Vrijdag 29 Januarij.
N°. 13.
binnenland!
buitenland.
NATIONALE MILITIE.
Uitgever
A. A. BAKKER Cz.
HARBER JAN BONGEN,
FRANCISCUS HESTERS,
HELDERSCHE
'M NIEUWEDIEPER COURANT,
„W ij huldigen het goed e."
Verschijnt Dingsdag-, Donderdag- en Zaturdag namiddag.
A-bonaementsprijs per kwartaal1.30.
'eA 3) franco per post - 1.65.
Bureau:
MOLENPLEIN, N°. 163.
Prijs der Advertentiën: Vran 14 regels 60 cent,
elke regel meer 15 cent, behalve 35 cent zegelregt.
Groote letters of vignetten worden naar plaatsruimte berekend.
dt
Xnturd»e den 30 dezer vertrekt de West-
Indische innil.
geboren te Sliedrecht, den 1 December 1850, cn
geboren te Westdorpe, den 18 Junij 1850,
jrordcn herinnerd, dat zij zich in deze maand ter inschrijving voor de
Nationale Militie moeten aangeven.
1 Zij, die omtrent het verblijf van die jongelingen inlichtingen kunnen geven,
Horden verzocht zulks te willen doen aan de Secretarie dezer gemeente.
Mg Helder, De Burgemeester der gemeente Helder,
den 26 Januarij 1869. STAKMAN BOSSE.
'0 I HELDER en NIEUWEDIEP, 28 Januarij.
„f Aan de jongste staatkundige berigten ontleenen we de mededeeling
2j dat de Porte aan hare buitenlandsche gezanten heeft opgedragen de
8{ geruchten voor zeer overdreven te verklaren van Turkye's uitge-
4Jbreide krijgstoerustingen; dat de pauselijke nuntius te Madrid
heeft verlaten, omdat eerstdaags te wachten is een edict,
waarbij de geloofsvrijheid wordt afgekondigd; dat de burgerlijke
5' gouverneur van Burgos is vermoord, op het oogenblik, dat hij zich
2,i^aar de hoofdkerk begaf, ten einde, volgens de voorschriften der
1 regering, een inventaris van hare kostbaarheden en andere bezittin-
gen te makendat Burgos tengevolge van die misdaad in staat van
2 beleg is verklaard; dat in Spanje in stilte nog steeds gewerkt
72 wordt ten behoeve der verheffing van Isabella's zoon, den Prins van
öJjAsturië, tot den troon dat overigens de keuze des volks zich
Schijnt te bepalen tot den hertog vao Montpensier, of den zoon van
UVictor Emmannel. Overigens bevat de staatkundige geschiedenis
jjVan den dag geen nieuws van overwegend belang. In het naburige
België vereenigt zich alles in rouwbeklag over het verlies, dat de
Koninklijke familie en het land getroffen heeft door het afsterven
van den jeugdigen Kroonprins.
Gisteren heeft alhier plaats gehad de verkiezing van veertien Notabelen
der Hervormde Gemeente. De uitslag der stemming is als volgt
Ingeleverd 211 stembriefjes; van onwaarde 3 billetten; volstrekte
61
meerderheid 105 stemmen.
Gekozen zijn de heerenH. PAARNHOUWER, met 207
J. VENSTER, met 205C. BAKKER Bz., met 203C. BOON,
J. GOEDKOOP en W. KOK, ieder met 202; P. C. DE WINTER,
Pe,met 201; S. BRAAKSMA en C. J. BLOK, ieder met 200;
W. J. MAALSTEED, met 199 B. WERENDLIJN SMIT, met 198;
L. JELGERSMA, met 197; P. A. C. HUGENHOLTZ, met 196,
'"tjen Chb. VAN VEIÏN, met 194 stemmen. Op een aantal andere
in(personen was een minder getal stemmen uitgebragt.
De tweede buitengewone vergadering in dit saizoen der rede-
rijkers-kamer Olympia, werd gisteren avond in Titoli alhier gehouden.
B Het niet optreden door ongesteldheid van een lid, die de hoofdrol
Jjj had in beide tooneelstukken, was zeker eene groote teleurstelling,
5j waaraan gedeeltelijk werd te gemoet gekomen door het lezen van
de onvervuld gebleven rol iu het blijspel van den heer Dekker,
,„26 April 1865"; terwijl ter vervanging van het laatste stuk
1 bijdragen werdeu geleverd door de heeren C. D. Zur Mühleu, J. C. J.
Graat en J. Schuit Jr.
,el We meenen een woord van dank te moeten brengen aan de leden,
I„,:die zoo welwillend waren onvoorbereid op te treden. Met een zeer
per geanimeerd bal werd deze vergadering besloten.
?a Heden wordt in een lokaal van het bureau der Gemeente
werken overgegaan tot het aanpassen van uniformen aan manschappen
der artillerie-schutterij alhier.
Tot lid der commissie, in 1869 belast met het afnemen der
natuurkundige examens, volgens art. 4 der wet van 1 Junij 1865,
is 0. a. benoemd dr. D. Hellema, off. van gez. 1ste kl. alhier.
'Aan dr. A. L. Gastmann is, op zijn verzoek, ontslag verleend
>0, uit zijne betrekkingen van directeur der Rijkskweekschool voor
onderwijzers te Haarlem en van schoolopziener in het 5de school
district van Noordholland.
'D. Bij beschikking van den minister vau Marine van den 27 dezer
a" is aan de matrozen 1ste en 2de kl. F. Antonio en P. van der
Hoeven, dienende by het eskader in Oost-Indië, toegekend de
gouden medaille ter geheele grootte voor 50 jaren eerlijke en
getrouwe militaire dienst.
Door den gouverneur-generaal van Nederl.-Indië is verleend
een tweejarig verlof, wegens ziekte, aan den 1 sten klerk op het assist.-
res.-bureau te Kraksaiin (Probolingo), tevens griffier bij den landraad
aldaar, J. F. Krul.
Bedankt voor het beroep naar Vlissingen door ds. J. Gann
J Dun, pred. te 's Graveland; naar Haarlem door ds. Holster, pred.
i bij de Christ Afg. gemeente te Leiden.
'i Het Prov. Geregtshof iu Zuidholland heeft den 11 dezer uit
spraak gedaan in de zaak van de naamlooze vennootschap „de Rijn
spoorweg Maatschappij;" te Utrecht, appellantie tegen de firma
Hijmans C°., kooplieden te Amsterdam. Het hof heeft daarbij
beslist, dat eene spoorweg-maatschnppij aansprakelijk is voor het
verlies van goederen, die zij heeft aangenomen te vervoeren, indien
.1 door haar wordt beweerd, maar niet bewezen, dat zy niet in het
bezit daarvan geweest is.
Eergisteren is te Bennebroek, nabij Haarlem, in den ouderdom
van 38 jaren overleden de heer mr. Daniël Koorders, sedert Maart
van het vorige jaar lid van de Tweede Kamer voor het hoofd-
kicsdistrict Haarlem. Ofschoon het den overledene gedurende zijn
leven ais patijman zoo min aan bestrijding als aan toejuiching
ontbrak, bij zijn verscheiden komt hem zeker van alle zijden regt-
matige hulde toe, wegens de ongemeen groote bekwaamheden, die
hjj ten toon spreidde. Aan het vaderland is een man ontvallen,
die het door zijne groote kennis nog vele gewigtige diensten had
kunnen bewijzen. Sedert maanden was hij reeds ernstig ongesteld, ten
gevolge van een aanval van typhus; het berigt van zijn overlijden
zal zeker met belangstelling worden vernomen.
De verkiezing van een lid van de Tweede Kamer der Staten-
Generaal in het hoofdkiesdrict Haarlem, noodzakelijk geworden door
het overlijden van mr. D. Koorders, is bepaald op 16 Febr., en de
herstemming, indien die noodig mogt zijn, op 2 Maart.
Uit de statistieke opgave van 1868 zien wij, dat Nederland
een der beste kalanten van den Engelschen handel is.
Op een bevolking beneden de 4 miliioen zielen, koopt Nederland
jaarlijks voor omstreeks 125 miliioen guldens Engelsehe voort
brengselen. Een groot aantal voorwerpen, voor de overzeesche
bezittingen bestemd, worden in Engeland gekocht.
Van een anderen kant heeft Nederland Pruissen tot een zijner
beste kalanten. Het heeft aan dat land gedurende de negen eerste
maanden van 1868 omstreeks 50 miliioen pond koffij, hoofdzakelijk
Javakoffij, verkocht. Op zijn beurt zond Pruissen aan Nederland
ongeveer 15 miliioen pond tarwemeel.
De Nederlandsohe weilanden nemen meer en meer in waarde toe.
Zij hebben, hoofdzakelijk naar Engeland, 80,000 stuks hoornvee
verzonden, dat wil zeggen „vijf maal" zoo veel als in dezelfde tijd
ruimte van 1867 en 206,000 schapen, ongeveer „vier maal" meer
dan in het vorige jaar. Dezelfde uitkomst voor de boter en de kaas.
Van elke 10 miliioen pond rijst, van Java aangebragt, werden
9 miliioen ponden naar Pruissen uitgevoerd. A. C.
Men leest in de Haart. Crt. de volgende advertentie
„Hoogwoud, 27 Jannarij 1869.
Mijn vrouw is weêr op nienw verjaard,
Haar beide zusters zijn gespaard,
Ook haar drie broeders zijn gebleven,
Alzoo nog alle zes in leven;
En tellen dus nu door elkaÜr:
Geen vijf, maar zes-en-zeventig jaar.
Haar echtvriend Jb. BROUWER."
De heer Reijnders, pastoor te Alkmaar, herdacht jl. Maandag
den dag, waarop hij voor 25 jaren tot priester werd gewijd. De
jubilaris ontving van verschillende zijden de hartelijkste blijken van
deelneming; 0. a. is ter eere van dezen dag het tot dus ver nog
niet geheel voltooide hoofdaltaar der R. C. kerk door de zorg zijner
parochianen volledig in orde gemaakt.
In het binnen-gasthuis te Amsterdam is jl. Maandag middag
gebragt eene 36jarige vrouw, die iu hare woning in staat van
dronkenschap in het vuur is gevallen en dien ten gevolge zeer
gevaarlijke brandwonden heeft bekomen. Zij is den volgenden dag
overleden.
Jl. Zatnrdag vertoonden zich buiten het Kleine Poortje te
Groningen eensklaps een aantal groen-witte mutsen, de kleuren der
stad, tusschen de schaatsenrijdende menigte; het was een peleton
der Groninger weerbaarheid, dat onder aanvoering van den com
mandant van het corps een marsch op schaatsen maakte naar
Hoogezand.
Ter voorkoming zooveel mogelijk van de ijsongelukken wordt
in de Prov. Gron. Ct. het middel aangegeven om iederen baanveger
te voorzien van een reddingsmiddel, bestaande in een lang koord,
voorzien van een houten bal. De baanveger slaat het koord om het
lyf; gebeurt er dan een ongeluk op het ijs, dan heeft men eenig
redmiddel voorhanden.
De Leeuwarder Courant van jl. Dingsdag bevat niet minder
dan 45 aankondigingen van hardryderyen op schaatsen. Te Meppel
en Dalfsen hebben die echte Hollandsche feesten met goeden uitslag
plaats gehad. De dopi zal de meeste hardrijderijen wel iu duigen
doen vallen.
Het gezamenlijk bedrag der uitgeloofde prijzen en premiën is ruim
4600, behalve nog eenige gouden voorwerpen.
Uit Franeker wordt dd. 23 Jan. gemeld„Onze voormalige
kleine stadgenoot Tom Pouce (Jan Ilannema) bevindt zich met zijne
familie tegenwoordig te Bergum, op het buiten van zyn oom, den
heer S. Haunema, geneesheer aldaar. Dagelijks doet hij, tot bewon
dering van de bewoners dier omstreken, rjjtoertjes in equipage.
tVij ontleenen aan de Staatscourant de volgende opgaven van Zr. Ms.
schepen in Oost-Indië, loopende tot 15 December jl.:
Prins Alexander der Nederlanden, kapt.-loit. W. C. Klis; Juno, kapt. jhr.
J. E. W. F. van Raders; de Cachelot, kapt. A. J. Kroef cn roeikanonneerboot
No. 14, luit. 2de kl. F. H. Coblijn, wachtschepen te Batavia, Soerabaija, Ma-
cassar en Samarang; Amsterdam, kapt.-loit. A. R. A. M. Clifford Kocq van
Breugel, is op reis naar Macassar om de van Speyk daarheen te slepeu en de
Cachelot naar Java over te voeren; Reinier Claeszen, kapt.-luit. P. Koning,
gest. ter O.kost van Sumatra; Haarlemmermeer, luit. 1ste kl. J. W. F.
Frucht, gestat, ter Z. en O. afd. van Borneo; Celebes, luit. lste kl. F. M.
Parker Verboom gestat, in de Z. en O. afd. van BorneoBromo, kapt.-lait.
II. P. van Boneval Faure, ligt ter reede Batavia beschikbaar voor de dienst;
Onrust, luit. lstc kl. J. C. II. Beeloo, gest. in de Z. en O. afd. van Borneo;
Ardjoeuo, kapt.-luit. G. H. Bakker, ligt ter reede van Soerabaija en zal, na
eenige geringe herstellingen, beschikbaar zijn voor kleine diensten; Stavoren,
luit. lste kl. C. J. Smith, wordt te Soerabaija ingerigt tot opnemingsvaartuig;
Prinses Amelia, kapt.-luit. C. A. L. H. baron van Heeckeren, gest. in de
Moluksche waterenCoehoorn, luit. lste kl. jhr. J. II. P. von Schmidt auf
Altenstadt, zal te Soerabaija eenige herstellingen ondergaanMadura, luit.
lste kl. A. J. van Mansvelt, gest. ter W.kust van Borneo; Aart van Nes,
luit. lste kl. II. K. Koning, gest. in de wateren van Celebes; Bali, luit.
lste kl. J. K. L. Gey van Pittius, gest. in de wateren van Menado; den
Bricl, luit. lste kl. W. F. van der Burg, ligt te Soerabaija, ten einde aldaar
te worden nagezien en hersteld; Maas en Waal, luit. lste kl. C. P. van
der Star, is van Soerabaija naar Batavia opgeroepen en op reis derwaarts;
Cycloop, luit. lstc kl. D. Schuurman, ligt ter reede Soerabaija, beschikbaar
voor kleine diensten; Suriname, loit. lste kl. G. F. Servatius, is van het
station Celebes naar Soerabaija opgekomen om aldaar eenige noodzakelijke her
stellingen te ondergaan; Admiraal van Kinsbergeu, luit. lste kl. G. Bijl de
Vroe, gest. in do wateren van Riouw en Linga; Willem, kapt.luit. J. K.
van de Kruysse Pilaar, wordt te Onrust nagezien en gerepareerdLeeuwar
den, kapt. J. W. de Ruijter de Wildt, ligt ter reede Batavia voor de dienst
gereed: Vesuvius, luit. lste kl. C. A. B. D. Rijk, wordt te Onrust nagezien
en gerepareerdde Watergeus, kapt.-luit. W. B. F. Escher, ligt te Soerabaija
cq zal eerstdaags naar Batavia opkomen, om van daar naar Nederland terng te
kecren; Sumatra, luit. lste kl. A. Dronkers, gest. in de wateren van Ce-
lebesBorneo, luit. lste kl. D. L. Feldman, gest. ter W.kust van Sumatra
Banka, luit. lste kl. A. W. Keuchenius, gest. in de wateren van Riouw en
Linga; Tiraor, luit. lste kl. E. F. Hanel van Cronenthall, ligt ter reede
Batavia beschikbaar voor de dienst; van Speijk, tijdelijk commandant luit.
lste kl. J. J. de Ilart, op reis naar Macassar om de Cachelot aldaar als wacht
schip te vervangen.
Met de jongste mail uit Nederlandsch-Indië zijn uitvoerige
bijzonderheden ontvangen omtrent eene regt9zaak, die bij den Haad
van Justitie te Batavia in behandeling was en waarvan de uitslag
met spanning werd te gemoet gezien. De eerste beklaagde in die
zaak is de wed. Saporta9, geb. Beudeker, die beschuldigd wordt van
haren echtgenoot door middel van vergift om het leven te hebben
gebragt, naar het schijnt met het doel om zich nog ongestoorder
dan tijdens het leven van den heer Saportas aan een ontuchtig
leven te kunnen overgeven. De tweede en derde beklaagde zijn
eene vrouwelijke en een mannelyke inlandsche bediende der eerste
beklaagde, die beschuldigd worden van het vergift te hebben geleverd,
terwijl het hun bekend was, dat het bestemd was om aan deu heer
Saporta9 te worden toegediend.
De ontvangst der van Bali teruggekomen troepen te Soerabaija
wa9 den 29 November 11. zeer feestelijk. De stoomschepen Brovno%
CycloopArdjoeno en Amsterdamkwamen gelykeljjk aldaar aan
het laatste had op sleeptouw het ziekeschip Mar ie. Er had zich in
genoemde stad eene feest-commissie georganiseerd, om aan de troepen
en hnnne bevelhebbers een waardige ontvangst te bereiden. Duizenden
eu duizenden waren er op de been toen de optogt der troepen plaats
had door de versierde straten der stad, die van de herhaalde hoerah's
der bevolking weerklonken. De resident van Soerabaija, de heer
van Deventer, hield tot den kolonel de Brabant en zyne dappereu
eene kernachtige aanspraak waarop de bevelhebber met dank
betuiging voor de feestelijke ontvangst, ook namens zyne manschappeu
antwoordde. In de Werfstraat wierpen de daar aanwezige dames
den gevierden held bloemruikers toe. Eerebogen prijkten er langs
den weg, getooid met toepasselijke opschriften. Vóór de woning
van den kolonel defileerde het geheele garnizoen met de schuttcrij-
muziek aan het hoofd. De militairen, die aan de expeditie hadden
deelgenomeu, werden in de versierde kazerne niet onbekrompen ont
haald. 's Avonds hadden er rauziek-uitvoering, vuurwerk en andere
vermakelijkheden plaats, terwijl aan den kolonel de Brabant eene
serenade werd gebragt door de werkende leden van het genootschap
Sé. Cecilia. Alle standen en landaarden namen aan de feestvreugde
van dezen dag deel.
Het Fransche Journal Officiel behelst, in een aan dat blad
gerigt schrijven uit 's Gravenhage, een uitvoerig verslag van de
laatstelijk over het budjet voor Nederland en de Indische budjetten
door de Nederlandsche Volksvertegenwoordiging gevoerde debatten,
en eene gedetailleerde uiteenzetting van de geldelijke betrekkingen
tusschen het moederland en de koloniën. Aan het slot van dat
overzigt wordt gezegd. „Alles bijeengenomen, vertoont de volks-
huishoudelijke toestaud der Nederlandsche monarchie zich onder een
gunstig licht. De geldmiddelen verkeeren in een goeden staat. Op
het nijverheidsgebied heerscht leven; de handel breidt zich steeds
uit en de overzeesche bezittingen vermeerderen de geldelijke hulp
bronnen van den Staat. De beraadslaging over het budjet heeft
noch in de Eerste, noch in de Tweede Kamer tot heftige tooneelen
geleid, en het gouvernement heeft zelfs alle reden om voldaan te
zijn over den algemeeuen geest, die b\j de thans geëindigde debatten
heeft voorgezeten."
BENOEMINGEN EN VERPLAATSINGEN BIJ MARINE EN LEGER.
De luit. ter zee lste kl. "NV. J. S. de Kanter, dienende op het wachtschip te
Hellevoetsluis, wrordt met 5 Febr. a. s. op non-activitcit gesteld en op dien
bodem vervangen door den luit. ter zee lste kl. W. van Oorschot.
Jl. Maandag morgen ten 11 ure heeft de ter aarde bestelling van
den Kroonprins van België plaats gehad. In weerwil vau de koude
had zich eene talrijke menigte naar Laeken begeven en verdrong zich
op den weg van het kasteel naar de kerk. De huizen droegen allen
kenteekenen van rouw. De kist werd beurtelings door 12 onder
officieren van het leger en van de garde civile gedragen. De
Koning, diep geroerd, volgde onmiddellijk achter het lijk van zyn
veelgeliefd kind en steunde op den Graaf van Vlaanderen. Daarna
kwamen deputatiën der verschillende hooge slaats-ligchamen, van
het huis des Konings en der Koningin, generaals, hoofd-officieren
en verscheidene andere personen. De geestelijkheid der plaats, de
Aartsbisschop van Mechelen en de overige Bisschoppen en prelaten
gingen voor het lijk. De Aartsbisschop van Mecbelen bediende de
mis voor de afgestorvenen, waarna het lijk naast dat van Koning
Leopold I werd bijgezet.
Woensdag is te Brussel in de kathedraal een plegtige dienst
gevierd en een Requiem gezongen. De smart over het afsterven van
het geliefd Koninklijk kind is algemeen en opregt. Ook het
buitenland neemt deel in het smartelijk verlies, dat de Belgische
natie en hare jeugdige dynastie beeft geleden; de buitenland
sche bladen, vooral de Nederlandsche, laten zich in dien geest
uit; alleen de Fransche Pays maakt van die gelegenheid ge
bruik, om weêr annexatie-plaunen voor de toekomst ter spraak te
breogen. Het staat echter zeer te bezien, of de sympathie van het
Belgische volk voor Frankrijk zal verhoogd worden door dien
wanklank bij de klaagtoonen van eene zwaar beproefde natie en van
een diep getroffen, door het volk geliefd, vorstenhuis.
Woensdag jl. heeft te Parijs de keuze plaats gehad der vijf
Paasch- of karnevals-ossen, aan welke vervolgens de namen gegeven
zijn vanTheodorus, Lecoq, Prim, Pdlocipèdeen Nero, en wel respectievelijk
naar den befaamden Abessinischcn heerscher, naar een te Pu rijs zeer
bekenden geheimen politie-agent, naar den hoofdbewerker der Spaan-
sche revolutie, naar eene in Frankrijk zeer populaire nieuwe uit
vinding, en naar den eenigen tijd geleden gestorven hond van
Keizer Napoleon. De omgangen of optogten met de karnevais-
helden of offers zijn bepaald op 7, 8 en 9 Februarij aanstaande.
De vijvers in het Bosch van Boulogne zijn jl. Maandag zeer
druk bezocht. De Keizerin heeft aan het ijsvermaak deelgenomen.
De Nieuw-Zeelandsche dagbladen, welke den 25 dezer te
Londen aangekomen zyn, houden een verhaal in van de slagting,
die aldaar door de inboorlingen onder de Europeanen is aaugerigt,
waaruit blijkt, dat vroegere berigten dienaangaande niet overdreven
