I
GEMEENTERAAD.
B I E L V N D.
Hij moet dus kiezen tusschen tabak en sterken drank aan
de eene zijde, voeding en kleeding aan den anderen kant.
Maar zeg niet, mijn ligchaam heeft wat warms, wat
versterkends noodig. Want dat is u zelf voor den gek
houden. Genever versterkt niet, en verwarming hebt ge
noodig; ja, maar alleen tengevolge van uwe keus, omdat
uwe voeding onvoldoende is.
Die enkele stuivers, voor tabak en drank uitgespaard,
zullen niet maken, dat ik vleesch op tafel krijg!
Zootel die enkele stuivers eens op, zie eens hoeveel ze
's jaars bedragen; zie om u heen hoeveel kroeghouders
en tappers en slijters van die enkele stuivers leven! Het
zou u beter gaan indien het dezen slechter ging.
Neen! indien gij deze week ophoudt met rooken en uwen
borrel afschaft, zult gij de volgende week geen vleesch
hebben aan uwen dagelijkschen maaltijd, dat is zeker.
Maar gij zult een man worden die een kans heeft in 't
leven, een kans om vooruit te komen, die u vroeger of
later moet te beurt vallen.
Of, hoe dikwerf niet zegt de handwerksman, als ik nu
vijftig gulden had, kon ik een karreweitje aannemen, waar
wat aan te verdienen valt! Hoeveel gelegenheid is er niet
om iets te verdienen voor den man, die een weinig heeft
met onderaanneming, b. v. met 's winters te werken, als
er niets te doen is voor den man zonder kapitaal, die alleen
in daghuur kan werken? Maar zoodra de werkman geld
moet leenen voor zoo iets, verslindt de rente, met zijne onaf
hankelijkheid, zijne winst.
Niet te vroeg trouwenLaat ons hierover kort zijn.
Maar wat in de hoogere standen algemeen regel is, moest
dat ook worden in de lagere. In onze maatschappij kan
niemand met een huisgezin leven van zijn werk alleen.
Niemand. En den hoogeren standen valt het leven misschien
nog bezwaarlijker dan de lagere. Maar daarom verschaft
zich iedereen in die hoogere klassen der maatschappij een
kapitaaltje, voor hij zich belast met de zorg voor vrouw en
kinderen. Hij weet dat de renten, inkomsten, opbrengsten
van dat kapitaal, hem moeten doen leven. Alle werk
heeft dan alleen waarde, indien het strekt tot vermeerdering
van kapitaal. Hij dus, die zijn eigen kapitaal bewerkt,
geniet dubbele winsten; die eens anderen kapitaal vrucht
baar maakt, naauwelijks enkele.
Indien nu de arbeider dikwerf de hoogere klassen benijdt,
zijn deze dan niet in hun regt van hem te vergen dezelfde
opofferingen? Belast u met de zorg voor huisgezin en
kroost op uw 24ste jaar, en gij zult in den wedren des
levens nimmer den man inhalen, die tot zijn 34ste heeft
gespaard! Of dat nu goed is en gelukkig? Neen, maar
zoo is de maatschappij, en geene klagten zullen haar
verbeterenSlot volgt).
Zitting van Dingsdag den 17 Augustus 1869.
Voorzitter de heer Burgemeester.
Tegenwoordig 13 leden; afwezig de lieeren: van Strijen,
van Kelcklioven, Zur Mülilen en de Lange.
De aanteekeningen van het verhandelde in de vorige
zitting worden gelezen en goedgekeurd.
De Voorzitter stelt aan de orde het onderzoek der geloofs
brieven van het nieuw gekozen lid van den Raad, den heer
W. J. Ilidde Bok. Die stukken worden in handen gesteld
eener commissie, bestaande uit de heeren de Breuk, Maalsteed
en Jelgersma. Terwijl de commissie tot volbrenging harer
taak zich verwijdert, wordt de vergadering voor eenige
oogenblikken geschorst. Bij de heropening der zitting
brengt de commissie bij monde van den heer do Breuk
verslag uit van hare bevinding. Zij heeft de geloofsbrieven
van den heer Hidde Bok in orde bevonden en stelt voor
zijne toelating. Dienovereenkomstig wordt besloten.
Hierop wordt aan de orde gesteld de rekening en ver
antwoording der gemeente over het dienstjaar 1868. De
commissie van rapporteurs, bestaande uit de heeren Boomsma,
Maalsteed en Jelgersma, brengt verslag uit van het onder
zoek dier rekening in de afdeelingen. Uit dit rapport blijkt,
dat de heeren van Strijen, Ilaagsma en Werendlijn Smit
aan dat onderzoek geen deel hebben kunnen nemen; dat
geene onnaauwkeuriglieden in die rekening zijn aangetroffen,
dat de posten van ontvang en uitgaaf door de noodige
bewijsstukken behoorlijk worden gestaafd en dat de goed
keuring van deze rekening, gelijk mede van die van het
Burgerlijk Armbestuur en van het Algemeen Weeshuis,
wordt voorgesteld.
Achtereenvolgens worden daarop de drie genoemde reke
ningen goedgekeurd en vastgesteld, sluitende als volgt
De rekening der gemeente:
Ontvangsten 167,692.411.
Uitgaven - 154,357.10.
Batig saldo./ 13,335.31 J'
De rekening van het Burgerlijk Armbestuur:
Ontvangsten 12,948.
Uitgaven - 12,213.611.
Batig saldo 734.381.
De rekening van het Algemeen Weeshuis:
Ontvangsten 14,562,471.
Uitgaven - 14,412,09.
Batig saldo./ 150.38
De ontwerp-besluiten tot goedkeuring en vaststelling
worden daarop gelezen en met eenparige stemmen goed
gekeurd.
Er wordt gelezen een verzoekschrift van den heer M. L.
van Gelder, concessionaris der Bank van Leening alhier,
inhoudende, dat adressant verzoekt, dat de concessie, die
met het einde dezes jaars zal zijn verstreken, weder voor
den tijd van drie achtereenvolgende jaren worde verlengd.
De Voorzitter beveelt het toestaan van dit verzoek,
namens het Dag. Bestuur ten zeerste aan. Hij verzekert,
dat de administratie der Bank steeds in uitmuntende orde
is en dat er nooit klagten over het beheer dier instelling
bij B. en W. inkomen. Het voorstel tot verlenging der
concessie voor nog 3 jaren wordt met eenparige stemmen
goedgekeurd.
Er wordt voorlezing gedaan van een brief van den
Commissaris des Konings in deze provincie, houdende
mededeeling, dat eerlang het Kindergesticht te Veenhuizen
door de regering zal worden opgeheven, uithoofde van het
gering getal verpleegden aldaar. De zorg voor de daar
verpleegde kinderen wordt door de regering geacht te
behooren tot den pligt der gemeentebesturen. De kinderen,
die uit de gemeente Amsterdam in bedoeld gesticht waren
opgenomen, zullen met 1 Oct e. k. die inrigting verlaten
en nu wordt het gemeentebestuur van den Helder ook
uitgenoodigd de verpleegden, tot die gemeente behoorende,
vóór of op dat tijdstip te doen afhalen. Het aantal be
draagt 10. De regering vraagt kennisgeving, wanneer die
kinderen zullen worden afgehaald.
De Voorzitter zegt, naar aanleiding van dit schrijven,
dat het eerst voor een paar dagen is ingekomen en dat
dus het Dag. Best. nog niet in staat is daaromtrent een
voorstel te doen. Zijn voorstel om deze aangelegenheid in
de volgende bijeenkomst te behandelen, wordt met alge-
meene stemmen aangenomen.
Verder wordt gelezen een adres van eigenaars van bebouwde
en onbebouwde perceelen in de beide Vroonstraten alhier,
houdende herinnering aan een voor vijf jaren geleden reeds
ingediend verzoek om bestrating in dat deel der gemeente.
Zij herinneren verder, dat toon op dit verzoek afwijzend
is beschikt en wijzen op de groote behoefte, die er bestaat
op verbetering van den openbaren weg aldaar. De
Voorzitter verzekert, dat deze aangelegenheid de aandacht
van het Dagel. Bestuur in geenen deele is ontgaan, doch
dat B. en W. dit verzoek in verband brengen met een
ander plan, dat zij eerlang aan het oordeel van de commissie
voor de gemeentewerken wensclien te onderwerpen. Zij
zijn van oordeel, dat de veranderde toestand der gemeente
noodwendig invloed moet uitoefenen op de bestrating, die
tot nog toe geschiedde met kleine steentjes, maar die nu,
met het vele rijden met zware vrachtwagens op deze wijze
hoogst kostbaar en onhoudbaar is. Van daar dat het plan is
geopperd om bijv. te beginnen met de Spoorstraat te bestraten
met keijen en de stecnen, die daardoor ter beschikking ko
men, aan te wenden voor de beide Vroonstraten. Dit plan
zou echter bij uitvoering nog weder eene vrij groote uit
gaaf vorderen.
Het voorstel des Voorzitters, om op het gelezen adres
nu geene beslissing te nemen, maar het in handen te
stellen van B. en W., die daarop, in verband met het
geopperde plan, het advies van de commissie voor de ge
meentewerken zullen inwinnen, wordt eenparig goedgekeurd.
Voor kennisgeving wordt aangenomen de mededeeling,
dat hli. Gedep. Stalen hunne goedkeuring hebben gehecht,
aan het raadsbesluit tot vaststelling van het tarief der
vervolgingskosten van de dienstdoende schutterij alhier.
Thans stelt de Voorzitter aan de orde, de beslissing
aangaande het in de vorige vergadering gedaan voorstel
om eene som van 150 beschikbaar te stellen, ten behoeve
van werklieden, om de tentoonstelling te Amsterdam te
bezoeken. De heer Berghuijs betoont zich weinig inge
nomen met dit voorstel en gelooft dat de werklieden, die
van die tentoonstelling willen profiteren, in de goedkoope
volkstreinen gelegenheid vinden om met geringe kosten
daarheen te gaan. De heer Boomsma is er tegen, de Voor
zitter is er voor, om ook de vrouwen van werklieden hiertoe
door tegemoetkoming in de kosten in de gelegenheid te
stellen De heer Graat doet uitkomen het groote nut
voor de werklieden van het bezoeken der tentoonstelling;
dringt er op aan, dat ze in staat gesteld worden, om
ten minste langer dan één dag daartoe de gelegenheid
te hebben en wil aan de plaatselijke commissie overlaten
de hoegrootheid der tegemoetkoming van ieder en de keuze
der werklieden.
De heer de Breuk vereenigt zich met het gevoelen van
den heer Graat; bestrijdt het gevoelen, in de vorige ver
gadering door een der leden geuit, als zoude de tentoon
stelling niet aan het doel beantwoorden; maar kan ook
niet goedvinden om de vrouwen der werklieden te laten
medegaan. De heer Braaksma wijst op het verlies, dat
de werklieden moeten lijden door het verzuimen van hun
arbeid en wil daarom niet dat de tegemoetkoming aan ieder
zoo laag zij. De Voorzitter verdedigt de aangewezene
som van 150; hij doet opmerken, dat in's Hage daarvoor
300 is beschikbaar gesteld. De heer Braaksma ver
duidelijkt nog zijne meening. Hij vindt, dat 1 of 1 50
voor een persoon al te weinig zoude zijn als tegemoetkoming
in de kosten. De heer Jelgersma is tegen het voorstel
hij vreest dat het veel aanleiding tot nijd en wangunst zal
geven. De Voorzitter merkt op, dat alle zaken bezwa
ren hebben bij de uitvoering. Hij wijst op het voorbeeld
van andere gemeenten, die ook dusdanig besluit hebben
genomen. De heer Werendlijn Smit oppert het plan
om het aantal der uit te kiezen werklieden te bepalen en
bijv. ieder 7,50 te geven. De heer de Breuk verdedigt
nog nader het voorstel, door te wijzen op het voorbeeld
van Middelburg, van waar onderscheidene werklieden naai
de tentoonstelling zijn gegaan onder het geleide van een
der leden van de plaatselijke commissie. Welligt zou dat
hier ook mogelijk zijn. De heer Haagsma is tegen het
voorstel; hij wijst op meer noodzakelijke behoeften in de
huishouding der gemeente en gelooft ook dat de werk
lieden wel met de volkstreinen kunnen gaan.
Ten slotte wordt het voorstel om voor opgemeld doel
eene som van 150 beschikbaar te stellen, alleen echter
voor werklieden, met 7 tegen 6 stemmen aangenomen.
Tegen stemden de heeren Werendlijn Smit, Boomsma,
Jelgersma, Berghuijs, Haagsma en Hugenholtz.
Het tweede gedeelte van het voorstel, om de gelden te
stellen ter beschikking van de plaatselijke commissie alhier,
onder verantwoording aan het Dagel. Bestuur, wordt met
eenparige stemmen aangenomen.
Niemand der leden vraagt meer het woord; de vergadering
wordt daarop gesloten.
HELDER en NIEUWEDIEP, 19 Augustus.
De 100ste verjaardag der geboorte van Keizer Napoleon I
heeft ten minste deze goede uitwerking gehad, dat de tegen
woordige Keizer aan een aantal gevangenen vrijstelling van
straftijd verleend heeft. Zijn amnestie-besluit heeft allerwege
den gnnstigsten invloed uitgeoefend. De gevangenen, door
dit besluit op vrije voeten gesteld, verlieten de gevangenis
onder de luide jubelkreten van: //Leve de Keizer!"
Uit Spanje verneemt men het berigt eener overwinning,
door de troepen der regering op eene Carlistische bende
van circa 600 krijgslieden behaald. De overwinnaars hebben
zich van den voorraad krijgs- en levensbehoeften der over
wonnenen weten meester te maken.
Van onderscheidene kanten wordt medegedeeld, dat in
het binnenlandsclie bestuur van den Kerkdijken Staat
belangrijke hervormingen zijn te wachten. De regtspleging
en de wetgeving zouden eene gewigtige wijziging ondergaan
en nog voor het bijeenkomen van het concilie zou deze
hervorming in werking gebragt worden. Reeds voor meer
dan 20 jaren stond Paus Pius IX bekend als een verlicht
bestuurder van zijn volk, die het welzijn zijner onderdanen
beoogt, en welligt zouden, zonder de min gunstige tijds
omstandigheden, veel eerder dan nu de noodige hervormingen
reeds tot stand gebragt zijn.
In Engeland doet zich de bijzonderheid op, dat eene ver-
eeniging van talentvolle mannen ijvert voor de keuze van
mannen uit den werkenden stand tot leden van het Parlement.
De vereeniging draagt den naam van Labour-Representation-
League.
Het muziekgezelschap //Concordia" zal zich bij gunstig
weder Zondag namiddag van 5 tot 7 uur doen hooren op
het terrein voor het stationsgebouw.
Z. M. de Koning heeft den heer N. P. J. Kien,
burgemeester van Utrecht, het grootkruis van de Eikenkroon
geschonken.
Z. M. heeft benoemd tot lid van het collegie van
regenten over het huis van arrest te Alkmaar, mr. C. R. A.
van Lelvveld, president van de arrond.-regtbank aldaar.
Bij koninklijk besluit van 3 dezer is bepaald, dat alleen
dan aan éénigo zoons vrijstellingvan de militaire dienst kan
worden verleend, wanneer zij eenige zoons zijn, zoowel
van vaders- als moederszijde, en geen halve broeders hebben.
Aan den heer A. Hoogeveen is o. a. eervol ontslag
verleend uit zijne betrekking van ontv. der dir. bel. te
Zwolle, behoudens aanspraak op pensioen, en in zijne plaats
is als zoodanig benoemd de heer H. Bijleveld, thans con
troleur der dir. bel., in- en uitg. regt. en acc. te Hoorn.
De controleur der dir. bel., in- en uitg. regt. en acc.
G. P. van Vladeracken, is o. a. verplaatst van Rotterdam
naar Hoorn.
De kapitein ter zee J. van der Meersch, directeur en
commandant der marine te Hellevoetsluis, is door Z. M.
den Koning van België benoemd tot officier der Leopoldsorde.
De heer J. W. Kaiser, directeur der graveerschool
bij de koninklijke academie van beeldende kunsten te
Amsterdam, is o. a. tot ridder van het Legioen van Eer
benoemd, bij gelegenheid van de jl. Vrijdag te Parijs plaats
gehad hebbende uitdeeling der bekrooningen aan de inzenders
ter Parijsche tentoonstelling van schoone kunsten.
Door den minister van Oorlog is bepaald, dat aan de
militairen, die de Israelietische godsdienst belijden, van
2 Sept. e. k. tot primo Oct. e. k. verlof zal worden verleend
tot het vieren van hunne godsdienstige feesten.
Beroepen te Doesburg, ds. Rappard, pred. te Sixbierum.
Bedankt voor het beroep naar Scheveningen door
ds. W. J. Geselschap, te Delftshaven.
Jl. Dingsdag middag werd door het bestuur der
Amsterdamsche Kanaal-maatschappij, aan het bureau te
Amsterdam, in het openbaar aanbesteed: het maken van
den put voor de draaibrug over het Noordzee-kanaal, buiten
Velzen, in de rigting van den spoorweg tusschen Haarlem
en Uitgeest. Aannemer de heer J. C. Slebe, te Haarlem,
voor 28,500.
Aan het verslag van de verwachtingen omtrent den
oogst in de prov. Drenthe ontleenen wij het volgende:
De berigten omtrent de uitkomsten van den rogge-verbouw
luiden zeer gunstig. De berigten omtrent de boekweit als
mede de haver zijn niet gunstig. Ook de paardenboonen
beloven niet veel. De aardappelen-verbouw laat zich niet
gunstig aanzien. Hoewel ze in het begin goed stonden,
zijn ze door de droogte in hunnen groei belemmerd, zoo dat
ze klein van stuk blijven. De graslanden staan goed. Er
is veel en goed hooi gewonnen.
De landlieden in den omtrek van Alkmaar hebben
veel last van liet broeijen van het hooi. Ter voorkoming
van onheilen moeten de meesten het hooi laten spitten en
het geheel of gedeeltelijk uit de bergplaatsen halen. In
de Boekelermeer, onder Ileilo, is eene boerenplaats, bewoond
door P. Bakker, in brand geraakt, waarbij de gelieele
inboedel en een 200tal groote kazen eene prooi der vlammen
zijn geworden.
Het //Utr. Dagblad" geeft de volgende beschrijving
van het kamp: //Bij het inkomen van het kamp ontmoet
men het eerst het veldstuk, dat eiken dag het begin en het
einde van den wedstrijd luide met een 'schot verkondigen
zal. Daarnaast vindt men de veld wacht, bezet door een
50tal soldaten, die de wachten moeten betrekken. Verder
ontwaart men, met een paar rijen bloemen en oranjeboomen
