TIVOLI TE KOPENHAGEN.
254ste STAATS LOTERIJ.
N°. 8665 1000; N°. 2672 f 400; N°. 4757, 12803 en
15172 ieder 200; N°. 422, 4719, 5479, 5571, 7081, 9379,
11077, 12821, 12965, 13734 en 15389 ieder 100,
MARKTBERIGTEN.
C A 8 G A LIJ S T.
Jonden. Lord Brougham heeft de edele lurda onlangs de proef voor
gesteld van de maaltijden te nemen. Voor 2 st. heeft hij zijne medeleden
van 't Hoogerhuis verklaard, dat zij soep zouden bekomen, zoo
goed als hun eigen koks hun die niet leverden. Voor 8 st. bekwam
men nog een heerlijke portie ossenvleeseh, erwten en aardappelen en
voor nog 2 st. een lekker glas bier. Een dinee tegen 12 st.wat
zouden de Britsche lords beter en beter-koop kunnen verlangen?
Men heeft berekend, dat, indien Adelina Patti, zooals Grisi
dit 20 jaren heeft gedaan, blijft zingen, de inkomsten der beroemde
prima donna naar den tegenwoordigen maatstaf berekend, 25,000,500
fr. zullen beloopen.
In een Duitsch stadje stierf onlangs een wijndrinker van den
eersten rang. In zijn testament had hij bepaald, dat hij in de
doodkist moest gelegd worden met twee flessehen echten Bordeaux
wijn van de eerste kwaliteit, elk in eene hand. Toen de personen,
die hem kwamen kisten, dat zagen, sloten zij stilletjes de deur en
dronken de flessehen leeg. Op het oogenblik echter, dat de man
begraven werd, ontplofte er iets in de kist, dat allen verstomd deed
opzien. Toen men het deksel van de kist nam, vond men, dat er
in de flessehen bier was geweest, dat door de warmte ontploft was.
Die olijkerts, zij hadden den wijn in bier veranderd. Echter zijn
er nu nog lui, die gelooven, dat liier aan eene bovennatuurlijke
kracht te denken valt.
Den 4 Julij is te New-York wederom gevierd als de gedenk
dag van Amerika's vrijmaking, terwijl de geheele republiek geslagen
ligt in de harde boeijen van den burgerkrijg.
- Blijkens de nadere berigten, uit Canada ontvangen, nopens
het verschrikkelijk ongeluk op den spoorweg, waarbij een geheele
trein in de rivier Richelieu is gestort, had men op 30 Junij des
avonds 85 lijken gevonden383 gewonden waren naar Montreal
gezonden. Er ontbraken nog 97 passagiers. De conducteur en
een wachter zijn gedood.
Nergens ter wereld bestaat, zoowel in aanleg als in uitvoering, dergelijk
établissement. Al de bij mogelijkheid denkbare eischcn voor een lokaal van
publieke vermakelijkheid voor al de klassen der bevolking zijn daar ter plaatse
vereenigd en voldaan. Toen de geniale Carstenson, op wien wij later nog wel
eens terugkomen, het ministerie zijn plan tot die onderneming voorlegde, stelde
dit de prachtige plek, die een kapitaal van ten, minste een half milliocD ver
tegenwoordigt, voor onbepaalden tijd en geheel kosteloos - omdat het algemeen
nut van zulk eene inrigting duidelijk voor de band lag - ter beschikking aan
de maatschappij van aandeelhouders, die zich met de uitvoering had belast.
Als datzelfde ministerie die plek thans terug mogt willen hebben, of er beta
ling voor verlangde, zou daar ongetwijfeld deszclfs val, of misschien wel eene
omwenteling het onvermijdelijk gevolg van zijn. Ieder, wie den Kopenhagenaar
en zijn Tivoli kent, zal die bewering geenszins overdreven willen lieeten. Kijken
en armen, aanzienlijken en geringen, jongen en ouden, dragen het Tivoli in
hun hart; elk Kopenhagenaar bezoekt, dit durf ik gerust beweren, zonder de
minste uitzondering, zijn geliefkoosd Tivoli een- of tweemaal in de week, en
des Zondags heeft de togt derwaarts soms veel van eene volksverhuizing.
Waar mag nu wel die toovcrkracht in liggen, die iedereen aantrekt? Voor
eerst in 't buitengemeen billijke, waardoor de plaats voor iedereen toegankelijk
wordt gemaaktiets, dat daardoor alleen mogelijk wordt, omdat er voor den
grond geen rente behoeft te worden betaald.
De entree bedraagt 1 mark, dat wil zeggen 3 en een half silbergr. (21 cents)
per hoofd. De welwillende lezer volgc ons in zijne gedachten, om eens met
ons te zien, wat hem niet al voor die luttele somme gelds wordt aangeboden.
Om den weg naar dit Tivoli te vinden, behoeft niemand verlegen te zijn,
want tallooze voetgangers en onophoudelijk af- en aan rijdende omnibussen
doen ons, zonder verder vragen, het korte eind wegs naar de Wester-poort af
leggen, waar ons het bij het vallen van den avond met tallooze fraai gegroe
peerde, gekleurde lampions verlichte, smaakvolle inrij-hek terstond in 't oog valt.
Een altoos even talrijk, uit alle standen der maatschappij bestaand publiek
drentelt alreeds met opgeruimden zin door den uitgestrekten, grootschen aanleg.
Des Zondags worden er b. v. 12 .a 14,000 toegang-billettcn afgegeven en ziet
de maatschappij van aandeelhouders, als eigenares van het établissement, zich
daardoor in staat gesteld, om, in weerwil van den gcringen entree-prijs, aan
de deelhebbers nog vóór twee jaar een dividend van 10 pCt. te kunnen uitbe
talen. Laat ons thans het gedurig afwisselend programma van eene voor
stelling in Tivoli eens beschouwen!
1. Ten 5 ure neemt het onder de leiding van den beleenden componist C.
Lumbije staande groote concert in de fraai gemeubelde muziekzaal een aanvang,
waarbij hij, met accompaguement van kanonschoten, geweersalvo's, hoorn-,
trompet- en trom-sigualen, het tafereel van een veldslag voor de eerste maal
ten gehoore brengt. 2. cu 3. volgen, op een theater in het open veld de
voortbrengselen der gezusters Cotrelly, en in het opene cirque de voorstellingen
van den bekenden kunstrijder Loisset met zijn bijhebben! gezelschap. 4. In
het overdekte cirque vertoont professor Torster uit, Londen merkwaardige
schaduwbeelden. 5. Komieke pantomime in den schouwburg, onder medewer
king des gezusters Osmard, waarbij ook de bij uitstek geliefkoosde en in zijne
soort niet minder voortreffelijke, voor pierrot spielende mijnheer Volkcrsou
medewerkt. 6. Vertoont een koorddansers-gezelschap zijne kunststukken. 7.
Levende standbeelden. 8. Tombola. 9. Eene voorstelling van den kunstrijder
Loisset in het overdekte cirque. 10. Een grootsch vuurwerk, terwijl er 11.
op het zoogenaamde eilandje en in' de veelvuldige ververschings-lokalen gedurig
nieuwe concerten en voordragten van Duitsche, Zweedsche en Deensche volks
zanggenootschappen pilaats grijpen.
De aanleg is met smaakvolle bloembedden, doolhoven, reusachtig groote
prieélen, standbeelden, enz. voorzien en biedt gelegenheid tot tallooze volks
vermakelijkheden, carousel, gymnastiek, menagerien, eene wip op zeer groote
schaal, kegelbaan met kunstige verrassingen voor den overwinnaar, gelegenheden
om zich in het schieten te oefenen, bazar, enz. dat alles ontmoet de toeschou
wer bijna bij iederen voetstap; terwijl do moede en dorstige door een aantal
groote en kleine eetzalen en ververschings-lokalen, tegen een zeer matigen,
door de directie streng vastgehouden prijs, tot een uitstekend genot wordt
uitgenoodigd. Onder het af- cn aanloopen der menigte, in het hout gewoel
der gedurig afwisselende vermakelijkheden, blijft de kijklust levendig tot
middernacht, als wanneer de digt op elkander gedrongen volksmassa's in vrolijke
en opgeruimde stemming huiswaarts spoeden.
Geen enkelen policie-agent treft men in de gansche uitgestrektheid aan, daar
iedere onwelvoegelijkheid of onwellevendheid - als daar hier ter plaatse sprake
van kon wezen - in ieder der aanwezigen terstond een streng regtcr zou vinden,
voor cn aleer de openbare magt tijd liad om tusschenbcide te treden.
Na^dcze eenvoudige, ruwe omtrekken, zal 't den lezer geenszins bevreemden,
wanneer tot den vreemdeling al aanstonds do vraag wordt gerigt„zijt ge al
in ons Tivoli geweest?" daar de echte Kopenhagenaar den dag voor verloren
zou rekenen, waarop hij verhinderd wordt zijn geliefkoosd Tivoli te bezoeken.
Derhalve mogt 't een meer dan vermetel waagstuk heeten, toen Carstenson,
dc szeli's stichter, nu-t litt- plan te hordt kvtam cm lut gewrocht van zijne hand
eene mededingster te verschaffen, die 't nog verre, zeer verre moest oven lengden.
Carstenson is voor de genoegens der Kopenhagenaars wat Thorwaldscn voor
den kunstroem der hoofdstad is, weshalve wij in vlugtige trekken de loopbaan
van dien gemalen avonturier willen trachten te schetsen. Na een veel bewogen
leven als voormalig officier bij het vreemden-legioen in Algeric, in zijn geboorte
stad teruggekeerd, ontwierp hij, als een geboren, niet door onderrigt gevormd,
architect, de plannen van Tivoli en riep die, voor rekening eener door hem
tot stand gebragte maatschappij van aandeelhouders, in 't leven. Men verze
kerde hem zulk een aanzienlijk aandeel in de winsten, dat hij zich stilletjes
in zijne geboortsplaats had kunnen vestigen en zich over zijn scheppings
gewrocht had mogen verblijden. Doch stilte en rust lagen in 't geheel niet
in den aard van Carstenson. Nadat, onder zijne leiding, de ODgemeen gelief
koosde en in doelmatigheid en genialiteit van aanleg onovertrefbare casino-
schouwburg, insgelijks hij wijze van aandeelcn, gesticht was, liet hij zich zijn
aandeel in die heide ondernemingen voor een aanzienlijke som gelds afkoopen
en begaf zich naar New-York, om aldaar met een compagnon het palcis van
nijverheid voor de tentoonstelling te houwen. De speculatie mislukte echter,
de grootsche onderneming rendeerde niet en Carstenson keerde, na verloop van
twee jaar, uit Amerika, even arm cn onbemiddeld naar Kopenhagen terug, als
hij cr uit Algerie was aangekomen.
Met de hem uitsluitend eigene stoute genialiteit ontwierp hij nu het plan
tot de Alhambra, die het Tivoli moest overschaduwen. Binnen weinige
weken had hij cr het benoodigde kapitaal, andermaal door aandeelhouders ge
stort, toe hijeen cn weldra een aanvang met het werk gemaakt. Met koorts-
achtigen spoed jaagde hij naar de voltooijing, die hij echter niet meer aanschouw de,
want kort voor dien tijd kwam hij te sterven, arm en, naar 't ligcliaam zoowel
als naar zijn beurs, geruïneerd, zijn gezin aan de openbare liefdadigheid ter
verzorging overlatende, die zich dan ook op eene schitterende wijze daaraan
liet gelegen liggen. Terwijl hij een groot vermogen had kunnen nalaten, ver
kwistte hij zulks in eene manier, om zich gedurig nieuwe, tooverachtig ver
sierde woningen aan te schaffen. Ter naauweruood was er met enorme kosten
een denkbeeld, dat hij zich in zijn hoofd had geprent, verwezenlijkt cn had hij
de prachtige vertrekken van zijne nieuwe woning betrokken, of het oorspron
kelijk eenzelvige van zijne schepping begon zijne nimmer onledige verbeelding
al tegen te staan, de rijke hoedel werd met buitengew oon groot verlies verkocht
cn weder wat nieuws uitgedacht en daargesteld. Even als Alcxar.der Dumas,
verkwistte hij de rijke vruchten van zijnen arbeid in phantastisehc ontwerpen
en het rusteloos scheppen van geniale plannen.
{Vervolg en slot hierna).
V IJ F D E KLASSE, vijfde lijst.
ALKMAAR, 23 Julij.
Aangevoerd: 3 Paarden, f 50 a 100. 13 Koeijcn, f80 a 162. 90 Schapen,
f 8 a 34. 21 Lammeren, f 9 a 14. 40 magere Varkens, f 10 a 14. Biggen
f 4 a 7- Nuchtere Kalveren f 10. Boter 70 a 80 c. per ksp.
PURMERENDE, 26 Julij.
Aangevoerd: 9 Paarden. 246 Runderen, handel stug. 151 vette Kalveren,
handel minder ving, 50 a 65 c. per N. p. 33 nuchtere Kalveren, f 5 a 12,
handel stug. 132 vette Varkens, 32. a 39 c. per N. p., handel matig vlug.
21 magere Varkens, f 9 a 14 en 140 Biggen, f 2,50 a 5, handel stug. 711
Schapen en Lammeren, handel flaauw. Boter 97 en een halve c. a f 1,20 per
N. p. 220 stapels kleine en 16 stapels middelbare Kaas. Kip-Eijeren f 2,50,
Eend-Eijcren f 3,40 per 100 stuks.
LEIDEN, 23 Julij.
Boter 1ste kwal. f 1,225 a f 1,325, 2de kwal. f 1,125 a f 1,20 per N. p.
SCHIEDAM,'25 Julij.
Jenever f 11,50 a 12,per vat contant bij partij. Moutwijn T 8.25.
ZÜTPHEN, 25 Julij.
Op de tweede en laatste Wolmarkt van heden was de aanvoer niet zoo groot
als op de vorige, doch de kwaliteit vooral niet minder. Gewone soorten golden
fl,0o a 1,15 per half N. p.; puike partijen werden tot f 1,25 verkocht.
LEEUWARDEN, 22 Julij.
Boter f 45,
LONDEN, 25 Julij.
Heden waren ter vek-markt aangevoerd: 5530 Runderen, 242S0 Schapen,
442 Kalveren en 490 Varkens. De prijs der Runderen was 5 sh. 0 d., van
Schapen 5 sh. 4 d., van Kalveren 5 sh. 0 d. en van Varkens 4 sh. 6 d.
De prijzen der laatste markt waren;
Runderen 5 sh. 0 d., Schapen 5 sh. 4 d., Kalveren 5 sh. 0 d. en
Varkens 4 sh. 6 d.
BRESLAü, 22 Julij.
Wol. Deze week heerschte eene zeer levendige vraag, ook voor de betere
soorten, waarin belangrijke partijen omgezet zijn, terwijl de ord. soorten cu
middclb. fijne zeer gezocht waren. De verkoopen overtroffen niet het cijfer van
1600 kwint., waarvan het meereudeel door fabriekanten uit Görlitz, Sorau,
Sommerfeld en Oostenrijk gekocht is, terwijl het restant voor rekening van
Frankrijk en den Rhiju opgeruimd werd. De prijzen waren ferm gesouteneerd
en de Wol heeft zich in den laatsten tijd zeer verbeterd.
Aangekomen schepen te Batavia vóór 14 Junij.
Catharina Jacoba Henriette, kapt. Tonjes, van Nieuwediep; Wilhelmin»
Maria, kapt. Postma, van Amsterdam; Sperwer, kapt. Opperman, yau Amoy;
Adriana Petronclla, kapt. v. d. Velde, van Hongkong; Hendrik Ido Ambacht,
kapt. Bijl, van Australië.
Aangekomen van 2327 Julij ter losplaats HELDER, om aldaar te lossen,
de volgende schepen, gekomen van
NEVVCASTLE. Indiau, W.Cosbitt. 15Schaldr.Stecukolen.B.Hagedooru&Zn.,teAmst.
n Mcglee,J.Brown.lllchaldronsSteenkolen.
SUNDERLAND.Worsley,J.Hill.l60chaldronsSteenkolen.Tiedeman&Mijusseu,
SEAI1 AM. Endeavour, R. Taylor. 334 tons Steenkolen. Wuvfbain Co.,
i, Miaza, II. Stanbridgc. Steenkolen.
HARTLEPOOL. Martindale, J. Smith. 135 chaldr. Stecnk.
Ilcbe, W. Storm. 125 chnldrousSteenkolen.
Ronaldus.B.Kclvingtou.llTchaldr.Steenkolen.,, t.
