J
1868. N°. 110.
Vrijdag 11 September.
26 Jaargtóg.
V. .fed
binnenland.
buitenland!
Uitgever A. A. BAKKER Cz.
IJS GEZONDEN.
HELDERSCHE
M NIEUWEDIEPER COURANT,
75)
15:
lij]
5)
„W ij huldigen het goed e."
Verschijnt Dingsdao-, Donderdag- en Zaturdao namiddag.
Abonnementsprijs per kwartaal1.30.
franco per post 1.65.
Bureau: MOLENPLEIN, N°. 163.
Prij9 der Advertentiën: Van 14 regels 60 cent,
elke regel meer 15 cent, behalve 35 cent zegelregt.
Groote letters of vignetten worden naar plaatsruimte berekend.
dei
•er
HELDER en NIEUWEDIEP, 10 September.
Wij zijn door eene vriendelijke hand in staat gesteld om het
[gend vergelijkend overzigt der weerkundige waarnemingen aan
t Provinciaal Observatorium alhier gedaan op te nemen.
f 212
nroj
Maanden.
rjaai
3de
24.
Mei.
Junij.
Julij.
Augustus.
3em. temp. in 4
maanden
111
'itte
len
:ht:
0 a
r,50
gen
pen
ip-
,20
ten
Gemiddelde
temperatuur in
graden Celsius.
1867.
11.62
14.46
15.36
18.64
14.99
1868.
14.82
16.92
19.67
19.73
1778
Totaal gedurende deze 4 maanden
Gevallen regen
in
strepen hoogte.
1867.
86.1
31.8
105.5
49.2
272.6
1868.
Uitgedampt
water in
strepen hoogte.
1867. 1868.
22.3
7.8
13.2
76.9
120 2
79.3
95.7
72.9
96.8
344 7
91.7
162.1
165.5
142.2
561.5
In deze 4 maanden
De gemiddelde temperatuur in Mei, Junij, Julij en Augustus
bedroeg in 1868, 2.79 gr. hooger dan in 1867.
Er viel gedurende deze maanden in 1868 minder regen dan in
1867, 152 4 str. hoogte.
De uitdamping gedurende deze maanden in 1868 bedroeg meer
dan in 1867, 216 8 str hoogte
In 1868 regende het minder dan in 1867, 1524 kub. el per bunder.
In 1868 dampte er meer uit dan in 1867 2168 kub el per bunder.
Gevallen regen in 1868 120.2 str. hoogte
Uitdamp, van water in 1868 561.5
Verschil in 441 3
Gisteren heeft de commandant en inspecteur vau het corps
Mariniers, schout-bij-iiacht Camp, de gewone jaarlijkscl.e inspectie
gehouden over het gedeelte Mariniers alhier in garnizoen.
De Jtolonel-komraandaiit van het 1ste reg. vesting-artillerie
Delprat, houdt heden alhier inspectie over de hier garnizoen houdende
compaguiën vau dat korps.
Tol leden van den schuttersraad alhier zijn benoemdde
majoor Bosch Reitz, kapt. Vries, 1ste luit. de Meijer, 2de luit.
Swaviug, s'rgeant Brouwer, korporaal Nelissen, schutter Droogendijk.
Op a. s. Zaturdag zullen de benoemden in handen vau den heer
burgemeester deu eed als zoodanig afleggen.
Z K H Prins Hendrik is II Dingslag met den avonillrein
van 6 ure 30 min weder van hier naar de residentie vertrokken.
Het verblijf van den Prins aan boord van den monitor lieiligerlee
heeft zich dus slechts tot een togt in het Marsdiep bepaald.
Gisteren is weder een volkstrein uit Rotterdam, Schiedam,
den Haag en Leiden alhier aangekomen, met meer dan duizend
passagiers. Ook nu bragt dit bezoek van zooveel vreemdelingen
eene buitengewone levendigheid in de gemeente te weeg. Even als
bij de vorige gelegenheden was een groot publiek op de been, toen
de trein des avonds ten 6 ure van hier vertrok.
Tot adjudant bij het 7de reg. infanterie is benoemd de kapt.
F. baron van Aersen JSeijeien van Voshol; overgeplaatst is de
kapt. J. Waldeck, van het 3de reg. Itjj het 7de reg. infanterie.
De oorlog van 1866 in Duitschland heeft het doen zien, dat
bjj het naderen van vijandelijke troepen de spoorwegen en telegrafen
veelal verlaten worden door het bedieningspersoneel. Om nu altijd
militairen bij de hand te hebben, die de taak van lokomotief-
voerder en van telegrafist in oorlogstijd vervullen kunnen, heeft
generaal van den Bosch, toen hij minister van Oorlog was, bevolen,
dat eenige onderofficieren, korporaals en manschappen van het
bataillon mineurs en sappeurs voor deze dienst zouden worden
opgeleid. Die opleiding heeft met zeer goed gevolg plaats gehad.
Jl. Maandag had te Medemblik de gewone jaarlijksche hard
draverij plaats. Achttien paarden hebben daaraan deelgenomen. De
prijs, bestaande uit eene zilveren melkkan en trekpot, is gewonnen
door de merrie Telegraaf, van den heer C. Oudt te Purmerend,
en de premie, een zilveren mosterd-, peper- en zoutstel, door de
merrie Snip, toebehoorende aan den heer P. Smit Hz., te Schermer.
Het feest is met een vuurwerk besloten.
Tegen 15 September a. s. is de dubbele synode opgeroepen
tot behandeling van het hooger beroep, ingesteld door den kerkeraad
der Nederd. Herv. Gemeente te 's Hage, tegen de beslissing in de
zaak van dr. Zaalberg genomen. ArnhCrt.)
Het voornemen bestaat bij bet gemeentebestuur van 's Hage
om den toestel tot redding van personen en goederen uit brandende
gebouweD, des nachts voor het policiegebouw te plaatsen en aldaar
steeds twee personen te doen verblijven, die met de behandeling
van dat toesteld bekend zijn.
Het getal scherpschutters, dat op het einde van deze maand
bij het te houden concours té 's Gravenhage zal vereenigd zijn,
wordt op 1500 berekend.
Jl. Maandag avond is een brand uitgebarsten in een der
stallen van de Rijdende Artillerie te Amersfoort. Tegen 11 uur
was het vuur geblusoht, maar het gebouw is geheel uitgebrand,
en ruim 100 paarden zjjn omgekomen.
Jl. Zaturdag heeft de vereeniging tot onderlinge oefening in
den wapenhandel te Groningen een schietwedstrijd gehouden.
In den nacht van 7 op 8 dezer is te Almelo een vrjj hevige
brand uitgebarsten, tengevolge waarvan 26 woningen en eenige berg
plaatsen vernield zijn geworden. Eukele personen hebben ernstige
brandwonden bekomen.
Jl. Zondag is een hevige brand uitgebarsten in eene boeren
woning, niet ver van den huize de Poll, onder Voorst, b:j Zutphpn
De bewoners hadtien juist bezoekers in de voorkamer en niemand
bemerkte den brand in het achterhuis, dan toen het te laat was
om iets te redden. Drie paarden, waarvan een van de vrienden
die te gast waren, een stier en drie varkens zijn daarbij omge
komen. De boerderij is totaal door cle vlammen vernield.
Een curietise diefstal hadji Z uitlag avond op den weg tu«schen
Winschoten en Beerta plaats. Zekere J P. was, naar men verneemt,
dten avon 1 met deu trein van half zeven te Winschoten aangekomen,
gebruikte vooraf eenige verversehittg, ging toen zijne reis uaar Beerta
te voet voortzetten en vertoefde bjj den kastelein N., te Pontje-Boter,
ook oog eenigeu tijd. Digt bij het Beestcr-tolhek gekomen, legde hij
zich, om de eene of andere reden, aan den weg een oogcnblik ter
ruste. Toen hij eindelijk ontwaakte, bespeurde hij tot zijne verbazing,
dat men hem bijna geheel had uitgekleed. Jas, pantalon en schoenen
waren verdwenen.
Sedert eenige dagen, zoo meldt de Goeaache Courant, wordt
gemerkt, dat de zwaluwen onze streken beginnen te verlaten, uit
welk verschijnsel men een vroegen winter voorspelt,
Jl. Maandag zijn weder vijf paarden van het 2de regement
Huzaren te Roermond, als lijdende aan den kwaden droes, afgemaakt
moeten worden.
"Wij ontleenen aan de Staatscourant de volgende opgaven van Zr. Ms.
schepen in Oost-Indië, loopende tot 15 Jolij jl.:
Prins Alexander der Nederlanden, kapt.—luit. J. W. C. Klis; Juno, kapt.-lnit.
G. H. Bakker; de Cachelot, kapt. A. J. Kroef en roeikaoonneerboot No. 14, luit.
2de kl. F. H. Coblijn, wachtschepen te Batavia, Soerabaija, Macassar en Satna-
rang; Amsterdam, kapt.-luit. A. R. A. M. Clifford Kocq van Brettgel, ligt
ter reede Batavia voor de dienst gereedReinier Claeszen, kapt -luit. P.
Koning, gest. ter O.kast van SnmatraHaarlemmermeer, luit. 1ste kl.
-J. W. F. Frucht, gestat, ter Z. en O. afd. vaa Boroeo; Celebés, luit. 1ste kl.
F. M. Parker Verboom gestat, in de Z. en O. afd. van Borneo; Bromo, kapt.-
luit H. P. van Boneval Faure, gest. te Mttntok; Onrust, luit. 1ste kl. J
C. H. Beeloo, gest. in de Z. en O. afd. van Borneo; Ardjoeno, kapt.-luit.
H. B. Kip, is den 9 Julij fi- van Batavia naar Banjoewsngie vertrokken om
den gonvernenr-generaal over te voeren; Stavoren, luit. Istekl.C J. Smith,
ondergaat te Soerabaija eenige herstellingen: Prinses Ainelia, kapt.-luit.
C A. L. H. baron van Heeckeren, gest. in de Moltiksche waterenCoehoorn,
luit. 1ste kl. H van Gnens, gest in de wateren van Celebes; Madura,
luit. 1ste kl. A. J. van Mnnsvelt, gest ter W.knst v»n Bornpo; Aart van
Ves, luit. 1ste kl. II. K Koning, gestat in de wateren van Celebes; Bnli,
luit. 1ste kl. J. K. L. Gpy van Pittius, gestat, in de wateren van Menado;
dm Briel, luit, 1ste kl. W. F van der Hurg, gest. ter VV.kust van Borneo;
Maas en Waal, luit 1ste kl. C- P. van der Star, gestat in de wateren van
Menado; Cycloop, luit. 1ste kl. D. Schuurman, gest. te Soerabaija;
Suriname, luit. 1ste kl. G. F. Servatins, eest. in de wateren van Celebes;
Admiraal van Kinsbergen. luit. 1ste kl. G Bijl de Vroe, gest. in de wateren van
Riottw en Linga; Willem, kapt luit. J. K. van de Krnyase Pilaar, gestat, ter
W.knst van SumatraLeeuwarden, kapt. J. W. de Rnijter de Wilt, ligt in
reparatie Ie Soerabaija; Vestlvius, luit Iste kl C. A. B. D Rijk, gestat, in
de wateren van Riottw eo Linga; de Watergeus, kapt.-luit. W. H. F. Escher,
is te Soerabaija aangekomen en wordt aldaar onderzochtSumatra, luit. 1ste
kl A. Dronkers, gr-stat. in de wateren van Celebes; Borneo, luit. ter zee
1ste 1:1. D L. Feldrnan, ondergaat eenige herstellirgen te Onrust; Banka,
luit. 1ste kl. A. W. Keochenins, ondergaat te Onrust eenige voorzieningen;
Timor, luit lste kl. E. F. Hauel van Cronenthall, ondergaat te Onrust eenige
voorzieningen,
Een telegram uit Ktirraebee (Rritsch-Tnrlië), tld. 8 September,
meldt het volgende: Het Nederlandsche schip Hollands Trouw,
>an Shields naar Batavia, is den 26 Julij iu zee verbrandbij deze
ramp hebben 10 meitschen het leven verloren. De Amat. Crt. voegt
bij de vermelding van dit berigt: Is dit berigt waar, dan kan
bedoeld schip niet zijn dat van dien naam hetwelk te Amsterdam
te huis behoort, maar dan is het vermoedelijk de Hollanda Trouw
van Alblasserdam.
Woensdag namiddag heeft te Antwerpen, in de Kerkstraat, een
kind van 3£ jaar een kind van 4 maanden den grooten teen afge
sneden, terwijl de moeder op zolder het waschgoed was gaan te
droogen hangen. Toen de moeder beneden kwam, zag zy 'let kind
op den grond liggen, badende in zijn bloed; zij liep er mede naar
den doctor, doch deze was ongelukkiglijk afwezig, 's Avonds is het
kindje overleden.
Te Laeken is onder dagteekening van den 8 Sept. het volgende
berigt der hof-artsen omtrent den toestand van den Kroonprins aan
het publiek medegedeeld„De dag van gisteren en de afgeloopen
nacht zijn slecht geweest."
Daarbij wordt door de Indc'pendance Beige berigt dat de Kroonprins
Dingsdag ochtend de sacramenten der stervenden ontvangen heeft.
Bij het bovenstaande wordt in de gisteren avond verschenen uitgave
der ïnde'pendance Beige het volgende gevoegd„Er is in den toestand
van den Prins, hoe bedroevend die ook zij, op dit oogenblik geenerlei
verschijnsel hetwelk een naderend uiteinde aanduidt."
Voor eenige dagen kreeg keizer Napoleon een bezoek van den
Maire van een kleine naburige plaats, die, gehoord hebbende hoe
gemakkelijk het was het hoofd van den staat te Fontainebleau te
naderen, na nevens de stonte schoenen, zijn zondagspak aangetrokken
en zich met de teekenen zijner waardigheid omhangen te hebben, zich
aan het paleis aanmeldde en na eene poos wachtens in 's Keizers
tegenwoordigheid werd toegelaten. „Sire!" stamelde de man, „vergun
mij u te naderen met eene klagt over een hert, dat eiken nacht
uit het woud komt en de velden mijner gemeentenaren verwoest.
Het dier behoort aan de kroon en daarom smeek ik u het te beletten
voort te gaan met ons schade toe te brengen." „Hoeveel denkt
gy, dat de ingezetenen uwer gemeente door de verwoestingen, die
het dier heeft aangerigt, verloren hebben?" vroeg de Keizer. „Circa
30 francs," was het antwoord. „Wel verdeel dit onder hen," hernam
de Keizer, den verbluften maire een billet van 500 francs ter
hand stellende, „en schiet den misdadiger gerust dood, als hy het
weder waagt zich op uwe gronden te vertooneu." De maire ging
heen, in de wolken over de minzaamheid en goedheid des Keizers.
Het hert ging evenwel zjjn gang en is dan ook door de dorpelingen
gedood en op den koop toe onder groote vreugde ter eere des
Keizers opgegeten.
Te Parijs is dezer dagen verschenen: deel XXV van de
Correspondentie van Napoleon l.
Koningin Victoria, gisteren te Parijs aangekomen, zou heden
tle reis naar Engeland voortzetten.
De Patrie zegt, dat volgens bijzondere berigtcn uit Florence
Garibaldi Caprera verlaten had om zich eerst naar Malta en ver
volgens naar Napels te begeven, alwaar hij verwacht werd.
Het Journal de Rouen deelt het volgende jaglavontuur mede,
dat onwillekeurig aan Klaasje Zevenster doet denken: Jl. Woensdag
avond omstreeks 6 ure hield een gezel-chap van 20 personen een
groote jagt in een boseh btj Clères. Eensklaps houdt een der j igt-
Itotnlen te midden der struiken stand; zijn meester gaat er met tle
grootste behoedzaamheid op af, maar is niet weinig verwonderd in
plaats van een stuk wild een kind te vinden, geheel naakt en dat
nog maar weinige uren oud kon zjjn. De jager, gruwende Tan
zooveel wreedheid, daar het arme wigt of van honger en koude
omgekomen of door vossen verscheurd zou zijn, nam het kind op
en wikkelde het zoo goed hij kon in zjjne kleederen, riep het jagt-
gezelschap bijeen en op staanden voet werd besloten, dat het 20tal
zich het kind zou aantrekken. De jagt werd gestaakt; men legde
dadelijk het opgevatte voornemen ten uitvoer, nam daartoe de
noodige maatregelen en beijverde zich terstond de verzorging van
het kind te bewerkstelligen. Het werd gedoopt en ontving, naar
den naam van den patroon der jagers St. Hubert, den naam van
Hnbertine, als blijvende gedachtenis aan het gebeurde.
Het rapport der Engelsche parlementscommissie over de
kwestie der uitlevering van misdadigers ziet thans het licht. De
commissie beveelt uitbreiding van het stelsel der wederkeerige uit
levering van misdadigers aanop politieke misdadigers, met
uitzondering van sluipmoordenaars, wil zij de uitlevering niet toe
gepast hebben.
Men berekent dat de Norlb-Western-spoorweg in Engeland
jaarlijks 150,000 p. st. (achttien tonnen gouds) aau schadevergoe
dingen betaalt.
Charles Dickens, die van zjjne Amerikaansche reis 26000 p. st.
meê naar huis gebrast heeft, zal eerstdaags eeu reeks van 100 voor
lezingen houden te Londen en in de provinciën. Hij krijgt, volgens
contract, 80 p. st. voor elke lezing.
Welke vorderingen de jeugd te Londen in misdaden maakt,
wanneer de leermeesters der dieven-maatschappjj ze opleiden, bleek
dezer dagen op nieuw. Een knaap van 14 jaren werd in het
„gesticht voor behoeftige blinden," als diensljongen aangenomen.
Drie dagen later, had hij een valsch kassiersbriefje vervaardigd,
met de teekening van twee leden van het huishomleljjk bestuur.
Het bedrag van dit briefje werd door een zijner makkers, dertien
jaren oud, in banknoten ontvangen, en de oudste deugniet wisselde
de bankbriefjes aan de bank en zette er de handteekening van zjjn
vroegeren patroon op. Beide jongens zjjn gevat.
Een Etigelscli dagblad van Nagasaki, de Express, zegt in zijn
nommei hetwelk met tle jongste brievenmaal in Engeland is ontvangen,
dat in het zuidwesten van het Japansche rijk werkelijk inlanders,
die tot de christelijke godsdienst waren overgegaan, deswege krachtens
eene oude wet des rijks ter dood veroordeeld zijn en die straf
ondergaan hebben. Er waren onlangs, volgens dat blad, 150 in-
landsclte Christenen in céiien nacht naar Nngasaki gevoerd, aldaar
aan boor.l van een schip gehragt, op eeuigen afstand van de kust
over boord geworpen en in zee verdronken, terwjjl er nog een
vijftigtal auderen in tle gevangenis op hetzelfde lot wachten. Wel
hadden de buiiettlandsche consuls daartegen bij den Japanschen
gouverneur van Nagasaki protest ingebragt, maar zij hadden niet
anders tenantwoord ontvangen, dan dat zij zich enkel met hunne eigene
zaken en niet met die der Japansche regering behoorden te bemoeijen.
Het genoemde blad voegt daarbij, dat alleen de zendelingpredikers
van de orde der Jezuïten reeds omstreeks veertig djiizend bekeerlingen
in Japan tellen.
Dezer dagen is een digt bjj de Pruissische grenzen gelegen
Russisch dorp geheel afgebrand. In eene boerenhofstede op eenigen
afstand van het dorp is de brand het eerst ontstaan en men zou den
brand hebben kunnen beperken, indien er slechts eene spuit bjj de
hand ware geweest. Maar wat is nu het verschrikkelijke bjj dezen
ramp, de spuiten komende uit het naaste Pruissische dorp, worden
op de grenzen aangehouden, omdat de manschappen geene paspoorten
hebben, zjj moeten stand houden en zien hoe op omstreeks 1500
passen voor hen eene tweede, derde hofstede door den brand worden
aangetast en eindeljjk het geheele dorp afbrand. Eerst na 2-J- unr
wachtens komt de vergunning. Met de spuiten op de plaats des
ongeluks aankomende, was er op drie geïsoleerd liggende hofsteden
na niets meer te blusschen, en de arme bewoners stonden treurig bij
de rookende puinhoopen hunner have.
Te Spandau heeft, in bijzijn des Konings, verleden week een
vergelijkende schiet wedstrijd plaats gehad met de verschillende achter-
laadgeweren, bjj de Europeesche legers in gebruik. Daarbjj bleek
het Pruissisch geweer den voorrang te bezitten; het Snider geweer,
bjj de Engelsche en Nederlandsche legers ingevoerd, kwam in de
tweede plaats, terwijl aan het Fransche Chassepotgeweer den derden
rang werd toegewezen.
Onderscheidene kantons van Zwitserland zijn bezig hunne
constitutie te herzien. In het kanton Bern is door de regering
voorgesteld het beginsel van wetgeving bjj vertegenwoordiging af
te schaffen, en te bepalen dat het volk zelf onmiddellijk en niet
meer door tussohenkomst van zijne vertegenwoordigers, nieuwe
wetten zal vaststellen. De volksvertegenwoordiging des kantons
heeft dit voorstel verzonden aan eene commissie uit haar midden,
welke in de zitting van het volgende jaar verslag moet uitbrengen.
In het kanton Zurich heeft de grondwetgevende vergadering zich
vereenigd met een voorstel om de doodstraf af te schaffen, en ook
de gevangenzetting als middel om betaling van geldeljjke vorderingen
te bekomen.
Men houdt zich te Petersburg thans veel met het volgende
zeer romanesk avontuur bezig. Een hooggeplaatst cavallerie-officier,
gehuwd en vader van verscheidene kinderen, heeft nl. de dochter
van een generaal geschaakt. Ze waren gevlugt en hadden bet voor
nemen zich naar het buitenland te begeven, doch de geheime policie
heeft ze te Warschau achterhaald en te Petersburg weêr ternggebragt.
Het pikante der geschiedenis ligt echter daarin, dat de held van dit
avontuur door die schaking, eigenllijk slechts weerwraak genomen
he>ft op deu generaal, daar deze de vrouw vaQ den officier, had
geschaakt, met wie hy bijna publiek leefde.
Door den boekhandelaar Casoarie, te Groningen, is ten vorigen jare een
Atlas van Ned.rland en zijne koloniën uitgegeven, die door zijn geringen prijs
en vrij goed uiterlijk (de prijs is slechts 1.25) welligt vele koopers zal lokken.
Tucb meenen wij, dat de zaïiieiistelliug van dezen Alias, vooral door de daarbij
gevoegde zeer gebrekkige aardrijks- en geschiedkundige aauteekcningen, eene
algeineene verspreiding niet verdient. De stijl in deze aanteekeningen is zeer
slechtde inhoud onvolledig en onduidelijk. Ofschoon de voorrede het jaartal
1Ö67 voert, schijut de zameusteller zich slechts van zeer oude brounen te hebben
bediend en volstrekt geen acht te hebben geslagen op de groote veranderingen