1869. N°. 53.
Zondag 2 Mei.
27 Jaar
binnenland"
A. A. BAKKER Cz.
HELDERSCHE
EN NIEUWEDIEPER COURANT,
„W ij huldigen het goed e."
Verschijnt Dingsdag-, Donderdag- en Zaturdag namiddag.
Abonnementsprijs per kwartaal1.30.
franco per post - 1.65.
Uitgever
Bureau:
MOLENPLEIN, N°. 163.
Prijs der Advertentiën: Van 14 regels 60 cent,
elke regel meer 15 cent, behalve 85 cent zegelregt.
Groote letters of vignetten worden naar plaatsruimte berekend.
Dingsdag den 4 dezer vertrekt de Oost-Indigche
mail over Triest.
HELDER en NIEUWEDIEP, 1 Mei.
De buiteulandsche politiek levert in den jongaten tijd volstrekt
geen vrees op voor zeer belangrijke feiten op het groote tooneel
der wereld; in ieder rijk bijna zijn zooveel inwendige hindernissen
en botsingen te vreezen, dat men haast niet denken kan aan groote
verwikkelingen. Voor de rust der wereld is deze toestand zeker
niet zoo heel schadelijk.
Frankrijk vertoont een strijd tusschen volstrekt éénhoofdig gezag
en huldiging van volksvrijheden en regten. Bovendien heeft het
moeite met zijn budget en is vol zorg voor den uitslag der eerlang
te houden verkiezingen.
Pruissen is thans aan het herkaauwende maag kon al het in
1866 ingeslikte voedsel zoo maar niet verduwen het moet nog nader
voor de geregelde spijsvertering worden geschikt gemaakt.
Oostenrijk is een geheel nieuwen weg ingeslagen in het staatkundige
en zoekt vriendschapsbetrekkingen aan te knoopen met de reis
gezellen, die hetzelfde pad bewandelen. Het is verre afgeweken van
hen, met wie het vroeger zamenging. Het moet zich voor afdwalen
behoeden.
Engeland telt zijn geld na, vermorst aan den Krimoorlog, aan
den opstand in Indië en aan de expeditie naar Abessinie. Het
vindt die oorlogen dan maar verschrikkelijk duur. Het heeft bovendien
veel last van de onrustige Ieren.
Rusland heeft den polsslag van Europa op de conferentie te Parijs
waargenomen en dien weinig geschikt bevonden voor eene operatie
aan den Donau.
Op die wijze moet er dus wel vrede zijn in Europa; de tijds
omstandigheden en de binnenlandsche aangelegenheden laten niet toe
van den aanwezigen voorraad oorlogsbehoeften gebruik te maken.
Gisteren heeft ten raadhuize alhier plaats gehad de openbare
aanbesteding van de volgende werken: 1. Het maken van riolen in
de Nieuwstad 2. Het bestraten van een gedeelte der Achterbinnen
haven, met het maken van een gemetseld riool; en 3. Het verrigten
van eeuig verf- en behangwerk aan de gemeente-gebouwen.
Voor het eerste werk waren ingekomen 9 iuschrjjvingsbilletleu,
als van de heeren H. J. Rippens voor ƒ2879, P. Dekker 2870,
Gebr. Korft'ƒ2700, J. Snooij 2649.50, P. Spruit ƒ2595, A. Vos
2338, P. Verhey 2089. W. van der Wooning 2068 en
J. van der Woude 2047.
Voor het tweede werk waren ingekomen 9 inschrijvingsbilletten,
als van de heeren: J. J. Visser voor 2950, P. Dekker 2790,
Gebr. Korff 2750, H. J. Rippens 2745, P. Spruit 2644,
A. Vos 2194, W. van der Wooning 2100, P. Verhey 2099
en J. van der Woude 2060.
Voor het derde werk waren ingekomen 8 inschrjjvingsbilletten,
als van de heeren: J. Hubbeling voor 835, J. Heijdenrijk 825,
P. J. Bierenbroodspot 825, K. de Vries S20, G. Betblehem
ƒ815, K. J. Pronk ƒ800, J. de Vliesƒ 790 eu J. Hoogerduijn 775.
Het bestuur van het Artillerie-Vrjjkorps alhier heeft, ter ver
vulling der vacature, ontstaan door het aftreden van den heer
H. Janzen Ez., tot penningmeester benoemd; den heer B. R. de Breuk,
in wiens plaats de heer J. H. de Meijer tot 2deu secretaris is gekozen.
De heer G. W. L. Bordeus is, op zijn verzoek, eervol ontslagen
als adjudant-ouderoiticier en in zijne plaats is benoemd de sergeant
A. Woudrichem.
Het tienjarig jubiié der Zangvereetiiging Cecilia werd 11. Don
derdag in het lokaal Tivoli alhier gevierd. De,president der ver-
eeuiging, de heer J. Hecres, hield tot opening eenc toespraak,
waarin hij het verledene herdacht, de leden met het feest van
heden gelukwenscbte en voor de toekomst dit gezelschap in de be
langstelling en oudersteuning van het kuustminnend publiek aan
beval. Zijne toespraak werd vervangen door een weiluidenden
welkomsgroet, woorden van J. F. G. Het goed gekozen programma
werd, op flinke wijze ten uitvoer gebragt. Zoowel solo's, duo's,
quartetten als koren werden allen op hoogst verdienstelijke wijze
gezongen. De heer Hartering verhoogde door zijn spel het
kunstgenot van dezen avond; de diepe stilte, die er gedurende
zijne uitvoeringen in de zaal heerschte, getuigde van de onver
deelde aandacht der aanwezigen. De heer Egberls, directeur
dezer vereeuiging, heeft eer van deze uitvoering, die teu slotte met
een zeer geanimeerd bal werd besloten, dat de vrienden van Cecilia
nog lang deed bijeen blijven.
Heden voormiddag heeft de installatie plaats gehad van den heer
A. Daarnhouwer, als hoofd-onderwyzer der Gemeente-school No. 3.
De heer P. A. Soors d'Aucona alhier is, na afgelegd examen,
toegelaten als surnumerair bij de maatschappij tot exploitatie van
staatsspoorwegen.
Ds. C. J. van Vledder, te Huisduinen, heeft bedankt voor het
beroep naar Urk.
Viertal bij de Evang. Luth. gemeente te Edam: Kindermann
alhier, Manssen te Beverwijk, Rieken te Tiel en Marlens te
Viissingen.
Men verneemt dat H. M. de Koningin zich tegen half Mei
naar St. Seine, dep. Nièvre, aan de rivier Cressone in Frankrijk
gelegen begeven zal, alwaar Z. K. H. Prins Alexander zicht bevindt
tot het doen van een koudwaterkuur.
Volgeus den thans verschenen staat der Gewestelijke Vereeniging
Noordholland van het Nederl. Onderwijzers-Genootschap, zijn in
deze provincie 32 afdeelingen gevestigd, met 65 honoraire-, 52
algemeene- en 483 gewone leden. De afdeeling Helder telt 29,
Texel 5, Sehugen 12, Schagerbrug 11 leden. De jaarlijksche ver
gadering dezer vereeniging zal plaats hebben te Hoorn op Dingsdag
18 Mei e. k. en besloten worden met een rijtoer door een gedeelte
van West-Friesland.
De heer mr. Amersfoordt, burgemeester van Haarlemmermeer,
heeft aan Z. M. den Koning zijn ontslag aangevraagd. Er circuleren
adressen Ier onderteekening bij de inwoners, ten einde Z. M. te
verzoeken den secretaris D. Eggink tot burgemeester te benoemen.
In de zitting der Tweede Kamer van jl. Donderdag is o. a.
met 50 tegen 8 stemmen aangenomen het wetsontwerp tot verhoo
ging der begrooting voor Binnenl. Zaken, waardoor van rijkswege
eene subsidie wordt gegeven, ten behoeve van de in het Paleis voor
Volksvlijt te Amsterdam te honden tentoonstelling van voorwerpen
voor de huishouding en het bedrijf van den handwerksman.
De Staatscourant behelst het verslag der commissie, in 1869
belast met het afnemen der geneeskundige examens, volgens art. 5
der wet van 1 Junij 1865. Daaruit blijkt, dat voldoende bewijzen
vau bekwaamheid zijn gegeven door elf candidaten; dat afgewezeo
zijn twee candidaten, en dat de commissie een diploma van arts
heeft uitgereikt aan: J. A. C. Lübcke, bevoegd tot de uitoefening
der geneeskunde in PruissenL. H. Keulen, bevoegd tot de uit
oefening der geneeskunde in België; J. H. van Dijk, med. et art.
obst. doet.; J. J. Gannegieter, A. Fockema en J. K. Pameyer, med.
docts.; J. F. Manikus en A. M. Grondhout, off. van gez. 2de kl.j
H. J. van Schoot; L. P. Schmidt, sted. en plattel, heel-en vroedm.
De weekmarkt te Schagen zal in de volgende week, uithoofde
van den invallenden Hemelvaartsdag, 'op Woensdag den 5 Mei
plaats hebben.
Het plan bestaat tot amotie der oude- en het bouwen eener
nieuwe Doopsgezinde kerk te Zuidzijpe, in de zoogenaamde Mennisten-
buurt. De aanbesteding zal op Woensdag 5 dezer plaats hebben.
Men berigt ons van Wieringen, dat aldaar jl. Zondag twee
broeders tegelijk het zeldzaam geluk mogten smaken met huune
wederzijdsche echtgenooten hun gouden huwelijksfeest te vieren. De
beide echtvereenigingeu waren met 21 kinderen gezegend, waarvan
11 met 48 kleinkinderen aan het dubbel bruilofsfeest hebben deel
genomen.
Men verneemt, dat er concessie is verleend aan de hh. Brak
en Huijg, voor eene stoombootdieast van Amsterdam op Beverwijk
en Velsen, welke nog dezen zomer in werking zal worden gebragt.
Jl. Woensdag is te Amsterdam de algemeene vergadering
gehouden van aandeelhouders in het Paleis voor Volksvlijt. Uit
het verslag over de exploitatie gedurende 1868 bleek, dat de pogingen
van het bestuur om het Paleis te redden volkomen gelukt zijn.
Tot definitief directeur is benoemd de heer J. Eduard de Vries.
Te Amsterdam hebben de scheepstimmerlieden van de particuliere
werven den arbeid gestaakt en hunne patroons te kennen gegeven,
dat zij 20 cents per dag meer verdienen en twee uur minder
werkeu willen. Ongeregeldheden hebben er niet plaats. Enkelen
hebben thans den arbeid hervat.
Jl. Donderdag is het 3de regtsgeding, ter zake van de in
October jl. te Rotterdam gepleegde ongeregeldheden, voor lietProv.
Geregtshof van Zuidhollatid aangevangen. Den beschuldigde in
deze zaak, met name Jonas Melhado, is hoofdzakelijk ten laste gelegd,
dat hij de oproerige volksmeuigte herhaaldelijk door toespraken tot
wederspannigheid tegen de politie heeft aangezet; dat hij haar
geleidde en aanvoerde en aan hare aanvallen op de politie persoonlijk
deelnam. Bij zijne ondervraging heeft de beschuldigde ai de feiten,
welke de gehoorde getuigen ten zijnen laste mededeelden, ontkend.
De advocaat-generaal heeft gerequireerdschuldigverklaring aan het
door redenen, op openbare plaatsen gevoerd, opzetten tot weder
spannigheid, welke daarop is gevolgd door meer dan 20 gewapende
personen en veroordeeling tot eene tuchthuisstraf van 515 jaren.
De verdediger van den beschuldigde, mr. van der Goes, heeft, na
gehouden pleidooi, tot ontslag van regtsvervolging geconcludeerd.
De uitspraak is bepaald op Zaturdag a. sdes voormiddags te
half 12 ure.
Aan Jacob de Vletter, die zich in het huis van burgerlijke
en militaire verzekering te 's Ilage bevindt, is thans door den
procureur-generaal de acte van beschuldiging bcteekend.
Volgens die acte wordt hij door den procureur-generaal beschul
digd van „het door redenen, in openbare plaatsen gevoerd, en door
gedrukte geschriften, opzetten tot wederspanoigheid, die daarop is
gepleegd door meer dan twintig gewapende personen en mede-
pligtigheid aan de misdaad van aantastiug, geweldadigen en feite-
lijken wederstand tegen bedienende beambten, handelende ter uit
voering der wetten en bevelen van het openbaar gezag, gepleegd
door meer dan twintig gewapende personen, door de ingezetenen
tot het begaan van die misdaad door beloften te hebben uitgelokt
en opgeruid door aanspraken in het openbaar ten aanhoore van
eene verzameling van personen gehouden.
De aardappelen, waarvan de verbouwing zeer aauzienlijk is,
staan in het Westland reeds boven den grond. Er is overvloed
gras, en het vee is dan ook overal in de weide. Winter-tarwe en
wiuter-rogge staan zeer gunstig, en reeds komt het zomer-koren
uit den grond. Aalbessen-, pruimen- en perenboomen staan in
bloei en beloven veel vrucht, gelijk ook de wijngaarden, die, voor
zoover men zich herinnert, zelden zoo vroeg gebloeid hebben als
thans het geval is.
Eenige dagen geleden is in den omtrek van Breda, onder
TeekeriDgen, een poging tot kinderroof gedaan, die gelukkig verijdeld
werd. Het aan den weg spelende kindje van den notaris d. R. werd
opgenomen door een man, ilie zich er ijlings mede wegmaakte. Op
het geschrei van den 5jarigen kleine kwamen de ouders toeschieten
en achtervolgden den roover, wien zij het kind ontnamen en (Hen
zij met behulp van een paar boeren met zich voerden en bewaakten
tot de politie zich van den boosdoener meester gemaakt had. Deze
heviudt zich thans te Breda in hechtenis, maar heeft tot dusver
nog niet zijne bedoelingen met den roof gelieven bekend te
maken.
Jl. Woensdag avond had te Nijmegen een treurig voorval
plaats. De mineur M. A. M.... zich willende baden in de Bermslool,
buiten de Hezelpoort, had het ongeluk, misschien door de te snelle
afkoeling van het water, dat b|j zijne tegenwoordigheid van geest
verloor en in de diepte verdween. Op den oever, in zijne onmidde-
lijke nab|jheid, bevond zich een slapende visscher, die door het
hulpgeschrei vau den ongelukkige gewekt, hem ziju vischroede
toestak ter redding; deze door den drenkeling met de kracht der
wanhoop gegrepen, brak door midden, zondat, daar ieder redmiddel
verder schijnt ontbroken te hebben, later, toen er meer opdaagde,
een l|jk werd opgevischt.
Op Walcheren is uit Bergen-op-Zoom aangekomen, een bataillon
infanterie, sterk 230 man buiten het kader, onder commando van
den majoor Vijgb. De orde is daar dus nog niet geheel hersteld,
zoo als wij in ons vorig nummer meldden.
De arbeid aan het kanaal is zeer bemoeijel|jkt door de ver
wijdering van de Belgen, die over het geheel veel meer afwerken
dan de" Hollaudsche poldergasten, maar die ook beter voedsel
gebruiken en niet zooveel sterken drank drinken. De Belgische
werklieden werkten op Walcheren niet voor minder loon, maar z|jn
met Nederlanders vermengd in compagniën werkzaam. Jaloezie,
omdat juist de Belgen het meeste geld verdienden en de hoop, om
na hunne verdrijving meester op het werk te blijven en daardoor
hooger loon te kunnen bedingen, schijnen aanleiding tot de schandalen
te hebben gegeven. Er was buitendien ook reeds ontevredenheid
ontstaan door het ontdekken en uitroeijen van een publiek huis
onder Brigdamme, bij Middelburg. Garnizoen is er niet in Arnemuiden
noch Veere, alwaar circa 1400 polderwerkers werkzaam waren,
zoodat aldaar de Belgen, door overmagt zonder eenigen tegenweer
moesten vluglen onder deerlijke mishandelingen, niet alleen van
de mannen maar zelfs van vrouwen en kinderen. Roof, verbrijzeling
van huisraad en bedreigingen van allerlei aard vergezelden die
woeste tooneelen.
Jl. Dingsdag is te Almelo gearresteerd H. H., koopman
aldaar, ten wiens huize in het begin der maand Maart een hevige
brand was ontstaan, waardoor het huis, inboedel en koopmans
goederen voor een groot gedeelte werden vernield. Dit is nu binnen
één jaar reeds de derde persoon, die aldaar om dergelijke zaken is
gearresteerd, waarvan de eerste, zijnde eene vrouw, voor 7 jaren
gevangenisstraf is veroordeeld, doch de tweede wegens onvoldoende
bewijzen, dezer dagen is ontslagen.
Op den 24 April is in eene gemeente nabij Groningen door
eenige jongens een leeuweriknest gevonden met 4 jongen, alle reeds
gedekt met vederen. Dit is iets, dat in de natuur zelden zoo vroeg
voorkomt.
Drietal te Harlingen: Moulin te Weesp, Romein te Ophemert
en Talma te Katwijk.
Evenals voor geruimen tijd heeft te Kolham weder een buiten
gewoon voorval in de kerk plaats gehad. De hulponderwijzer, die zich
gaarne in het kerkgezang wil oefenen, sloeg Zondag in z|jn eenig-
heid een accoord aan om met den voorzanger den regten toon te
treffen. Hoewel dit naauwelyks hoorbaar was, wendde de predikant
zich tot den hulponderwijzer en verzocht hem, op geen vriendelijken
toon, zulks te laten, of dat h|j hem anders door den kerkeraad zou
laten verbieden, of door middel van de politie of'justitie zou laten
brengen, waar hij behoorde. Nu is de vraag, of het den predikant
geoorloofd was den onderwijzer zóó voor de gemeente teu toon te
stclleu en of zulks in hel belang van een predikant navolgings-
waardig is.
Te Idskenhuizen (Friesland) had dezer dagen eene begrafenis
plaats, waarbij niet minder dan 200 genoodigden tegenwoordig
waren. Behalve deze waren nog verscheidene genoodigden wegens
verhindering absent.
In een statistisch werk komen o. a. de volgende zeer merk
waardige bijzonderheden voor over de slagtoffers der dronkenschap
in de verschillende beschaafde lauden. In Engeland sterven jaarlijks
gemiddeld 50,000 personen, waaronder 12,000 vrouwen,aandegevolgen
van overmatig drankgebruik. In Duitschland zijn er gemiddeld 40,000,
in Rusland 10,000, in België 4000 en in Frankrijk 1500 slagtoffers
van die verschrikkelijke volkskwaal. Maar de natie, die het van
allen wint in het misbruik van het alcoholisch vocht, is de Ameri-
kaansche. Volgens de statistieke opgaven van dr. Everest z|jn in de
Vereenigde Staten in den t|jd van acht jaar 300,000 personen aan
de gevolgen der dronkenschap gestorven.
Van Charles Dickens worden weer ongunstige berigten ont
vangen. Op raad van zijn geneesheer zou h|j z|ju lezingen staken,
waarmee hij in den laatsten t|jd zooveel opgang en zooveel geld
maakte.
Even na de lezing der aankondiging van den aanvaDg der
zomerdienst op den Hollandscben spoorweg, waarb|j melding wordt
gemaakt van treinen, die in circa 4 uren ons van bier naar Rotterdam
en omgekeerd vervoeren, kregen we in handen den „Almanak voor
Reizigers," Jaargang 1820. Daar trok het onze aandacht, hoezeer
de gelegenheid tot reizen en het spoedig vervoer in den tyd van
50 jaren toch ontzaggelijk veel verbeterd is. Als eene cnriositeit
deelen we de volgende niet onbelangrijke aanteekeningen, aan genoemd
Jaarboekje (anno 1820) ontleend, eens mede:
„De reisweg vau Alkmaar naar den Helder wordt afgelegd met
de trekschuit tot het Zand en vau daar met den postwagen naar
den Helder. De r|jweg gaat langs den Zandd|jk, voorb|j de Groote
en de Kleine Keet, en wordt in 2f uur afgelegd. Het geheele
traject van Alkmaar naar Helder vordert 9 uren." Nadat de ver
trekuren van trekschuiten en postwagens zoo naauwkeurig mogelijk
z|jn opgegeven (het vertrek van den Helder heeft plaats „alle morgen
tegen den middag") worden korte plaatsbeschrijvingen geleverd van
de dorpen en gehuchten, die men van Alkmaar naar hier passeren
moet en die men rustig en bedaard in het voorbijgaan kan opnemen.
Aan het slot der korte beschrijving van Schagerbrug, lezen we deze
behartigenswaardige opmerking: „Die 's morgens van Alkmaar
vaart en gaarne dien dag op den Helder of aan boord van de
daar liggende schepen nog iets wil verrigten, zal wèl doen hier de
schuit te verlaten en een b|jzonder rijtuig te nemen, dat hem veel
vroeger derwaarts brengen zal." Ten blijke verder, dat men b|j
deze reisgelegenheid volstrekt niet van den juisten tijd van aankomst
verzekerd kon z|jn, vinden w|j bij de beschrijving van de Kleine
Keet (1^ uur van den Helder) nog vermeid: „Hier rerverschen zieh
de Reizigers en Postpaarden."
De jongste vjjftig jaren hebben dus, dit is uit bovenstaande aan
teekeningen, vergeleken met het dienstbillet van den Hollandschen
Spoorweg, nog al vrjj duidelijk op te maken, een groote verbe -
tering en bespoediging van het reizen ook in dit deel van ons
vaderland teweeggebragt.