MBEVRIJDING VAN MN HELDER
BUITENLAND.
DIT DE MAGT DER FRANSCHEN IN DEN JARE1814.
Met 29 tegen 19 stemmen heeft de Tweede Kamer der Staten-
Generaah in hare zitting van jl. Maandag, het wetsontwerp tot
daarstelling van een paleis voorde volksvertegenwoordiging aangenomen.
Dezer da,reu is bij de hoofdcommissie voor het Nationaal
Gedenkteeken een berigt ingekomen van Zr. Ms. gezagvoerder van
Curaqaowaaruit blijkt dat de collecte aldaar heeft opgebragt de
aanzienlijke som van 1031.63.
Het schip Estafette, kapt. Oepkes, van Amsterdam naar de
Kaap de Goede Hoop, is den 17 dézer in het Groot Noordhollandsch
Kanaal, op de hoogte van het Kooirak, door de Engelscke bark
John Taylor, kapt. Ewerson, aangevaren en heeft daardoor den grooten
mast gebroken en veel schade aan tuigagie en verschansingen bekomen.
Tusschen 26 en 27 Sept. jl. is uit de woning van den land
bouwer G. Roelevink, gelegen in den Anna Paulowna Folder (gem.
Zjpe) ten nadeele van den arbeider A. Thijssen, ontvreemd: 1 ko
peren busje, gesloten in een beursje, inhoudende: 1 bankbillet (oud
model), groot 1001 muntbillet (nieuw model), groot 40 en 1
dito dito, groot 10.
De officier van justitie te Alkmaar verzoekt opsporing, aanhou
ding en berigt.
In den morgen van 19 dezer, omstreeks 61 ure, passeerde de
stad Enschede' de luchtballon, komende vau Parijs. De reizigers
hebben den nacht in een Pruissisch grensstadje doorgebragt.
In de gemeente Ruinen, nabij Assen, greep dezer dagen een
bijna plotseling sterfgeval plaats, hetwelk door zulke zonderlinge
omstandigheden voorafgegaan en gevolgd werd, dat de justitie ge
meend heeft, een onderzoek te moeten instellen. Naar men verneemt,
zou er verdenking bestaan, dat de overledene liet slagtoffer van
vergiftiging was. Hij was een jong gehuwd man van 31 jaren, die
vroeger als boerenknecht diende op de plaats, waar hij nu heer en
meester was, omdat hij de dochter gehuwd had tegen den zin der
ouders, die alleen toestemming gaven, omdat het huwelijk noodza
kelijk was gemaakt. Hoe kort dat huwelijksleven ook was, ken
merkte het zich door te veel twist en hoogloopende oneenigheid,
dan dat het plotseling sterfgeval van den man niet tot vermoedens
zou hebben aanleiding gegeven, die de justitie wel tot klaarheid
zal weten te brengen.
Door den koinmandant van Zr. Ms. zeemagt in Oost-Indie is
aan de Indische regering het voorstel gedaan, om, indien de poli
tieke toestand in Japan zulks mogt vorderen, zich met Zr. Ms.
stoomschepen Djambi, Vice-Admiraal Koopman, Citadel van Antwer
pen en Amsterdam derwaarts te begeven.
Met 1 Dec. a. s. zullen vermoedelijk Zr. Ms. stoomschepen
Prinses Amelia en Metalen Kruis, ter versterking van het eskader,
naar Oost-Indie vertrekken, terwijl uit Suriname de schroefstoora-
schepen 4de kl. Stavoren en Delfzijl hunne bestemming naar Oost-
Indie reeds opvolgen.
Den 6 Sept. jl. heeft Ds. J. Sander, vroeger leeraar bij de
Evangelisch-Luthersche gemeente in de Rijp Noordhollandin tegen
woordigheid van den gouverneur, de civiele en militaire autoriteiten,
de verschillende kerkgenootschappen en eene aanzienlijke schare van
allerlei stand, te Paramaribo zijne intreê-predikatie gehouden.
Met het oog op de qurestie der legerorganisatie in Pruissen,
heeft men de militaire budgets nagegaan der verschillende Europe-
sche staten en de gezaraentlijke uitgaven voor de legers op 1250
millioen guldens per jaar begroot, Per lioofd maakt dit eene
gemiddelde belasting van 34 gulden per hoofd en per gezin van 14
gulden. De helft der kosten voor de eigenlijke behoeften van den
staat wordt alleen aan de legers ten koste gelegd, wanneer men de
renten der staatsschulden en de kosten voor de hoven van de som
der gezaraentlijke staatsuitgaven aftrekt. Men berekent, dat de
Europesche staten gemiddeld 1,500,000 man in hunne legers onder
de wapenen hebben. De nuttige arbeid des vredes van deze man
schap gaat verloren, m dit verlies van arbeid constitueert eene ver
meerdering van belastingen voor het leger. Rekent men het verlies
voor ieder man slechts op 350 gulden, dan zal het geheele verlies
voor 1,500,000 man 375 millioen gulden bedragen. Daarbij komt
nog het verlies aan arbeidskracht der dienstpaarden, dat men op
ongeveer 75 millioen gulden kan schatten. Het te begrooten ver
lies vertegenwoordigt alzoo eene som van 450 millioenen gulden,
of eene belasting-vermeerdering van nagenoeg 6| gulden voor ieder
huisgezin van 4 personen.
Hierbij komt verder nog in aanmerking, dat de meeste jongelieden
bij het leger worden ingelijfd op den leeftijd, waarop zij uit het
leeren van een nuttig handwerk worden weggerukt; dat de door-
loopen diensttijd hen vaak minder voor den vreedzamen arbeid ge
schikt doet zijn. Dit verlies is onder geen getallen voor te stellen,
maar dringt des te meer op den wensch aan, dat, zoo al de staande
legers niet kunnen worden gemist, hunne sterkte en daaruit voort
vloeiende kosten zoo laag mogelijk mogen gesteld worden.
Gedurig worden de gezigtspunten, waaruit men de Poolsche
qmestie te beschouwen heeft, door verspreide geruchten veranderd
en verplaatst. Thans ontvangt de lieerschende strijd eene wending,
zoo als men er gcene verwachten zou. Men houde echter altoos in
't oog, het geldt slechts een gerucht; feiten zoeke men niet bij de
handelingen der diplomatie, maar bij de wraakgierige daden van Rus
sen en opstandelingen. De strijd dan verkrijgt eene wending, waarbij
Turkije in het spel komt. De Porte, bij voortduur verbolgen, om
dat zij hare schoonste gewesten aan Rusland moest afstaan; Zweden
verkeerende in 't zelfde geval, daar in vroegere tijden zijne bezit
tingen aan gene zijde der Oostzee en Bothnische golf, door den
czaar zijn overmeesterd, zouden met Frankrijk zamenspannen, om
van bet Zuiden, Noorden en Westen het magtige Rusland aan te
vallen en het, tot bevrediging van de eisehen der Polen, met de
wapens in de vuist te dwingen. Zoo wordt er verzekerd, en niet
zonder reden. Het is zoo goed als zeker, dat de Russische regcriim
beducht voor 't geen er uit de hangende quscstie kan geboren wor den,
bevel heeft gegeven, om de arsenalen in het Noorden en Zuiden
zoowel als de versterkingswerken, in goeden, bruikbaren staat té
brengen en, met de geschiedenis in de hand, leidt men daaruit af
de verzekering, als zouden Polen en Turken gemeene zaak niet
elkander maken in de bestrijding van Rusland en als zouden zij
daarbij door Frankrijk en Zweden worden gesteund. Vraagt men
waarom dan evenwel dat gerucht voor onwaarschijnlijk wordt ver
klaard, wij antwoorden: omdat Turkije te arm, omdat Zweden niet
magtig genoeg, omdat Frankrijk te voorzigtig is, om tot zulk een
omvangrijken oorlog te besluiten.
De jongste maatregel van Frankrijk en Engeland, om aan te
dringen op handhaving der VVeener-traetaten, pleit er o. i. tevens
voor, dat de oplossing der hangende qumstie door de mogendheden
op vredelievender weg wordt gezocht. Evenwel ontbreekt het niet
aan geruchten, die nog altijd voorspellen, dat, indien Rusland op
de nieuwe nota's van Frankrijk en Engeland een weigerend ant
woord blijft geveD, deze mogendheden er toe zullen overgaan, om
de Polen als oorlogvoerende partij te erkennen; van eene andere
zijde wordt echter bepaaldelijk verzekerd, dat Engeland nimmer tot
zoodanige erkenning zal overgaan.
Den 18 dezer heeft te Parijs de tweede luchtreis van Nadar
plaats gehad. Zekere heer Horvath Northi, een Hongaar, betwist
hem het regt van uitvinding, om een luchtschip door middel van
eene schroef te besturen. Deze beweert, dat hij reeds jaren geleden
eene vrij goed geslaagde proef heeft genomen in het Prater te JFeenen.
Dezer dagen heeft in het hospitaal te Bordeaux het voDend
voorval plaats gehad. Een jong student in de medicijnen" die
gaarne een aap wilde hebben, kreeg er een ten geschenke van een
zijner vrienden en wel een grooten Sapajou, dien zijn vriend, gedu
rende tien jaren, aan een ketting had gebonden gehouden, wijl het
dier zoo wild was. De nieuwe bezitter, meenende dat het beest nu
wel tam genoeg zou zijn, ontsloeg het van die ketenen. Naauwelijks
daarvan bevrijd, viel de aap zijn nieuwen meester aan en worgde
hem bijna. De student bad moeite, zich van hem te ontdoen, "üe
aap kroop daarna door een der armen van den student langs zijn
rug en kwam op zijn nek, dien hij op nieuw wilde zamenknijpen.
Toen de student hem aan den eenen kant verdreef, kwam hij aan
den anderen kant weêr voor den dag. Eindelijk sloeg hij zelfs zijne
tanden in de borst van den student. De student dreef driemaal zijn
bistouri in de borst vau het dier, maar te vergeefs, het beest beet
hem het eene stuk vleesch na het ander uit het lijf. Gelukkig dat
een vriend opdaagde, want de student was eindelijk uitgeput. Dc
eerste wendde in den beginne vruchteloos pogingen aan, om het
dier meester te worden. Met een ontleedmes mogt het hem eindelijk
gelukken, den aap een geduchte wond in zijn rug toe te brengen.
Na eenige stuiptrekkingen blies de aap den laatsten adem uit. De
student 'ligt thans ziek, bedekt met vele_ wonden.
-Het herinneringsfeest te Leipzig is den 18 dezer met luister
gevierd; de fakkeltogt vooral was schitterend. Aan den optogt,
welke 'den 12 dezer zal worden gehouden, nemen 20.000 personen
deel. Er heerscht eene groote geestdrift en het weder is voor
treffelijk.
Dezer dagen had op het kerkhof te Wahringen de opgraving
plaats van het stoffelijk overschot van Beethoven en Schubert. Deze
ernstige handeling werd door een kring van geneeskundigen, uota-
biliteiten op het gebied der kunst en kunstvrienden bijgewoond.
Het overschot van Beethoven werd geheel gevonden, met uitzonde
ring- van de beide slaapbeenen en in een gereedstaande metalen kist
"■elegd. Van Schubert werd de schedel gaaf teruggevonden, doch
ontbraken enkele ribben en andere kleine beenderen. Beide kisten
werden daarop gesloten, verzegeld en in de kapel van het kerkhof
geplaatst, waar zij zullen blijven, totdat de grafkelders gereed zijn.
Overigens zal van het stoffelijk overschot van beide herocn der
toonkunst nog eene photographisclie afbeelding worden gemaakt.
Omtrent den brand, die de Pruissische stad Ahaus in de
asch heeft "-elegd, verneemt men, dat die ontstaan is doordien eene
vrouw, die°pannekoeken wilde bakken, bij vergissing petroleum voor
raapolie nam en dat in de pan goot. De landbouw is het middel
van bestaan der inwoners en, daar de oogst binnen was en geheel
verbrand is, blijft hun thans niets over. Het oude slot is in zijn
geheel bewaard gebleven; de eenige kerk en toren, van de It. C.
gemeente, zijn uitgebrand. De geheele plaats is een puinhoop en
niets meer. De ingezetenen van Ahaus hebben weinig middelen;
er is slechts weinig tegen brandschade verzekerd en dan nog zeer laag.
In onderscheidene gemeenten van ons vaderland worden in dc volgende maand
feesten gevierd, niet slechts ter herinnering der bevrijding van ons land in het
algemeen, maar ook ter herdenking van hetgeen op die plaatsen in het bijzonder
voorviel in de roemrijke dagen, toen de onderdrukte nationaliteit der inwoners
zoo heerlijk begon te herleven. Onze gemeente heeft in die tijden inoeijelijke
en gevaarlijke dagen beleefd, waardig om in 't geheugen bewaard tc blijven.
Nevens de vestingen GorinchemDelfzijl's IlertogenboscliBredaDeventer en
Naar den, wachtte deze gemeente, nadat het Fransche dwangjuk reeds door ge
heel het vaderland was afgeschud, een langdurigen staat van beleg, waarvan de
lasten en gevaren hij enkele onzer oudste ingezetenen nog in herinnering zijn.
Wij meenen onze lezers geene ondienst tc doen, door eenige bijzonderheden
omtrent dien tijd mede te deelen, ons voorbehoudende, daaraan later meerdere
bijzonderheden toe te voegen.
Hardnekkig en langdurig was de tegenstand, dien de bezetting van den Beider
bleef bieden, niettegenstaande alom in ons vaderland dc Oranjevaan was ont
plooid. Hier waren door dc Franschen vijf forten aangelegd, met name: La
Salie, Morland, Du Gommier, Valga en VEcluse, met 350 vuurmonden bewa
pend, en voorzien van een ontzaggelijken voorraad krijgsbehoeften en 1000 man
bezetting. Ook was hier aanwezig dc vloot, uit 0 linieschepen, 5 fregatten en
