningen en daarnaast de staats
secretaris van Marine, vice-admiraal
H. C. W. Moorman. Geheel rechts
de directeur-generaal van Scheep
vaart, de heer W. L. de Vries. Links
de kransen der autoriteiten, daar
achter die der deputaties.
DE PLECHTIGHEDEN op de nationale herdenkingsdag te Den Helder
vinden altijd hun culminatiepunt in het maritieme ceremonieel op
het Havenplein. Dat komt ook daarin tot uiting, dat men overal elders
in de stad de vlaggen, reeds des morgens om elf uur huif stok ziet wappe
ren. Anderen sluiten zich aan bij hetgeen landelijk geldt. Om zes uur
begint immers alom in Nederland de herdenkingsavond, waarvan de
organisatie in Den Helder wederom was opgedragen aan de afdeling
Den Helder van „Voormalig Verzet Nederland."
De behoefte om ook de gevallen
burgers, en dan met name degenen
die bij het verzet zijn omgekomen, te
herdenken is in Den Helder gegroeid
tot een traditie, die door zeer velen
in ere wordt gehouden. Zij brengen
dat tot uiting door deel te nemen
aan de „Stille Tocht" en zo zwijgend
en langzaam voortgaande de nagedach
tenis van de gevallen burgers te eren.
Om vijf minuten voor elf werd de
vlag aan de mast voor het monument
halfstok gehesen. Na de aankomst van
de autoriteiten sprak vlootaalmoeze-
nier J. Molenaar een korte herden
kingsrede uit, waarna vlootpredikant
ds F. Colenbrander voorging in het
„Onze Vader". Gedurende één minuut
van diepe stilte verwijlden de gedach
ten van de duizenden op en om het
plein bij degenen, wier nagedachtenis
op deze wijze voor de negende maal
na de bevrijding werd geëerd.
De chef van het militaire huis van
H.M. de Koningin, vice-admiraal N.
A. Rost van Tonningen, legde als
eerste een krans bij het monument.
De commandant Zeemacht Nederland,
schout bij nacht F. T. Burghard sa
lueerde en zijn voorbeeld werd door
alle militairen gevolgd. Namens de
Koninklijke Marine werd vervolgens
een krans gelegd door vice-admiraal
H. C. W. Moorman, waarna burge
meester mr G. D. Rehorst eenzelfde
hulde bracht namens het gemeente
bestuur van Den Helder.
Vele kransen volgden: van de Ver
eniging van Marine-officieren, de Con
tact-commissie werknemers koopvaar
dij, de vereniging van Nederlandse
koopvaardijkapiteins, de Vereniging
van beroepsschepelingen bij de zee
macht, de nationale federatieve raad
van het Voormalig Verzet, de gemeen
telijke Zeevaartschool, het personeel
der Rijkswerf, het Karei Doorman
fonds, het Prinses Margrietfonds, het
Marine-sanatoriumfonds, de stichting
„Pelita", de Marine-onderofficierenclub,
De gemeenteraad van Den Helder
komt op Dinsdagavond 11 Mei ten
raadhuize weer in vergadering bijeen.
De ambtenaar van de Kinderwet
ten houdt vanmiddag van drie tot vijf
uur spreekuur in het gebouw van de
Keuringsdienst aan de Spoorgracht.
Het wekelijkse spreekuur van
„Pro Juventute" wordt vanavond van
zeven tot acht uur gehouden aan het
adres Timorlaan 37, telefoon 2129.
De Helderse Stichting voor So
ciaal Werk houdt vanavond van half
acht tot half negen spreekuur aan het
adres Piet Heinstraat 1, telefoon 2281.
De violist Boris Lensky en de pia
nist John Friends geven vanavond een
concert in de Marinecantine.
Het toneelstuk „Waar is mijn
dochter?" van Ank van der Moer
wordt vanavond in Casino opgevoerd
door de W.S.O.V.
Het programma van de Tivoli-
bioscoop vermeldt voor heden- en mor
genavond „Ontkomen doet niet een
in de Witte bioscoop wordt vanavond
„Jeugd in gevaar" vertoond en mor
genavond „Alles is vergeten en vei-
geven".
Op Zaterdag "52 Mei spelen bas
ketballteams urt Den Helder (dames,
heren en junioren) in de nieuwe sport
hal van de BPM te Vlaardingen tegen
vertegenwoordigende Rotterdamse
teams.
de Algemene militaire pensioenbond,
de Vereniging van oud-onderofficieren
bij de zeemacht, de Bond van oud
onderofficieren, de vereniging „Onze
Vloot", de Bond van oud-strijders en
dragers van het mobilisatiekruis en
de reddersvereniging „Moed, Volhar
ding, Zelfopoffering". Een zestal na
bestaanden voegde tenslotte een klei
ne, maar treffende bloemenhulde bij
de vele kostbare stukken, die onder
de gouden letters „Voor hen die vie
len" waren geschikt.
De plechtigheid, die wederom zeer
stijlvol en correct verliep, werd door
de tambours en pijpers besloten met
het Wilhelmus. Het carré werd na
een kort dankwoord van vice-admiraal
Moorman ontbonden.
Namens H.M. de Koningin en Z.K.H. Prins Bernhard legde de vice-admiraal
N. A. Rost van Tonningen, als eerste een krans bij het monument „Voor hen
die vielen".
Onderweg werd een ogenblik halt
gehouden bij het Vliegermonument in
de Tweede Vroonstraat, waar bloe
men werden gelegd. De Stille Tocht
vond zijn eindpunt bij het verzetsmo-
nument in het Julianapark, waar de
RK harmoniekapel „Winnubst" koraal-
muziek speelde, terwijl bloemen en
kransen werden gelegd. Naar het
schijnt hebben vele stadgenoten niet
het juiste begrip voor het karakter
van deze gebeurtenis. Een veelvoud
van degenen, die aan de Stille Tocht
hadden deelgenomen, was getuige van
de plechtigheid, welke uiteraard niet
als kijkspel bedoeld kan zijn.
Gezamenlijk nam men om acht uur
twee minuten stilte in acht, waarna
tot besluit het Wilhelmus 'werd ge
speeld. Een half uur later kwamen
velen in de Nieuwe Kerk bijeen om te
luisteren naar de herdenkingstoe
spraak, dit ditmaal door ds J. Hart
kamp werd gehouden. Mevr. A. Glas-
Sinjewel declameerde o.a. het treffen
de gedicht „In Memoriam". Voor vo-
I cale omlijsting zorgde het dubbelman-
I nenkwartet „Euterpe" op fijnzinnige
wijze. Door alle aanwezigen werd ten
slotte het Wilhelmus gezongen.
De slachtoffers onder het werfper-
soneel werden na het beëindigen van
de werktijd herdacht. Nadat een man
nenkoor onder leiding van de heer
D. Ploeg een vertolking had gegeven
van „Rust in vrede" van Fred. Roeske,
legde de directeur, kapitein-luitenant ter
zee A. J. C. Bax, een krans bij de
gedenkplaat. Verscheidene bloemstuk
ken van nabestaanden volgden. Er wer
den twee minuten stilte in acht ge
nomen, waarna het „Ecce quomodo
moritur" weerklonk.
GEVAAR.
f-IET zal je gebeuren, wat
een echtpaar uit de Pas
teurstraat is overkomen'. Man
en vrouw waren reeds gans
in Bergen aangeland, toen
laatstgenoemde zich tot haar
grote schrik herinnerde, dat
zij thuis, in haar propere
keuken, op het gas nog een
pan rijst te koken had
staan
Hoe moest dat <nu?! Zou
haar verzuim niet tot brand
leiden? Gelukkig kwam men
op de verstandige gedachte,
het hoofdbureau van politie
te Den Helder te bellen en
de dienstdoende wachtcom
mandant de situatie uit te
leggen. Meteen was het leed
al vrijwel geleden, want de
politie snelde, in samenwer
king met een man van de
brandweer, onmiddellijk
naar de Pasteurstraat en ver-
schafte zich op deskundige
wijze toegang tot de verlaten
woning. De pan met rijst
stond lustig op de vlam;, de
inhoud was zelfs nog met
aangebrand.
Het gas werd uitgedraaid,
waarna het echtpaar kon
worden gemeld, dat alle ge
vaar geweken was. Gradus
meent, dat het slechter had
kunnen aflopen!
OLIE
Mader nieuws van het olie-
front. De heer A. T. Len-
nox Bovd de Britse minister
van Vervoer en Burgerlucht
vaart, heeft te Londen de in
ternationale conferentie over
de problemen, samenhangende
met de bevuiling van de zee
door stookolie, geopend. De
besprekingen worden bijge
woond door afgevaardigden
van één en dertig landen en
waarnemers van elf andere
landen. In zijn openingsrede
zei de minster: „Als vertegeri-
woordigers van de landen, die
vijf en negentig procent van
de tonneninhoud van de we-
reldvloot bezitten, verkeert
gij in de positie om iets prac-
tisch te doen om een einde te
maken aan deze ontoelaat
bare plaag".
Deminister heeft er nog op
gewezen, vernam Gradus, dat
de toestand sedert 1914 aan
zienlijk slechter is geworden.
In 1914 gebruikte slechts 3.5
procent van ale schepen ter
wereld stookolie; dit percen
tage bedraagt momenteel 37!
Over veertien dagen is de
conferentie ten einde en kun
nen wellicht de maatregelen
worden genoemd, welke ter
verbetering zullen worden
aangewend.
HONDEN
Van het politiebureau werd
gebeld, dat enkele honden
met smart uitzien naar hun
baas of naar een nieuwe
meester. Als men zin heeft in
zo'n arm dier. dan wende men
zich tot het hoofdbureau* op
de Kerkgracht. ,,'t Zijn erg
lieve dieren", berichtte de
wachtcommandant.
ONTHULD
JVe presidente van de Oor
logsgravenstichting, mevr.
H. G. van Anrooy-De Kem-
penaer, heeft gisteren op het
ereveld Kali Banteng te Se-
marang een monument ont
huld. ter nagedachtenis aan
de in de Japanse kampen om
gekomen vrouwen. Dit monu
ment werd vervaardigd door
Marian Gobius uit Voorburg
Waarvan ge mevrouw Van
Anrooy kent? Wel, enige tijd
geleden heeft uw stukjes-
schrijver bericht, dat zij be
reid was voor nabestaanden
bloemen te leggen op de gra
ven in Indonesië en van de
laatste rustplaatsen foto's te
maken. Mevrouw Van Anrooy
onthult op 7 Mei te Soerabaja
voorts een drietal maquetten,
welke respectievelijk vertonen
de beeltenis van de bevel
hebber van de slag in de Ja-
vazee, Karei Doorman, het
oude admiraalschip van Mi-
chiel de Ruyter, en de in de
Javazee ten onder gegane
kruiser „De Ruyter".
ROMMEL
^an het eind van de Reiger
straat is een stukje land,
waarop vroeger huizen heb
ben gestaan. Een bewoner van
deze straat kwam er bij uw
Gradus over klagen, dat men
op het bedoelde stukje grond
allerlei vuil neergooit. Meest
al geschiedt zulks door men
sen, die let wel! er zelf
geen hinder van ondervinden,
daar hun woning niet aan de
Reigerstraat staat. Uw stuk
jesschrijver meent, dat die
mensen voortaan wijzer moe
ten zijn; het hoort immers
niet dat een ander last heeft
van hün rommel! Wat een
stank en wat een bende geeft
het, wanneer de wind bezit
neemt van het vuil!
VERS
£en heel mooi vers, dat ev .-
wel niet voor publicatie
geschikt is, kreeg Gradus van
de week toegezonden. Het
handelde over het monument
in het Julianapark, dat, aldus
de rijmer, daar maar zonde
bloemen staat. Zonder bloe
men en verlaten. Vandaag
liggen er wel bloemen bij
zal hij begrijpen, daar gister
avond bij het monument een
korte plechtigheid heeft plaat?
gevonden. Het gaat de brief
schrijver er evenwel om. dat
aan de voet van het gedenk
teken altijd bloemen moeten
staan; in een bak of zo. Ln
hij vindt dit een taak voor de
gemeente.
DUIF
■^ellicht is er een liefheDber
in Den Helder, die een
duif kwijt is. Een dag of vier
geleden kwam er één aan
vliegen aan het adres Bad
huisstraat 96c; daar moet
men dus maar eens gaan vra
gen. Men kan de vogel er ook
gerust laten meent Gradus,
want „96c" is een goed kost
huis!
GELD
£)e heer Van Leeuwen, die
onder andere actief is voor
het Koninklijk Helders Man
nenkoor, komt nog wel eens
een babbeltje maken met Mi-
nutius en Gradus. Onlangs
toonde hij uw stukjesschrij
ver papiergeld uit de tijd van
de Franse revolutie. Het zijn
eenvoudige stukjes papier
waarschijnlijk „noodgeld"
van cinquante sols, quinze sols
sols en cinq livres. Uw Gradus
zou wel eens willen weten, of
dit ..geld" voor een verzame
laar waardevol is. Voor de
heer Van Leeuwen is het dat
wel, want tot uw Gradus
sprak hij: „Houdt u het maar
even, maar ik moet het wel
terug hebben, hoor!''
FEEST
Qisteren was de heer W. Ba-
lyon veertig jaar in dienst
van de Rijkswerf; eerst te
Hellevoetsluis, later in Den
Helder. Hij is hulpbeheerder
in Magazijn 8 en daarom was
er Dinsdagmorgen feest bij de
afdeling Magazijndienst. Na
door de directeur te zijn ont
vangen, werd hij met echtge
note en dochter in Magazijn 8
ingehaald. Daar werd de jubi
laris toegesproken door de
heren Kortenhoeven. Kramer
en Van Doorn, die namens
het personeel een wringer en
bloemen aanbood. Over de'le
vensloop van de heer Balyon,
die dus wel in de belangstel
ling stond, werd een groot
gedicht voorgelezen.
In de Grote Kerk te Alkmaar werd
een concert gegeven, waarvoor vrij
grote belangstelling bestond en waar
aan medewerkten de Ned. Hervormde
Kerkkoren van Alkmaar en Den Hel
der mede onder directie van Nico Ak
kerman. Solistische medewerking ver
leenden Freya Kee-Lemaire (sopraan),
Bella Hopman (viool) en Piet Kee
(orgel). Het programma was in hoofd
zaak samengesteld uit kleine werken
van grote meesters.
Met een zeer knap gespeelde Dori
sche Toccata van Joh. S. Bach werd
het concert geopend. Hierna zongen de
kerkkoren gezamenlijk „Jezus is ons
licht en leven" en „Ich will den Na
men Gottes loben" van Bach. In het
eerste nummer was de accentuering
wel iets te nadrukkelijk, maar de
koorzang was zuiver en beschaafd, het
geen ook in het volgend werk, uitge
voerd met orgel, het geval was. Het
bekende „Laudate Dominum" van Mo-
zart, waarin de sopraansoliste haar
partij voortreffelijk vertolkte, was
mede wel een van de beste koorpres
taties van deze avond. De orgelbegelei
ding was hier echter, vooral wat het
pedaalgebruik betreft, wel wat sterk.
Zeer correct en zuiver werd ook ge
zongen „Looft nu den Here, o mijn
ziele", een melodie uit 1665. De presta
ties van de solisten stonden deze avond
op een zeer respectabel peil. In de
liederen van César Frank en Widor
frappeerde ons weer de muzikale
voordracht van de sopraanzangeres.
Voorts was er op dit concert nog de
zeer merkwaardige kennismaking met
de violiste Bella Hopman, die in een
„Grave" uit een vioolsonate van Tar-
tini opviel door een zeer fraaie toon-
vorming en ons hierna de zeer veel
eisende „Chaconne" voor solo-viool van
Bach voorspeelde. Uitsluitend violis-
tisch gezien was dit een bijzondere
prestatie, want zij heeft een bewonde
renswaardige techniek, een prima
stokvoering en in de meerstemmigheid
een reine intonatie. Toch wist zij niet
altijd de juiste sfeer van deze compo
sitie te treffen. Zij is daar echter ze
ker toe in staat, wanneer zij zich wat
meer bezint op de geestelijke achter
grond van dit werk. Piet Kee zorgde
voor de moderne en muzikale verras
sing met Litanies voor orgelsolo van
Alain.
Tenslotte zongen de koren gezamen
lijk met Nico Akkerman's koorklassen
zeer goed „Was mein Gott Will, dass
gescheh alzeit" van Bach en „Wilt he
den nu treden" uit Valerus' Gedenck-
klank. Door alle aanwezigen werd het
zesde couplet van het Wilhelmus
staande meegezongen.
Met zeer goede herinneringen aan
dit Kerkconcert z-Tlen de luisteraars
ongetwijfeld huiswaarts zijn gegaan.
W. Schreurs.
Aanstaande Zondag speelt WGW op
eigen terrein tegen SEW (de kam
pioen van de eerste klasse B van de
afdeling Noord-Holland) haar eerste
promotiewedstrijd. Verder luidt het
programma: 16 Mei: SEW—Egmondia;
23 Mei: Egmondia—WGW30 Mei:
SEWWGW; 7 Juni: Egmondia—
SEW; 12 of 13 Juni: WGW—Egmondia.
Zoals men weet is Egmondia de kam
pioen van de eerste klasse A.
Hoewel de promotieregeling nog niet
bekend is, hebben wij toch wel begre
pen, dat de kansen voor WGW uit
stekend staan. Waarschijnlijk zullen de
twee ploegen, die uit bovenstaande
competitie de meeste punten vergaren
meteen naar de KNVB overgaan. Num
mer drie heeft dan ook nog een kans,
welke evenwel moet worden verdedigd
tegen een elftal uit de Amsterdamse
afdeling.
Het is morgen hoog water om 10.10
en 22.45 uur en laag water om 4.15 en
16.50 uur. De temperatuur van het
zeewater was 8,2 graden Celsius.
En d is nu „Vos", het paard van de groenteman, dat
's avonds loopt te grasduinen op de Dijk bij de Windwijzer.
Een typisch Helders stemmingsbeeld, velen welbekend.
Besommingen van gisteren waren:
IJm. 32 f 19.000.loggers Sch. 7 f5600,
IJm. 210 f 6450, IJm. 75 f4550, Kw. 59
f 1400, Kw. 6 f5600, Kw. 114 f 1400 Kw
38 f3850, Kw 176 f5280, Kw. 37 f5340*
Kw. 9 f 4860, Kw. 140 f4120, Kw. 48
f 7900 en kustlogger: Kw 7 f 1240. De
totale aanvoer bedroeg 6000 kisten. De
prijzen waren
P" heilb°t 3.10-2.35, gr. tong
1.72—1.63, grm. tong 1.82-1.73, kim.
tong 195—1.82, kl. tong I 1.60—1.49, kl.
tong II 1.421.35, tarbot I 1.661 34
.•7Pesr451 ,kg: gr,! scho1 62 ~42' Srm. schol
4,',klmé scho1 7°-40' kl- sch°l I 51
-28, kl schol II 40-8, schar 15-18, v.
naring 16—5.60, makreel 16.50—10.00, gr.
chelvis 28—21, grm. schelvis 30—23
lm schelvis 43—25. kl. schelvis I 35—
.7, kl. schelvis II 28—10, wijting 12—8
in O ,32r24' midd' eul 25—18, kl. gui
>7 ol kooIvls zw. 26, kl. koolvis wit
Si24.
pe,r '25 kggr. kabeljouw 20055,
gr. koolvis zw 56—42, gr. koolvis wit
6359, gr. leng 60—54.
Uitgaande van het Zendingsburcau
der Nederlands-hervormde kerk te
Oegstgeest en het Zendingscentrum der
Gereformeerde kerken te Baarn wordt
van 17 tot en met 20 Mei in de Nieuwe
kerk aan de Weststraat een zendings
tentoonstelling gehouden.
Deze expositie, kortweg „Zento" ge
naamd, maakt op het ogenblik een tour
nee door ons land, teneinde grotere be
kendheid te geven aan het zendings
werk in Indonesië en Nieuw-Guinea.
„Oegstgeest" exposeert met behulp van
een tweetal stands allerlei voorwer
pen, afkomstig van Celebes, de Mo-
lukken en Nieuw-Guinea. Ook „Baarn"
komt met twee stands, die zijn gewijd
aan Java en Soemba. Bij deze vier
stands vindt men een zendingsarbei
der, die meestal jaren ervaring op het
zendingsveld heeft en met enthousias
me en deskundigheid over zijn beleve
nissen vertelt.
Op de tentoonstelling bevindt zich
ook een stand van het Nederlands Bij
belgenootschap met een kaart van de
verschillende taalgebieden en een col
lectie in diverse talen gedrukte Bijbel
gedeelten, alsmede een stand van de
„Simavi".
De „Zento" wordt op Maandagavond
17 Mei om half acht officieel geopend
door burgemeester mr G. D. Rehorst.
Op 18, 19 en 20 Mei is de tentoonstel
ling 's morgens van negen tot twaalf
uur, 's middags van twee tot vijf uur
en 's avonds van half acht tot tien uur
voor het publiek toegankelijk.
De stadsbeiaardier, de heer Tj. Joh
Dito, heeft vanmorgen op het klokken
spel van het Monument Nederlands
Reddingwezen al een tweetal concer
ten gegeven. Men kan nu nog de vol
gende bespelingen beluisteren:
1616.30 uur: 1. Een lied van Ne
derland (Den Hartog), 2. Marsliedje
(Brandts-Buys), 3. Een scheepje (Viot-
ta), 4. Varia, 5. Mijn Nederland (Hol).
20-20.30 uur: 1. Preludium (Boëly),
2. a Wilt heden nu treden, b. Merck
toch hoe sterek, c. Bede voor het va
derland (Valerius), 3. Andante Canta-
bilé (Dito), 4. Zeemans- en andere lie
deren, 5. Wien Neêrlands bloed
(Wilms).
