1869. N°. 4.
Vrijdag 8 Januarij.
27 Jaargan?
BINNENLAND.
BUITENLAND.
Uitgever
Bureau:
A. A. BAKKER
Cz.
HELDERSCHE
tv77***
i:\ NIEUWEDIEPER COURANT,
„Wij huldigen het goede."
Verschijnt Dingsdag-, Donderdag- en Zaturdag namiddag.
Abonnementsprijs per kwartaal1.30.
,t franco per post - 1.65.
MOLENPLEIN, N°. 163.
Prijs der AdvertentiënVan 1-—4 regels 60 cent,
elke regel meer 15 cent, behalve 35 cent zegelregt.
Groote letters of vignetten worden naar plaatsruimte berekend.
HELDER en NIE U W E DÏ EP, 7 Januarij.
Bij voortduring is in de staatkundige wereld hoofdzakelijk sprake
van de Turksch-Grieksche aangelegenheden en de beroeriugen in Spanje.
Omtrent laatstgenoemd land vermelden de jongste berigten, dat te
Barcelona een Carlisti9che zamenzwering is ontdekt, welke vertakkingen
heeft te Saragossa, Tortosa en Lerida. Er hebben arrestatiën van
officieren plaats gehad en er zyn bezwarende papieren in beslag ge
nomen. Van de aangelegenheden tusschen Turkije en Griekenland
valt het volgende nieuws te vermelden. De Turksche regering onder
handelt over eene leening van 125,000,000 fr., geen bewijs meencn
wy, dat het oorlogvoeren, als het zal plaats hebben, daar met een
ruime beurs geschiedt. De Amerikaansche gezant heeft geweigerd
de bescherming der Grieksche onderdanen, in Turkije verblijf houdende,
op zich te nemendit is naar het ons voorkomt geen blijk van de
groote sympathie, die de diplomaten koesteren voor de houding der
Grieksche regering. De Porte neemt onderscheidene maatregelen
tegen de Grieken, die slechts de nationaliteit van dat land hebben
aangenomen, zonder evenwel daar geboren te zgn. Zij vreest, en
zeker niet ten onregte, dat er door die lieden te midden der ver
wikkelingen, wel eens misbruik kon worden gemaakt van gulle gast
vrijheid. De aanhangige zaak der Enosis, zal, zoo wordt uit
Konstantinopel van 4 dezer berigt, door eene gemengde commissie
worden onderzocht en beslist.
Het Journal Officiel berigt, dat de meeste der uitgenoodigde mogend
heden reeds hébben doen weten, dat zy aan de conferentie zullen
deelnemen en onmiddelijk vertegenwoordigers naar Parijs zullen zenden.
De Porte heeft verzocht het bijeenkomen der conferentie 8 dagen
uit te stellen, ten einde haar in staat te stellen om de noodige voor
schriften aan haren gezant te Parijs te doen toekomen.
Het Concert-gezelschap Apollo gaf Dingsdag avond 11. het tweede
winter-concert. Als solisten traden dien avond op mejufvrouw
Boekelman (piano} uit Utrecht en de heer Egber9 (viool), directeur
der concerten.
De twee uitgebreide soli van mejufvrouw Boekelman werden
door de bekwame pianiste met smaak en élegance voorgedragen.
Wy bewonderen in deze begaafde artiste de gemakkelijke voordragt
en de zeldzame vlugheid ook in de moeilijkste passages.
De heer Egbers, wiens spel wij voor de eerste maal hoorden, is
een meester op de viool. Zijn spel getuigt van ernstige studie en
goede school en de voordragt laat niets te wenschen over. Zoowel
flageolettoonen als octaafgangen en dubbelgrepen zijn zuiver en de
techniek is meesterlijk. Wij wenschen den heer Egbers geluk met
het succes van zijn eerste optreden als solist en hopen dat hg, in
het belang van Apollo en onze verdere rauziekale vereenigingen,
eene reeks van jaren in ons midden moge doorbrengen.
Het orchest werkte uitmuntend. Vooral de ouverture Telva
beviel ons bij uitstek.
De daverende toejuichingen aan het slot van elk nommer, leverden
het bewijs van de groote tevredenheid der aanwezigen.
Nog brengen we hulde aan eene der dames-leden van Apollo,
die hare piano ten gebruike op dit concert heeft afgestaan en aan
de yverige dilettante, die de welwillendheid had zich met het Diet
gemakkelijke accompagnement der viool-soli te belasten.
Gisteren avond had in het kerkgebouw der Doopsgezinde
gemeente alhier de aangekondigde lezing plaats van den heer Joh.
Dyserinck over „Mennisten streken". Zeer talrijk werd deze lezing
bijgewoond. De volgende lezing zal tot onderwerp hebben„De
betrekking van God tot de wereld. Bij de volgende lezingen zal
dan tevens gelegenheid worden gegeven tot het mededeelen van
opmerkingen of het vragen van inlichtingen.
Aan den ingenieur 2de kl. bij de Marine B. W. Tideman is,
op zgn verzoek, eervol ontslag uit 's Rijks dienst verleend.
Tot ingenieur van den waterstaat 2de klasse is benoemd de
adspirant-ing. P. W. van der Sleyden, en tot adspirant-ing. van
den waterstaat de surnumerair J. A. E. Musquetier.
De begrooting voor de Nederlandsche bezittingen ter Kust
van Guinea voor 1869 bedraagt in ontvang 24,000, in uitgaaf
183,000, zoodat het subsidie 159,000 beloopt. Voor 1868
bedroegen de ontvangsten 17,525, alzoo voor 1869 6,475 meer
geraamd. De uitgaven zgn daarentegen voor 1869 ook met 87,475
vermeerderd.
Het bestuur van het Anti-Dagbladzegel-Verbond heeft nu
mede een adres aan de Tweede Kamer gezonden, waarin deze ver
gadering ernstig wordt verzocht, hare goedkeuring te hechten aan
het voorstel tot afschaffing van het zegel op dagbladen en drukwerken.
In dat stnk wordt in het breede betoogd, dat in een constitutionelen
Staat eene goede dagbladpers in den ruimden zin volstrekt noodig is
tot ontwikkeling van het politieke leven; dat die goede pers bet
werk moet onderhouden en voortzetten, dat door het onderwijs is
begonnen; dat het in aller regtstreeksch belang is, dat juiste
denkbeelden omtrent maatschappelijke kwestien worden verspreid
dat de vraag, of de dagbladpers hier dat nut sticht waartoe zg
bestemd is, eensluidend ontkennend moet worden beantwoordhet
geen alleen aan het zegelregt moet worden toegeschreven, hetwelk
alle afdoende verbetering verhindert, door de bladen zeer duur te
maken; waardoor, wat een voorwerp van dagelyksche behoefte behoorde
te zijn, voor de groote meerderheid een artikel van weelde wordt, voor
de meer vermogenden alleen verkrijgbaar
Men meldt, dat de heer Koorders bij de begrootings-di9CU9siën
het woord niet heeft gevoerd, omdat hg eene bloedspuwing heeft
gehad, en de geneesheeren hem dien ten gevolge het spreken ver
boden hebben.
Van wege het Departement van Financiën is openbaar gemaakt
eene vergelijkende opgave der schepen, waarvoor gedurende de jaren
1867 en 1868 voor de eerste maal Nederl. zeebrieven zijn uitgereikt
Binnen 's lands Buiten 's lands
gebouwd. gebouwd. Totaal.
Schepen. Lasten. Schepen. Lasten. Schepen. Lasten.
In 1867 88 11,135 9 1663 97 12,798
In 1868 70 8342 14 2249 84 10,591
Ter beroeping van een predikant bij de Hervormde gemeente
te Alkmaar, in de plaats van ds. J. Dorper, die zijn ontslag heeft
aangevraagd, is door het kiescollegie, in zijne jl. Dingsdag avond
gehouden vergadering, het volgende twaalftal geformeerd: W. van
den Bytel, te 's Grevelduin-Capelle; K. F. Creutzberg, te Maarssen
J. T. van Dijk, te Hilversum; E. B. Gunning, te Leiderdorp;
H. J. P. van der Linde, te Zevenbergen; A. J. C. van Maasdyk,
te Katwijk aan Zee; B. Mossel, te Nederhorst den Berg; H. M. M.
Rappard, te Sexbierum; F. L. Rutgers, te Brummen; F.W.Smits,
te Hellevoetsluis; W. Vliegenthart, te Vreeland, en E. J. van
Wisselingh, te Haarlemmermeer.
Op het twaalftal predikanten, opgemaakt door het kiescollegie
der Hervormde gemeente te 's Hertogenbosch komen voor de namen
van ds. J. J. van Doesburgh, te Zuidzype en F. D. J. Moorrees,
te Vianen.
Het dames-comité te Terschelling, heeft van H. K. H. mevr.
de Prinses Frederik der Nederlanden een fraai geborduurd canapé-
kleed ontvangen, als prijs in de verloting van vbórwérpen, ten 'behoeve
dèr 32 weduwen en weezen aldaar.
De gemeente Haarlem telde op 31 Dec. 11. 30,916, de gemeente
Alkmaar 11,650 inwoners.
Gedurende het jaar 1868 hebben te Alkmaar plaats gehad
419 geboorten, 213 sterfgevallen en 90 huwelijken.
Ds. Zaalberg, van '9 Gravenhage, heeft jl. Dingsdag avond in
het lokaal Frascati te Amsterdam, de aangekondigde voordragt ge
houden voor een talryk gehoor, dat met blijkbare aandacht luisterde.
Het onderwerp der voordragt was„de moderne rigting, haar strijd,
haar regt, hare roeping en hare vrucht." Ditmaal behandelde hg
eerst hoofdzakelijk alleen „den stryd", het verdere overlatende voor
volgende voordragten. Spreker trachtte te betoogen, dat het het
werk der moderne rigting was godsdienst en wetenschap onderling
te verzoenen. AmstCrt.)
Op 1 Jan. 1869 werd op de Badhoeve in den Haarlemmer
meer gras gemaaid van de nieuwe draviksoort Bromus Schruderi).
Het was 5 Ned. palmen lang, zeer malsch, en werd met veel graagte
gegeten door een paard, hetwelk herstellende was van eene gevatte
koude, voor welk dier versch voedsel door den veearts Huffnagel
was voorgeschreven. Men ziet hieruit, dat de vroegtijdige groei
dezer grassoort, indertijd bij de invoering beloofd, niet geheel ver
zonnen was, ofschoon het buitengewoon«zachte winterweder op den
groei óok wel zijnen invloed zal hebben uitgeoefend. (Amst. Crt.)
Te 's Hage is op de eerste vergadering van Oefening kweekt
kennis hulde gehragt aan de nagedachtenis van haar voorzitter, den
heer v. d. Bergh; het spreekgestoelte was met rouwfloers omhangen;
de heeren v. Westhreene en v. Zeggelen voerden 't woord en de
heeren ten Brink, Margadant, Ising en Elliot Boswell droegen ge
dichten van v. d. Bergh voor, terwyl koraalmuziek en orgelspel de
sprekers afwisselden.
Dezer dagen is te '9 Hage vergaderd eene commissie tot het
ontwerpen van een nieuw schyfschiet-reglement, bestaande uit de
majoor Luchtmans, de kapiteins W. H. Doorman en Riethagen en
den lsten luitenant Bresier, van de normaal-schietschool. (Dagblad.)
Men verneemt, dat onlangs door den Netferl. Weerbaarheids-
Bond besloten zou zijn, om in het aanstaande najaar een tweeden
nationalen wedstrijd voor scherpschutters, enz. te houden, en wel op
de Biltsche vlakte, in de onmiddelyke nabijheid van Utrecht.
Den 30 Dec. 11. had de machinist G. Niekerk, gestationneerd
te Nienweschans, een der knapste, kundigste eu meest ervarene onder
de ambtenaren, het ongeluk, toen de trein aldaar zoude stilhouden,
bij het afspringen van den locomotief met zijn broek ergens aan te
blijven haken, zoo dat hij viel en de locomotief zeer langzaam over
het onderste gedeelte zijner beide beenen reed, waardoor zg genoegzaam
verbrijzeld werdende lijder is dadelijk naar het academisch ziekenhuis
vervoerd, alwaar hem dezer dagen door den hoogleeraar J. Hissink
Jansen de beide beenen boven de enkels zgn afgezet. Naar
omstandigheden bevindt zich Je lyder vrij wel en men vleit zich,
dat, wanneer hg hersteld zal zgn, hij wegens zijne bijzondere geschiktheid,
ervaring en veelzijdige kennis zeer goed weder zal kunnen worden
geplaatst.
In de eerste dagen van October 11. heeft de raad van justitie
te Makassar uitspraak gedaan in de zaak- der moordenaars van den
heer J. de Bruyn Prince, diens echtgenoote en kind. Twee personen
zgn ter dood veroordeeld en een derde is tot 10 jaren dwangarbeid
verwezen. Wat tot dat vonnis aanleiding heeft gegeven, komt in
hoofdzaak hierop neder: De heer de Bruyn Prince, die met zgn
vaartuig, de Maria Louisa, handel dreef te Koetey, had eenige maanden
geleden een Balinees, die hem geld schuldig was, en eenige van
diens vrienden aan boord genomen. Deze lieden hadden hem, toen zg
zich in de straat van Makassar bevonden, onverhoeds overvallen en
hem, benevens zijne vrouw en zijn kind vermoord. De moordenaars
hadden vervolgens het schip doen zinken en de bemanning gedwongen
in de boot te volgen en hen aan land te zetten; aldaar waren zij
echler door een inlaudsch vorst, die achterdocht opvatte, aangehouden
en aan de Nederlandsche overheid uitgeleverd.
Te veel eer. Een dorpsburgemeester kwam eens in een
synagoge juist toen de gemeente oprees voor het gebed. De binnen
tredende riep hierop, tot groote verbazing der vergadering: „Och, doe
het niet, doe het niet, goede menschen! Al te veel eer! Ik bid u
blijf zitten
BENOEMINGEN EN VERPLAATSINGEN BIJ MARINE EN LEGER.
Tot ridders der orde vso den Nederl. Leeuw zijn benoemd: de apt.-loit. ter
zee J. A. van de Velde, onder-directeur der Marine te Amsterdam; de luit.
ter zee 1ste kl. H. van Goens, adjudant van den minister van Marine; en de
kapt. 1ste kl. bij het corps Mariniers F. G. H. Hornbostel, belast met de op
leiding der kadets bij dat corps.
Volgens la Patrie wordt de toestand van den Markies de Moustier
hoe langer hoe meer onrustbarend.
In het afgeloopen jaar zijn te Parijs 139 nieuwe dagbladen
opgerigt, waaronder 14 gewijd aan staatkunde, 101 aan letterkun
dige onderwerpen, 12 aan de wetenschappen en nuttige kunsten, enz.
De tot dusverre te Parys en elders in Frankrijk bestaande
verpligting om jonggeborenen binnen een etmaal na hunne geboorte
aan den maire te vertoonen, ter hunner inschrijving in de registers
van den burgerlyken stand, is bij besluit van den prefect Haussmann,
van 29 December 11., voor zoo veel de Fransche hoofdstad betreft,
afgeschaft gewordenvoortaan zal de constatering van geboorte kosteloos
aan de woningen der kraamvrouwen geschieden.
Als een bewijs hoe druk te Parijs de post-werkzaamheden zgn
tegen het einde van het jaar, wordt medegedeeld, dat er in de laatste
dagen van December 11. middelbaar gerekend uit Parijs 5000 aan-
geteekende brieven zijn verzonden, dat Donderdag 31 December 11.
(Oudejaarsavond) 2,000,000 visite-kaartjes aan het bureau waren
ontvangen en dat het getal brieven en bladen p. m. 500,000 per
dag bedroeg.
Naar men verneemt zullen alle dames du demi monde, welke
niet Franqaise van geboorte zijn, uit Frankrijk verwijderd worden,
en zal de politie op de grenzen de strengste maatregelen nemen om
den terugkeer van die dames of de komst van anderen op Fransch
grondgebied te beletten.
In de maag van een struisvogel, die by ongeluk gedood werd
in den plantentuin te Lyon, hebben de heeren Chauveau en Pres-
seux gevonden: 2 Ned. ponden kersensteenen, drie aarden tabaks
pijpen, die groen geworden, maar volkomen hun vorm behouden
hadden, een mes met koperen heft van 20 duimen lengte, vijf en
twintig koperen uniformknoopen, alle niin of meer afgesleteneen
halffrancsluk, twee en dertig koperen sous, alle zeer uitgebeten,
verschillende andere kleine metalen voorwerpen, zes groote no
ten, nog ongedeerd, een stuk ijzerdraad van een palm lang, dat
reeds byna geheel door het maagsap was opgelost. De gezondheid
van den vogel die al deze voorwerpen achtereenvolgens en zeker bij
groote tusschenpoozen had binnengeslokt, had daardoor volstrekt
niet geleden.
De twee veroordeelden, die, op het voorbeeld van Schumacber,
uit het bagno te Toulon ontsnapt waren, zijn weder gevat geworden.
Uit hunne verklaringen i9 gebleken, dat, toen men hen gedurende
de eerste dagen na hunne ontvlugting ijverig buiten het bagno
opspoorden, zg zich nog daarin bevonden, en drie etmalen lang in
een grooten spijsketel (die evenwel niet het minste voedsel voor
hen opleverde) het geschikte oogenblik voor hunne ontvlugting
hebben verbeid. Zg hebben verder nog veel list en veerkracht
ontwikkeld om buiten de handen van de politie te blijven, maar
zijn tengevolge van een te Aix, ter voorziening in hunnen nooddruft,
beganen diefstal op het spoor gekomen.
Gedurende zes dagen, met inbegrip van de drie Kersfeestdagen,
vervoerde de onderaardsche spoorweg te Londen 800,072 personen.
Geen faillissement heeft te Londen ooit grooter opschudding
gewekt dan dat van de firma Overend, Gurney en Comp., op
10 Mei 1866. De aandeelhouders hadden slechts 180 op do
600 per aandeel gestort en moesten dus bijbetalen. Het geheele
tekort bedroeg 240 millioen! Niemand had tot dusverre de kosten
gewaagd om directeuren te vervolgen; dit doet thans zekere dr. Thom,
namens verscheidene aandeelhouders, die hen beschuldigt de algemeene
bank te zgn begonnen, toen de firma reeds een tekort had van
36 millioen, terwgl nog voor 50 millioen gulden oude schulden
werden overgenomen, die waardeloos waren. De eerste zitting in
deze zaak had Vrijdag 11. plaats. De behaudeling der zaak werd
geleid door den lord-mayor. Bijna de geheele raad van aldermen
en sheriffs was ter zitting opgekomen, terwijl er in de zaal een
enorm talrgk publiek aanwezig was.
De twisten, die te Londen uit dronkenschap ontstonden gedu
rende Kersavond en Kersdag, kostten 5 personen het levenelf
anderen werden zwaar gewond, zoodat het getal van ernstige ver
grijpen zestien was in die stad, alwaar buitendien een half dozijn
kinderen gedurende genoemde 24 uren op straat stierven, zonder
dat zg aan iemand Bchenen toe te behooren.
De markies van Bute, die onlangs meerderjarig geworden en
in het genot van jaarlijksche inkomsten ten bedrage van drie maal
honderd duizend ponden sterling is gekomen, is in het eind van
het vorige jaar uit de Anglicaansche kerk getreden en op het
Kersfeest te Nizza plegtig tot de RoonJsch-Katholieke kerk over
gegaan; waarna hij eene reis naar het heilige land ondernomen
heeft. Dit feit maakt in Engeland diepen indruk, ofschoon de Times
daarin enkel eene jeugdige onbezonnenheid zonder beduidenis of
uitwerking wil gezien hebben. Zeker is het dat de Katholieke
belangen daarmede eene stem in het Hoogerhuis en welligt meerdere
in het Lagerhuis winnen.
Volgens berigten uit Corunna, den 3 dezer te Plymouth
ontvangen, zgn den 28 en 29 Dec. tusschen kaap Finis'erre en
kaap Ortegal 60 lijken gevonden, welke aan land gespoeld waren.
Men vermoedde, dat daar eene groote schipbreuk had plaats gehad.
De Amerikaansche correspondenten van eenige Engelsche dag
bladen beweren, dat de beweging „voor de regten der vrouw" in
Amerika een omvang begint te krygen, die doet denken aan die,
welke plaats had vóór de afschaffing der slaverny. Te Boston, het
middelpunt van het letterkundige en ontwikkelde Amerika, hebben
eenige uitnemende mannen zich aan het hoofd der beweging geplaatst,
en in eenige staten worden groote vergaderingen gehouden, om deze
kwestie te bespreken, In beide huizen van het congres zal zg tevens
het onderwerp van debatten uitmaken. Senator Wilson van Massa-
chussets heeft eene wet voorgedragen, om aan de vrouwen van
Columbia het stemregt te verleenen, en de heer Julian stelt voor,
dit regt aan alle vrouwen van de Vereenigde Staten te schenken.
De heer Domeroy stelt hetzelfde voor in andere bewoordingen. Hg
heeft voorgesteld om in de grondwet het volgende amendement te
plaatsen: „In geen staat of territory zalmen het regt om te stemmen
ontzeggen aan eenig persoon, wegens redenen van ras, kleur of sekse."
Op den Nieuwjaarsdag heeft graaf Wrangel, namens de gene
raals van het leger, den Koning van Pruissen gelukgewenscht.
Z. M. heeft, naar men zegt, op die toespraak in het breede geant
woord, en daarby met nadruk zijn vertrouwen op het bewaard
blijven van den vrede te kennen gegeven.
In Frankfort aan den Main leefden, niet lang geleden, twee
ryke kooplieden, Meyer en Kauffman. De eerste had eene eenige
dochter, welker afschuwelijk uiterlijk ecnigszins bedekt werd door een
