MANIER VAN REKEN IN FINLAND.
ijverig werkman, oud 45 jaareensklaps is hij door eene monomanie
aangetast en verbeeldt hij zich den negenhonderdjarigen ouderdom
van Methusalem te kunnen bereiken. Hij redeneerde aldus: „Wan
neer ik de eerste vijf eeuwen zuinig ben, dan kan ik de overige vier
onbekrompen leven, en met die gedachte bezield, kocht hij bijna
geene kleederen en leefde hij slechts van afval en uitwerpselen. 11 ij
is overigens een zeer kundig man van een helder verstand.
Omtrent de kosten der spoorwegen op de gansche aarde zegt
la Science PittoresqueHet tegenwoordig spoorweg-net van de pla
neet Tellus bedraagt thans 110,934 kilometers. De daarstelliug
dezer banen kostte een kleinigheidje, 39 milliarden francs -29
milliardeu francs? Eene schoone som! Wie heeft tegenwoordig geen
29 milliarden schuld? Maar weet ge ook, wat dat is 29 mil
liarden? In goud, zijn zij een gewigt van 878,878 Ned. Tl', vormen
een rol van Duinkerken tot Algiers, en bevatten 11 milliard
20franesstukken, welke, rand aan rand gelegd, een streep gouds
zouden uitmaken, die, van Darijs over Azie zich uitstrekkende, het
Boven-meer in Noord-Amerika bereiken en alzoo drie vierde deel
des aardbodems zou omvatten. In zilver bedraagt dit gewigt 145
millioen Ned. IC, of 5 milliarden 800 millioenen vijffranes stukken,
die, nevens elkander geplaatst als de goudstukken, een vijfvoudigen
zilveren gordel om de aarde zouden daarstellen. Wat de 110,000
kilometers spoorweg betreft, als zij uit een enkelen ijzeren spoor
staaf bestonden, zouden zij niet alleen de maan bereiken, maar nog
40,000 kilometers verder strekken. Dat kan u een denkbeeld
geven van die 110,000 kilometers spoorweg en die ongelukkige
bagatel van 29 milliarden francs, die zij gekost hebben.
Uit eene officiële opgaaf blijkt, dat in de steenkolenmijnen van
Groot-Brittannie jaarlijks gemiddeld ruim 1000 menschen door
ongelukkeu het leven verliezen; in 1857 namelijk 1122, in 1850
930, in 1859 914, in 18G0 1109 en in 1861 943.
Dezer dagen werden te P or tsmoutk proeven genomen met een
kanon, dat onder het water werd afgevuurd; het resultaat was, dat
op een afstand van 30 voet een kogel eene substantie doorboorde,
die de dubbele dikte had van de wanden van den Warrior.
In de engelsche katoen-fabrijk-districten klimt de nood met
den dag. Te Preston, een stad met. 81,000 inwoners, werken van
de 26,000 daar aanwezige fabriek-arbeiders, er nog 6070 den vollen
tijd. Daar de fabrieken schier enkel oost-indische katoen verspin
nen, maar de machinerie niet voor die soort ingerigt is, hebben de
arbeiders veel minder verdienste. Halve tijd beteekent van daar
niet meer half loongeheel zonder werk zijn te Preston nu 12,460
personen.
Een koopman te Dresdew is voornemens eerlang een cursus te
openen om meisjes de kunst van boekhouden grondig te onderwijzen.
De vertegenwoordigers der verschillende gymnastiek-vereeni-
gingen in Neder- en Opper-Oostenrijk en Salzburg hebben in hunne,
dezer dagen gehouden vergadering, het besluit genomen, om bij den
rijksraad eene petitie in te zenden, strekkende om de regering te
verzoeken het onderwijs in de gymnastiek verpligtend te maken in
alle lagere scholen. Tevens is de grond gelegd voor eene naauwere
verbinding tussehen de beoefenaren der gymnastiek, door het vormen
eener vereeniging, ten einde de zaak zoo krachtig mogelijk te be
vorderen, door het houden van wedstrijden en andere middelen.
Van een hoogst belangrijk werk is thans te Rome het eerste
deel in het licht verschenen. Jaren lang werd door geleerden,
theologen en philologen naar dat werk met verlangen uitgezien.
Tiet bevat in een geheel de verschillende oud-christelijke opschriften
dier eeuwige stad. Reeds twintig jaren geleden werd aan den be
kwamen Rossi dien veelomvattenden arbeid opgedragen, waarvan in
1849 reeds de spoedige verschijning van het eerste deel werd te
gemoet gezien. Politieke gebeurtenissen waren oorzaak dat men
eerst in het jaar 1857 kon aanvangen met drukken, dat door de
veelvuldige storingen tot in dit jaar heeft geduurd.
-- Garibaldi wil geene amnestie en dringt aan om voor de regt-
bank te worden gebragt, omdat hij meent te kunnen bewijzen dat
hij het van den beginne af aan met de italiaansehe regering eens was.
- Naar men meldt zijn te Spezzia niet minder dan 200 a 300
rijke Engelschen, die allen om den gunst verzoeken bij Garibaldi
toegelaten te worden.
Uit Boston wordt gemeld, dat men in den voor eenige dagen
geleverden slag bij Bidl's Run, inzonderheid een jeugdig infanterist
opmerkte, wiens gelaat, ofschoon met stof en kruid bedekt, eene
uitdrukking van vrouwelijke zachtheid had. Met eene ongeloollijke
onverschrokkenheid liep hij overal het gevaar te gemoet en wekte
de bewondering zijner wapenbroeders, door zijn moed cn zijne
koelbloedigheid, Na den eersten slag ontving hij de warme geluk-
wenschingen, wegens zijn heldhaftig gedrag, van zijne chefs en werd
van gewoon soldaat tot sergeant bevorderd. Den daarop volgenden
dag werd de strijd met nog grooter verwoedheid hervat en de ser
geant gedroeg zich, zoo mogelijk, nog dapperder dan daags te
voren. Hij werd echter, aan de spits van eenige vrijwilligers, ge
vangen genomen, op den oogenblik, dat hij aan eene afdeeling
Zuidelijke soldaten een vaandel der Unie trachtte te ontrukken,
waarvan dezen zich zoo even hadden meester gemaakt. De Zuide
lijke generaals, die gebrek aan levensmiddelen hadden, stelden een
aantal gevangenen in vrijheid, na dezen hun woord van eer te
hebben afgenomen, dat zij, in dezen oorlog, niet verder zouden
dienen. Ónze dappere sergeant kwam zoodoende weder in het huis
zijner ouders, te Boston, terug, doch men verbeelde zich hunne
verbazing, toen zij in hem hunne dochter herkenden, die reeds
geruimen tijd de ouderlijke woning had verlaten, zonder dat iemand
wist, wat van haar geworden was. De aanleiding tot haar zonder
ling gedrag was het volgende geweest
Zij was verloofd aan een kapitein van het bondsleger, die voor
eenige maanden, na van haar te hebben afscheid genomen, met een
regiment van Massachussets naar het tooneel des oorlogs was
vertrokken. Hij maakte deel uit van de expeditie, die door Mac
Clellan legen Jhchmond was afgezonden en werd aan de James-
rivier door een vijandelijken kogel doodelijk getroffen, op den oogen
blik, dat hij tot majoor werd bevorderd, als belooniug voor zijn
beleid cn heldenmoed. Toen zijne verloofde het berigt van zijn
overlijden vernam, was zij ontroostbaar; weldra echter werd zij kal
mer en vatte toen het besluit op, om den dood van haren verloofde
te gaan wreken. Zij verliet heimelijk de ouderlijke woning, ver
schafte zich manskleederen, liet zich bij een regiment vrijwilligers
inlijven en toog daarmede ten strijde, vanwaar zij, gelijk hierboven
vermeld, met roem overladen, als sergeant tot hare ouders terug
keerde, die hunne dochter reeds voor eeuwig verloren waanden.
Het tooneel, dat er toen plaats had, kan wel gedacht, doch niet.
beschreven worden.
Eeuc reis door Finland, op de manier der inboorlingen des lands, behoort
inderdaad tot de kuriositeitei» cn mag met regt origineel genoemd worden.
Al aanstonds moet men, als een onvermijdelijke voorzorg, een forbied of
koerier vooruitstureu, die, alle halten aandoende, den dag en het uur van
onze aankomst verkondigt en order geeft, 0111 paarden voor ons in gereedheid
te houden. Bij verzuim van dien maatregel, loopt men gevaar, alle stallen
ledig te zullen vinden cn uren lang naai paarden tc moeten wachten, die
eindelijk zullen komen, als uw geduld aan liet eind is. Bit ongerief is een
gevolg van de organisatie zelve der Finlandschc posterij, die op de Zweedschc
manier ingerigt is; waar niet, even als in Frankrijk en Buitsehlaud, al rij
paarden aan de posterij-administratic bchooren, die er slechts voor een gedeelte
eigenares van is. liet overige wordt door de boeren in den omtrek geleverd.
Menigmaal gebeurt het, dat als al de postpaarden uit zijn, de bocren-rosscn
nog bezig zijn 0111 hun hooi uit hunnen ruif tc knabbelen, zonder dat buuuc
meesters er in liet minst op bedacht zijn, hen hun bij-rol te doen vervullen.
I11 dergelijke omstandigheden is het duidelijk, dat men wel inoct wachten.
Ik keu een station tussehen llelsingförs en Petersburg, waar dit den reizi
ger, die den forbicd vergeten heeft, altoos zonder mis overkomt.
Be tweede, niet minder onvermijdelijke voorzorg, dan die voor een forbied
is, dat men zich een wel met veêren gevuld en met russiscli leder overtrok
ken kussen aanschafte, waarvan ik u aanstonds de reden zal gaan ontvouwen.
Eu nog een andere niet minder onvermijdelijke, althans niet minder nuttige
voorzorg dan de twee voorgaande is, twee soorten van beurzen in zijn zak
te steken, de eene bevattende kleine stukjes zilvergeld, 0111 de paarden en
andere post-onkosteu te betalen, de andere met koperen kopccks) die bestemd
zijn tot drinkgelden of i'ooijcn des postillons.
Als nu al de voorbereidselen gereed zijn, stijgt men in het land-rijtuig. En
welk een rijtuig is dat? V erbeeld u een van onze vuilniskarren, of een grootc
houten kist, die op eene as geplaatst wordt en waar men eene soort van
dissel aan bevestigd heeft. Aan het voorste gedeelte hangt ccnc plank, die
den reiziger en zijn postillon tot zitbank dientdaar achter eene soort van
beweegbare leuning van hout, of soms uit een eenvoudig touw bestaande, dat,
als het eenmaal komt te breken, aanleiding tot zoo al niet gevaarlijke, toch
altoos zeer belagclielijke accidenten geeftterwijl dc bodem van het voertuig
met de bagagie van don reiziger opgevuld is. Bit curieuse rijtuig heet bondkhiira
(boerenkar). Nu zal men ligt begrijpen, waarom wij zoo even aanraadden, zich
van een russiscli kussen tc voorzienzonder welke voorzorg het wel eens zou
kunnen gebeuren, dat men zijue lendenen aan stukken brak.
Op elk station wisselt men van paarden, rijtuig en postillon. Eu nu wanc
men niet, dat die veelvuldige wisseling van zijne gehcele équipage, groot opont
houd voor de reizigers zou veroorzaken, want de wisselplaatsen worden zoo
goed bediend cn de finsche boeren zijn zoo gedienstig, dat rijtuig, paaiden en
bagaadje in een oogwenk weer tot vertrek gereed zijn.
Gedurende den tijd, dat het nieuwe voertuig gereed gemaakt wordt, treedt
de reiziger liet altoos even nette en zindelijke, als in goede bediening uitmun
tende, posthuis binnen. Baar vindt hij, naar verkiezing, melk, eijeren, kaas
cn soms wel eens wild, waar hij, met weinig kosten, tot \ollc verzadiging toe,
e«ii ruim gebruik van kan maken. „Ik licb,"' zoo schrijft de heer Marinier,
„eens in een allerliefst herbergje, tegenover een bekoorlijk meer, het middag
maal gehouden. Ik kreeg er versclie eijeren, visch, een half korhoen, melk cn
koftij, en betaalde voor dat alles niet meer dan één enkele francBij eene
andere gelegenheid, gaf ik eens twee zilveren kopccks aan eene vrouw, die
mij eene kop melk bragt. „O, die goede lieer," riep het beleefde schepseltje,
dat, naar de eerbiedige vormen der Zweedschc taal, nooit anders dan in den
derden persoon mag spreken, „de goede heer kan voor twee kopceks zeer veel
melk drinken!"" E11 dit zeggende, liep zij, 0111 haar geweten tot rust te brengen,
spoedig heen, 0111 mij nog eene kop met melk te halen. Batzclfde is mij
menigmaal gebeurd.
I11 ieder posthuis vindt men een schrijf- of dagboek dagbekdat door de
gewestelijke regering gepagineerd en geparafeerd is, waar de reiziger zijn naam,
met de plaats van wraar hij komt en waar hij heen gaat, alsmede liet getal
paarden, dat hij genomen heelt, moet inschrijven. Bit is een policie-maatrcgel,
die, in geval van nood, niet weinig behulpzaam is, om op liet spoor van een
vlugteling te geraken. Dat journaal wijst, in wersten, den afstand van het
eene tot het andere station aan, gelijk mede, hoeveel men voor ieder vervoer
te betalen heeft, zoodat de vreemdeling, die met de taal des lands ten ecncn-
malc onbekend is, geen woord behoeft tc spreken, maar stilzwijgend betalen,
zijne paarden nemen en vertrekkeu kan. Hetzelfde journaal wijst hem boven
dien, op iedere bladzijde, eene kolom van aanmerkingen aan, alwaar hij dc
klagten, die hij tegen den postmeest er mogt hebben in te brengen, kan invullen.
Iedere maand wordt dit boek aan het hoold van liet gewestelijk bestuur inge
zonden, en is dc postmeester, op wien een dier ingeschreven klagten rust,
verpligt, voor hem te verschijnen, ten einde zich te regtvaardigen. Bit is voor
hem eene reis, daar hij zeer tegen op ziet, want hij heeft niet dan bestraffing
te wachten en wordt, als zijne verdediging niet allezins sluit, tot eene boete
veroordeeld.
Ook vindt men op de wisselplaatsen in Rusland een dergelijk inschrijvings-
boek of journaal, als waarvan wij hierboven spreken. Het zit aan ecu touw of
koord, dat met lak aan de tafel bevestigd is, vast. Dit lak vertoont een
afdruk van het keizerlijk wapen. Dat russiseh journaal dient niet 0111 den naam
des reizigers en de plaats zijner bestemming op te nemen, maar meer opzette
lijk, om er, even als in het fiusche dagboek, zijue aanmerkingen en klagten in
te schrijven.
Een zilveren kogsck doet 2 cent Ncderlandscli.
M ARKT BET? TQTj TN.
ALKMAAR» 22 September.
Aangevoerd: Kocijen, f160 a 163. 107 Kalveren, f 20 a Cl. 270 Schapen,
f S a 40. 48 vette Varkens, 40 a 48 c. per N. p.
PU R MEREN DE, 23 September.
Aangevoerd: 23S Runderen, handel stug. 23 Paarden. 72 vette Kalveren,
handel vlug, 45 a 65 c. per N. p. 2S nuchtere dito, vlugge handel, f 9 a 25
per stuk. 59 vette Varkens, handel stug, 40 a 47 0. per N. p. 51 magere
dito, f 12 a 17 en 357 Biggen, f 4 a 0,50 per slulc, handel matig vlug. 1603
Schapen en Lammeren, handel stug. 3CS mud Appelen, f 1,50 a 2. 103 mud
Peren, f 5 a 6, Vijgeperen, f 10. Boter, f 1 a 1,10 per N. p. 165 stapels
kleine en 7 stapels middelbare Kaas, hoogste markt Kleine Gras f 25.50, :J
stapels f 25,75, Middelbare f 25,25 per 50 N. p.
