BUITENLAND.
alhier, door liet meercndeel «Ier bevolking nog niet of weinig gevoeld
wordt, zal wel duidelijk zijn."
De plegtigheid der onthulling van het gedenkteeken ter eere
van hertog Bernard van Saksen-Weimar is jl. Donderdag iu goede
orde afgeloopen. Daarbij zijn tegenwoordig geweest de prinsessen
van het koninklijk huis, de prins van Oranje, prins Frederik en
prins Hendrik der Nederlanden, de groothertog van Sukscn-Wcimar-
Eisenach en prins Herman van Saksen-WeimarDe minister van
Staat Rochussen, voorzitter der commissie van oprigting, heeft eene
aanspraak gehouden, welke door den burgemeester der residentie,
onder het aanvaarden van het monument, beantwoord is. Namens
de vorstelijke familie van wijlen hertog Bernard, is de commissie
van oprigting door Z. K. H. prins Hendrik plegtig bedankt. Het
fraaije weder en de fraaije muziek hebben er veel toe bijgedragen
om de ernstig-feestelijke stemming der talrijke aanwezigen nog te
verhoogen.
Voor naauwclijks 4 jaar ontviel de geachte krijgsman aan
zijne familie, aan ons koningshuis, waaraan hij zoo naauw verbonden
was, en aan 't vaderland, dat hij met trouw en liefde had gediend,
als ware het zijn eigen vaderland geweest. De hertog heeft niet
slechts geschitterd op het militair gebiedhij was ook de vriend
van letteren en kunst en bovenal met een edel hart, met een helder
hoofd, van echt christelijken zin. Den 30 Mei 1792 te Weimar
geboren bezweek hij den 31 Julij 1862, en was hij gedurende de
70 jaren van zijn leven werkzaam deelgenoot van de gewigtigste
gebeurtenissen. Op 17jarigen leeftijd gaf hij bij Wagram reeds
bewijzen van zijn buitengewonen moed; in 1S15 streed hij mede in
den vrijheidskamp, in 1830 en 1831 handhaafde ook hij de eer der
wapenen, terwijl hij zich later in Oost-Indie een moedig en encrgisch
krijgsoverste betoonde.
De hoogte van het voetstuk is 5 el, die van het bouwkundig
monument 11 cl, die der trophee 3,50 el. zoodat de geheele hoogte
bedraagt 14.50 el. Op vier der acht zijden van het voetstuk staan
de volgende inscripticn:
Hertog Karei Bernard van Saksen- Weimar,
1792—1862.
Beschermer van Kunst en Wetenschap.
Moedig en beleidvol KrijgsmanNederland
onwankelbaar getrouw.
Hulde van tijdgenooten1866.
Bovcu het voetstuk heeft men het centraalpunt der allegorie in
brons, te weten: in het front, de buste van den hertog (haut relief)
omgeven door een slang, als zinnebeeld der onsterfelijkheid; aan
de keerzijde, het wapen van den hertog.
De overige zes zijden of vlakken zijn versierd met kransen van
laurier- en eikentakken, waartusschen ook, met toespeling op het
bevelhebberschap in Ned. Indie, oostersche planten zijn gevlochten.
De trophée, mede van brons, bestaat uit Nederlandsche en oos
tersche wapenen, met legervaandels, helm en eikenkrans tot een
geheel zamengevoegd, waarvan de front- of officiccle zijde, iD over
eenstemming met de buste en hoofd-inscriptie, naar de Houtstraat
gekeerd is.
De architect van het monument is de heer H. P. Vogel, en de
ontwerper der allegoriën de heer J. Ph. Koelman.
Uit Leeuwarden wordt berigt, dat met 1 Julij de vee-uitvoer
van Friesland en Groningen naar Engeland weder is opengesteld.
Te Amsterdam is het denkbeeld geopperd om voor wijlen dr.
Sarphati een eenvoudig monument op te rigten in den tuin van
het Paleis voor Volksvlijt.
Tot lid der commissie van administratie over de gevangenissen
te Hoorn is benoemd mr. C. Polis, officier van justitie bij de
arroudissements-regtbank aldaar.
Beroepen te Groningen, ds. H. C. Bervoets, pred. te Zwolle.
Bij de Ev. Luth. Gem. te Leiden, ds. W. R. Poolman, te Leeuwarden.
Den 28 dezer is aan de hoogcschool te Groningen bevorderd
tot doctor in de heelkunde dr. J. J. Maats, geb. te Scbagerbrug,
met heelkundige stellingen.
Het Utrechtsch Dagblad bevat de volgende advertentie:
Heden overleed alhier, aan de concurrentie, in den aanvalligen
ouderdom van 16 jaar, de Technische School, tot diepe droefheid
van HH. Curatoren, Leeraars en Leerlingen, waarvan velen nog te
jong zijn, om hun verlies ten volle te beseffen.
Utrecht, 29 Junij 66. III St. j.
NB. De begrafenis i9 uitgesteld.
Bij het vallen van den avond, de blik gevestigd op het onover
trefbaar verheven schouwspel der ondergaande zon, wandelden wij
dezer dagen langs het strand der Noordzee, peinzende over den,
helaas! zoo veel bewogen tijd. Wij dachten aan de oostelijk van
ons Vaderland gelegen landstreken, waar de oorlogsfakkel omhoog
geheven wordt en waar duizenden worden opgeofferd voor dc eer
van hun Vaderland, voor een grootsch idee, of voor de verovering
van een paar begeerde gewesten. Elders, zoo herinnert onze ver
beelding, heeft men naar het oorlogszwaard gegrepen ter verovering
of ter verdediging van een gewest, dat sinds jaar en dag hoopvol
zijne bevrijding verlangt van een onbegeerde overhecrsching, die
zich alleen door groote magtsontwikkeling, maarniet door het
verkrijgen van sympathie zoekt te handhaven. Wij dachten aan
Frankrijk, welks bchcerscher een wakend oog op de Europesche
verwikkelingen houdt gevestigd, en die welligt zoo gaarne dc tijds
omstandigheden zou gebruiken om zich daardoor vergrooting
van magt en grondgebied te verschaffen. Maar eindelijk staarden
we in onze verbeelding op het land aan de overzijde gele
gen van den Oceaan aan wiens oever wij wandelden en we
zagen met genoegen, hoe ook in deze voor ons werelddeel zoo benarde
tijden van daar het uitzigt opdaagt op het behouden blijven van
het evenwigt. Het bestaande ministerie Russell verlaat het bewind
cn keizer Napoleon ziet die vrienden zeer ongaarne heengaan. Maar
de aanvaarding der regering door het ministerie Derby (van de
Tory-partij) is zeker in deze oogenblikken ecu belangrijk feit, omdat
het verwachten doet, dat de Engelsehe staatkunde nu een waakzaam
oog zal houden op Frank rijks houding tegenover de oorlogvoerende
staten.
De vermaarde vierhoek, het slagveld der Oostenrijksche cn
Italiaansche legers, bestaat uit de vestingen Peschiera, Yerona,
Mantua en Legnano. De eerste twee steden, niet ver van elkander,
liggen aan den spoorweg van Milaan naar Venetië; Peschiera, met
Legnano, de minst sterke dezer vier vestingen, ligt op den zuide
lijken uithoek van het Garda-mecr, en wordt door den Mincio van
liet noorden naar het zuiden doorsneden, waardoor de toegang
uiterst mocijelijk gemaakt is. Peschiera wordt verdedigd door ver
scheidene ringmuren, die het tot een gewigtig strategisch punt
maken. Al de reizigers, die Noord-Italië bezocht hebben, kennen
het tolkantoor en het policie-bureau daar Ier plaatse, waar het
Oostenryksche wantrouwen hen vaak uren achtereen ophield. Yerona,
oostwaarts van Peschiera, is gebouwd in een groote vlakte,
op eenigc mijlen afstand van de laatste konterforten der Alpen.
Het is een vesting van den eersten rang, krachtdadig verdedigd
door hare wallen, bastions en schietgaten. De Etsch verdeelt dc
stad in twee ongelijke deelcn, die door bruggen gemeenschap hebben;
de kleinste dezer bruggen heet Yeronctte. Wordt Mantua vooral
volkomen beschermd door zijne ligging, door de moerassen die het
omringen, Verona laat zijn gansch stelsel van defensie op de kunst
werken berusten.
Bijzonderheden betreffende den veldslag van den 24 dezer
De Oostcurijkers waren 60,000 man sterk en ontwikkelden een
geduchte magt artillerie. Al de Italiaansche kavallerie-regimenten
hebben hunne stellingen verlaten, en deze werden eerst veroverd,
nadat de Oostenrijkers talrijke versterkingen gekregen hadden. Tegen
den avond verwijderden de Italianen en de Oostenrijkers zich uit
hunne positicn, de gekwetsten met zich voerende. Prins Humbert,
aangevallen door twee regementen Ulancn, vormde met een bataillon
een carré en bleef in het midden de charge afslaan. De brigade
Pianelli heeft een geheel bataillon Oostenrijksche jagers krijgs
gevangen gemaakt. De divisie Gavone bemagtigde met storm de
positiën bij Custozza, en Monte Torre, en handhaafde zich daar tot
den avond tegen verscheidene aanvallen der overmagt. De divisie
Sirtori maakte zich meester van Santa Lucia, en hield zich daar
staande tot den avond. Het derde legercorps heeft ongeveer 1000
gevangenen gemaakt. De verliezen der Italianen zijn ernstig, maar
men gelooft dat de verliezen door den vijand geleden nog grooter
zijn. De generaals Durando, Cesale en Gozzani werden gekwetst,
terwijl zij aan de spits hunner corpsen een charge commandeerden.
De geest die onder de soldaten heerscht is voortreffelijk.
Te Custozza waren 105,000 Italianen en 120,000 Oostenrijkers.
Er werden omstreeks 16,000 man gedood en 10,000 buiten gevecht
gesteld.
De telegraaf bragt gisteren de eerste tijding van een ernstige bot
sing tusschen de legers van Pruissen en Oostenrijk. Over de plaats waar
dit is geschied, is men het nog oneens. De verschillende, dépêches
noemen toch onderscheidene plaatsen waar dat gevecht zou hebben
plaats gehad. Meu onderstelt echter, dat de slag geleverd is te
Münchengriitz, tusschen het eerste legerkorps onder den Oostenrijkschen
generaal Clam-Gallas en de Pruissisclie troepen. Twee dagen lang
moet dc strijd hebben voortgeduurd, terwijl men eerst eergisteren
tot een beslissenden uitslag is gekomen. De Pruissen toch zijn,
volgens die berigten, naar Skalitz teruggedrongen en bij Ncustadt
door de Oostenrijksche cavallerie geheel uiteen gedreven.
Een later ontvangen telegram bevestigt het door Beuters Ojjicc
gegeven berigt, dat de Pruissen geheel zijn geslagen en dat zij
hunne dooden en gekwetsten op het slagveld hebben achtergelaten.
In Bohemen is over de geheele linie Dingsdag en Woensdag
gestreden. Aan den regtervleugel bij Turnau schijuen de Pruissen
met goed gevolg te hebben geopereerd, aan den linker zijvleugel tusschen
Nachod en Neustadt moet stellig de overwinning aan de zyde der
Oostenrijkers zijn verbleven. De Pruissen beweren wel, dat. zij op
alle punten zegevierden en bij Nachod 5 stukken geschut en 2
banieren hebben veroverdde Oostenrijkers bemagtigden echter IS
stukken geschut en de Pruissen hadden te vergeefs om een wapen
stilstand gevraagd. Ook bij Oswieczian zijn de Pruissen na een
strijd van 10 uren over dc Weichsel teruggedreven, gelijk uit Krakau
en over Londen wordt berigt. Wel is er geen groote veldslag
geleverd, die gewigtige gevolgen gevolgen heeft, maar de gevechten
in Bohemen zijn van belangrijken aard geweest en meer endeels ten
voordeele van Oostenrijk uitgevallen, 't Is voor de Pruissen echter
een zaak van belang dat zij Reichenberg hebben vermeesterd,
eene plaats van 19000 inw., de tweede stad van Bohème en eene
zeer belangrijke fabriekplaats.
De nederlaag van Custozza schijnt den Italianen op een
verlies van 12 a 15,000 man te zijn te staan gekomen. Wel een
bewijs, dat het gevecht, in de grootste hitte gevoerd, van gewigt was.
Het te Brussel verschijnend weeklad JSspiegle is in beslag
genomen, omdat het eene karikatuur heeft geleverd, getiteld„De
beste oplossing der crisis van het oogenblik." Zij stelt voor een
Garibaldiaanschen jager, die gereed staat te schieten op een vogel
(von Bismarck), een tweeden vogel (koning Wilhelm) en een beer
(den Czaar). Twee honden (Victor Emmanuel en Napoleon III)
vergezellen den jager.
De koning cn de koningin van Belgie zijn den 28 dezer naar
Engeland vertrokken tot bijwoning der huwclijks-vereeniging van
prinses Helena.
De Pags bevat de volgende oorlogscronijk betreffende de heuvel
achtige landstreek aan het Garda-mecr: 1790, overwinning van
Napoleon bij Arcola; 1800 Brune levert den Oostenrijkers slag bij
Pezzolo1814, prins Eugenius behaalt den 8 Febr. bij Roverbella
zijne laatste zege; 1848, veldslagen bij Goïto en Custozza; laatst
genoemde op 24 Junij; 1859, slag bij Solferino1860, 24- Junij,
slag bij Custozza.
Dat de mode zich niet door oorlog en ziekte laat afschrikken,
bewijst het feit, dat in minder dan twee veken in Frankrijk zeven-
