1869. N°. 67.
Vrijdag 4 Junij.
burcerplict,
binnenland!
buitenland!
Uitgever A. A. BAKKER Cz.
Bureau: MOLENPLEIN, N°. 163.
HELDERSCHE
xk,
EN NIEUWEDIEPER COURANT.
„W ij huldigen het goed e."
Verschijnt Dingsdag-, Donderdag- en Zaturdag namiddag.
Abonnementsprijs per kwartaalf 1.30.
franco pér post - 1.65.
Prijs der Advertentiën: Van 14 regels 60 cent,
elke regel meer 15 cent, behalve 35 cent zegelregt. f
Groote letters of vignetten worden naar plaatsruimte berekend.
Bij deze Courant behoort een Bijblad, bevattende: 1°. Bekend
making van het Gemeentebestuur (Inspectie over de Verlofgangers);
en 2°. Verslag der jl. Dingsdag gehouden zitting van den
Gemeenteraad
VERGADERING DER KIEZERS-VEREENIG1NG
gehouden op Dingsdag 1 Jnnij 1869, in het bierhuis de Brouwer alhier.
Deze vergadering werd door een groot aantal belangstellenden
bijgewoond. De heer S. Th. Beets opende als president de bijeenkomst
en op zijne uitnoodiging tot de aanwezigen, om over de keuze van
een caudidaat voor de Tweede Kamer der Staten-Generaal het woord
te voeren, hield de heer W. van der Kaay, voorzitter der Centrale Kies-
vereenigiugin dit district eene toespraak, die zoowel kernachtig als zaak-
rgk dus in kooge mate belangrijk mogt heeten en waardoor de aandacht
der hoorders in groote mate werd geboeid. Spreker wees er op,
dat allen, die in het behoud der gemengde school in ons vaderland
belang stellen, die deze inrigting als een sieraad van het land onzer
inwoning en voor zijne bewoners als onmisbaar beschouwen, dat
die allen onmogelijk hnnne keuze kunnen vestigen op een man als
de heer van Foreest, een bepaald voorstander der sectescholen.
Spreker toonde de gebleken vooringenomenheid van den heer van Foreest
tegen de gemengde school uit zijne in de Kamer gehoudene rede
voeringen aan, en vond daarin overwegende redenen, om de herkiezing
van het aftredend lid te ontraden.
Van den anderen kant wees hij op de onmiskenbaar groote ver
diensten van den generaal Knoop, niet slechts als krijgsman en
krijgskundige, maar ook als staatsman. Onderscheidene zijner
geschriften doen hem kennen als een warm vaderlander, als een man,
die een open oor en oog heeft voor de behoeften der natie, in het
belang harer stoffelijke en zedelijke welvaart. In het bijzonder wees
de spreker op zijn Woord aan de Kiezers in dit district, waarin
hij zich ondubbelzinnig verklaard heeft als een vriend, als een voor
stander der gemengde school, die hij voor ons volk onmisbaar
acht. Spreker dringt daarom ten krachtigste aan op de ondersteuning
ook door deze kiezersvereeniging van den caudidaat der centrale
vereeniging, den generaal W. J. Knoop, die de sympathie ten volle
waardig is van alle liberale kiezers, van allen, die het wel meenen
met Nederlaud en Oranje.
Het gesprokene van den heer van der Kaay, wordt door de aan
wezigen met luide bijvalsbetuigingen begroet.
Vervolgens wordt het woord gevoerd door den heer W. J. Hidde
Bok, die den vorigen spreker volgt in zijne aanbeveling der
candidatuur van den heer Knoop. Alle hulde doende aan de
bekwaamheid, regtschapenheid, eerlijkheid en vaderlandsliefde van
den heer van Foreest, betreurt hij het hem thans niet te kunnen
steunen, met het oog op hetgeen deze heer iu de zitting der
Tweede Kamer van 11 Dec. 11. ten opzigte der gemengde school
gezegd, eu die een noodzakelijk kwaad genoemd heeft.
Spreker acht het aankleven van deze rigting door den heer
van Foreest een veel grooter bezwaar tegen zijne candidatuur, dan
zgue bekende opinie over het cultuurstelsel, omdat, zelfs onder heu,
die daarover geregtigd zijn een oordeel te vellen, de opiniën zeer
verdeeld zyn, en daaronder even zoovelen gestemd zijn vóór het
culcuurstelsel als voor vrijen arbeid. De kiezers ter dezer plaatse
kunnen wel, door de ervaring geleid, oordeelen over de zege
ningen der gemengde school, niet zoo goed over het cultuur
stelsel in Indië. Spreker wijst verder op de vruchten der neutrale
school, eensgezindheid en verdraagzaamheid; die inrigting, het
sieraad steeds van Nederland, zij ons dierbaar! Eu daarom ont
houden wg den heer Knoop onze stem niet!
De heeren Snel en Manheim voeren nog kortelgk het woord,
waarop de heer van der Kaay antwoordt. Laatstgenoemde rigt
eindelgk nog tot de aanwezigen de vraag, of iemand huuner, om
trent het onderwerp aan de orde, nog eenige inlichtingen te vra
gen heeft, die hij gaarne zou wenschen te beantwoorden, ten einde door
de bespreking daarvan licht te verspreiden.
Niemand hierop het woord vragende, rigt zich de heer Bok,
als kiezer uit de gemeente Helder, tot den heer van der Kaay, die
den aanwezigen op de hem eigene, begaafde wgze de waarde van
de gemengde school en de bekwaamheden van den heer Knoop zoo
schitterend heeft uiteengezet. Hg geeft den heer van der Kaay de
verzekering, dat het zwggen der vergadering op zgne uitnoodiging
wel het meest welsprekend antwoord is.
De president, de heer Beets, brengt den heer van der Kaay den
dank der vergadering voor zijne hoogst belangrijke en schoone rede.
Het resultaat dezer vergadering, belegd met het oog op de in
deze maand te houden verkiezing van een lid der Tweede Kamer,
en voor de io Julij e. k. plaats hebbeude verkiezing vau leden voor
deu Gemeenteraad, heeft dit gevolg gehad: Bij acclamatie is de
heer W. J. KNOOP tot candidaat ook van de vereeniging Burgerpligt
gekozen.
De benoeming van candidateu voor den Gemeenteraad is, wegens
het nog niet spoedeischende dezer zaak, tot later uitgesteld.
Tot leden van het bestuur dezer kiezers-vereenigiug zijn herkozen
de heeren S. Th. Beets en G. Spigt, terwijl gekozen is de heer
W. J. Hidde Bok, in de plaats van wglen den heer I). Bakker Bz.
HELDER en N1EUWEDIEP, 3 Junij.
Zr. Ms. instructie-brik Urania, kommnndaut luit. ter zee 1ste kl.
J. VV. Binkes, is jl. Dingsdag met de adelborsten van het laatste
studiejaar naar zee gezeild.
Sedert gisteren avond bevindt zich alhier de bisschop van
Haarlem, die heden voormiddag het H. Vormsel aan een aantal
jeugdige lidmaten der R. C. gemeente heeft toegediend. Heden
namiddag brengt Z. H. Eerw. een bezoek aan de Bewaar- en
Breischool der R. C. gemeente alhier.
Heden zijn alhier aangekomen een aantal geweren, ten dienste
van de schijfschietoefeningen van het Artillerie-Vrijkorps alhier, uit
's Rijks-magazijnen ten gebruike daartoe afgestaan. De oefeningen
zullen nu spoedig een aanvang nemen.
De marinier, die jl. Dingsdag met bet schijfschieten door een
kogel aau het hoofd is verwond, bevond zich heden middag in een
vrg redelijken toestand.
Heden morgen is alhier door een der maatscliappij-stoombooten
in de haven binnengebragt de Fransche sehooner Perle, masteloos eu
door liet volk verlaten.
Volgens heriglen uit Batavia, zou Zr. Ms. transportschip
Java, kommandant kapt.-luit. ter zee baron van Heeckeren, den
7 Maart jl. van Arabon naar Nederland vertrekken.
H. M. de Koningin wordt in de eerste helft van deze maand
vau hare buitenlandsche reis in de residentie terugverwacht.
Z. K. H. de Prins van Oranje is den 31 Mei van Londen
te 's Hage teruggekomen. Men verneemt, dat Z. K. H. aldaar heeft
deelgenomen aan de wedrennen.
De onaangenaamheden tusschen Castricums ingezetenen en hun
burgemeester, een protégé van het ministerie Heemskerk, waarvan
reeds in verscheidene dagbladen werd meldiug gemaakt en die tot
gevolg hadden, dat de gemeenteraadsleden hun ontslag namen, zgn,
naar wij vernemen, sedert niet verminderd. Na aangezocht te zijn
door den Commissaris des Konings de zaak in der minne te
schikken, bleef de gemeenteraad bg zijn eens genomen besluit om
niet meer met dien burgemeester te werken thans loopt het gerucht,
dat de burgemeester zich heeft geretireerd door ontslag aan te vragen.
Te betreuren is het, dat zulke zaken voorkomen in een gemeente
als Castricum, waar de rust en eendragt met bloei en vooruitgang
tot dusverre gepaard gingen. (Het Vaderland.)
Door het kies-collegie van de Nederd. Hervormde Gemeente
te Leiden, is eergisteren tengevolge van het bedanken van ds. de Graaf,
van Rotterdam, het volgende zestal predikanten gevormdBrouwer,
te Harderwijk; Guldenarm, te OosthemRappard, te Sexbierum;
Felix, te Utrecht; Vliegenthart, te Vreeland; Mossel, te Nederhorst
den Berg.
In den raad der gemeente 's Hage heeft de heer van Sypesteyu
aangedrongen op afschaffing van de honden-belasting, die hij im
populair noemde.
Men verzekert, dat het monument ter herinnering aan de
gebeurtenissen van 1813, in het Willemspark te's Hage, den 17 Nov.
a. s. zal worden onthuld, en dat bg deze gelegenheid van stadswege
feesten zullen worden gegeven.
De regtbank te Rotterdam heeft bg vonnis van eergisteren een
persoon veroordeeld tot eene gevangenisstraf van 6 weken, eene geld
boete van ƒ8 en in de kosten, omdat hij een agent van policie
slagen en stompen heeft toegebragt, toen deze hem uit eene tapperg
wegens zijn onrustig gedrag verwijderde, eu omdat hg den tapper geschopt
en geslagen heeft.
Te Utrecht trad onlangs iemand, oogenscliijnlijk een besteller,
een groot lakenmagazijn binnen en zeide tot den winkelbediende,
terwijl hij een pak laken op den rug laadde: „Ik zal dit maar
eerst wegbrengen." De niets kwaads vermoedende bediende, die
alleen in het magazijn tegenwoordig was, liet den man gaan, mee-
nende, dat hij van den patroon last had ontvangen tot verzending
van eenige winkelwaren. Een uur later bleek, dat men de dupe
was van een zeer eenvoudig aangelegde opligterij.
De heeren gebr. Offermans te 's Bosch zullen naar de inter
nationale tentoonstelling, eerlang te openen in het Paleis voor Volks-
vlgt te Amsterdam, zenden stellen hoven- en onderkleederen voor
de ambachtslieden tegen allerbillijksten prijs. Het eerste stel is hgv.
als volgt: zwartlakensche jas 9,25; idem broek ƒ4,50; idem vest
2,10; witte onderbroek 1,12; wit overhemd 0,27); stropdasje
0,27); hemd ƒ0,90; te zamen 18,42. Nog andere stellen zullen
kosten: ƒ9,05, 15,82 en ƒ17,95.
Voor eenige dagen werden aan het Venduhuis te Arnhem
verschillende voorwerpen verkocht, afkomstig van het geregtshof
daaronder bevond zich een pijpenmand met menschenbeendcreu,
welke tot groote ergernis der aanwezigen, ook ter talel werd
gebragt. Niemand wilde er op bieden, wijl men het eeu groot
schandaal vond dat zoo iets plaats greep. Eindelijk kocht ze een
der aanwezigen voor de som van 10 cents, ten einde ze naar het
kerkhof te brengen.
Hel groot jaarlijksch zomerfeest der Vereeniging voor Volks
vermaak, te Meppel, eene vereeniging die sints deu korten tijd van
haar bestaan, reeds ruim 600 betalende leden telt, heeft jl. Maandag
aldaar plaats gehad en werd door duizenden van heinde en verre
bijgewoond. Het feestterrein (de groote sierlijke oprijlaan naar het
stationsgebouw), was keurig en smaakvol versierd en wemelde vau
vlaggen, die ook door de geheele stad wapperden. Volksspelen,
harddraverijen, het oplaten van luchtballons en 's avonds een schoon
vuurwerk; alles liep geregeld en tot groot genoegen der toeschouwers
af. Een paar muziekkorpsen lieten zich bij afwisseling hooren.
Meu leest in de Gazette médicale, dat een toeval tot de ont
dekking heeft geleid, dat houtskool een uitmuntend geneesmiddel is
voor hrandwondeu. Een stuk kool, op de gebrande plaats gelegd,
stilt onmiddelijk de pijn en geneest de wond, na er slechts een uur
op gelegen te hebben.
Den 20 Mei 11. is te Hodeige (België) gestorven, mevr. Marie
Barbe Dothier, geboren 25 April 1762, en dus 107 jaar oud geworden
vier vaq hare kinderen waren bij de lijkplegtigheid tegenwoordig,
drie zoons en een dochter; de oudste is 80, de tweede 78 eu de
jongste 64 jaar oud.
De heer Motley, de nieuwe gezant der Vereenigde Staten bij het
Britsche hof, heeft, in antwoord op een adres, het door de kamer
van koophandel te Liverpool aangeboden, gezegd, dat de president
der Unie en het Amerikaansche volk der Vereenigde Staten vervuld
zijn met eene levendige hoop en begeerte, dat de opregte vriend
schapsbetrekkingen tusscheu Engeland en Amerika zouden worden
aangekweekt. „Vooruitgang en beschaving," zeide o. a. de heer Motley,
„hangen af van hel bewaard blijven van den vrede tusschen alle
natiën, doch vooral tusschen Engeland en Amerika. Steeds zal
Amerika dan ook pogingen aanwenden om de vriendschapsbetrek
kingen tusschen die twee rijken te handhaven, mits zij rusten op
beginselen van het gezond verstand, van de regtvaardigheid en
van de eer."
De Kreuzzeitung berigt, dat de graaf von Bismarck verleden
Vrijdag een nieuwen doch gelukkig niet hevigen aanval van zgne
zenuwongesteldheid gehad heeft, maar zich weder beter bevindt cn
zijne werkzaamheden hervat heeft.
De groote Protestantsche vergadering te Worms heeft een
belangrijk besluit genomen, en geprotesteerd tegen de grondstellingen
in de Encykliek en den Syllabus gepredikt; er is tevens opgekomen
tegen elke kerkelijke hiërarchie, tegen de jezuïten en tegen elke
heerschappij van een dogma, die de verloochening is van den
Protestantschen geest en een brug naar Rome.
In de vergadering der Spaansche Cortes is een voorstel van
den afgevaardigde Garido, strekkende tot vermindering van het leger,
met 183 tegen 56 stemmen verworpen. De generaal Prim heeft
verklaard, dat eene vermindering nog niet mogelijk was wegens de
Carlistische en Isabellistischc zaraenzweringen. De eersten waren
weinig gevaarlijk, doch aan de anderen namen dappere en kundige
generaals deel, maar ontbrak daarentegen de zedelgke steun in Spanje.
Een we! opmerkenswaardig verschijnsel mag het genoemd
worden, dat op de meeste scholen der Vereenigde Staten, vooral in
de steden, meestal door vrouwen onderwijs wordt gegeven. Zoo
wordt er in den staat New-York, volgens de jongste statistieke
opgave, door 8000 mannelijke en 19,400 vrouwelijke leeraars ge
doceerd. Knapeu en meisjes gaan op dezelfde school en zitten in
dezelfde klasse tot hun 15de of 16de jaar.
Den 5 Mei jl. heeft een ontzettende ramp het stadje Ojo
Caliente (Mexico) in de grootste verslagenheid gedompeld. Een
electrische schok in den dampkring heeft de kerk getroffen, waar
juist een groot aantal personen bgeen waren. Een hevige uitbarsting,
gelijkstaande met de ontploffing van een kruidmagazgn, werd ge
volgd door de instorting van de gewelven van het gebouw, waar
onder een tal van slagtoffers bedolven werden. Voorloopig heeft men
reeds 40 lijken en 18 gewonden van onder de puinhoopen gehaald.
Tweede brief van een' Alkmaarsclten
Kruidenier, die er niets meer van
begrijpt.
't Was, mijnheer de Redacteur, als ging ons allen een helder
lieht op, toen Schrapper had uitgeroepen: „wij worden tegen elkaar
opgehitst." Dat was zoo duidelijk, dat niemand van ons kon of
wilde tegenspreken. Eindelijk zeide Jansen: „mij dunkt, indien wij
regt eendrachtig waren geweest van af den beginne, zoo had niemand
tweedragt kunnen zaaijen tusschen ons. Ik zie nu wel in, dat
boosheid en onverstand de hand in onze verwijdering hebben, maar
't komt mij voor, dat er in ons zelf een kiem van oneenigheid
moet hebben gelegen." Nu behoefde Jansen dat zoo deftig niet te
zeggen, maar eigenlijk hen ik 't met hem eens, waar geen vuur is,
kan niemand het aanblazen, maar een klein vonkje kan door kwaad
willige handen alligt een grooten brand worden. Waar was nu
ons vonkje?
Schrapper, wiens trouw, eerlijk hart boven kwam, nu maar
eens het zwijgen gebroken was, meende 't was mijne schuld: „Jij
Pepertje, bent begonnen dien avond met de Javanen. Weet gij niet
meer hoe boos gij Jansen toen hebt gemaaktP" Dit herinnerden
wij ons allen opperbest, want 't was de eerste keer, dat wij twist
hadden, en dat vergeet men niet zoo ligt. Ik zal u kort vertellen,
hoe 't kwam. 't Was op een Zaturdag avond, haast drie jaar ge
leden, toen we in 't Alkmaarsche krantje, eene begrooting vonden
voor de Oost. Honderd twaalf en een half millioen moesten de
Javanen opbrengen voor 1867, had de minister bepaald. Voor een
land, waar 't deuren- en venstergeld niets opbrengt nog al veel,
vind ik. En nu vraag ik u eens, mijnheer de Redacteur! hoeveel
denkt ge dat van dat zuur opgebragte geld want een bruinen
Javaan zal 't wel even zuur vallen als een blanken Nederlander
hoeveel denkt gij, mijnheer de Redacteur, dat daarvan zou worden
besteed aan onderwijs en opvoeding van die Javanen? Gij raadt
liet toch nooit, en daarom zal ik 't maar zeggen: honderd vijf en
zestig duizend gulden, anderhalve tonvoor een land grooter dan
geheel Frankrijk! Maar waarachtig mijnheer! ik lieg het niet, u
kunt het nazien. En dat stuk is onderteekend door mijnheer Mijer
die later die brutale 2de Kamer zoo aardig bij den neus had
en wat was nu natuurlijker, dan dat ik dacht, dat er in Indiën veel
geld te kort kwam.
Ik zei tegen Jansen: „oude jongen, dat gaat daar mis in Indiën,
die bestuurders, die schijnen daar zoo raar te leven, en zooveel geld
zoek te maken, dat er van de 112-) millioen die de Javanen
opbrengen, die stakkers met hunne karbouwen en klapperboomen!
maar anderhalve ton overschiet voor onderwijs!
„Neen", zei Jansen, „dat is om 't batig slot."
„Om 't batig wat?" vroeg Schrapper.
„Dat is om een overschot te hebben!"
„Nu, dat geloofde ik niet, een conservatieve minister zou de
Javanen meer laten opbrengen, dan noodig was, alleen om een
potje aan te leggen? Ik dacht Jansen nu inaar eens in eens vast
te zetten en vroeg: en wat doen mijheer Mijer cn mijnheer Borret
dan met dat overschot, koopen zij daar een boereplaats voor? Schrap
per lachte: „er valt geen kok voor de kombuis dood."
„Die gelden, het overschot van het Indisch dienstjaar", zeide onze
cathechiseermeester, „worden gestort in de Nederlandsche schatkist,
daarmede worden spoorwegen gebouwd, en onze belastingen ver
minderd."
Ik zat Jansen met groote oogen aan te kijken. „Jansen, je blijft
toch altijd de oude grappenmaker!"
Toch is het, zoo als ik zeg: en waarom niet Zijn niet de Javanen
verordineerd om te arbeiden, ende wij om te regeren? Hoor eens
gekheid is gekheid! maar ge moet niet overdrijven! Dit zou immers
slecht zijn. Wat zeg jij, Schrapper!"
„Ik vind anderhalve ton al een aardig sommetje voor school
meesters."