HELDERSCHE
NIEUWEDIEPER COURANT,
r
[868. N°. 123.
Zondag 11 October.
N
binnenland.
buitenland!
lil
Uitgever A. A. BAKKER Cz.
GEMEENTERAAD.
OMWENTELING IN SPANJE.
A D VERTEN TI N.
De dienst met de Pakschuit,
Hrr
I
vX'
„Wij huldigen het goede."
Verschijnt Dingsdag-, Donderdag- en Zaturdag namiddag.
Abonnementsprijs per kwartaal1.30.
franco per post - 1.65.
Bureau: MOLENPLEIN, X°. 163.
Prijs der Advertentiön: Van 14 regels CO cent,
elke regel meer 15 cent, behalve 35 cent zegelregt.
Groote letters of vignetten worden naar plaatsruimte berekend.
1 v
alf
:len
Zitting van Vrijdag den 9 October 1868.
76
106
60
37|
76j
15
H
16
Voorzitter de heer Burgemeester.
Tegenwoordig 16 leden; afwezig de heer Janzen.
De aanteekeningen van het verhandelde in de vorige zitting worden gelezen
goedgekeurd.
De Voorzitter stelt aan de orde de behandeling der gemeente-begrooting voor
dienst van 1869.
Door den heer Braaksma wordt voorlezing gedaan van het eindrapport, opge-
vo<iakt naar aanleiding van het in de afdeelingen plaats gehad hebbend onder
nee; sk van die begrooting, aan welk onderzoek door alle leden, behalve de heeren
ir Mnhlen en van StrijeD, is deelgenomen. Door de rapporteurs der afdeelingen,
heeren de Breuk, Boorasma en Braaksma, is met Burgemeester en Wethouders
jine bijeenkomst gehouden ter bespreking van de gemaakte opmerkingen. Ten
volge van die bespreking wordt in het rapport het volgende voorgesteld
Over te gaan tot goedkeuring der raming van ontvangsten, als waar
tegen geene bezwaren zijn ingebragt.
b. Behalve de verhooging der jaarwedden van de jongste drie ambtenaren
ter Secretarie, ieder met f 50, aan den Isten ambtenaar ter Secretarie
eene verhooging zijner bezoldiging van f 100 toe te staan.
De subsidie aan de Industrie-school, groot f 500, op te nemen bij den
post, uitgetrokken voor uitgebreid lager onderwijs, en dien post alzoo
te brengen van f 3600 tot f 4100.
d. Om op het verzoek van den heer J. H. Polak, om subsidie voor dans-
onderwijs, te geven aan de kweekelingen van 's Rijks Normaalschool
alhier, afwijzend te beschikken, uithoofde de vakken van onderwijs aan
die Rijks-instelliug door de Hooge Regering worden bepaald.
Om de jaarwedde van den opperbrandmeester, uithoofde van meerdere
diensten, met f 50 te verhoogen. (De minderheid der Commissie kon
zich, ook na de door B. en W. gegeven inlichtingen, met het voorstel
hiertoe niet vereenigen.)
Om het verzoek van den koffijhuishouder E. Kindt, tot bevordering
eener bestrating tot naar de «Oude Tuintjes", al9 daartegen bij de Genie
geene bezwaren bestaan, om berigt en raad te stellen in handen der
Commissie voor de Gemeentewerken.
Om, met inachtneming van genoemde voorstellen, ook de raming van
aitgaven goed te keuren; en
h. Om insgelijks goedkeuring te verleenen aan de mede onderzochte begroo
tingen voor het Burgerlijk Ambestuur en het Algemeen Weeshuis.
Naar aanleiding van het voorgelezen rapport werd door geen der leden verlangd
t woord te voeren. Daarop werd overgegaan tot de artikelsgewijze behandeling.
begrooting van ontvangsten werd zonder beraadslaging met algemeene stemmen
Bdgekeurd. De voorgestelde verhooging der jaarwedden van de ambtenaren
secretarie werd met algemeene, die van de jaarwedde van den opperbrand-
'T^ester met 14 tegen 2 stemmen goedgekeurd. Tegen stemden de heeren
'5 r Muhlen en de Breuk,
j."* De verplaatsing van den post voor de Industrieschool naar dien van het
itgebr. Lager Onderwijs werd met eenparige stemmen goedgekeurd.
——Met algemeene stemmen werd afwijzend beschikt op het adres van den beer
H. Polak.
De begrooting der gemeente tot een bedrag van f 159,648.265, zoomede die
in 't Burgerlijk Armbestuur en van het Algemeen Weeshuis werden met
stemmen goedgekeurd.
Ook hechtte de Raad zijne goedkeuring aan de ontwerp-besluiten tot heffing
tn belasting op het gemaal, den turf, het gedistelleerd en het geslagt en op
22ij wijze van invordering dier verbruiksbelastingen.
dito Mede werd goedgekeurd de Memorie van Toelichting, die de indiening der
rsd|grooting bij Gedeputeerde Staten dezer provincie zal vergezellen en waarin
onvermijdelijkheid der voortdurende heffing van verbruiksbelasting in deze
lastjmeente wordt aangetoond.
Aan die Memorie van Toelichting ontleenen we de vermelding, dat de
Omslag van 1868, ten bedrage van f 10,000, wordt bijeengebragt
)or 1996 hoofden van gezinnen en op zichzelve staande personen, in de ver-
ihillende klassen aldus verdeeld:
SO^te of laagste klasse 895 aangeslagenen. 7de klasse 46 aangeslagenen.
Ie klasse 406 8ste 18
Ie u 299 u 9de 0 14 y
504e 11 149 u 10de 8 t,
2u:J0 101 ff 11de 2
ff 58 n
Op Uit deze opgave blijkt, dat van de 1996 aangeslagenen voor de Plaatselijke
Belasting niet minder dan 1600 tot de laagste drie klassen behooren,
srwijl het getal van hen, die in de hoogste klasse kunnen gerangschikt worden,
lö.iterst gering is.
a Met het oog op dezen bijzonderen toestand wordt de bestendiging van het
aeffen vau verbruiksbelastingen in deze gemeente onvermijdelijk geacht,
Voor kennisgeving worden aangenomen de volgende mededeelingen des Voorzitters:
dat de heer Egberts te Bolsward zijne benoeming tot plaatselijken muziek
meester alhier heeft aangenomen en met medio October zijne betrekking
zal aanvaarden;
dat de heer Lamping zijne benoeming tot lid der commissie voor het
Middelbaar Onderwijs heeft aangenomenen
dat de heer dr. Krol heeft op zich genomen de vervulling der betrekking
van commissaris van bet Gemeente-Ziekenhuis en de Apotheek,
g, Er wordt gelezen een verzoek van den heer J. Blokziel, beurtschipper van
er op Amsterdam, om de bediening van dat veer met het oog op de groote
9 ncurrentie tijdelijk te mogen staken. Dit verzoek wordt toegestaan.
1- Niemand der leden vraagt meer het woord; de voorzitter sluit daarop de
50
c.
>0
ergadering.
d.
MADRID, 7 October. De generaal Prim is heden namiddag ten
ure hier aaDgekomen en met onbeschrijfelijke geestdrift ontvangen
oor de opgewonden bevolking. Eene ontzaggelijke volksmenigte,
geheele bevolking der stad, was op de been. Velerlei deputatiën,
fin het leger, van de marine en van verschillende corpoiatiën,
pder anderen deputatiën der hier wonende Franschen, Italianen en
jwitsers, hebben zich aan den stoet aangesloten, die, met een
luziekkorps aan het hoofd, den generaal begeleid heeft op zijnen
Jgt door de stad, die vier nren heeft voortgeduurd, en toen, door
tn grooten toeloop van volk, onmogelijk kon worden voortgezet,
loot, het hotel van den generaal Prim en voor de Puerte del Sol
jja verscheidene mannen en vrouwen in het gedrang omgekomen.
Ie generaal Prim heeft, op het balcon van het regeringshotel staande,
fee toespraak aan het volk gehouden, waarin hij gezegd heeft, dat
ij zich innig aan den maarschalk Serrano verbonden gevoelde, en
at de eensgezindheid tusschen generaals, volk en leger moet worden
jewaard. „De omwenteling (heeft hij gezegd) hebben wij te danken
an de vloot, aan den maarschalk Serrano eo aan de overige gene-
lals, die naar de Caoarische Eilanden verbauneo geweest zijn."
(aa het einde zijner toespraak heeft de generaal Prim den maar-
Chalk Serrano omhelsd en onder lnide toejuichingen uitgeroepen
Weg met de Bourbons!" De stad is luisterrijk verlicht. De
out-bij-nacht Topete ia hier ter etede aangekomen.
8 Oct. Het regeringsblad behelst eene proclamatie, door
Serrano, Prim en de overige leden der regerings-junta onderteekend,
en aan het slot waarvan wordt gezegd: „Denatie kan eeo volkomen
vertrouwen stellen in de leiders der omwenteling en in de uitnte-
kendste patriotten, die het werk der politieke en maatschappelijke
wedergeboorte ter hand namen. Weg met de Bourbons! Leven de
volkssouvereiniteit, het algemeeu stemregt en de tot het leger en
de vloot behoorende bevrijders!" De heer Rios Rosas heeft
maarschalk Serrano per telegraaf geluk gewenscht met de zege der
revolutie. Het regeringsblad zegt, dat door de Carlisteu zendelingen
naar de Baskisehe gewesten zijn afgezonden. De gewestelijke junta's
zenden gestadig adhesiën en gelukwenschen aan het centraal bewind
te Madrid. Gisteren avond en heden ochtend zijn aan generaal
Prim serenades en aubades gebragt.
Het kabinet is zamengesteld als volgt: Serrano, president;
Prim, oorlog; Topete, marine; Figuerola, financiën; Lorenzana,
buitenl. zaken; Ulloa, justitie; Sagasta, binnenl. zaken; Ayala,
koloniën; Ruiz Gorilla, openbare werken. Tot gouverneur van
Madrid is benoemd Moreno Benitez.
Heden avond werd hier een groote manifestatie gedaan ter
gunste van de godsdienstvrijheid en van de gelijkheid van alle eere
diensten voor de wet. Een talrijke troep mannen liep door de
straten van Madrid, vergezeld van muziek, en voorafgegaan door
een verlicht transparant, waarop men las„Weg met het cordordaat!
Weg met de tyrannen te Rome! Leve het vrije Rome!" Geheel
Madrid is nog geïllumineerd. Tegen morgen is een groot stieren
gevecht aangekondigd, dat door de junta en de generaals bijgewoond
zal worden.
Op de munt te Madrid worden geldstukken geslagen met een
leeuw, die een Spaansche vlag draagt, en het woord Libertad.
Uit eene correspondentie uit Madrid van 5 dezer, blijkt, dat
de generaal Pavia, Markies de Novaliches, niet, gelijk voorbariglijk
door de Spaansche dagbladen is gemeld, overleden is aan de gevolgen
zijner wonden, die hij bekomen had in het gevecht met de troepen
van Serrano, bij de brug van Alcola. Men gelooft zelfs dat de generaal
in het leven zal blijven, doch dat hij ten gevolge der wond aan
zijne tong nimmer het gebruik van de spraak zal terug krijgen.
Serrano heeft hem den 3 dezer een bezoek gebragt en deze ontmoeting
tusschen twee mannen, die vroeger wapenbroeders waren, was aller
hartelijkst. Pavia, misschien zelf aan zgn naderenden dood geloovende
of geloofd hebbeode, heeft een brief geschreven, waarin hg verklaart
dat hij herhaalde bevelen uit Madrid had ontvangen om den opstan
delingen slag te leveren, en dat hg op die wijze genoopt is geworden
te handelen gelijk hij gedaan heeft.
De Cloche wgst op de zonderlinge speling van het lot, dat de
laatste der Bourbons na haren val eene schuilplaats is komen zoeken
in het kasteel van den eerste der Bourbons. De wieg van Hendrik IV
heeft gestaan op de plaats, waar na Isabella haar ledikant heeft.
HELDER en NIEUWEDIEP, 10 October.
Heden of morgen vertrekt Zr. Ms. monitor Heiligerlee van hier
naar Rotterdam.
Het ramschip de Schorpioen, onder bevel van den kapt.-lnit.
ter zee W. K. van Gennep, den 1 dezer van Toulon vertrokken, is
den 8 dezer te Lissabon aangekomen en zou onverwijld de reis
voortzetten. Aan boord was alles wel.
Het Vlaamsche tooneelgezelsehap, onder directie van den heer
Victor Driessens, zal in den loop van deze maand alhier eene voor
stelling geven.
Bg de zeemagt zgn de getrokken geweren en bussen, die zich
in voorraad bevinden, tot achterlaadstelsel gewijzigd, dat zeer doel
treffend blijkt. De aanschaffing van een geheel nieuw wapen, beant
woordende aan de eischen van den tgd, echter wenschelijk geacht
wordende, wacht op den uitslag van de proeven thans op eenigzins
groote schaal met geweren van drie verschillende stelsels bij het leger
te nemen.
De proeven met torpedos worden met ijver en op de meest practische
wijze voortgezet.
De opleiding tot kanonniers, in het vorige jaar gestaakt, is weder
hervat kunnen worden.
De bouw van alles wat tot de pantser-inrigting te Amsterdam
behoort, zoomede die der magazijnen tot berging van ijzeren materieël,
naderen hunne vollooijing en men verwacht dat deze nieuwe werk
plaatsen aan het doel zullen beantwoorden.
Naar men verzekert is bg de regering eene aanvrage tot
concessie aanhangig voor een spoorweg die Amsterdam, door de
Haarlemmermeer, regelregt met Dordrecht zou verhinden.
Drietal te 's Hage: Bryce, te Alphen, Kuiper, te Utrecht, en
Nonhebei, te Middelburg.
De gemeenteraad van Texel heeft in zijne zitting vaojl. Don
derdag tot hoofdonderwijzer te Oost op Texel benoemd den heer
J. P. Quant, thans te Bergen.
Door de provinciale commissie van onderwijs in Utrecht is
als hoofdonderwijzer geëxamineerd en toegelaten de heer G. Lavell,
ouderwijzer aan het Oud-Roomsch Semenarie te Amersfoort.
Bij de herstemming voor eeo lid van den gemeenteraad te
Beverwgk is, met overgroote meerderheid van stemmen, gekozen de
beer A. Magnin, burgemeester dier gemeente.
Met het gemeentebestuur van Haarlemmermeer is door de regering
eene overeenkomst gesloten betrekkelijk de overname, door de gemeente,
van pereeelen rgksgrond in twee vierkante blokken grond, aan de
Kruisvaart en den Vennepertogt, mits, ter tegemoetkoming in de
kosten van aanleg en onderhoud, aan de gemeeüte eene zekere opper
vlakte rgksgrond in de Kruis- en Venneperdorpen werd afgestaan.
Die overeenkomst strekt ter uitvoering van een koninklijk besluit,
reeds in 1855 genomen, waarbij de hier bedoelde rgksgrond is
bestemd geworden tot den aanleg van twee dorpen in het droog
gemaakte Haarlemmermeer, doch hetwelk tot dusver onuitgevoerd is
gebleven op grond van bezwarende voorwaarden, die voor de gemeente
daaraan verbonden waren.
Bg het corps, gevormd uit de Scherpschutters-vereeniging
West-Friesland te Schagen zijn benoemd: tot lsten luit. J. Jansz.
Denijs, thans 2de luit., tot 2den luit., off. van kleeding en wapening,
J. Dirksz. Roggeveen.
Jl. Donderdag, de 8ste Octoberdag, werd te Alkmaar als
gewoonlijk door een groot deel dier gemeente gevierd. Uit veler
woningen wapperde de nationale driekleur, terwijl de vereenigiug
tot viering van den gedenkdag van Alkmaars ontzet in 1573 dien
morgen eene vergadering hield, waarin de heer mr. W. van der Kaay
in eene rede den toestand schetste van het begin der 16de eeuw,
in tegenstelling met het laatste geschrift van den heer Brouwers,
waarin de eeuw, die onzen opstand tegeo Spanje voorafging, als
eene bij uitnemendheid gelukkige geroemd wordt, 's Middags werden
door die vereeoiging in de Kennemerhout eenige volksspelen gege
ven, waaraan door eene groote menigte werd deelgenomen. Vgf
vereenigingen vergaderden 's avonds, allen met het doel om den
8sten October te herdenken. In die, vergaderd in het lokaal
Harmonicawerden verscheiden hartelijke dronken uitgehragt, o. a.
door de heeren Cohen Stuart en v. d. Kaay op de Heldersche Schutterij,
van welk corps een drietal officieren tegenwoordig waren.
Beroepen te Noord-Scharwoude de heer M. Buijs, predikant
te Callantsoog. De heeren B. Jelgersma Gz., te Oud-Carspel en
A. G. Pareau, te Anna-Paulowna Polder, stonden met den beroepene
op het drietal.
Te Leiden behaalde op de laatste volksfeesten bij gelegenheid
van den jaardag van Leidens ontzet de 71jarige Salomon Linschoten
een prijs bij het mastklimmen; in 1824 had dezelfde bg het mast-
klimmen ook een prijs gewonnen.
Naar men verneemt is de vlugtheuvel te Zetten thans geheel
voltooid, zoodat de bewoners van dat gedeelte der Betuwe den nade
renden winter met meer gerustheid te gemoet kunnen gaan. ArnhCt.)
De Provinciale Drentsche- en Asser-Courant zegt te gelooven,
dat het gerucht, volgens hetwelk de heer Geertsema tot de betrekking
van Commissaris des Konings in de provincie Overijssel zal worden
geroepen, weldra waarheid zal zijn.
Het omgekeerde der handeling van den Afgescheiden leeraar
van Ulrnm, die met eene beminde doorging en vrouw met kinderen
achterliet, heeft thans te Peize, in Drenthe, plaats gehadeene vrouw
te dier plaatse is met eene gepensionneerd militairen hare 4 kinderen
doorgegaan, terwijl haar echtgenoot ambtshalve afwezig was.
De justitie doet te Halsteren onderzoek naar eene geheime
bevalling van eene ongehuwde vrouw, C. D. Men vermoedt, dat
z|j haar kind in stukken heeft gesneden. De verdachte is gevankelijk
naar Breda gevoerd.
Te Boven-Smilde is 11. Zondag in de predikdienst aldaar bevestigd
ds. V. R. Sikkes, van Oude-Schild (op Texel) daarheen beroepen.
De bevestiging geschiedde door den vader des beroepenen, naar
Hebr. XII: 1824. De intreerede had tot tekst: Ephesen IV 13.
La Saison, een blad Jhn Boulogne, geeft aan de huwbare
meisjes den volgenden raad om een man te krijgen: Meer een
voudigheid en minder chignonmeer nuttige bezigheid en minder
muziek; meer de hand slaan aan de kookketels dan aan de pomaden
meer kousen stoppen en linnen herstellen dan borduurwerkjes
makeneindelijk bewijzen dat men den man zal bgstaan om vooruit
te komen, in plaats het door hem zuur gewonnen geld te verspillen,
om modedames te kunnen blgven.
BENOEMINGEN EN VERPLAATSINGEN BIJ MARINE EN LEGER.
De laits. ter zee 1ste kl. D. A. Coomans de Ruiter en IV. H. F. van Oordt.
de lnit. ter zee 2de kl. H. A. Schippers en de off. van gez. 2de kl. 3. Lande,
allen behoord hebbende tot het escadcr in Oost-Indië en van daar den 2 dezer
in Nederland teruggekomen, zijn met dat tijdstip op non-activiteit gebragt.
De Keizer der Franschen moet een paar dagen geleden aan
een aanzienlijk Spanjaard, die hem zeide, dat in Spanje alles rustig
was, geantwoord hebben„Wij spreken eikander over veertig dagen
later; de revolutie en het volk zijn nog in de wittebroodsweken."
Te Rome wordt reeds het paleis Farnèse van Isabella van Bourbon
in gereedheid gebragt.
Voor eenige dagen is een wisselagent te Napels gevlngt met
eene som van 1,200,000 francs, die hem door verschillende personen
voor eene belangrijke onderneming waren toevertrouwd.
De Onderkoning van Egypte, de toespraak van den Oosten-
rijkschen consul beantwoordende, die hem ook namens zgne arabt-
geoooten kwam geluk wenschen met zijne redding uit de hand van
den sluipmoordenaar, zeide het volgende: „Ik ben zeer gevoelig en
erkentelijk voor de gelukwenschen mij door het diplomatieke corps
aangeboden onder de betuiging van sympathie en vriendschap. De
Voorzienigheid heeft zigtbaar het leven beschermd van een Souvercin,
die zich geheel toegewijd heeft aan de taak der wedergeboorte van
een volk. Als Egyptisch Vorst zal ik voortgaan mijne pligten met
vaderlandsliefde en naauwgezetheid te vervullen. Een misdaad als
hier gepleegd is, kan nog in mijne inzigten noch in mijne beginselen
eenige verandering brengen. Mijn zoon, na mij, zal, naar ik hoop,
mijne gedragslijn volgen tot welzijn van Egypte en tot eer van
m|joe regering."
Voorspoedig bevallen van een welgeschapen Zoon
A. KONING-VISMAN.
Texel, 8 October 1868.
's Maandags van DEN HELDER en 's Donderdags
van AMSTERDAM, is sedert 1 October TIJDELIJK
GESTAAKT.
