1868. N°. 137.
Vrijdag 13 November.
26 Jaargang.
binnenland!
buitenland!
HELDERSCHE
M NIEUWEDIEPER COURANT,
„Wij huldigen het goede."
Verschijnt Dingsdag-, Donderdag- en Zaturdag namiddag.
Abonnementsprijs per kwartaal1.30.
franco per post - 1.65.
Uitgever
Bureau:
A. A. BAKKER Cz.
MOLENPLEIN, N°. 163.
Prijs der Advertentiën: Van 1A regels 60 cent,
elke regel meer 15 cent, behalve 35 cent zegelregt.
Groote letters of vignetten worden naar plaatsruimte berekend.
Zondag den 15 dezer vertrekt de Oost-Indi§clie
mail over Marseille, met de Hessageries Imperiales.
HELDER en NIEUWEDIEP, 12 November.
Tot hedea toe wordt eene haast onverwachte overeenstemming op
gemerkt tusschen de onderscheidene deelen der liberale partij in
Spanje. De hoofden van den opstand onthouden zich tot nog toe
wijselijk van het kiezen van partij voor den een of anderen
regeringsvorm. Men verzekert zelfs, dat de heeren Serrano, Topete
en Dulce de beweringen der Parijsche dagbladpers, als zouden zij
de candidatuur van den hertog de Montpensier ondersteunen, openlijk
hebben tegengesproken. Een aangenaam blijk van ordelievendheid
en van goede waardering der pas verkregene vrijheden, levert het
berigt omtrent de voorgenomen bijeenkomst van de democratische
vereeniging te Madrid. De heer Castelar zou daar het woord
voeren. Bij groote aanplakbilletten, door. den redenaar otiderteekend,
is die vergadering afgezegd, met de vermelding, dat zulks geschiedt
om oogeregeldheden te vermijden, die in het oog van velen het pas
verkregen regt van vereeniging en vergadering in een ongunstig
licht zouden plaatsen. De te Londen en Lissabon wonende Israëli
tische familiën hebbeD de vraag gedaan, of het voorloopig bewind
in Spanje de wetten vernietigd heeft, waarbij zij uit dat land ver
dreven zijn. De regering heeft daarop een bevestigend antwoord
gegeven. Al stemt men overigens niet geheel in met de mannen,
die eene nieuwe orde van zaken in Spanje in het leven geroepen
hebben, dan zal men het toch moeten toejuichen, dat eene gewenschte
godsdienstvrijheid in de plaats is getreden van de onverdraagzaamheid,
die in dat land heerschte.
Volks-oproeren en opstanden zijn aanstekelijk. De berigten van
zulke gebeurtenissen worden dikwijls spoedig door oproerige tooneelen
elders gevolgd. Het gebeurde in Spanje heeft dezer dagen in Athene
navolging gevonden. In die stad hebben demonstratiën van studenten
plaats gehad, die een opstand tegen de regering ten doel hadden.
De politie heeft echter de zameogevloeide menigte uit elkander
gedreven. Indien de meerderheid der volksvertegenwoordiging
daar te lande werkelijk de uitdrukking is van de gezindheid des
volks, dan is de bevolking over het algemeen op de hand
der regering, want bij de behandeling der begrooting heeft deze
de meerderheid aan hare zyde gehad.
In Spanje is dezer dagen, met het oog op de eerlang te houden
verkiezingen voor de Cortes, een nieuwe kieswet uitgevaardigd.
Het algemeen stemregt wordt daarbij aangenomen, uitgeoefend
door al de mannelijke ingezetenen, die den ouderdom van 25 jaren
hebben bereikt. Het aantal afgevaardigden is berekend voor iedere
45,000 inwoners één afgevaardigde.
Door den heer Disraëli is op het banket, dat door den nieuwen
lord-mayor van Londen aan de ministers der kroon dezer dagen
werd aangeboden, o. a. gezegd, dat tusschen Engeland en de
Yereenigde Staten van Noord-Amerika geen verschil van inzigten
meer bestaat. Verder verzekerde de minister, dat op dit oogenblik
niets den staatkundigen gezigtseinder verduistert, ofschoon hij toe
stemt, dat de wapening van Frankrijk en Pruissen ongerustheid
veroorzaak.
Gedurende het barre jaargetijde wordt vaak de vrees geuit voor
onachtzaamheid met vuur en licht en voor daardoor te ontstaan
gevaar van brand. Niet genoeg kan het voorzeker worden aanbe
volen, om, terwijl schier alle stookplaatsen in gebruik zyn, voor-
zigtig te zyn en naauwlettend acht te slaan op het schoonhouden
van schoorsteenen en kagchelpijpen. Niet wenschelijk achten wij
het daarom, dat zorgeloosheid het gevolg zy van de vermelding,
dat onze brandbluschmiddelen in goeden toestand verkeeren. Die
vermeldiug ontleenen we aan het verslag der in de vorige week
gehouden vergadering van den brandraad alhier, waarin door den
opperbrandmeester verslag werd gedaan van het beproeven der
gemeente-brandspuiten op 9, 10, 12 en 13 October 11., waarby
gebleken is, dat het materiëel zich in goeden staat bevindt, terwijl
de kleine gebreken, die zich voordeden, terstond zijn hersteld. Het
personeel voor de bediening der brandbluschmiddelen werd aange
vuld en er geschiedde mededeeling, dat door burgemeester en
wethouders de volgende benoemingen zijn gedaan: bij spuit n°. 4,
tot kommandeur, de heer J. Ligtenberg en by spuit n°. 5, tot
tweeden adsistent-brandmeester, de heer M. de Klerk en tot kom
mandeur de heer Joh. de Beurs.
Het been der vrouw, die jl. Maandag nacht zoo ongelukkig
gevallen is, is gisteren in het Gemeente-Ziekenhuis alhier onder de
knie afgezet.
H. M. de Koningin heeft jl. Dingsdag te Londen een bezoek
van den Prins van Pruissen ontvangen, die H. M.-voorts vergezeld
heeft op een bezoek aan Koningin Victoria op Windsor Castle.
Een gerucht deelt ons mede, dat de Terschellinger-loodsrinkelaar
No. 4, die sinds eenigen tijd wordt vermist, drijvende is gevonden.
Hiermede wordt het vermoeden bevestigd van het ongelukkig om
komen der bemanning dier loodsboot.
Men verneemt met belangstelling, dat de waardige en hoog
bejaarde burgemeester van Vlissingen, de heer J. VV. Callenfels, zijn
ontslag als zoodanig aan Z. M. heeft gevraagd.
Tot raadsheer in het Provinciaal Geregtshof in Overrijssel is.
benoemd mr. D. G. Kortenbout van der Sluys, griffier der Arrond.-
Reglbank te Almelo.
Z. H. de Paus heeft den heer J. Fahrensbacb, lid van het
bestuur: der liefdadige instelling tot ondersteuning van invaliede
Nederlanders uit het Pauselyk leger, benoemd tot ridder van de
Pius-orde.
Te 's Hage is bij de Evang. Luth. gemeente ten tweedenmale
beroepen, ds. F. H. Michelsen te Middelburg.
Ds. H. J. James, predikaat te Broek op Langedijk, heeft
het beroep naar IJsselmonde aangenomen.
Ds. H. W„ A. .Verhoeff, predikant te Scheveningen, heeft de
beroeping naar Charlois en Katendrecht aangenomen.
De begrooting voor Nederl. Oost-Indië is bij voortduring
het onderwerp der beraadslagingen in de Tweede Kamer, gedurende
hare jongste zittingen. Bij de afdeeling Openbare Werken, is breed
voerig besproken de aangelegenheid der onbeloonde heerendiensten
door de Inlandsche bevolking bij het daarstellen van openbare werken.
In strijd met den minister van Koloniën, bestonden bij onderscheidene
leden ernstige bezwaren legen het „zonder schroom" gebruik maken
van deze wijze om openbare werken tot stand te brengen, al zijn
die werken ook ten algemeenen nutte der bevolking. De heer Fransen
van de Putte herinnerde daarbij, hoe bij den aanleg van een dam
in de residentie Passoeroeang drie jaren lang kosteloos door de
bevolking moest worden gewerkt. Zulke handelwijzen wilde die
spreker niet bestendigen.
Door de Tweede Kamer is in overweging genomen een wets
ontwerp tot wijzigiog van Hoofdstuk II, der staatsbegrooting voor
1867 (Decoratiën). De handelwyze van den afgetreden minister,
onder wiens verantwoordelijkheid gedurende het jaar 1867 eene som
van 2643.60 meer voor decoratiën is uitgegeven dan er op de
staatsbegrooting voor is toegestaan, werd door zeer vele leden in
scherpe bewoordingen gegispt. Het wekte bevreemding, dat in 1867
meer dan het dubbel aantal ordeteekenen, dan waarop bij de begrooting
sedert vele jaren is gerekend, moesten worden uitgereikt. In
eene afdeeling wenschte men zelfs opgave van de namen der gedeco
reerde personen, met vermelding der redenen, waarom hunne benoeming
is voorgedragen. Vele leden spraken hunne afkeuring uit over eene
staatkunde, die zooveel ridderorden noodig had als een middel om
te regeren.
Het Handelsblad is er zeker van, dat de geruststellende ver
klaring van den minister Koest weerklank zal vinden by al de
partijen in de Kamers, wanneer het Hoofdstuk Buitenlandsche Zaken
in behandeling komt. Nederland is thans in de beste verhouding
met al de mogendheden, en kan zich, volgens het Handelsblad,
alleen in die gunstige positie handhaven door het betrachten eener
stipte onzijdigheid. Ons vaderland is niet zonder invloeddaarin
ligt zijne kracht; Frankrijk heeft er evenzeer als Pruissen belaDg bij
om het te ontzien.
Jl. Zondag namiddag arriveerde te Callantsoog de nieuwe
reddingboot voor het te dier plaatse gevestigde station van de
Noord- en Zuidhollandsche Reddingmaatschappij, onder geleide van
de heeren P. L. Zeeman en M. Bruyne, als gelastigden van het
hoofdbestuur der genoemde maatschappij en werd die vervolgens in het
daarvoor bestemde bootshuis gebragt. Dit bootshuis, een net en
stevig steenen gebouw, ter vervanging van de vroeger gebruikte
houten loods opgetrokken, en ook de nieuwe boot en wagen munten
uit door bijzondere doelmatigheid. De beide laatsten zijn vervaardigd
naar hetzelfde model, volgens hetwelk de reddingbooten te Petten
en op andere stations zijn ingerigt. Vooral de buizen onder in de boot
aangebragt, waardoor het 'ingeslagen water dadelyk wegloopt, ver-
hoogen zeer de doelmatigheid er van. Met erkentelijkheid aan het
hoofdbestuur der Reddingmaatschappij, dat ook hier op nieuw heeft
getoond, op uitmuntende wijze zorg te dragen voor de aan die
Maatschappij toevertrouwde belangen, werden de nieuwe redding
middelen door de commissie van plaatselijk bestuur in ontvang genomen
Men leest in de Alkmaarsche Courant: „In der tijd hebben
wy melding gemaakt van eene schilderij van onzen voormaligen,
thans te New-ïork gevestigden stadgenoot den heer H. D. Kruseman
van Elten, dat, in Maart te Utica ten toon gesteld, zoo groote
bewonderiog verwierf; niet onbelangrijk achten wij het daarom thans
ook te berigten, dat bedoelde schilderij verkocht is voor de aanzien
lijke som van 3000 di.
Gisteren is te Leiden tot doctor in de geneeskunde bevorderd
de heer P. J. van Leent, officier van gezondheid 1ste kl. bij de
zeemagt, geboren te Gouda, na openbare verdediging van een
academiesch proefschrift: „geneeskundig-topografische opmerkingen
betreffende Batavia, hare reede en het eiland Onrust."
Te Leiden is het blijkbaar zucht tot baldadigheid, die er
aanleiding heeft gegeven tot de ongeregeldheden, welke er onlangs
plaats hadden, en die geen motief of doel hadden. Het zijn niet
zoozeer fabriekjongens, maar kinderen van burger ouders, die wel
een verwaarloosde opvoeding moeten gehad hebben, om zich zoo
te vergeten. De glazen zijn ingeworpen geheel naar den luim van
den troep, o. a. bij mevrouw de wed. Luzac, om hare milddadig
heid bekend. Op den dag heerschte in de stad de meeste rust,
een rust, die men in Leiden moet hebben leeren kennen, om eraan
te kunnen gelooven. Men jouwde 's avonds de politie uit, omdat
men toch iets diende uit te jouwen, en omdat de politie nu een
maal voor het Nederlandsche volk het meest geschikte voorwerp
schynt te zijn om ziju uitjouwlust aan bot te vieren. Wat echter
te Leiden zeer is opgemerkt, is niet dat de politie niet eerder
krachtig is opgetreden (men zeide, dat zij niet eerder mogt, en het
blijft altijd de moeijelijk te beantwoorden vraag, wanneer men
moet optreden), niet dat ook daar de schutterij niet is opgeroepen
en later slechts een deel er van is bijeengekomen om dieost te doen,
maar dat de politie geheel onbekend scheen met hetgeen byna
iedereen wist, dat er luide afspraken werden gemaakt zich op een
bepaald puat te 'vinder:waar men des avonds het standje weêr zou
beginnen, terwijl er twee jongens waren, die de een met een fluitje,
de ander met een commandostok, de seinen gaven (een dezer twee
moet nu gevat zijn). Eene politie die zoo weinig weet, zoo weinig
hoort en ziet, is dat eene goede politie?
Hoe aanstekelijk het oproertje maken is, blijkt hieruit, dat
ook te 's Hage verleden week de jongens der teekenschool een
relletje begonnen. De politie onthield zich, maar hield een oog in
het zeil en Vrijdag avond werden de jongens der tcekenacademie
ernstig door het bestuur onderhouden en werd hnu medegedeeld,
dat ieder van zijn portefeuille met zijn naam er in moet voorzien
zijn. De vracht doet de jongens naar huis wenschen en tevens
zijn de schuldigen dadelijk te kennen. Het is er toen gelukkig
bij gebleven.
Jl. Zondag, den dag der aankondiging van het beroep van den
nieuwen predikant by de Ned. Ilerv. Gemeente te 'e Gravenhage,
ds. Bryce, te Alphen, is door cenige leden der genoemde gemeente
by het classicaal bestuur, namens velen hunner geestverwanten,
protest tegen dat beroep aangeleekend, op grond, dat het heeft
plaats gehad in strijd met de kerkelijke wet en vigerende plaatselijke
reglementen, daar het gros, zes en drietal, waaruit het is geschiedt,
niet is gevormd in volledig bijeengeroepen kiesvergadering, en deze
handeling alzoo -onwettig is.
Aan dr. Zaalberg, die te 's Hage zooveel tegenstand ontmoet,
zal door zijne vrienden, op den dag zijner wederoptreding op Zondag
a. s., een blyk van sympathie worden aangeboden, waartoe alle
deelnemers in een album zich zullen vereenigen. De plegtige over-
gifte zal des avonds ten acht uur in de groote zaal Diligentia
plaats hebbeD.
Te Rotterdam is jl. Dingsdag nacht ten twee ure een agent
van politie aan den Goudschen weg door drie mannen aangerand,
onder den uitroep: „daar heb je er een van die de Vletter hebben
gearresteerd." Op den grond geworpen en mishandeld, werd de
ongelukkige met een mes gestoken, dat slechts door de kleeren ging.
De agent kon zijn hartsvanger nog trekken en gaf daarmee een der
aanvallers een houw, die op het gerucht van iemand, die op klompen
aankwam, waarschijnlijk een wekster, op de vlugt gingen. De agent
is aan de knie gewond.
Te Rotterdam stonden dezer dagen 2 meisjes van 16 en 17 jaren
teregt, die een 7jarig meisje hebben aangesproken, toen dit naar
school ging, en het de gouden oorknopjes hebben afgenomen, welke
zij beleenden. Zij bekenden dit gedaan te hebben, omdat beide stief
moeders hadden, die haar zonder eten over dag de straat opstuurden
zij hadden voor het geld van de knoppen brood gekocht.
Het schoone Admiraalshuis te Vlissingen heeft eindelyk een
huurder gevonden. De nieuwbenoemde luitenant-kolonel der Genie
Tutein Nolthenius zal het betrekken.
Naar men uit goede bron verneemt, zal het arsenaal aan de
Rammekenspoort te Vlissingen, met de daarachter liggende uitge
strekte terreinen, alsmede de geheele uitrustingswerf aan de andere
zijde van het dok, met al de kolossale magazijnen en uitgestrekte
pleinen, door het ministerie van Financiën aan 's Rijks domein
worden overgegeven en aan de administratie van den 3poorweg
worden afgestaan.
Vóór eenigen tijd is te Groningen eene sociëteit voor werk
lieden opgerigt, die zich ten doel stelt om de werklieden niet alleen
nuttige, maar tevens aangename avonden te doen doorbrengen. Behalve
de gelegenheid tot spelen, kan men er ook couranten en andere
lectuur vinden, terwijl aan den ingang van het lokaal een bus is
geplaatst, waarin de leden vragen werpen, die dan door de bestuurders
of andere heeren worden beantwoord. Ook worden er van tijd tot tijd
openbare voordragten gehouden. Reeds is er gesproken over pbotografie,
dampkringslucht, thermometer, terwijl dr. P. M. van Bemmelen,
Dingsdag avond over telegrafie heeft gesproken. Het blykt dat deze
inrigting volkomen aan het doel beantwoordt.
Ds. E. J. P. Jorissen, te Groningen, heeft jl. Zondag in tegen
woordigheid eener groote schare afscheid van de Herv. gemeente
genomen. Zijne ruim 14jarige evangelie-bediening, zeide hij, die
geheel te zamen liep met de opkomst en den voortgang der nieuwere
rigting in ons land, was een voortdurende stryd geweest en nu
gevoelde hij niet zoovele liefde meer voor zjjne betrekking, om dien
strijd als predikant voort te zetten.
BENOEMINGEN EN VERPLAATSINGEN BIJ MARINE EN LEGER.
De luit. ter zee 2de 1(1. M. Rochussen wordt met den 15 dezer eervol ont-
hevco van de waarneming der betrekking van adjudant bij den minister van
Marine, en op non-activiteit gebragt. Die betrekking wordt met den 1G dezer
opgedragen aan den luit. ter zre 1ste kl. II. van Gpens.
De kapt.-luit. ter zee H. B. Kip, laatst bcboord hebbende tot het eskader
in Oost-Indië en van daar den 3 dezer in Nederland teruggekomen, ia met dat
tijdstip op non-activiteit gesteld.
De Monileur zegt, dat de jongste Pruissischc troonrede een
gunstigen indruk gemaakt heeft en overal beschouwd is geworden
als een nieuw bewijs, dat de onderlinge betrekkingen der groote
mogendheden een vreedzamen geest ademen. „De Souvereinen, de
staatslieden van Europa (vervolgt de Moniteur) grijpen elke gelegen
heid aan om van een streven te getuigen, hetwelk strekken moet
om de zaak van den vooruitgang te bevorderen. In verband
gebragt met de taal der verschillende Enropesche kabinetten, sluit
de redevoering van Koning Wilhelm zich aan aan de denkbeelden
van eendragt en gematigdheid, die zich meer en meer doen gelden."
Jl. Zondag ochtend hebben Koningin Isabella en haar gezin
ten negen ure de mis in de kerk Saint-Germain-l'Auxerrois te Parijs
bijgewoond. Later op den dag heeft H. M. een rijtoer in het
bosch van Boulogne gemaakt en een bezoek aan haar aanstaand
verblijf in het Champs Elysées gebragt. Bij het kerkbezoek hebben
de Koningin en haar gevolg weder van keizerlijke equipages gebruik
gemaaktbij den wandelrid daarentegen van huurrijtuigen. Een
adjudant en een stalmeester des Keizers zjjn ter beschikking van de
Koningin gesteld. De generaal Castelnau, die de doorluchtige
reizigers bij hunne aankomst ui tPau aan het station van den Orleans-
spoorweg ontvangen heeft, is HH. MM. dienzelfden dag in het
h3tel Rolian zijne opwachting komen maken. Het gezin en het
gevolg van Koningin Isabella bestaat uit 46 personen.
In geheel Engeland heersebt op het oogenblik eene buiten
gewone koude voor dezen tijd van het jaar. De thermometer is
gedaald tot 2S gr. Fahrcnheit, en jl. Zondag ochtend waren al de
vijvers in de Londensche parken met een dikke ijskorst bedekt. In
Birmingham begon het Zaturdag avond ten 10 ure te sneeuwen en
den volgenden morgen lag de sneeuw eenige duimen hoog op het
land. De weerkenners voorspellen een strengen winter en de land
bouwers hebben op hun raad zooveel voorzorg genomen als hun
mogelijk is.
De veelvuldige stormwinden, die in de laatste dagen in
Engeland woedden, hebben het leggen van een brug over het
Engqlschc kanaal weder te berde doen brengen. Naar luid van
deskundigen is dit reusachtige plan ongetwijfeld uitvoerbaar, omdat
de bedding van het kanaal uit zeer harden grond bestaat en meer-
