1869. N°. 61.
Vrijdag 21 Mei.
BEKENDMAKING.
Uitgever
Bureau:
A. A. BAKKER Cz.
BINNENLAND.
HELDERSCHE
27 Jaargdng.
EN NIEUWED1EPER COURANT,
„W ij huldigen het goed e."
Verschijnt Dingsdag-, Donderdag- en Zaturdag namiddag.
Abonnementsprijs per kwartaal1.30.
J} 3} M franco per post - 1.65.
MOLENPLEIN, N°. 163.
Prijs der Advertentiën: Van 1i regels 60 cent,
elke regel meer 15 cent, behalve 35 cent zcgclregt.
Groote letters of vignetten worden naar plaatsruimte berekend.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS der gemeente HELDER brengen ter
kennis van de daarbij belanghebbenden, dat het EERSTE SUPPLETOIR
KOHIER van den Iloofdelijken Omslag voor het jaar 1869, gisteren door hen
voorloopig vastgesteld, en van heden af gedurende de eerstvolgende veertien
werkdagen, op de gewone kantooruren, voor een ieder ter Secretarie der gemeente
ter lezing nedergelegd is. Burgemeester en Wethouders voornoemd,
Helder, STAKMAN BOSSE, Burgemeester,
den 20 Mei 1869. L. VERHEY, Secretaris.
HELDER en NIEÜWEDIEP, 20 Mei.
Het is een oud spreekwoord in het dagelijksch leven„de mensch
leeft bij verandering." Dat dit gezegde ook op het gebied der staat
kunde gangbaar is, getuigt ons de tegenwoordige tijd. In de laatste
jaren was het zoo de gewoonte geworden om in den nazomer en
den herfst, gelijk mede in den winter, te spreken van allerlei ver
schijnselen, die ons een oorlog tegen het volgende voorjaar kwamen
aankondigen. Allerlei min beduidende voorvallen op staatkundig
gebied werden dan als bewijzen aangevoerd van eene weldra te
wachten verbreking der vriendschapsbetrekkingen tusschen onder
scheidene mogendheden van Europa. Vooral het versterken der
vloten, of de uitbreiding der legermagten, hoe weinig beteekeneud
soms ook, werd aangezien als een bijna stellig voorteeken van een
haast te wachten oorlog. Met het voorjaar zou de strijd ontbranden.
In 1868 bleek die vrees niet ijdel te zijn geweest; want tusschen
Pruissen en Oostenrijk ontstond toen een wel kortstondigen, maar
toch verschrikkelijken kamp. Maar overigens waren de geruchten
voor oorlogen in den regel niet anders dan ijdele droombeelden,
slechts aanwezig in het brein van hen, die op schralen grond staat
kundig nieuws wilden verzamelen. Met afwijking van hetgeen
vroeger regel was, is in de laatste helft van het vorige jaar weinig
of geen vrees voor een in het voorjaar te wachten oorlog gekoesterd.
Zeer in het belang van volkswelvaart is de vrede tot nog toe onge
stoord bewaard gebleven. Bestaat de geschiedenis van den ouden
tjjd voor een groot deel nit de beschrijving van oorlogen en veld
en zeeslagenen heeft men in later tijd het publiek vaak met het
vermelden van oorlogsgeruchten zoeken bezig te houden; bjj den
voortgang der beschaving blijkt hoe langs hoe meer, dat het volk
afkeerig is van verstoringen des vredes, waardoor veel goeds ver
hinderd en slechts rampen en onheilen over volkereu en natiën
worden gebragt.
Het gaat in Spanje niet gemakkelijk om den regeringsvorm op
een vasten voet te brengen. Vooral wordt er gekampt over de
vraag: Zal Spanje een koningrijk of een republiek worden? Niet
onbelangrijk is het door de Cortes genomen besluit, dat de beslis
sing omtrent den regeringsvorm niet door eene volksstemming zal
geschieden. Veel hoofden veel zinnen, zegt het spreekwoord; en
zeker zou het niet goed zijn, als men de blijkbaar nog niet genoeg
ontwikkelde massa liet stemmen over de wijze, hoe zij het best in
bedwang moet worden gehouden. Gelukkig hebben de meest ont
wikkelden der natie het gevaar ingezien, dat er bg eene algemeene
stemming des volks zou dreigen. De verheffing van den hertog de
Montpensier, hoezeer ook door een groot deel des volks gewenscht,
wordt door een groote partij tegengewerkt. Men voorspelt zelfs
een opstand, in het geval dat de Cortes tot zjjne verheffing zouden
besluiten. Deze omstandigheid zal er waarschijnlijk toe leiden, dat
de heer Serrano voorloopig als regent des rijks zal optreden. Een
der leden van de commissie voor het ontwerpen der grondwet,
heeft in de zitting der Cortes van jl. Maandag het woord gevoerd
en met ernst aangedrongen op kalmte en bevordering der orde.
Spreker wees met grooten nadruk op het gevaar van een nood-
lottigen burgeroorlog.
In Frankrijk leveren de aanstaande verkiezingen en de voorbe
reidende maatregelen daartoe ruime stof tot besprekiDg. De laatste
kiesvergaderingen te Pargs zijn ou in orde afgeloopen, er heerscht
thans weder rust in die stad. Men verwacht, dat de Keizer vóór
de verkiezingen een manifest zal uitvaardigen en dat hij daarin
nieuwe concessiën zal doen.
Heden voormiddag ten 11 u. 8 min. kwam Z. Exc. de minister
van Marine alhier aan, ten einde den eersten steen te leggen voor
het te bouweD Instituut voor de Marine alhier. Ter eere van die
feestelgkheid werden alstoen de oorlogschepen, in onze haven lig
gende, gepavoiseerd.
Aan het station werd Z. Ex. ontvangen door deD heer schout-bg-
nacht, kommandant en directeur der Marine alhier en den kapitein
ter zee, kommandant van Z. M. Wachtschip en Instituut.
Zich ten 1 u. 30 m. naar het bestemde terrein begevende, dat
smaakvol met vlaggen was versierd, werd Z. Exc. in de nabijheid
der schepen komende, door Zr. Ms. Wachtschip gesalueerd met
19 schoten.
Het stafmuziek der marine liet zich middelerwijl hooreu en op
het terrein gearriveerd, werd Z. Exc. aldaar opgewacht door de
kommanderende officieren van Zr. Ms. schepen, de verschillende
maritieme autoriteiten en de officieren en leerareD van het Koninklijk
Instituut, terwgl de adelborsten zich aldaar mede hadden gerangeerd
en een groot aantal verdere officieren en ambtenaren door hunne
tegenwoordigheid van hunne belangstelling blgk gaven.
Door den oudsten en den jongsten adelborst werden Z. Exc. als-
toen kalkbak en truffel aangeboden, en van den heer architect
Oudshoorn den steen ontvangende, werd deze gelegd, waarop de
schout-bij-nacht Ublenbeck Zijne Excellentie met deze gebeurtenis geluk
wenschte.
Zijne Excellentie beantwoordde Z.H.Ed.Gestr. en drukte in eene
sierlijke rede de verwachting nit, dat het nieuwe instituut nit- en
inwendig zou voldoen: uitwendig door de leiding van den bekwa
men architect, inwendig wijl Z. Exc. wist met welk eene ambitie
allen daartoe zouden medewerken.
Eindigende met een: „leve de Koning!" weergalmde weldra een
driewerf hoezee, liet de muziek het Wilhelmus hooren, werd aan
boord van alle oorlogschepen extra oorlam aan de klok geluid en besloot
Zr. Ms. Wachtschip dit alles met een saluut van 21 schoten.
Alstoen werd door den adjudant van den schout-bij-nacht, de
luit. ter zee Gnyot, het proces-verbaal gelezen en daarna door
alle aanwezigen geteekend en ingemetseld.
Een dejenner-dinatoire, door den heer architect Z. Exc. den
minister van Marine en de verschillende autoriteiten aangeboden,
besloot deze feestelgkheid, terwgl ook voor de adelborsten de dag
verder een feestdag bleef.
Met veel genoegen vernemen wij de volgende, voor de werk
lieden van 's rijks werf zeer gunstige, beschikking van den minister
van Marine. Voor het vervolg zullen de werklieden in het genot
worden gesteld van de loonen, die zg anders door de viering van
algemeen erkende Christelijke feestdagen, bgv. 2den Paasch- en
Pinksterdag, moesten missen. Het stilstaan der werkzaamheden op
zulke feestdagen zal dns voorlaan niet langer tot schade zgn voor
de werklieden, voor wie zulk een verlies moeijelijk is te dragen.
Heden kwam alhier binnen het schroefstoomschip 1ste klasse
Leeuwarden, komm. kapt. ter zee J. W. de Rugter de Wildt. Den
7 Febr. 11. vertrok dit vaartuig van Batavia en deed dus den
overtogt in 102 dagen.
Het état-major is zamengesteld als volgt:
J. W. de Rugter de Wildt, kapitein ter zee, kommandant;
Smith, luit. ter zee lste klasse, eerste officier; Mercier, Heldewier
en Bruch, luits. ter zee 2de kl.Peters, off. van gez. 2de kl.
Dronkers, off. van gez. 3de kl.; Salmon, off. van adm. 2de kl.;
Gallas en Vasseur, adj.-adm.
Als passagier: de Clerq Zubli, oud-officier van gezondheid der
Marine.
Heden wordt alhier op de gebruikelijke wijze gevierd de 39ste
verjaardag vau H. K. H. Amelia Maria da Gloria Augusta, Prinses
van Saxen-Weimar, gemalin van Z. K. H. Prins Hendrik der
Nederlanden.
In den loop der maand Julij van dit jaar moet eene verkie
zing plaats hebben van vijf ledea van den gemeenteraad, tengevolge
van periodieke aftreding. Volgens den bestaanden rooster zgn alsdan
de volgende leden aan de beurt der aftreding: de heeren R. Boomsma,
D. de Laüge, B. R. de Breuk, S. Braaksma en C. W. K. van
Strgen.
De naam van den eersten vuurwerker bij 's Rgks werf alhier,
die dezer dagen de gouden medaille voor 36jarige trouwe dienst en
eene gratificatie van ƒ50 heeft ontvangen, is in ons vorig nommer
abusivelijk opgegeven. De naam van dien onder-officier is J.
de Kok.
Jl. Dingsdag voormiddag kwam alhier van Ibraïla binnen het Engel-
sche stoomschip Ino. Het voer bjj het binnenkomen het ligterschip
Liefde en Eendragt, schipper Duinker, in den grond en veroorzaakte
bovendien nog cenige schade aan andere vaartuigen, daar ter plaatse
in de haven liggende. Gelukkig ziju bij dit ongeval geene verdere
onheilen te betreuren.
De monitor de Tijger, liggende te Amsterdam, wordt met
den 16 Julij a. s. in dienst gesteld, en het bevel daarover opgedragen
aan den luit. ter zee lste kl. F. J. G. van Thiel.
H. M. de Koningin is jl. Maandag morgen ten 6} ure per
extra trein uit 's Hage naar Rotterdam vertrokken, om vandaar de
reis per Rijnspoor voort te zetten, en wel, over Mainz naar St.-Seine,
bij Dyon, alwaar Z. K. H. Prins Alexander zich thans om redenen
van gezondheid bevindt. H. M. is voornemens tot den 5 Jnnij a. s.
aldaar te verblgven. Vaderland
Op zgn verzoek is eervol ontslag verleend hij de dd. schutterij
te Beverwijk aan C. E. Klumpers, als lste luit.
Aan T. van der Hulst, H. Steltenpool en J. Beers, te
Wervershoof, C. Bakker, te Zwaagdijk gem. Hoogkarspel, A. Bakker
te Grootebroek, J. Dekker te Edam, M. Willemse en Th. Willemse
te Beverwgk en P. Siemer te Wormerveer is vergund het aannemen
en dragen van het kruis Fidei et Virtuti en aan M. Willemse en
Th. Willemse bovendien van de gouden medaille 3de kl.
De kantoren der Hollandsche IJzeren Spoorwegmaatschappij
zijn voor den duur der zomerdienst open als volgt:
Alkmaar, Amsterdam, Delft, 's Gravenhage, Haarlem, den Helder,
Leiden, Rotterdam en Schiedam, van 7 ure voor- tot 10| ure
namiddags; Anna-Paulowna, Beverwijk, Castricum, Halfweg, Noord-
Seharwoude, Pietgijzenbrug, Scbagen, Uitgesst, Veeuenbnrg, Vogelen
zang en Voorschoten, van 8 ure voor- tot 1 ure namiddags en
van 3 tot 10 ure namiddags.
Beroepen te Monnikendam ds. H. van de Hagt, te West
broek.
Na veertien vergeefsche beroepen bij de Hervormde Gemeente
te Nunspeet heeft ds. Gunning, te Legderdorp, de beroeping derwaarts
aangenomen.
Bedankt voor het beroep naar Goes, door ds. H. F. Creutzberg,
pred. te Vlissingen.
Volgens de Arnst. Crt. is in de correctionele gevangenis te
Hoorn gisteren voormiddag een brand uitgebarsten, die ten I ure
nog niet gebluscht was.
Al de leden van den gemeenteraad te Castricum hebben den
14 dezer ban ontslag als zoodanig ingediend.
In eene advertentie in de Haarlemsche Courant worden de
kiezers opgewekt, om mannen naar de Tweede Kamer af te vaardigen,
die allereerst de belasting op deuren en vensters afschaffen. Die
opwekking geschiedt in de overtuiging, dat licht en lucht de eerste
behoeften des levens zijn.
Het vierde proces in de zaak der ongeregeldheden te Rotterdam
zal op 3 Junij a. s. voor het Prov. Geregtshof in Zuidholland
behandeld worden. Onder de beschuldigden, bij dat proces betrokken,
bevindt jzich ook de persoou die het stadhuis in brand heeft
willen steken.
Jacob de Vletter zal den 17 Jung voor het hof teregt staan.
Pinkstermaandag is het ook te Scheveningen dit jaar zeer drnk
geweestde menigte verdrong er zich overalten 8 uur overviel een
harde regen den feestelingen, en deed ieder den weg naar huis
zoeken.
Te Rotterdam is hij de beurs een knaapje in het water
gevallen, dat gelukkig door schipper Holz werd gered, die hiermede
zgn 28ste redding volbragt.
De 15jarige knaap te Kralingen, die in Febr. jl. schersend een ge
weer opnam en daarmede een makker doodelgk trof, zoodat hij den
27 Febr. overleed, is veroordeeld tot 8 dagen cellulaire gevangenis
en 8 boete.
In kiezers-manifesten heeft men dikwgls gewaarschuwd tegen
de candidatuur van oud-ministers voor leden der Tweede Kamer.
De algemeene kiezers-vereeniging te Utrecht is echter niet huiverig
geweest in het kiezen van oud-ministers als candidaten voor die
Kamer. Van de 14 candidaten, door haar voor verschillende dis
tricten aanbevolen, zgn niet minder dan 7 oud-ministers; het zijn
de heerenGraaf schimmelpenninck, voor het district Almelo
Wintgens, voor Dordrecht; Pels Rgcken, voor Amsterdam; Hasselman
en van Lynden, voor Tiel; Lugben, voor Breda, en Tets vau Goudriaan,
voor Middelburg.
De vrouw van een handwerksman v. L., beviel den 16 dezer
te Utrecht voor de vijfde maal vau eeo tweeling, terwgl de gelukkige
moeder nog viermaal van óón kind beviel.
In den vroegen morgen van den 13 dezer is op een uit Indië
te Brouwershaven aangekomen schip eene dame, welke met zes
kinderen en een meid met dien bodem was aangekomen, in een
vlaag van verstandsverbijstering over boord gesprongen en verdronken.
Dezer dagen is reeds melding gemaakt, van het vangen van
een walvisch in Zeeland. Thans wordt daaromtrent uit Borssele
(Zeeland) gemeld
De beurtschipper van Neuzen op Vlissingen, A. Leunis, des avonds
van den 13 dezer langs onze kusten varende, voorbij de plaat de
Caloot, hoorde een onophoudelijk gerommel als van ver af zijnden
donder en bespeurde in de verte een ontzaggelijk (zoo het scheen
drijvend) voorwerp. Naderbij komende zag hg het water onder veel
geraas tot op ontzettende hoogte opvliegen en bemerkte toen dat
het voorwerp een levend monster was, dat met zgn grooten staart
alles dreigde te vernielen wat nabij kwam. Onmiddclijk liep de
schipper hier aan wal, om hulp in te roepen. Na een paar ver
geefsche pogingen, verklaarde zich Jacob Rottier, jongste zoon van
onzen dijkgraaf L. Rottier, bereid om met geweer gewapend mede
te gaan. Bij het tweede schot trof hij het monster in den ver
schrikkelijken muil, met het gelukkig gevolg, dat het na veel bloed
verlies bezweek. Met behulp van mensohen- en paardenkracht werd
het dier gedurende den vloed bjjna 400 ellen op de plaat gesleept
en nu kon men het bg laag water gemakkelijk beschouwen.
Dit zeegedrocht behoort tot het geslacht der walvisschen en heeft
een lengte van 17,20 meters, bg een middellijn van 2,20 meters,
die bij zijn leven nog grooter moet geweest zgn, daar het dier in
elkander gezakt is. De lengte zijner spuitgaten is 45, de dikte vau
het spek aan den onderkaak 25 centimeters; de zwaardvinnen zgn
1,95 meter lang, terwgl de muil op de eene zijde in de bovenkaak
van 290 baleinen voorzien is.
Natuurlijk stroomen er van alle zgden des eilands honderde
nieuwsgierigen toe, om het zeegedrocht te bewonderen, dat, door
onbekende oorzaak van zgn koers geraakt, hier aan menigeen
zeer zeker een goede Pinksteren zal bezorgen.
In den nacht van den II dezer brandde in het dorp Hyum,
nabij Leeuwarden, een rogmolen, hekend onder den naam van
Mariéngaardermolen, van den lieer Palsma, tot den grond toe af.
Al dadelijk rezen er vermoedens van brandstichting. Jl. Zondag
zijn de officier van justitie, regter-commissaris en burgemeester van
Leeuwarderadeel ter plaatse aan het onderzoeken gegaaD, waarvan de
uitslag is geweest, dat de huishoudster, die reeds een 20tal jaren
in dienst van den heer Palsma was, eene volledige bekentenis heeft
afgelegd, den brand te hebben gesticht. De beweegredenen waren
al heei vreemd. Op haar aanraden had de heer Palsma oalangs den molen
voor 3000 verkocht. Nadat de verkoop had plaats gehad, begon haar
de gedachte te hinderen, dat een ander dan haar meester den aan zijn erf
gelegen molen zou bezitten, en zg wist dezen eiudelgk te bewegen,
het pand terug te koopen, dat echter slechts voor 4500 kon geschieden.
Maar nu begon zij er over te murmureeren, dat haar meester door
haar toedoen 1500 bij de zaak had ingeschoten. Zij wist, dat de
molen voor 5000 tegen brand was geassureerd. Geen beter middel
dus, om alles weder volgens haar inzien in het reine te brengen,
dan den molen te doen afbranden. In den bewusten nacht stond
zij heimelijk op en wist zij zich den toegang tot den molen te ver
schaffen zij voerde een paar bossen stroo aan en stak die in brand.
De vlam deelde zich spoedig aan den molen mede en binnen weinig
tgds was hij in de asch gelegd. Inmiddels was zg weder naar haar
kamer teruggekeerd, waar zij vervolgens alles hoorde, wat er tot
blusschiog werd gedaan, zonder evenwel in het minst te doen bljjkeD,
dat zg het onheil had verborzaakt. Haar geweten begon evenwel
weldra te spreken, en zoo volgde de bekentenis. Zg zou jl. Zondag
te Leeuwarden in arrest worden gebragt, doch haar gezondheid was
zoodanig geschokt, dat hare overbrenging moest worden uitge
steld.
Te Beesterzwaag werd een jagtopziener door een landeigenaar
verzocht er op te letten, wie bg hem wildstrikken spandewie werd
als de schuldige oDtdekt? De zoon van den landeigenaar 1
Aangekomen schepen te Batavia vóór 30 April jl,: Bastiaan
Pot en Maria Regina. Vertrokken schepen: Nicot en Nieuwe
Waterweg II.
Te Benkoelen (Ned.-Indië) heeft eenigen tijd geleden een
zonderlinge diefstal plaats gehad, ten huize van den hoofdonder
wijzer L.; des morgens vroegtgdig ontwakende, bespeurden hg en zgne
echtgenoot alras, dat zg bestolen waren. Alle stoelen en tafels
waren verdwenen; onmogelgk is het eene beschrijving te geven van
het] vreemdsoortig tooneel, dat tusschen beide echtgenooten voorviel.
Onmiddelgk begaf de heer L. zich op weg naar de politie, doch
wie kan zijne verwondering beschrijven, toen hg zijne lamp lustig
zag branden in den top van een klapperboom; iets verder gaande
