FOP SMIT.
DIAMANTEN EN EDELGESTEENTEN.
dienstbaar te maken. //Van een onzer handen maken wij cenc doode
hand", zegt dat orgaan. „Wij schrijven noch eten met de linkerhand.
Met die ongelukkige hand behandelen wij noch het scheermes, noch
het geweer, noch den degen, noch dc rotting. Wij verminken ons
dus zelvcn. Onze moeder, de natuur, heeft ons twee handen gege
ven, maar wij snijden er cenc van af, tengevolge van een bespottelijk
bijgeloof der ouden. Dat men dus den kinderen lecrc, zich van
beide handen voor alles te bedienen."
De berigten omtrent den hongersnood in Britsch Indic luiden
nog voortdurend hoogst ongunstig. In dc provincie Cuttack is de
sterfte reeds zoo uitgebreid, dat niettegenstaande met alles de meest
mogelijke spoed wordt gemaakt, er naauwelijks tijd is om de lijken
behoorlijk tc begraven. Tc Balasore is dit zoo erg, dat het in dc
stad niet is uit te houden wegens de verpestende lucht, doordien
de begraafplaatsen letterlijk volgepropt zijn, terwijl door de ver
warring en agitatie alle toezigt op dc zorg voor de dooden ont
breekt. Men vreest dat de ramp, waardoor het land geteisterd
wordt, door dit alles nog erger zal worden. Men loopt althans
daardoor groot gevaar voor pest of andere besmettelijke ziekten,
liet Indische gouvernement heeft cenc som van 20,000 bestemd
tot den aankoop van rijst om aan de bevolking te worden uit
gedeeld. Ook van onderscheidene andere zijden wordt le dien einde
hulp verleend.
Onder de Engelschcn en Amerikanen vindt men velen, die
grootc beminnaars zijn van honden.... cn gouvernantes. Zoo is
onlangs te Philadelphia een rijk planter overleden, die het navol
gende testament heeft gemaakt: „Willende bekennen dc dienst die
mijn lieve Epaminondas mij eenmaal bij het ontklecdcn bewees cn
die van mijne gouvernante Betly ondervonden, benoem ik baar tot
voedster, verzorgster en moeder van mijne hond. Deze benoeming
zal gepaard gaan met de toezegging eencr rente; van nu af zal
men namelijk, zoolang Epaminondas leeft, aan Bctly dagelijks 75
francs uitkceren; doch de maand, waarin mijn afsterven wordt her
dacht, zal zij dagelijks 613 francs ontvangen; op den dag van het
overlijden van mijn lief hondje zal men haar 1250 francs per uur
uitkceren; het laatste levensuur van mijn armen hond - die armoede
is zoo groot niet - zal Betly 1S75 francs per minuut en zijn
jongste minuut 2500 francs per seconde ontvangen. Mijn notaris
is belast met de uitvoering dezes.
„Steeds door en door een deunc dorper die millionair," zei jaren
geleden iemand tot mij op ecne stoomvaart naar Dordrechtik keek
naar wien hij zoo kleinachtend wees, en nam voor dien millionair
onmiddellijk mijn hoed af. ITcf was Pop Smit, de nestor van het
broedertal, dat met de leus van vooruitgang in hunne banier den
bloei onzer scheepstimmerwerven langs dc Maas tot eenc ongekende
hoogte wist op tc voeren en te verzekeren. Wie had het den verlaten
knaap van vroeger eeuw durven voorspellen, dat zijne nazaten een
maal tot dc koningen onzer scheepvaart zouden bchooren, toen de
dorpssmid te Ouderkerk zich zijner aannam, zwerveling als hij was,
nu zijne ouders op hunnen uittocht uit Denemarken naar rustiger
streek bezweken waren?
Bereids Fop's grootvader evenwel was een bekwaam scheepstim
merman, cn ook zijn vader hield zich bij dat beroep, terwijl hij zijne
drie zonen Fop, Jan en Coruelis, er van jongs af bij opleidde. Het
was echter met hem web bepaald: „help u zeiven," want reeds op
elfjarigen ouderdom achtte de vader zijne knapen der school ontwassen.
Wat er in zijne jongens stak, bewees trouwens vooral de oudste,
geboren 11 October 1777, die gehard en rusteloos, altijd opgeruimd
van zin en ook bij tegenspoed niet neergedruktvrijzinnig van hoofd
en hart, maar boven alles ordelijk en spaarzaam, als scheepsbouw
meester, reeder en handelaar een toonbeeld was uit duizenden voor
velen. Tot 182'! liield hij zich op de werf aan den Kinderdijk met
zoogenaamd „klein werk" bezig; doch toen sloot hij met zijnen
broeder Jan een compagnieschap voor den bouw der schippers-
stoomboot Willem I van Rotterdam op Nijmegenhij werd gevolgd
door dien van verschillende andere booten, o. a. van den welbekenden
Bataviervoor rekening van de Nederl. Stoomboot-maatschappij en in
1837 van ecne eerste kof Kinderdijkvoor eigen rcedcrij. In 1S28 werd
dc compagnieschap ontbonden, en Fop Smit bracht sedert 13 zeeschepen
voor eigen rcedcrij en 61 voor anderen in de vaart, hoezeer hij in
dc meeste gevallen daarbij toch als medereeder optrad. Niet minder
dan 65 rivierstoombooten, waaronder vooral ook stoomsleepers voor
eigen rekening, verlieten zijne werven; terwijl hij niet alleen in ons
land dc eerste was, die het stelsel van ijzeren masten in toepassing-
bracht, maar in 1848 ook een geheel ijzeren zeeschip bouwde, dat
door nog 12 andere gevolgd werd, om in 1S66 bekroond te worden
met dc voltooijing van een ijzeren koopvaardij fregat met stoomvcr-
mogen, groot p. m. 1000 last, voor eigen reederij.
Weiuigc dagen vóór het afloopcn van dit schip, dat te zijner eer
den naam van Nestor bekwam, overleed echter (25 Aug.) de grijze
handelaar, die, dc belangen van dc scheepswerven overlatende aan zijne
zonen, in de laatste jaren zijne nog steeds onbezweken krachten
vooral aan den houthandel en dc administratie zijner schepen gewijd
had; aldus ecu lievelingsdroombeeld zijner jeugd verwezenlijkende
om zich als koopman te doen gelden. Reeds als knaap toch dreef
hij handel in kleinigheden, en als jongeling zien wc hem met zijnen
broeder Jan optreden als rietpachters, waarbij zij na den arbeid op
de werf des nachts of 's avonds laat zelve hot riet afsneden en ver
voerden. Zijne stelregels waren: „niets ten halven doen, zich groot
tc toonen in groote zaken, en steeds bedaard te blijven bij tegen
spoed." Mochten zij spoedig die van velen onder ons zijn, en dier
handelingen daarbij steeds gekenmerkt worden door dut rusteloos
streven naar vooruitgang, naar verbetering cn ontwikkeling, onzen
scheepsbouwmeester en reeder als ingeboren! lloc velen toch vlijen
zich ter ruste op de eens rechtmatig geoogste lauweren, en laten
zich allengs van de spits naar de achterhoede terugdringen.
Negen jaren geleden, op SOjarigen ouderdom, schonk dc Koning
hem het ridderkruis der Eikenkroondoch waar bleef de voordracht
van den Ministerraad, om het ccrchruis van den Ncderlandschen
Leeuw, met de zoo uitmuntend passende kernspreuk„deugt adelt"
te doen prijken op de borst van eenen man, wien in dc helden
galerij van Smilcs naast den ouderen Stephenson cenc waardige
plaats moet worden ingeruimd? Of waren zijtic verdiensten soms
in hun oog nog onder dc maat voor zoo hoogc -onderscheiding?
Dan, cliapeau bas voor eiken ridder, die ons tegenkomt. (Onze Tijd).
Men berekent, dat ouder tien duizend diamanten er slechts een is, welke
tien karaat weegt. Diamanten, welke meer dan 100 karaat wegen heeft mcu
in Europa slechts vijf. De fraaiste is de Frnnsche regent, diel3G karaat weegt.
De grootvader van den bevoemden ouderen Fitt, graaf van Chatham die stede
houder van Madras was, kocht hein in Oost-lndie voor 80.000 p. st. cn ver
kocht hem later aan den Franschen regent, den hertog van Orleans, voor
125,000 p. st. Op dc reis en ook later moei 1'itt hem in een der hielen van
zijne schoenen met hoogc hielen, die toen in dc mode waren, verborgen hebben
gedragen. Bij den bekenden diefstal der krooudiumantcn, tijdeus dc revolutie,
werd ook dc regent gestolen; doch hij werd spoedig teruggegeven, vermits de
dieven dezen al tc bekenden steen niet hadden gewaagd tc verkoopen. Dc Rus
sische diamant werd door de keizerin Kathnrina II gekocht voor 900,000 fl.
cn cene lijfrente vnu S000 fl. Hij is niet zeer fraai, gelijkt naar een in liet
midden doorgesneden duivenei en heeft rondom facetten. Dc Toskaanschc
diamant heeft ecne loclijkc citroengele kleur. Do Engelschc diamant (koli-i-
noor, berg des lichts) wedijvert in schoonheid met don regent, doch is, nadat
hij eenc herhaalde slijping heeft ondergaan, niet meer zoo zwaar, daar hij thans
nog slechts 102 cn een halve karaat weegt. Bij dezo vier diamanten, die uilen
uit ïudié afkomstig zijn, is nog een vijfde, de sier uit liet zuiden ge
komen. Hij werd in Julij 1853 in Brazilië gevonden, is geheel zuiver cu
had ruw een gewigt van 254 en een halve karaat. Het slijpen heeft dit gewigt
tot nagenoeg 127 karaat verminderd.
Reeds moet liet ouzo levendige belangstelling opwekken, dat de prachtige
steenes, waarvan dc kostbaarste bijna niet met geld zijn tc betalen, uit dc
gewoonste stollen bestaan, welke men op aarde in onmetelijke massa's aantreft.
Een diamant met een gewigt van 125 karaat wordt met een en een half
millioun guldens betaald cu hetzelfde gewigt aan steenkool, waaruit deze edelste
aller steciieu is ontstaan, bezit niet zooveel waarde als dc kleinsto koperen munt
der wereld. Hetzelfde is ook met dc andere edelgesteenten het geval; alle
zijn voortbrengselen van wijd verspreide zelfstandigheden, waaronder vooral
kiezel- cn kleiaarde een hoofdrol spelen en alle zijn even als de diamant door
kristallisatie ontstaan. Laat men suiker, aluin, zont enz. in water oplossen,
dau ontstaan, wanneer dit laatste verdampt is, zoo regelmatige vormen, dat dc
kunst met hulp van dc geometrie, die niet beter zou kunnen voortbrengen,
net zout vormt vierkante figuren of dobbclstcencn, het salpeter langwerpige
staafjes met vlakke zijdcu en met twee stompe einden, de suiker neemt den
vorm aan van de bekende kandijsuiker. Dit proces noemt men het kristalliseren.
Ook de kool heeft dit in de natuur ondergaan en hier is zijn gevolg dc
pyrarnidenvorm, waarin wij den diamant zien. Dat deze steen, waaraan dc
Grieken, wegens zijne hardheid den naam van ondwingbaren (adamas) gaven,
werkelijk uit kool ontstaan is, hebben veelvuldige proeven bewezen. Toen
Cosmns III, groot-bertog van Toskane, in 1694, verscheidene diamanten aan een
sterk vuur blootstelde, om te leeren kennen, hoe zij zich in het vuur hielden,
werden zij geheel vernield. Deze experimenten werden tc Wccncn door keizer
Frans I cn Later meermalen nog herhaald, waarbij het ten laatste bleek, dat
eenc ware verbranding met dezelfde producten, als bij den steenkool plaats
heeft. Wij voegen hierbij nog dc opmerking, dat Newton reeds in 1675 uit
dc sterke straalbreking van den diamant het gevolg afleidde, dat het een brand
baar ligchaam was.
Een karaat heeft 4 grein.
261ste STAATS LOTERIJ.
DERDE KDA.SSE.
EERSTE LIJST.
No. 11123/25,000; No. 5709/5000; No. 4062 ƒ2000;
No. 2982 1000; No. 6795 en 19560 ieder ƒ400;
No. 19616 200; No. 4219, 12083, 13828, 15924,'1762S
en 19932 ieder 100.
TWEEDE LIJST.
No. 1977, 13115 cn 15697 ieder/ 1000; No. 4477,
12127 cn 15509 ieder 400; No. 1715S en 17845 ieder
200; No. 3041, 3366, 4204 en 4222 ieder 100.
MARKTBERIGTEN.
ALKMAAR, 29 September.
Aangevoerd: 10 Paarden, f 30 a 70. 1 Veulen, f 70. G Kocijcn, f 90 a 210.
8 nuchtere Kalveren, f G n S. G35 Schapen, f 8 a 32. 4 Geiten, f 3 n G. 40
magere Varkens, f 15 a 25. 342 Biggen, f 5 a 12. Buler per kop 726 a 85 c.
HOORN, 29 September.
Prijzen der Granen, enz.: Roggo f 8,50, Gerst f 7, Haver f 4,50, bruine
Boonen f IS, Paardenbooncn f 7, graauwc Erwten f 19, vale f 1G,50, groene
f 7, witte grootc f 12, Mosterdzaad f 22,50, Karwcizand f 19.
Aangevoerd20 Paarden, f 40 a 320. 7 Koeijen. f 125 a 240. 13 Kalve
ren, f 6,50 a 11,50. 1095 Schapen, f 14 a 24,50. 170 Varkens, f 13 a 23,50.
9 Zeugen, f 28,50 a 42. 430 Biggen, f G a 11,75. G Bokken, f 1,50 a 3,50,
4 Geiten, f 2,25 a 4,25. 590 Kippen, f 0,20 a 1,90. 9150 Kip-Eijorcn, f2,90
a f 3 cn 2400 Ecnd-Eijcrcn, f 3 a 3,23 per 100. 1700 kop Boter, f 1,30 a
f 1,45 per N. p. 550 mud Aardappelen, f 3 a 4,50 per mud. 950 manden
Peren, f 1,50 a 2,50 cn 1G00 manden Appelen, f 0,50 a 1,50 per mand. 750
N. p. Hazelnoten, f 30 a 32 per 100 N. p.
PUJIMERENDE, 2 October.
Aangevoerd: 25 Paarden, o Veulens. 184 Runderen, vette Koeijen minder,
Melk- en Kalfvee was mede niet zoo vlug tc plaatsen, alleen Tijdkalfkocijeh
werden tot ferme prijzen van de hand gezet. Cl vette Kalveren, 70 a 9fJ c.
per N. p. en 17 nuchtere dito, f 8 a 21, handel vlug. 04 vette Varkens, 48 a
53 c. per N. p., handel matig vlug. 23 magere Varkens, f 15 a 23 en 332
Biggen, f 6 a 9, handel stug. 20GG Schapen cn Lammeren, vette Schapen over
het geheel weinig handel cn dc prijs gedrukt, magere dilo naar evenredigheid
iets beter tc verkoopen, Ovcrhoudcrs door ruimen aanvoer op dc vlugge markt
der vorige week ook zeer gedrukt. Boter f 1,10 a 1,25 per N. p. 150 stapels
kleine Kaas, f 31 per 50 N. p., en 21 stapels middelbare, geen grooten voor
raad, slepende en duur verkocht. Kip-Eijeren f 3, Ecnd-Eijcrcn f2,S0pcrl00.
GGS mud Appelen, f 2 a 2,50 en 30 mud Peren, f 3 a G per mud.
LEIDEN, 2'J September.
Boter 1ste kwal. f1,326 a 1.G26. 2de kwal. f 1,40 a 1,50 per N. p.
SCHIEDAM, l October.
Jenf.ver f 17,25 a 17.75 per vat contant bij partij. Moutwijn f 13.75.
LEEUWARDEN, 2S September.
Boter f 51.—.
LONDEN, 1 October.
Heden waren ter VsE-markt aangevoerd: 5070 Runderen, 1S090 Schapen.
1S0 Kalveren en 740 Varkens. De prijs der Runderen was 5 sh. 4 d., van
Schapen G sh. O d., van Kalveren 5 sh. 10 d. cu van Varkens -1 sh. 10 d.
