z 1868. N°. 15. Zondag 2 Februarij. 26 Jaar: LAATSTE BERIGTEN. A. A. BAKKER Cz. NOG EENS, VOOR KONING EN VADERLAND! Mr. W. VAX DEM KAAY. BINNENLAND. BUITEN LA ND. INGEZONDEN. Mr. W. VAX DER KAAY. HELDERSCHE U NIEUWEDIEPER COURANT. „Wij huldigen het goede.' Verschijnt Dingsdag-, Donderdag- en Zaturdag namiddag. Abonnementsprijs per kwartaal1.30. franco per post - 1.65. Uitgever Bureau: MOLENPLEIN, N°. 1C3. Prijs der Advertentiën: Van 14 regels 60 cent, elke regel meer 15 cent, behalve 35 cent zegelregt. Groote letters vi vignetten worden naar plaatsruimte berekend. Ter voorkoming van verkeerd bezorgen van Brieven of Advertentiën, bestemd voor de Heldersciie en Nieuwedieper Courant, maakt de Uitgever het Publiek attent, dat de naam der Nieuwe Courant van den Helder, Nieuwediep, Willemsoord, enz. veranderd is in een voudig Heldersciie Courant, onder welk adres wij gewoonlijk onze Brieven ontvingen. L Daarom verzoekt hij als adres te stellen: Bureau HELDERSCHE en NIEUWEDIEPER COURANT. A. A. BAKKES Cz. II. Alkmaar, eendragtig verbonden door 't gehcele district, 0111 de wille van vorst en volk, heeft Mr. de Bruyn Kops, hóoglecraar te Delft, afgevaardigd. Die keuze van den verdienstelijken schrijver van de „Beginselen der Staathuis- 1 houdkundc", de redacteur van de „Economist" vereert kiezers en gekozene. Aan wien behoort het tweede mandaat te worden toevertrouwd, dat de grondwet gelegd heeft in de handen van deze kiezers? Zonder twijfel aan Mr. W. VAN DER KAAY, de candidaat der liberale partij. De redenen, waarom men hem zal stemmen, zullen verschillend zijn naarmate van het standpunt van den kiezer, maar redenen zijn er in overvloed voor allen, behalve voor de ultra-conservativen. Deze, maar deze dan ook alleen, behoo- ren hunne stemmen aan den heer van Foreest te geven. Eene getrouwe opkomst aan de stembus is de eerste pligt van de liberale i kiezers. Zij moeten bewijzen, dat de eerste gelukkige uitslag niet te wijten is aan toevallige omstandigheden, maai- dat huune warme liefde voor Oranje en Nederland die zege heeft verdiend. Zij moeten begrijpen, cu dit argument geldt in zekeren zin voor eiken kiezer, dat door eene benoeming van den heer van Foreest, de eerste stemming veel verliest van hare waarde, want dat in elke zaak van beginselen, in elke vraag van regeringsbeleid, de stemmen der afgevaardigden uit dit district elkaudcr zouden neutraliseren. Maar boveual moeten zij hunnen tegenstander niet te ligt schatten. Laat ons aan 't conser- l vative hoofd-orgaan, aan het Dagblad, de vuile praktijk overlaten om door scheldwoorden en onedele, onbewezene verguizing van de tegenpartij, een te duur gekochte overwinning te behalen. De heer van Foreest zou eene ernstige aanwinst zijn voor het ministerie der dertien, beter nog genaamd „het minis terie der concessien aan iedereen." De lezing, waarop hij ééns in het jaar de Tweede Kamer onthaald, toont evenveel studie, als afhankelijkheid van die reactionaire beginselen, die volgens onze innige overtuiging strijden met elk belang van het land, dat ook het belang is van den Vorst. Buitendien heeft de heer van Foreest in ons district uitgebreide familie-rclatiëu, en is hij er een invloedrijk landbezitter. Deze omstandigheden behoorden wel niet in aan merking te komen, (want men heeft nog geen verstand van suikercultuur in Indië, omdat men met voordeel hout aanplant te Heilo), maar bij de stembus weegt dit toch al te veel. Daarom geen laauwheid! De niet-conservativen kunnen kiezen wie zij willen, de laatste stemming heeft het getoond; mits zij ernstig willen. Laat niemand denken: 0! zonder mij zal de waarheid ook wel zegevieren! Zonder u? Wie zegt u, vooraf, of uwe stem niet juist de laatste, de beslissende zal zijn! Wie moeten de Katholieken kiezen? Wij hebben in ons vorig artikel aan getoond, dat zij niets te wachten hebben van een ministerie, dat zich heeft vastgebonden aan de orthodox-Gereformeerden, aan de mannen van de Protestaut- schc Staatskerk. De „Tijd" schijnt er anders over te denken. Hoeveel eerbied wij ook hebben voor het doorzigt van de redactie van dit blad, zijn wij over tuigd, dat eene grootere slimheid dan de hare, de slimheid van een ministerie, dat blijven wil, haar ditmaal heeft beetgenomen. Zien wij de brochure van den heer Mr. Faber, een ijverig Katholiek, lezen wij de wanne artikelen vau de Katholieke „Gelderlander", dan zien wij dat ook onder de geloofsgenootcn van de „Tijd" velen de overtuiging deelen, dat de redactie van dit Katholieke orgaan ditmaal in den strik is geloopen. Algemeen is het gerucht verspreid, dat er aan de „Tijd", met betrekking tot de schoolwet, zekere beloften zijn gedaan. Als dat zoo is, dan is het uitgemaakt dat de goede trouw van de „Tijd" ditmaal overrompeld is, want dezelfde partij, die den heer van Nispen niet durfde toelaten als Katholiek minister, zal zich ook verzetten tegen alle concessie aan den „Tijd." Wat de heer van Nispen vroeg is geweigerd, omdat bij het publiek vroeg, en de „Tijd" zal hare beloften onvervuld zien, zoo dra zij publiek worden. De Katholieken behooren den heer VAN DER KAAY te stemmen. Zullen zij het doen? Er bestaat tusschen den heer v. d. Kaay en een Alkmaarsch Katholiek (of meerdere R. C.?) een brochuren-strijd. Hoe nu de geloofsgc- nooten van dien schrijver denken over de aanleiding tot den strijd, een couran ten-artikel, en over de wijze waarop hij is gevoerd, dit eene staat vastde heer v. d. Kaay heeft niets beleedigends voor de Katholieken willen zeggen. Hij is verantwoordelijk voor zijne woorden, niet voor de uitlegging, die anderen aan zijne woorden geven. De vraag is voor u dezewat is beter, de heer vau der Kaay, die door zijne beginselen gedwongen is elke godsdienstige gezindheid, en dus ook de Rooiuscli- Katholieke, te verdedigen tegen de dreigende verschijning eener orthodox- Gereformeerde Staatskerk, of de heer van Foreest, die behoort tot de zeer weinige vrienden van een ministerie, dat juist bij die orthodox-kerkelijken steun zoekt? En nu een laatste woord. Rooinsch-Katholickcii, modernen, orthodox- Protestanten, conservativen, liberalen, radicalen, hoe wij heeten mogen, dit is tot u allen gezegd: vraagt u af, waar is Ncderlaudsch eerlijkheid, oud-Holland's goede trouw verstopt, waarheen is de spreuk versmeten, die op onze oude munten stond: „pro Patria!" (voor 't vaderlandZullen wij dulden, dat de ministeriëlen die mannentaal „voor 't vaderland" eenvoudig verwisselen met: „om te kunnen blijven zitten." Mag het constitutioneele leven in de uiterste spanning worden gebragt, voor die slechte vertaling van der vaderen blazoen Nederlanders waren wij, voor dat wij tot eenige partij behoorden. Reken schap willen wij vragen van 't geen er geschied is, toen Neêrland's belangen moestcu achterstaan voor de adellijke belangen van den graaf vau Zuylen eu graaf Schimmeljjeunick, en de conscrvative belangen van hunne weinige aanhangers? Dan willen wij vragen: of het eerlijk is, Hollandsch eerlijk is, om tegelijker tijd steun te vragen aan Katholieken en Groenianeu, om ze met elkander te bedreigen, en ze tegen elkander te gebruiken. Of ter goeder trouw de ministeriën van Eeredienst werden ingesteld, of dat er een ministerie moest worden gevonden voor een Katholiek, die men iets moest geven, en niet meer durfde geven? Daarop beslisse de stembus in goeden zin. Dit zal de eerste betcckenis zijn van den uitslag: wij willen geen geknoei, geen geknutsel, wij zijn 't dralen en praten moe, wij willen eerlijke, ronde politiek. Nog eens voor Koning en Vaderland! Nog eens roept de pligt naar de stembus. Verkiest dan een waardig strijder voor volksbelang naast den heer dc Bruijn Kops, kiest dan: Als een proefje hoe het ultra-orthodoxismc denkt, mag attent gemaakt worden, dat (Tenfant terrible zijner partij) in dc Nieuwe Goeschc Courant voorkomt -iDat die losbandigheid door de regering geduld wordt, is geene vrijheid, maar zwakheid iOi onkennis om 's lands belang waarachtig te bevorderenZoo zoude liet tot de ware «y/ijheid behooren, wanneer de regering thans het Handelsblad tot zwijgen bragt, of liet „in beslag nam, omdat dat blad zich schuldig maakt aan Majesteitsschennis, door de kic- «rers op te roepen om 38 revolutionaire zamenzweerders tegen het Ministerie, ondanks «den wil des Konings, andermaal in dc Twebde Kamer te brengen. Indien dat gebeurt, „hetgeen wij tot heden nog betwijfelen, dau zal de Koning andermaal moeten tooncn, dat /»de aioed hem nog niet ontzonken is, om dadelijk na het openbaar worden van den uitslag ader stemmingen diezelfde 38 andermaal te ontslaan, en den zwerm van revolutionaire of «Jacobgnsche bladen, die thans genoeg bekend zyn, voor altgd het zwijgen op tc leggen en 1 «dan voor goed een eind tc maken aan die ongelukkige kieswet, dat product van de „Franiche revolutie, die nu 20 jaren lang het land in spanning en onrust gehouden heeft." HELDER en NIEUWEDIEP, 1 Februarij, In zijn wekelijksch staatkundig overziet constateert de Moniteur dat de algemeene houding der Europesche mogendheden eene ver zoenende gezindheid en vredelievende verschijnselen aanduidt. „Hoe meer de gouvernementen en de volken nadenken, des te meer leeren zij zich hoeden tegen overdreven verlangens; en door hunne wijsheid de waarborgen leverende voor de algemeene veiligheid, erkennen zij, dat, bij den tegenwoordige:! stand der Europesche beschaving, de vrede voor hen te gelijker tijd een belang wordt en een pligt." De Belgische kamer heeft de beraadslaging over de leger-organi- satie voortgezet. Men heeft op de gewaarborgde onzijdigheid van België herhaaldelijk gewezen; maar de regering acht het des niet te min noodzakelijk, dat een leger van 100,000 man, hetgeen tot dusver slechts op papier bestond, feitelijk gereed zij om het land te verdedigen. De minister van oorlog herinnerde, dat met de nieuwe inrigting de last der bevolking nog minder zou wezen dan in Oostenrijk, Frankrijk, Denemarken, Beijeren, Nederland, Italië, Zweden en Pruissen. Volgens den minister vraagt het Belgisch contingent één man van de 415 inwoners, Oostenrijk daarentegen één van de 381, Frankrijk één van de 375, Denemarken één van de 350, Beijeren en Pruissen één van de 320, Nederland één van de 317, Italië één van de 212, terwijl Zweden één van de 202 ingezetenen eischt. Naar 's ministers berekening, werd in België slecbt3 7.50 fr. per hoofd, in Beijeren daarentegen 8.46 fr. per hoofd en in Nederland 17.17 fr. per hoofd voor de landsverdediging opgebragt. Met veel genoegen woonden we 11. Donderdag avond de tweede buitengewone vergadering bij, die de rederijkerskamer Olympia in dit saizoen aan hare leden gaf. Het drama Trouwe in Ontrouw van Hofdijk voldeed uitmuntend, zóó zelfs, dat we van oudersclieidene zijden den wensch hoorden uiten om dit stuk andermaal en dan in costuum te zien opvoeren, waardoor de uitvoering nog zeer veel zou winnen. Ook het nastukNiemand teil de schuld heiben droeg in ruime mate er toe bij, om het genoegen van dezeu avond te verhoogen. Naar men uit goede bron verneemt, wordt in deze gemeente terrein aangevraagd tot daarstelling van een comedie-gebouw en uitspanningszaal, en zouden daarvoor bereids gunstige aanbiedingen zijn. Met genoegen vernemen wij, dat thans door de regering werkelijk het besluit is genomen om aan de werklieden op 's Rijks werf 's winters een even hoog werkloon toe te staan als in den zomer. Jl. Woensdag avond is de buitengewone gezant en gcvol- magtigde minister van Z. M. den Koning van Pruissen, Graaf de Perponcher, bij Z. M. den Koning ontvangen, tot het overhan digen zijner geloofsbrieven als vertegenwoordigen van den Noord- Duitschen Bond. De gemeenteraad van Amsterdam heeft jl. Woensdag de missive der ministers van Binnenlandsche Zaken en Financiën over de kanaalzaak behandeld, houdende bezwaren tegen de uitvoering van staatswege en aanbeveling tot onderzoek der denkbeelden van den heer Jager. Na breedvoerige discussie is met eenparige stemmen het voorstel van B. en W. aangenomen, waarbij wordt te kennen gegeven, dat de raad blijft bij zijne beslissing van 20 Dec. en dat er naar 's raads meening, dat het werk vau staatswege moet worden tot stand gebragt, geen sprake kan zijn van andere ingediende of niet-ingediende voorstellen. Met zekerheid wordt berigt, dat dr. J. C. Zaalberg Pz., aan staanden Zondag den 2 Februarij, des voormiddags ten 10 ure, in de Willemskerk te's Hage, een predikbeurt vervullen zal. Men ziet in de Overijsselsche streken door de schamele klassen meer en meer gebruik maken van paardenvleesch. Dezer dagen was eene melkboerin buiten Brussel, tengevolge van ziekte, in de onmogelijkheid, hare klanten in de stad te bedienen. Hare tachtigjarige vader moest nu voor haar de klanten van melk voorzien. Maar hij kende de lui niet. Wie hielp hem nu? De hond van de boerin. Deze, gewoon voor de kar te loopen, waarmede de boerin de melk rondbragt, bragt hem bij al de klanten. Te Brussel bestaat het plan om een paleis van schoone kunsten, in den smaak van het kristalpalace van Sydenham, te bouwen. Een verschikkelijk spoorweg-ongeluk is in het begin dezer week voorgevallen tusschen Mons (Bergen en Henegouwen) en Quiévrain. Een dienstlocomotief, gebezigd voor de werken op den weg, in volle vaart komende aanzetten, geraakte buiten het spoor en stortte op een naderenden passagierstrein. De schok was zoo hevig, dat de goederenwagen boven op de locomotief kwam te staande postwaggon en een daaraan vastgehaakte passagierswaggon werden in stukken verbrijzeld; verscheidene personen verloren het leven en groot is het aantal der verwonden, waaronder eenige zeer gevaarlijk. Een stoutmoedige dief heeft zich jl. Dingsdag, tegen 7 ure des avonds, op den weg van Sprimont, op een zeer curieuse wijze van een paard meester gemaakt. De eigenaar van dat paard, de heer D., ontmoette, even voor het binnenkomen van Sprimont, een individu, dragende de uniform van een Belgische laucier. De soldaat verzocht hem een gedeelde van den weg op zijn paard te mogen afleggen, wijl hij een ongemak aan zijn voet had. Door zijne uni form gerust gesteld, stond de boer dat toe, maar toen zij Sprimont achter den rag hadden, zette de lancier het paard in galop en liet den boer geheel onthutst op den weg staan. Deze liep hem nog een eind weegs zoo gaauw hij kon achterna; maar ademloos moest hij dit weldra opgeven. Veertig jaren geleden verliet een boerinnetje uit de omstreken van Lyon hare geboorteplaats en trad te Parijs in dienst bij gegoede burgers. Zy was zeer schoon en twintig jaren oud. Na eenigen tijd gediend te hebben, stierf bare meesteres en zij had zulk een gunstigen indruk op haar meester gemaakt, dat deze haar ten huwelijk vroeg, waaraan zij gehoor gaf. Het boerinnetje, nu tot dame gepromoveerd, leefde op grooten voet en nam rijkelijk deel aan bals en partijen. Toen haar man stierf, Het hij haar toch eene som van ongeveer 300,000 gulden na. Wat deed zij echter nu? Zij vertrok weder naar haar geboorteland eu werd op nieuw boerin. Zij tooide zich weder in haar oud gewaad, nam de zeden en gewoonten van het land weêr aan en deed zulke goede zaken, dat zij, onlangs overleden, een vrij aanzienlijk vermogen achterliet, dat niet onwelkom was aaD hare veelvuldige betrekkingen. Beeds is gemeld dat Adeline Patti een schitterend huwelijk heeft afgewezen, omdat zij meer liefde had voor de kunst. De groote maestro Bossini heeft dat besluit van de artiste zeer toege juicht. In ieder geval zóó liet hy zich nit als men Adeline Patti heet en men wil trouwen, dan trouwt men toch minstens met een ténor! Te Londen is dezer dagen iemand tot 18 maanden gevangenis en dwangarbeid veroordeeld, omdat hy, terwyl zyn eerste vrouw nog in leven was, een tweede huwelijk had aangegaan. Gedurende de vorige week hebben te Londen plaats gehad 2323 geboortcu en 1395 sterfgevallen. Te Ashton-Undcr&Lyne, een plaats van ongeveer 40,000 inwoners, is weder de befaamde Murphy, die verleden jaar te Manchester zooveel onrust veroorzaakt heeft, aan het twiststoken. Hij predikt zeer hevig tegen de Boomsch-Catholieken. Hy wil geen bescherming van de policie. Hij is zijn eigene policie, zegt hij. En inderdaad houdt hij zijne preêken met een fraaijen nieuwen revolver, zigtbaar in den zak van zijn jas, terwijl een aantal wel gebouwde geestverwanten, evenzeer gewapend, zijn lyfwncht of consistorie vormen. Bij een zijner oefeningen werd een steen naar binnen geworpen. Dit was het sein voor een groote opschudding, die eindigde met een plegtigen optogt naar de Iersche wijk der stad en eeD aanval op de Boomsch-Catholieke kerk aldaar. In den storm op 22 Jan. jl. zijn langs de kast van Wallis 13 schepen vergaan en 52 opvarenden verdronken. Volgens een dagblad in New-York had daar onlangs een bal s, waarop de meest elegante en rijkste toiletten geheel vervaardigd waren uitpapier. De schoonste stoffen waren allerkunstigst nagebootst. De naaisters zijn mistroostig; zy moeten nu wijken voor de behangers. Omdat het vasteland van Australië er te voren uitzag als een wit blad cn zich op de weinige, bekende plaatsen door een ongemeens droogte cn dorheid onderscheidde, velde een Duitsch aardrijkskundige, dr. Albert Heisinsr te Berlijn, die zich verbeeldde, dat hij in de geographie van Australië diep was doorgedrongen, het volgend merkwaardig vonnis: „Het heeft den Schepper in zijne ondoor grondelijke wijsheid behaagd, hier een werelddeel in de gedaante eener woestijn te voorschijn te roepen eener woestijn van 140,000 vierkante mijlen, van welke wel 130,000 vierkante mijlen van zee tot zee een ellendigeo, dorren bodem beslaan, dat, als de zetel van een eeuwigen dood, voor de ont ginnende hand van den mensch en alzoo voor de beschaving verloren is, enz." liet woeste vasteland van dr. Heisiug met zyn eeuwigen dood, zonder eenige hoop op de voorregteu der beschaving, verheugt zich thans reeds io een jaarlijksche staatsinkomst van bijna 100 millioen golden, een bedrog, dat zoo groot is als vao drie Guitsche koningrijken, en het levert eene menigte voortbrengselen, terwijl het de grootste kudden vee der wereld weidt, nl. 1 mill. paarden, 5 raill. runderen en 15 mill. schapen, die iu de weiden van Australië het uoodige gras vinden. Het goud, dat uit dit beklagenswaardig land is opgedolven, bedraagt reeds een paar millioen guldcu. In de Schager Courant van Donderdag 30 dezer lees ik eene recommandatie van den heer van Foreest, op grond van de belangrijke medewerking, die hij steeds betoond heeft tot bevordering vau deu landbouw en het fabriek wezen in dit district. "Waarlijk? Och, wie licht mij dat met feiten toe? Komt vóór den dag, gij boeren van het Koegras! Komt voor den dag! Vertelt dc weldaden van uwen laudhecr, of ten minste van hem, die uwe boerenplaatsen beheert! Houdt uw licht niet onder den kooruinaat! Vertelt ons, hoe hij u nieuwe werktuigen ter beproeving zond, hoe hij u nieuwe mestsoortcn leerde kennen! Vertelt wat hij deed, om de schrale gronden, die zich in het Koegras bevinden, tc verbeteren! Hoe hij daartoe met de bepaling van huurprijzen met u in overleg trad, welke opofferingen hij zich getroostte, om u vooruit te helpen, om u wetenschappelijk te ontwikkelen, u voor te lichten! Helpt mij cn andere kiezers, die nimmer daarvan iets hoorden, uit den droom! Licht ons voor! Wat deed de heer van Foreest voor den landbouw? Schreef hij ter uwer ontwikkeling? prikkelde hij u tot het nemen van proeven? Deed hij groote opofferingen om u vooruit te helpen, uwe ondernemingen ter verbetering te steunen? En gij, fabriekanten! Komt voor den dag! Spreekt voor uwen beschermheer, den bevorderaar van het fabriekwezen! Welke nieuwe fabrieken riep hij in het leven Welke nieuwe debouches opende hij uNoemt feitenopenbaart het groote gchcin, waarvan nooit iemand iets hoorde! Of noemt men bevordering van het fabriekwezen, bescherming uwer industrie door %hooge inkomende regten? En roemt ge in den heer van Foreest zijne tegenkanting tegen vrijen arbeid, vrijen handel, vrije industrie? De vrijheid is één! De vrijheid om zijne gedachten te openbaren is dezelfde vrijheid als die mij veroorlooft te koojien, waar de prijzen het laagst zijn; het is eene aautastiug der vrijheid, mij door hooge inkomende regten te dwingen tc koopen waar het duur is, gelijk het eene aantasting der vrijheid is, als, gelijk in Frankrijk, de drukpers geen oordeel vellen mag! Wij roepen: leve de vrijheid! en steramen voor hem, die vrijheid voor zich, voor allen, voor Katholieken, Orthodoxen eu Protestanten wil. AVij stemmen voor: EEN KIEZER. Volgens eene opgaaf van het ministerie van Financiën, zijn gedurende het jaar 1867 door den Rijkstelegraaf verzonden 492,678 berigten; ontvangen 685,259, doorgezonden 249,964. De opbrengst van het kinncnlandsch verkeer is geweest f 259,763.671; die van liet internationaal verkeer f 155,612.471; die van dc doorgezonden berigten f 80,424.251. Totaal f 495,800.401. Blijkens een vergelijkenden staat der Ncdcrlandsche koopvaardijvloot op 31 Dec. 186G en 31 Dcc. 1867, waren op eerstgenoemden datum aanwezig 2178 schepen, metende 270,042 last; op laatstgenoemden datum 2159 schepen, metende 270,082 last. In den avond van den 25 dezer, tosschen 5 en 8 ore, heeft de leeraar der Baptisten-gemeente te Keulen, welke ongeveer vijftig leden telt, aan acht nieuwe lidmaten, vier jonge mannen en vier jonge vrouwen, aan den oever van den Rijn den Christelijken doop bij indompeling toegediend. Die plegtighcid is door de geheele gemeente bijgewoond. Om de rivier te bereiken heeft de stoet, aaugezieu eene der stadspoorten reeds gesloten was, eenen groo ten omweg moeten maken en bijna anderhalf uur, langs onbegaanbare binnen paden, met sneeuw eu hagel moeten worstelen. De leeraar, de diakenen, de diakonesscn eu de doopelingen hebbcu zich onbeschroomd te water begeven, en niemand schijnt daarvan eenig letsel bekomen te hebben. In Pruissen, waar (met uitzondering van Darmen) dc Baptisten eene bijna nog onbekende, ofschoon sedert 1844 door den staat erkende secte zijn, heeft deze gebeurtenis veel opzien gebaard.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche en Nieuwedieper Courant | 1868 | | pagina 1