II,
1868. N°.78.
Zondag 28 Junij.
binnenland!
buitenland!
'kkelijk.
ien dik.
terwijl
an ijzer>
Tven en
1 VAN
aU een
'gt zich
a bloed
wereld
van hel
dikwijl,
de
doch
het
Siroop
wit.
kingen
rrhe.
HELDERSCHE
EN i\IEUWEDIEPER COURANT,
„Wij huldigen het goede.1
Verschijnt Dingsdag-, Donderdag- en Zaturdag namiddag.
Abonnementsprijs per kwartaal1.30.
,t franco per post - 1.65.
Uitgever
Bureau:
A. A. BAKKER
MOLENPLEIN, N°. 163.
Cz.
Pnjs der AdvertentiënVan 11 regels 60 cent,
elke regel meer 15 cent, behalve 35 cent zegelregt.
Groote letters uf vignetten worden naar plaatsruimte berekend.
lïnnndng 89 dezer vertrekt de West-Indische
mnil over Southampton.
Dingsdag 30 dezer vertrekt de Oost-Indische
mail over Triest.
HELDER en NIEUWEDIEP, 27 Junij.
Het politieke nieuws is zeer schaars. De hoofdgebeurtenissen in
het Europesche volkenleven van de laatste dagen mogen op zich
zelve hun gewigt hebben, voor het groote publiek zijn ze minder
van belangin een woord de komkommertijd is voor den journalist
aangebroken. We zullen dus dezen keer de diplomatie laten voor
hetgeeo ze is en het belangrijke feit bespreken, nl. dat dezer dagen
de spoorweg over den Mont-Cenis volkomen beeft beantwoord aan
de eischen voor den geregelden overtogt. Dat zegt meer, dan dat
er een Prins dood gaat of een minister naar Wiesbaden afreist of
een wet wordt aangenomen, die onvermijdelijk moest komen.
jExebior!" naar hooger! zoo roepen de kunst en het volken-
verkeer elkander toe, en de spoortrein stijgt tot aan de sneeuwlinie
en overschrijdt de Alpen. Zulke dingen sprekeu tot den geest,
zulke dingen breken aan den muur der afscheidingen van vorsten
en volken, ze maken de bewonderaars van hooge oorlogsbudgetten
en van ijselijk volkomen moordwerktuigen ongerust.
Daar stijgt de locomotief ten hemel om over den muur heen te
klimmen, die Noord- van Zuid-Europa scheidt. De natuur scheen
in het Zuiden den geest der onderdrukking van den zelfstandigen
mensch te beschermen door de Alpen: er zijn geen Alpen meer,
hoezee voor de locomotief! Hannibal en Napoleon trokken de Alpen
over om menschen te dooden, althans om hun heerschzucht te bevre
digen, de locomotief doet dien togt met andere bedoelingen.
De Moniteurin zijn wekelijksch staatkundig overzigt van de
dezer dagen door den heer Disraëli te Londen uitgesproken rede
gewag makende, waarin die minister o. a. zeide, dat de betrekkingen
tusschen Engeland en de overige natiën nooit vriendschappelijker
waren geweest dan zij thans zijn, laat daarop volgen: „Van zijne
zijde verzuimt het gouvernement des Keizers niets, om de zoo
gelukkig tusschen al de mogendheden bestaande overeenstemming
in stand te houden eu te versterken. De gematigde en verstandige
denkbeelden, welke allerwegen ingang vinden, begunstigen die over
eenstemming zeer, en zijn een onwaardeerbaar middel tot bevordering
der algemeene Europesche belangen.
Onverdraagzaamheid in het godsdienstige is ten allen tijde zulk
een ramp geweest en heeft steeds zulke verschrikkelijke gevolgen
gehad, dat men het een geluk raag achten als eindelijk in onze
eeuw van verlichting en beschaving de onderlinge verdraagzaamheid
meer en meer toeneemt en hare zegeningen verspreidt. Zelfs de
magtigen der aarde, die, naar veler vermoeden, slechts door staat
kundige belangen worden gedreven, zieu zich gedrongen om de
godsdienstige verdraagzaamheid te huldigen. Een paar voorbeelden
uit de geschiedenis der jongste dagen mogen daarvan ten bewijze
verstrekken.
De Koning van Pruissen heeft bij zijn bezoek te Hanuover de
geestelijkheid bij zich ontvangen en op de toespraak door een der
leden van deze corporatie gehouden, antwoordde de Koning, dat
hij de kerkelijke instellingen in dit geannexeerde land gehandhaafd
heeft en zal blijven handhaven, zoolaug de behoefte naar wijziging
zich bij het volk niet gevoelen doet. Hij is voor zich zelve over
tuigd, dat de Protestantsche gezindheden (Lutherschen en Hervormden)
zich behooreu te vereenigen, ter bevordering van beider belangen;
maar hij wil dat zulks, niet door dwang op kerkelijk gebied, doch
alleen door overtuiging geboren worde.
De Keizer van Frankrijk ontving op zijn paleis te Fontainebleau
ouder andere personen, ook de predikant der Hervormde Gemeente
te dier plaatse. Deze betuigde den Keizer zijnen dank voor de
verleende vergunning tot stichting dier gemeente en herinnerde
den Keizer, dat het besluit daartoe geteekend was in hetzelfde
paleis, waar Lodewijk XIV het Edict van Nantes herriep. Napoleon
antwoordde op dc toespraak van den predikant„De vrijheid van
godsdienst is een der grondbeginselen van onze wetgeving.
Mogen zich van tijd tot tijd ook al verschijnselen voordoen van
tegengestelden aard, het bovenstaande toont allerduidelijkst, hoe zelfs
de allermagtigste vorsten genoodzaakt ziju godsdienstvrijheid en
verdraagzaamheid te bevorderen.
Z. M. de Koning zal zich binnen weinige dagen met gevolg
van het Loo naar Lucern in Zwitserland begeven.
Het bevel over de in het aanstaande kamp te Millingen te
kamperen troepen is opgedragen aan Z. K. H. den Prins van Oranje.
Het verslag omtrent het onderzoek der staatsbegrooting over
het loopende dienstjaar in de afdeelingen der Eerste Kamer is dezer
dagen openbaar geworden. Daaruit blijkt, dat in al de afdeelingen
de wenschelijkheid is ingezien om bij deze gelegenheid zich van
staatkundige beschouwingen te onthouden. De kortheid des tijds,
die voor de afdoening van zaken overblijft en de omstandigheid,
dat de ministers eerst pa9 aan het bewind zijn, hebben er toe geleid
om met die beschouwingen te wachten tot de behandeling der
begrooting voor 1869.
Ten aanzien echter van het regeringsbeleid in de overzeesche
bezittingen wenschte men van de Regering eenige inlichting te
bekomen en werden in eene der afdeelingen daartoe de volgende
vragen gesteld: 1. Bestaat het plan om de cultures uit te breiden?
2. Hoe zal de suiker-cultuur geregeld worden? 3. Zal door tusschen-
komst des ministers de drukpers in Indië gebreideld worden?
4. Waarom wordt liet bestaande drukpers-reglement niet uitgevoerd?
In de zitting der Eerste Kamer van gisteren zijn achtereen
volgens de verschillende hoofdstukken der Staatsbegrooting voor
1868 met algemeene stemmen aangenomen.
In de zitting «lcr Eerste Kamer van gisteren werd, bij de behandeling
der begrooting voor Marine, door den heer van Swinderen gevraagd, waarom
het ramtorenschip „Prins Hendrik der Nederlanden" naar Engeland is gestevend?
Is het een oefeningstogt Of is het om de gebreken van bet schip te doen
herstellen? Is het laatste het geval, bestaat er dan uitzigt, dat het geheel zal
voldoen aan zijne bestemming? - De minister van Marine antwoordde daarop:
„Men vallc den minister, die de „Prins Hendrik" beeft doen bouwen, niet
bard; het was een goede greep; wij hadden niets anders. Maar de minister
heeft het plan niet, dergelijke schepen op stapel te zetten; zij behooren in ons
defensiestelsel niet te huis. De „Prins Hendrik" is niet naar Engeland voor
een oefeningstogt, maar het vaartuig heeft een andere schroef noodig; het zeilt
slecht en de minister twijfelt of het met een nieuwe schroef beter zal zeilen."
Het antwoord der regering op het verslag der Tweede Kamer, ter zake
van het kanaal tot verbinding van de Noord- met de Zuiderzee, is thans openbaar
gemaakt. De ministers verklaren zich daarin volstrekt ongezind om aan den
Koning voor te stellen meerdere voordeelen aan de Amsterdamsche Kanaal
maatschappij te verleenen, dan door het vorige kabinet waren toegezegd. Omtrent
de deugdelijkheid van het kanaalplan bestaat geen twijfel; terwijl de regering
zich overtuigd houdt, dat voor Amsterdam een beteren en korteren weg naar
zee eene behoefte is. In het ontwerp is een nieuw artikel ingevoegd, inhoudende,
dat, indien de concessie vervallen wordt verklaard, de uitvoering der daarbij
vermelde werken, met toepassing van art. 35 der concessie, van staatswege zal
voortgezet worden.
In een allezins lezenswaardig hoofdartikel, ouder het opschrift: „De heer
Koorders, instructeur in politieke moraliteit," plaatst de steller van dat stuk
genoemd lid der Tweede Kamer tegenover zijne verklaring, dat hij iu zijne jeugd
liberaal was, maar door het lezen der opstellen van den heer Heemskerk Bz.
in de „Gids," over anti-revolutionair staatsregt, tot de partij van den heer
Groen van Prinsterer is overgegaan. De schrijver merkt op, dat er ja vurig
gemoedelijke jongelieden zijn, die, dwaas genoeg zijnde om zonder nadenken,
zonder zich de moeite te geveu om te onderzoeken wat echt en wat valsch
goud is, er inloopen en later uit aangeboren hartstogtelijkheid tot een ander
uiterste vervallen. Zoo iets - zegt de schrijver - is zeer zeldzaam bij men
schen als Koorders, met een helderen, ja met eeu haviksblik omtrent alles wat
politiek is. Als de heer Koorders thans belijdt, dat hij iu zijne jeugd in de
sloot viel aan de linkerzijde van den weg, dan bestaat er toch waarlijk geen
noodzakelijkheid om op meer bejaarden leeftijd in de sloot aan de regterzijde te
vallen. Verder wijst de schrijver op de in het oogvallende omstandigheid, dat
iemand op lateren leeftijd van liberaal anti-revolutionair wordende, met zijne
orakeering promotie maakt en leidt daaruit het vermoeden af, dat hierbij
„berekening" in het spel is. Het artikel eindigt met de volgende schoone
opmerkingen: „Ziet men, in tegenstelling met zulke menschen, op Thorbecke,
dan moet men onwillekeurig het hoofd ontblooten. In wijsheid een grijsaard,
in kracht een man, in ijver voor zijn beginsel een jongeling, is hij immer
dezelfde, immer de man, die eerbied afdwingt. Zegepraalt zijn beginsel in den
staat, hij is niet overmoedig, maar zich steeds zijner kracht bewust; moet dat
beginsel lijden onder residentie-kabalen, tot nadeel der natie, hij is niet ont
moedigd; voor de aanvallen van den opgeblazen nijd onkwetsbaar, voor de
interpellatiën van woelzieke bemoeizucht doof, is hij steeds dezelfde. Aangenaam
is het, bij veel dat grieft en het vaderlandsch gevoel geweld aandoet, als de
insoliditeit tot in de nabijheid van het koninklijk pnrper zich weet omhoog te
werken, dat er zulke voorbeelden van standvaste politieke deugd in den lande
zijn aan te wijzen, die hun volk tot sieraad, hun vorst tot waarachtige steun
zijn. Zoo lang wij op het „voorbeeld" van dergelijke mannen mogen staren,
kunnen we, zonder schade voor onze zielen, de „lessen" in politieke moraliteit
van Koorders ontberen."
Beroepen te Rotterdam de heer J. J. van Toorenenbergen,
zendingsdirector te Utrecht.
Aan de hoogere burgerschool te Hoorn is benoemd dr. K. W.
Middeland Montijn, tot dusverre conrector aan de latijnsche school aldaar.
Uit Enkhuizen wordt berigt, dat de nieuwe haring in de
volgende week aan de markt wordt verwacht.
De a/deeling Haarlem der maatschappij Tot Nut vau 't
Algemeen beproeft aldaar voor het garnizoen en leeskamer en ver-
poozingzaal op te rigten. Dat is wel een bewijs op hoe ruim veld
de maatschappij zich beweegt.
De vereeniaing tot oprigting en instandhouding eener bewaar
school te Rijswijk is als regtspersoon erkend.
Te Ambt-IIardenberg is een 3jarig kind in een ketel kokend
water gevalleu, met het noodlottig gevolg, dat het na een jammerlijk
lijden vau eenige uren is bezweken.
Wij zijn verzocht de volgende missive, dd. 18 dezer, van den heer Geneeskundigen
Inspecteur van Noordholland aau den Commissaris des Kouiugs in die provincie,
te plaatsen:
„Bij de aanhoudetule droogte en het gemis van goed drinkwater, dat daarvan
het gevolg zal worden, is het te vreezeu, dat zeer vele ingezetenen, vooral van
Noordhollaud, zich genoodzaakt zullen zien van onzuiver pat- of slootwater
gebruik te maken, dat dikwijls met organische, voor de gezondheid zeer nadeelige,
bestanddeelen bezwangerd is.
Ik geef U HoogEdelGcstrenge daarom in overweging, de gemeentebesturen
door eene aanschrijving opmerkzaam te maken op eene zuiverings-methode, die
zeer gemakkelijk is aantewenden, zeer weinige kosten na zich sleept en waar
omtrent de ervaring heeft aangetoond, dat zij het water helder en kleurloos
maakt, en het bevrijdt van de nadeelige eigenschappen, die het gevolg zijn van
de organische stoffen, die in het onzuivere water aanwezig zijn.
Die methode is de volgende:
„Men brengt het vuile water in eene ton of houten emmer cn vermengt er
„mede eene oplossing van Chloretum ferricum, waarvoor het best te
„gebruiken is de Liquor stypticus Looffiï van de pharmacopaea en die
„dus in elke apotheek voorhanden is.
„Op elke 10 kannen water (een kleine emmer vol) wordt van bedoeld vocht
„eene hoeveelheid van 9/10 gramme (of ongeveer 14 grein) toegevoegd, goed
„omgeroerd en 24 uren in rust gelaten. Men zal na dien tijd het water vol-
„komen geklaard en op den bodem van liet vat een dik bezinksel van ijzer—
„oxyde vinden, waarin tevens al de troebel maken de deeltjes van het water
„bevat zijn.
„Als het van het bezinksel afgeschonken of door een doek gegoten water
„volkomen helder, volkomen kleurloos en zonder zuren of ziltigen smaak is,
„kan het met gerustheid als drinkwater worden gebezigd."
Dc toepassing van die methode zou welligt, vooral thans, groot nut kunnen
hebben ter voorkoming vau die ziekten, die door bet gebruik van onzuiver water
kunnen bevorderd worden."
BENOEMINGEN EN VERPLAATSINGEN BIJ MARINE EN LEGER.
De off. van gez. 2de kl. L. P. Vlaanderen, behoorende tot de rol van het
wachtschip tc Hellevoetsluis en met 1 Julij o. s. overgeplaatst op het schroef-
stoomschip Marnix, is, op zijn verzoek, op non-activiteit gebragt, en zal op
voormeldscbroefstoomschip worden vervangen door den off. van gez. 3ie kl.P.C.Buijze.
De beroemde violist Vieuxtemps is de Parijs overleden.
De wijnberg Lafitte, waarvan in dit blad melding werd
gemaakt, is niet verkocht, maar opgehouden tegen 4£ millioen fr.
Meu is er in geslaagd ook de hazen, even als de konijnen, tot huisdieren
te maken. Te Cbklons sur Manie waren op de tentoonstelling volmaakt tamme
hazen, die even als honden of katten de menschen in, plaats van hen te ont-
vlngten, opzochten. De wijze waarop die verkregen werden is zeer eenvoudig:
twee zeer jonee hazen had men uit het nest genomen en in het gemeenschappelijk
vertrek eener boerenwoning laten opgroeijen. De hazen kregen jongen, die
even tam als de onders werden. Voortaan zal men das ook buiten jagttijd
hazen kunnen eten zonder te stroopen.
Gedurende de vorige week hebben te Londen plaats gehad
2025 geboorten en 1228 sterfgevallen.
De ontvangst van het 38ste regiment, hetwelk aan de Abes-
sinische expeditie en de bestorming van Magdala heeft deelgenomen,
is te Plymouth zeer levendig geweest. Ook het paard van Theodorus
bevond 'zich aan boord. De manen van dit dier hadden veel
geledeu, daar een aantal van de soldaten op reis baren daaruit
getrokken had, als souvenir van den veldtogt.
De kroon, mantel en muilen van wylen Koning Theodorus
en de andere door de Abessiniscbe expeditie medegebragte zegeteekenen
zijn, op bevel van Koningin Victoria, in een der rijks-muzea te
Londen voor het publiek ten toon gesteld.
De apotheker Coehn te Berlyn, vervolgd wegens bedrog bij
de levering der medicijnen voor de troepen in 1866 gepleegd, is
door de regtbank veroordeeld tot 3 jaren gevangenisstraf, 1000 th.
boete of eventueel L jaar gevangenis, verlies der burgerschapsregten
voor den tijd van 6 jaren, eindelijk tot verlies van de apotheker
concessie voor altijd en in de kosten van het proces. Deze straf is
de zwaarste, die volgens de wet kan worden opgelegd.
Zekere dr. Knap, te Berlyn, beweert tot de ontdekking te
zijn gekomen, dat de aarde stil staat en de zon draait. Deze
reactionnaire astronomische leer heeft reeds aanleiding gegeven tot
een satirieke woordspeling; men wil nl., dat Knak onmogelijk
dwalen kan, daar hij de grootste sterrekundige is of moet zijn
immers de vier celebriteiten in dat vak zijn in den naam Knap
vereenigd: K(opernicus), N(ewton), A(rago), K(epler).
Na de overneming van het kommando over een infanterie-regement van
den Dnitschen Bond door een Pruissisch kolonel hield deze eene inspectie. De
overste had mauschappen van het regement als tirailleurs verspreid en vroeg
aan een luitenant, wat deze w>-l doen zou, ais hij plotseling door een vijandelijke
kavallerie bedreigd werd. De lnitenant antwoordde dat hij door den hoornblazer
het signaal zon doen geven om een carré te formeren. .Maar wat zondt gij
doen, wanneer u hoornblazer was doodgeschoten?" De luitenant dacht na, en
de kolonel zijne verlegenheid bemerkende, nam van den hoornblazer die naast
hem stond, diens hoorn uit de hand en zeide: „daD blaast men zelf", en hij
blies tot verbazing van het gansche regement alle signalen.
Uit Worms wordt van den 24 dezer gemeld, dat de gansche
stad met groen en bloemen is versierd, terwijl de Hesslsche, Noord-
Duitsche en Duitsche vlaggen allerwege zich vertoonden. Reeds
waren er 500 feestgenooten waaronder Amerikanen, Franschen,
Russen en Zwitsers aangekomen. De feeststemming was algemeen
en liet een met warmte en geestdrift te vieren Lutherfeest wachten.
By de onthulling van het monument zal een afstammeling van
de Luthersche familie tegenwoordig zijn. De regtstreeksche mannelijke
nakomelingsshap van Martin Luther is omstreeks de helft der vorige
eeuw uitgestorven met Marten Gottlieb Luther, die in 1759 als
regtskonsulent te Dresden overleed; het is eeD der aanzienlijkste
landelijke grondbezitters in Oost-Pruissen, de heer van Kimheim-
Juditten, wiens voorzaat, Georg van Kimheim den 5 AugustUB
1560 met Margaretha Luther, derde dochter van den hervormer, in
het huwelijk trad. Een regtstreeksche afstammeling van Marten
Luther's broeder, Jacob Luther, woont thans te Worms en is
be«tuurder van het Neue Lese Cabinet van Förster. Het feestcomité
schijnt van het aanwezen van dezen vertegenwoordiger der familie
Luther, die in het bezit is van alle tamiliepapieren, geen kennis
te hebben, daar hij geen uitnoodiging tot bijwoning van het feest
heeft ontvangen.
Ofschoon Prin9 Kara Georgewitch er openlijk tegen geprotesteerd
heeft, dat hy eenig aandeel zou hebben in den moord van Prins
Michael, wordt uit Belgrado bepaald zjjn schuld in deze volgehouden.
Een telegram zegl ook, datdemedepligtigheid van Prins Kara bewezen is.
Onlangs werd een New-Yorksch advokaat, met name Woolley,
namens het Amerikaansehe Huis van Vertegenwoordigers, door de
gecommitteerden voor de aauklagt tegen den President gedagvaard,
om getuigenis te geven betrekkelijk de beweerde pogingen tot om-
kooping in dat regtsgediug. Hij weigerde de hem gedane vragen
te beantwoorden en werd deswege, als schuldig aan schending der
waardigheid van het buis, iu het lokaal van het congres gevangen
gezet. Thans brengen de New-York9che dagbladen berigt, dat
Woolley eindelyk getuigenis afgelegd en daarop de vrijheid terug
erlangd heeft, maar dat zyne getuigenis niets heeft opgeleverd, wat
bezwarend voor eenig senaatslid is.
Naar uit goede bron verzekerd wordt, heeft Juarez een schrijven
aan den Paus gerigt, waarin hij de geschillen tussschen den
Pauselyken stoel en zyn regering betreurt en verklaart, dat de
gedragslijn door hem jegens de kerk en haar dienaren gevolgd,
hem was opgelegd door den drang der gebeurtenissen, maar dat by
nu de toestand ten volle veranderd is, zieh spoedt om de kerk
haar vrijheid en privilegiën te hergeven en den Paus verzoekt
bisschoppen te zenden, die hij goed zal ontvangen.
In Paraguay is een regelmatig corpa gewapende vrouwen gevormd, om
het door den langdurigen strijd gedunde teger van Lopez bij te staan in 'e landa
verdediging tegen de overraagt der verbonden vijanden. Vroeger was het reeds
bekend dat de vrouwen in Paraguay met zelfopofferende vaderlandsliefde dc
taak van 's lands verdedigers verligtten; zij groeven loopgraven, bouwden
schansen, hielpen schepen laden en lossen, deden dienst als militaire koeriers,
verpleegden de gekwetsten cn zieke soldaten, bebonwden inmiddels ook den akker,
bakten brood en weefden klecderen voor het leger cn schonken bovendien hare
jnweclen en kleinooden aan de achatkist der republiek.
INGEZONDEN.
X aan X2.
X. huldigt niet den mensch om stand of fijne kleêren,
Hij acht den burger hoog, deer' is hem dier en waard.
Hij zelf is uit dien staud, wil graag met hem verkeeren
Wanneer hij slechts aan smaak een goede ontwikkling paart.
Maar ia/-last is zoowaar een gruwel in zijne oogen,
En toch Olympia is ruim daarmee bedeeld;
Hij kan die soort van liên zoo noode daar gedoogen,
Die bij verheven taal, naar 't bal haakt, zich verveelt.
De bij kan uit een bloem en gif en honig zuigen.
X twee zoekt naar venijn, waar X. niets kwaads beoogt.
X. acht den man van smaak, (zal 't oop'lijk steeds getuigen,)
Daar slechts de mensch den stand - epen stand den mensch verhoogt.
