1869. N°. 54.
Woensdag 5 Mei.
27 Jaargi
binnenland!
BUITENLAND!
Uitgever A. A. BAKKER Cz.
HELDERSCHE
EN MEI WEDIEPER COURANT.
„W ij huldigen het goed
Verschijnt Dingsdag-, Donderdag- en Zaturdag namiddag.
Abonnementsprijs per kwartaal1.30.
franco per post - 1.65.
Bureau: MOLENPLEIN, N°. 163.
Prijs der Advcrtentiën: Van 1i regels 60 cent,
elke regel meer 15 cent, behalve 35 cent zegelregt.
Groote letters of vignetten worden naar plaatsruimte berekend.
Donderdag den 6 dezer vertrekt de Oost-Indi
sche mail over Hfarseille.
HELDER en NIEUWEDIEP, 4 Mei.
Werd door ons in het vorig nommer gewezen op het overwegend
belang der binnenlandsche aangelegenheden in elk der groote rijken
van Europa, onderscheidene gebeurtenissen der jongste dagen pleiten
op nieuw voor de waarheid der stelling, dat een Europesche oorlog
in dezen tijd niet te wachten is, uithoofde dat de zorg voor
binnenlandsche rust en orde al de aandacht der regeringen vraagt.
Voor een paar jaren, als toen Keizer Napoleon zich eens te midden
zijner soldaten begaf, een kamp bezocht, het leger toesprak, met de
officieren aan tafel zat, terstond verspreidde zich dan het onrust
barend berigt, dat de oorlog voor de deur stond; althans dat de
vrede wel zeer sterk was bedreigd. In de vorige week echter begaf
zich de Keizer herhaaldelijk Ie midden zijner soldaten, die het
oefeningskamp van Saint Maur, in de nabijheid der hoofdstad, hebben
betrokken en niemand heeft van oorlogsgeruchten gewaagd. Hoe
komt dat? De ophanden zijnde verkiezingen hebben de gemoederen
in Frankrijk zoodanig vervuld, dat niemand ernstig aan de bezoeken
des Keizers heeft gedacht, otn daaruit gevolgtrekkingen voor het
behoud of het verstoren des vredes af te leiden. Veilig kon de
Keizer zich ditmaal naar het kamp begeven, in het volle vertrouwen,
dat men in dezen tijd van spanning, nu de staatspartijen zich gereed
maken voor een heftigen verkiezingsstrijd, aan zijne militaire hande
lingen geen buitengewoon gewigt zoude toeschrijven.
Een ander bewijs voor de waarheid van het gestelde vinden we
in den vredelievcnden afloop der Belgisch-Fransche kwestie. Tusschen
beide gouvernementen was eene spanning ontslaan, veroorzaakt door
de weigering der Belgische regering tot goedkeuring van inter
nationale spoorweg-contracten, waarin het handelsbelang van Frank
rijk betrokken was. Eenige jaren geleden zou ongetwijfeld deze
kwestie wel tot vreeselijke geruchten van een oorlog, of van inlgving
van België bg Frankrijk hebben geleid. Thans, ja, heeft deze zaak
wel aanleiding gegeven tot eenige spanning tusschen beide kabinetten
onderscheidene berigten en telegrammen hebben de nieuwsbladen
daaromtrent kunnen mededeelen; maar oorlog, daaraan heeft men
minder gedacht, hetgeen echter wel het geval zou zijn geweest, als
men uiet, zooals nu, de wetenschap had, dat een oorlog voor
Keizer Napoleon thans zeer ongelegen zoude komen.
Eindelijk daar letten we op het geschil over het eiland Cuba
tusschen Spanje en Noord-Amerika. Men zoude denkeu, dat er
spoedig een treffen tusschen beiden zoude plaats hebben. Zulks is
uiet geschied integendeel de regering der Unie heeft thans officieel
verklaard, zich van inmenging in de zaken van Cuba te zullen ont
houden, om hare handelingen te bepalen tot het beschermen der
Noord-Araerikaansche onderdanen. Het gouvernement van Was
hington, zoo verzekert men, is ongeneigd tot oorlogvoerenhet
vreest dat de ondersteuning van den opstand op Cuba haar in
groote moeijelijkheden zoude brengen en de eigene huishoudiog
vordert alle zorg. Zoo blijft de vrede bewaard!
De gelden, door de commissie voor den Helder en omstreken, ten
behoeve der weduwen en weezen door de jongste zeeramp op Ter
schelling verzameld, zijn dezer dagen door de welwillende tusschcu-
komst van den heer A. R. Zwaai, te West-Tersehelliug, aan die
weduwen ter hand gesteld.
Dezer dagen merkten we, onder de aan het raadhuis alhier
aangeplakte raededeelingen, eene waarschuwing op van den heer
commissaris van politie alhier, wgzende op het gevaar van mis
leiding bij het in ontvangst riemen van bankbilletten. Een billet,
van geheel anderen inhoud, maar dat iD vorm veel heeft van een
bank billet van 100 is daarbg opgeplakt en zoo ter algemecne
bczigtigiug gesteld. Ofschoon zoowel de vorm van het billet als de
kwaliteit van papier zeer veel verschillen van de baukbillelten, ge-
looven wij toch, dat de waarschuwing nuttig is; want hij het ont
vangen van onderscheidene billetten, zou meu, als men niet opmerkzaam
was, ligt bedrogen kunnen worden. Wij meeuen onzen lezers geen
ondienst te doen met de aandacht hierop te vestigen.
In het lokaal Tiooli alhier heeft heden de aflevering plaats
van een groot aantal miliciens der ligting van dit jaar voor de
Nationale Militie. Ten ruim 9 ure kwam hier een extra trein aan,
komende van Amsterdam, met miliciens van daar en van onder
scheidene tussehengelegen stations.
Heden is het de 55ste verjaardag van de bevrijding van deze
gemeente uit de magt der Franschen.
Spaarbank voor den Helder, late kwartaal 1869:
Saldo op 1 Januarij 1869 25443,35^
lngebragt en renten gedurende het lste kwartaal 1869 - 2524,54
Te zamen 27967,89^
Uitbetaald gedurende het lste kwartaal 1869 - 2775,69
Saldo 1 April 1869 25192,204
Aantal deelhebbers op 1 Januarij 1869 206
i, h 1 April 1869 213
Wg vestigen de aandacht van belanghebbenden op de hierachter
voorkomende advertentie der Hollandsche IJzeren Spoorweg-Maat
schappij, waarbij eene zeer gunstige bepaling wordt aangekondigd
voor militairen cu Rijks zeelieden. Daar het vervoer tegen halve
vracht zich uitstrekt tot alle militairen, mits in uniform, beneden
den rang van officier, ook al reizen zg buiten 's rjjks dienst, zoo
gelooven wij, dat van die bepaling veel zal geprofiteerd worden.
Ook de tariefswijziging voor bh. officieren, die met troepen reizen,
is allezins gunstig te noemen.
De minister van KoloniëB beeft in de zitting der Tweede
Kamer van gistereu breedvoerige mededeelingen gedaan, ter beant
woording der interpellatie van den heer van Sypesteyn, nopens den
toestand van de Kust van Guinea en zulks zoowel wat de vroegere
als de latere handelingen en maatregelen betreft, deels regtstreeks,
deels langs den diplomatieken weg; bet uitzenden van versterkingen,
enz. De regering heeft geeu plan eene militaire expeditie te onder
nemen. Na eenige discussie is daarmede de interpellatie afgeloopen.
Daarna is de behandeling der begrooting van Suriname aangevangen.
Zestal te LeidenBeman Brouwer, Hogerzcil, van Son, Gerth
van Wijk, Kuyper en de Graaf.
Drietal te Harlingen: Moulin te Weesp, Romein te Ophemelt,
Talma te Katwijk.
Tot pastoor aan den Burg op Texel is benoemd de heer 1'.
van Hugten; te Rijp, de heer W. A. Putman; tot kapelaan te
Lisse, de heer J. Geenen, laatstelijk assistent te Oudorp.
Onder eene kudde schapen te Enkhuizen is onvoorziens eene
hevige ziekte uitgebroken, tengevolge waarvan de aangetaste schapen
zullen afgemaakt of afgezonderd worden.
Zaturdag morgen omstreks 10 ure liet een vreeselijke knal aan
's Rijks werf te Amsterdam zich hooren, die de glasruiten verbrij
zelde en de gebouwen deed sidderen; het was de aankondiging van
een jammerlijk onheil. Een torpedo, welke in de koperslagerij her
steld moest worden, ontbrandde en barste los bij de soldering der
buis; vele werklieden kregen daardoor min of meer belangrijke
wonden, waarvan een doodelijk en twee zorgwekkkend. Men schrgft
de ontploffing toe aan een gedeelte der lading, die in de torpedo
nog schgnt achtergebleven te zgn na het ontladen. De geneeskundige
dienst was spoedig op de plaats des onheils aanwezig. De zwnarst
gewonde is naar het gasthuis gebragt.
De Haagsche berigtgever van de Indépendance Beige verklaart,
dat men zonder overdrijving van de aanneming der kiestabel kan
zeggen: dat zij eene der grootste overwinningen is, welke het liberale
beginsel in 20 jaren heeft behaald. Ten betooge daarvan wijst de
correspondent meer in het bijzonder op de afscheiding der Veluwe
van Arnhem, waardoor de kracht der partij is gebroken, die in dat
district sterk genoeg was om den beer Groen en diens uanhanger9
te doen verkiezen.
Uit 64 sollicitanten werd den 30 April jl. te Beverwijk door
den gemeenteraad tot secretaris benoemd de heer J. Koker Bz. te
Wijk bij Duurstede.
Het provinciaal geregtsbof van Zuidholland heeft jl. Zaturdag
uitspraak gedaan iu het regtsgeding ter zake van de ongeregeldheden
te Rotterdam tegea Jona9 Melhado, oud 44 jaren, van beroep venter
in garen en band, geboren en laatst woonachtig te Rotterdam, en
hem schuldig verklaard aan bet hem ten laste gelegde feit, en ver
oordeeld tot een tuchthuisstraf van zes jaren. Hg heeft zich in
cassatie voorzien.
Uit het thans openhaar gemaakte arrest van verwijzing vno bet Prov.
geregtshof van Zuidholland tegen Jaeuh de Vletter, blijkt dat de beschuldiging
hoofdzakelijk is gegrond op een paar advcrtentiën in de Nieuwe Rott. Crt., waarin
de V. beweerde: „dat men mogt zwemmen waar men wilde" en dat „het baden
overal in de gemeente vrijstond," terwijl de politie het baden langs den open
baren weg wilde te keer gaan, tegen welken maatregel hij het publick ook door
redenen op openbare plaatsen had opgezet; - op een paar andere adverteulièn
waarin hij tegen het gehoor geven anu de politie ter zake van het lossen van
groenten opzette, onder voorgeven o. a. dat ieder kan lossen waar hij wil, en
dat al die parade van politie onregtrnatige „bullcbakkerg is," en op eene door
hem uitgegeven brochure: „openbare executie, of een koud had voor politie en
justitie, door Jb. de Vletter, verkrijgbaar bij Jb. de Vletter, Manueulaan 13/373,
te Rotterdam;" waarin o. a. geleerd wordt: dat men in sommige gevallen de
politie mag doodslaan (bladz. 18), dat bij de politie gruweldaden gebeuren, die
de justitie liefst onaangeroerd laat, omdat de gemoederen door de openbare
bestraffing zouden gaande gemaakt worden (bladz. 29), dat de soevereiniteit bij
bet volk moet bestaan cu dat de burgerij, waar heersebznebt of tirannie plaats
wil maken voor verstandige toepassing der wet, daar bare almagt tooneu, en
des noods ten voorbeeld van anderen kort regt moet duen (bladz. 32), waar
gewaagd wordt van de politie als: vreemde opvreters (bladz. 85), het vreemden
legioen, waarmede de burgerij door de kostbare reorganisatie is opgescheept
(bladz. 37), van bet despotisme der dienders (ibid), van de agenten die regenten
willen zijn, die meu maar moet leten praten als zij niet nantooneu, dat hetgeen
door beu wordt verbodeo op wet of verordening steunt (ibid), euz., enz. en dat
de koning zelf geen souverein is, maar bij (beklaagde) bet volk sottverein zal
maken (bladz. 54). Verder wordt opgegeven, dat hij zich op den avoud van
30 Oct. aan bet hoofd heeft gesteld vnu een joelende volksmenigte van verre
over de 20 personen, die aangevoerd en tot zingen en schreeuwen opgewekt
heeft, en de volksmenigte zoodanig beeft opgewonden, dat zij tot feitelijbhcdeu
en verzet moest overslaandut hij die volksmenigte herhaaldelijk beeft toege
sproken en tegen de politie beeft opgezet en hulp tegen baar gevraagd of beloofd
heeft, o. a. door te spreken van mishandeling en driest geweld, waartegen men
zicb van getuigen moest voorzien en verzetten, zoo hij zeide „niet anders dan
langs den ordentelijken en wettigen weg," maar waarbij btj toch voegde: „houdt
jelni goed, wees sterk, in tijd vnn nood zal ik u helpen, toont je kracht als
het er op aan komt;" dat hij ook bij zijne mrestatie en na weer vrijgelaten te
zijn, herhaaldelijk tegen de politie hulp van bet volk gevraagd en aan het volk
beloofd heeft. Nadat in bijzonderheden is aangetoond, boe verzet en ongere
geldheden vnn de zijde der menigte bet gevolg zijn geweest, van de aangewezeu
feiten, beveelt bet arrest: dat de beklaagde voormeld, Jb. de Vletter zal worden
teregtgeetcld ter zaken voorschreven, dat is: bet door redenen in openbare
plaatsen gevoerd en door gedrukte geschriften opzetten tot wederspauuighcid,
die daarop is gepleegd door meer dan twintig gewapende personen - en -
medepligtigheid aan de misdaad van naotastiug, gewelddadigen en feitelijken
wederstand jegens bedienende beambten, handelende ter uitvoering der wetten
en der bevelen van het openbaar gezag, gepleegd door meer dun twintig gewa
pende personen, door de ingezetenen tot bet begaan van die misdaad door
beloften te hebben uitgelokt en opgeruid door aanspraken in het openbaar ten
aauhoore van eene verzatneliug vau persouen gehouden.
Jl. Dingsdag zou de Belgische spoorboot van 12£ ure van
Rotterdam afvaren, toen even te voren een inspecteur van politie,
een bezoek kwam brengen iu de groote kajuit, waar by twee
welgekleede jongeheertjes, na eenige woorden met hen gewisseld te
hebben, in arrest nam. Naar men verneemt, waren de beide
jongelieden bedienden van een effectenkantoor te Amsterdam, die
op het idee gekomen waren, om met geld vnu hunnen patroon eene
buitenlandsche reis te doen. Nog dienzelfden dag zgn beide onder
politie—geleide naar Amsterdam overgebragt.
Te Dordrecht is eene vereeniging van kantoorbedienden tot
onderlinge ondersteuning tot stand gekomen.
De rust op Walcheren is hersteld, althans zoo luiden de
laatste berigten. Dat door de Nederlandsehe werklieden aan de Bel
gische groot onregt is gepleegd blgkt meer en meer. De aannemers
hebben dit openlijk bekend gemaakt.
De heer van Lennep te Amsterdam zegt, dat het, naar aanleiding
van bet gebeurde, weuschelgk zou wezen, dat spoedig het volgende
mogt kunnen worden medegedeeldDe hoofdstad van Walcheren en
gansch Nederland zijn van verontwaardiging vervuld over het onregt
op Walcheren tegen de Belgische werklieden gepleegd. Er hebben
zich eommissièu gevormd om de geleden schade te vergoeden en
ilc smet, welke op Nederland kleeft, door de gewelddadigheden, die
jegen9 vreemdelingen hebben plaats gegrepen, uit te wisschru. De
Belgische arbeiders hebben overal het werk hervat. Er is voor de
kinderen der Nederlandsehe polderwerkers eene school opgerigt, ten
einde door onderwijs en door behoorlijke opleiding lot alle maat
schappelijke deugden, aan het jonge geslacht onzer polderwerkers
die begrippen van orde en regt te doen onderwijzen, welke hunne
ouders zoo deerlijk toonen te missen.
Een wethouder ten plattelande in Friesland is door de
Arrond.-Regtbank te Leeuwarden veroordeeld tot eene geldboete
van 10, met subsidiaire gevangenisstraf van 1 dag, wegens het
sluiten van een huwelgk als ambtenaar van den burgerlijken stand,
zonder zich te hebben verzekerd van de bij de wet gevorderde
toestemming.
In den nacht van 30 April 11. heeft men te Dragtcn de
harbaarschheid gehad, eene koe in de weide de tong uit te sngdeu.
Den dader heeft men nog niet opgespoord. Zeker behoort hg niet
tot de vrienden van den eigenaar.
Naar men meldt zijn jl. Zondag te Broek, in Friesland, in
de Hervormde kerk IS lidmaten bevestigd, waarvan 8 vooraf den
doop moesten ontvangen. Onder die doopelingen bevonden zich 5
broeders, die allen reeds grootvaders zgn.
De nachtvorsten hebben in den laatsten tijd nadeelig gewerkt
op den stand der veld- en tuinvruchten in de omstreken van Meppel;
inzonderheid hebben de vroege aardappelen op sommige plaatsen
veel geleden.
Jl. Donderdag was de opzigter Hartens, bij bet Staats
spoorwegstation te Sittard met iemand in gesprek, toen de trein
waarop hg ter surveillance plaats moest nemen, heenstoomdc. In
alle haa9t wil hij nog op de locomotief springen, maar grijpt m'19
en valt er af, met het ongelukkig gevolg dat hg onder den toestel
raakt en het wiel hem dwars over het Igf gaat, zoodat hg letterlijk
door midden werd gesneden. Hij was een braaf, oppassend man en
laat eene vrouw met vier kinderen na.
Een der wijkmeesters te Samarang oiitving een iuleekenlijst
voor het standbeeld, te Batavia voor Koen op te rigten. Denkende
dat hier weder door de politie onderzoek gedaan werd naar de
woonplaats van den een of anderen landgenoot, zond hij het stuk
terug met het ouderschrift: in mijn wijk is de persoon van Jan
Pieterszoon Koen onbekend.
Berigten uit Yokohama van 24 Febr., met de jougste land
mail aangebragt, melden dat het huwelijk van den Mikado den
9 den dier maand te Kioto gesloten was.
Den 14den dier maand was de Amerikaansche stoomboot Hermania
aan de Japausche kust vergaan; 30 man van de equipage en 250
van de 400 passagiers (grootendeels Japanners) hadden daarbij het
leven verloren.
De vraag naar vette ossen en schapen voor Engeland wordt
steeds grooter. Jl. Zaturdag liep weder een extra trein vau Emmerik
naar Rotterdam met p. m. 5000 stuks in 32 wagens.
Men zal welligt opgemerkt hebben, dat er minder Fransche
kooplieden komen, om Nederlandsehe paarden te koopen, en dat zij
niet die hooge prijzen meer willen besteden als vroeger. De reden
ligt niet hierin, dat Frankrijk er minder noodig heeft; het tegen
deel is waar. De oorzaak van het feit is te vinden in de hooge
eischen, welke dc Nederlandsehe eigenaar voor zijne dieren aan den
Franschrnan stelde. Deze gaat nu naar Hongarije, vooral l'esth,
waar de prijzen vrg wat lager zijn, en de paarden, naar men ver
zekert, van niet mindere hoedanigheid. Straatsburg is de voornaamste
plaats, waar ze moeten worden afgeleverd. In het afgeloopen jaar
zgn daar voor particulier- en oorlogsgehruik ruim 25,000 stuks
aangekomen.
Het gewezen Fransche regeringsblad le Monileur Universel,
vau eene audiëntie gewagende, die lord Riclmrd Grosvenor, president
der commissie voor den onderzeeschen tunnel tot verbinding van
Galais met Dover, Zondag jl. bij Keizer Napoleon gehad heeft,
mepnt te kunnen verzekeren, dat die Souverein met het deukbeeld
van het graven van een tunnel minder ingenomen is en daarentegen
sterk overhelt tot het ontwerp van den ingenieur Boutet, tot over
brugging van het kanaal. Naar verzekerd wordt, moet de Keizer
dezen laatsten den raad hebben gegeven om het aantal pijlers,
waarop die brug zou moeten rusten, te verdubbeleniets, hetwelk
zonder bezwaar voor de scheepvaart zou kunnen geschieden.
In de laatste zitting van het Wetgevend Ligchaam in Frankrijk
heeft dc heer Guéroult, bij het behandelen van het buitengewone
budget voor de schoone kunsten, den bouw der nieuwe opera ter
spraak gebragt, welke „met overhaasting ter baud genomen,
slechts zeer traag vorderde en verbazend kostbaar was." Naar de
berekening van dien afgevaardigde en van den heer Magnin, zal het
nieuwe opera-gebouw 48 millioen fr. kosten; hetgeen op 16,000 fr.
nederkomt voor elke der 3000 plaatsen, welke het bevatten zal.
„Wilde meu (merkten zij spottend aan) de prijzen der plaatsen in
de nieuwe zaal bepalen naar verhouding van dc kosten van aan
bouw, dan zou de opera voortaan alleen voor millionairs toegankelijk
zgn." De regerings-commissaris Cordunet heeft verzekerd, dat de
kosten het cijfer van 31 millioen fr. niet zouden overschrijden.
Hij erkende, dat die som veel aanzienlijker was dan de oorspronkelijke
raming, maar deed opmerken, dat deze eene aanzienlijke verhooging
had ondergaan door het eerst laat ontdekken van eene rivier of een
waterloop onder de fundamenten van het gebouw, waardoor men
genoodzaakt was geweest, een uitgestrekten vloer vau beton te leggen.
Bragt men de kosten van aanbouw van de opera, waarvan de
hoogte slechts weinig minder zou zgn dan die van de torens der
Nötre-Dame in vergelijking met die van andere voorname Pargsche
gebouwen, dan konden zg niet buitensporig worden genoemd. Ter
wijl toch de opera 2695 fr. per vierk. el zou kosten, hadden de
nieuwe beurs 2500, de nieuwe louvre 2937 en het nieuwe gedeelte
van bet Parijsche raadhuis 2956 fr. per vierk. el gekost.
