N°. 4.
Zondag 9 Januarij.
Uitgever A. A. BAKKER Cz.
B I N MflLA N D.
HELDERSCHE
E\ i\IEUWED1EPER
„Wij huldigen het goedé,"
Verschijnt Dingsdag-, Donderdag- en Zaturdag namiddag.
Abonnementsprijs per kwartaal1.30.
franco per post - 1.65.
Bureau: MOLENPLEIN, N°. 163.
Prijs der Advertentiën: Vitn 1—4 regels 60 cent,
elke regel meer 15 cent.
Groote letters of vignetten wordènnaar pldatsmimte berekend.
HELDER en NIEUWEDIEP, 8 Januarij.
Zou de republikeinsclie regeringsvorm de vorm der regering
voor de toekömst zijn? Die vraag, herhaaldelijk gedaan,
niet zelden heftig en grondig bestreden, treedt in den jongsten
tijd meer en meer op den voorgrond. De bloei der Noord-
Amerikaansche Unie, het min kostbare bestuur van Zwitserland,
de bloei der Nederlandsche Republiek ten dage onzer groote
voorvaderen, al die argumenten pleiten, in het oog der
voorstanders, ten sterkste voor eene algeheele afschaffing
van het monarchaal gezag. De heer Castelar, bekend als
een warm verdedigèr der republikeinsclie beginseléh in de
Spaansche Cortes, 'heeft dezer dagen een bewijs voor de
eindelijke zegepraal zijner rigting aangevoerd in een brièf
aan zijne staatkundige vrienden in Duitschland, die liem
met zijne1'onlangs gehouden redevoering in de wetgevende
vergadering hadden geluk gewenscht. Hij spreekt daarin
over de toekomst van Spanje en van Europa, en verzekert,
dat hij in het geloof aan de zegepraal zijner beginsëlen niet
weinig is versterkt door de bloedige onderdrukking van den
jongsten republikeinschen opstand in zijn vaderland. Als
hierop echter het geloof van dien anders zeer begaafden
man is gevestigd, dan zou het heel ligt mogelijk zijn, dat
het door de toekomst werd beschaamd. De geschiedenis
immers wijst eene menigte van voorbeelden aan, dat ook
in den strijd voor andere beginselen in het staatkundige
bloed heeft gestroomd en noemt de namen van tal van
helden, die zich voor heel andere grondstellingen hebben
ten offer gegeven. Tot heden toe is het getal der repu
blikeinen in Spanje, ondanks Castelar's welsprekende ver-
toogen, nog betrekkelijk klein, en niet sterk genoeg om zich
te doen gelden of invloed op den gang der zaken uit te
oefenen. Welke de regeringsvorm der toekomst zal zijn, is
ook van veel minder belang voor het tegenwoordige, dan
de vraag, wélke thans de beste wijze van regering mag worden
geacht om welvaart, bloei en volksgeluk te bevorderen.
De quaestie der al of niet verlenging van den termijn,
voor welken het handelstractaat met Engeland gesloten is,
veroorzaakt in Frankrijk eene vrij algemeene belangstelling.
In vele kringen daar te lande wordt dit tractaat als nadeelig
voor dén handel des lands beschouwd, voordeelig alleen
voor de tegenpartij. De omstandigheid, dat dit contract
met 4 Februarij e. k. verstreken zal zijn, heeft waar
schijnlijk aanleiding gegeven, dat der regering eene inter
pellatie is voorgespiegeld, door een der leden van het
Wetgevend Ligchaam tot haar te rigten. De aanstaande
interpellant, de hëer Butenval, staat als een voorstander
van het vrij-handel-stelsel bekend. Sommigen meenen,
dat de regering den weg van uitstel inslaan en eene ver
lenging van den termijn voor den tijd van één jaar voor
stellen zal.
De opbrengst der buitengewone vergaderingen van de
Rederijkerskamer Olympia alhier, op 8 en 9 Dec. 1869
ten voordeele der weduwen en weezen door de jongste
zeeramp op Terschelling gegeven, en de gelden aan het
Bureau dezer Courant voor hetzelfde doel ingezonden, zijn,
door tusschenkomst van den heer burgemeester Mentz, op
de volgende wijze onder de hulpbehoevenden verdeeld:
Van de Van den uitgever
RederijkersVamer. dezer Courant.
Aan de WSpd. J. D. Pais 31 6
u n u W. H. Bruin - 36 - 7
u u P. A. Kaale - 56 -12
u ii u D. K. Zeijlemaker - 26 - 5
u W. Klein, als voogd over vier
kinderen van D. K. Zeijlemaker - 25,97 - 5.91
de Wed. M. A. Schol - 26 - 5
u ii ii G. de Breed - 31 - 6
u n u D. van Rees - 31 - 6
u n u F. Buil - 36 - 7
u u T. de Gorter - 31 - 6
Te zamen 329,97 65,91
Wij vestigen de aandacht van belangstellenden op
de herhaalde plaatsing der aankondiging van eene door
Dr. Zaalberg op Vrijdag a. s. te houden voordragt in het
lokaal Tivoli alhier. De bekendheid van dien beroemden
redenaar door zijne ter dezer plaatse reeds gehoudene voor
dragten en de wetenschap, dat de behandeling van het
bepaalde onderwerp in andere gemeenten des lands een
levendigen bijval heeft verworven, doet ons niet twijfelen
of ook thans zal bedoelde aankondiging velen aansporen
om op Vrijdag avond een bezoek in Tivoli af te leggen.
Naar wij vernemen zal binnen weinigen tijd alhier
eene niet onbelangrijke hoeveelheid Havana-sigaren in het
publiek worden verkocht. Dit verdient daarom eene bij
zondere vermelding, omdat deze sigarén alhier zijn vervaar
digd van den tabak, die de lading uitmaakte van heb schip
Napoleon, welke lading onlangs'in Tivoli door den notaris
W. J. Hidde Bok ten verkoop was aangeslagen.
Vrijdag morgen bemerkte men van den Zeedijk een
schip in nood, zittende op de Razende Bol, ter plaatse
waar de Addisson schipbreuk heeft geleden. Men meende
te bespeuren, dat de equipage zich aan de ra's vastklemde.
De reddingboot, aan de haven gestationeerd, werd met
den meesten spoed door de stoomboot Noordzee naar de
plaats des onhëils gesleept. In de nabijheid'gëkomen, be
merkte men, dat zich niemand meer aan boord bëvond
De aan stukken gescheurde zeilen had men waarschijnlijk
voor schipbreukelingen aangezien. Het vaartuig, een Eng'él-
sche bark, met rijst geladen, werkte verschrikkelijk; het
was bijna niet te genaken en tot aan de marsen gezonkën.
De vrees, die aanvankelijk bestond, dat de manschap den
dood in de golven zou hebben gevonden, is giétéren avond
bij de aankomst van den Texelschen post veranderd in
vreugde over de béhöuden aankomst der opvarenden te
Texel in dë scheepsboot. Het schip was bestemd haar
Hamburg.
Heden middag had aan den Kanaalweg alhier een
schoorsteenbrand plaats, die echter, zonder onheilen te
veroorzaken, spoedig gebluscht werd.
Tot leden der Plaatselijke Commissie voor de ver
loting van boeken en andere voorwerpen, ten behoeve van
het Hulpfonds der Levensverzekering-Maatschappij van het
Nederlandsch Onderwijzers-Genootschap, zijn in de verga
dering der afdeeling Helder, op jl. Donderdag gehouden,
i gekozen de heeren: H. Daarnhouwer, P. Uurbanus, J. P.
van Varik, G. E. Kloosterhuis en T. Mooy.
Vóór ons liggen een paar schriften, die uiterlijk en
zonder omtrent den schrijver ingelicht te zijn, al heel weinig
aantrekkelijks hebben. Men verzekert ons echter, dat ze
'geschreven zijn door een knaap, die aan armen en voeten
lam, en dus geheel buiten de mogelijkheid is om op de
göwone wijze te schrijven. Hij heeft zich echter onder de
leidibg van een onderwijzer geoefend in het besturen der
pen met den mond en van zijne reeds aanmerkelijke bedre
venheid zijn deze beide schriften zeer belangrijke proeven.
Bedoelde knaap, genaamd W. A. de Groot, is woonachtig
te Amsterdam en heeft den ouderdom van 12 h 13 jaren
bereikt.
Belangstellenden zullen we gaarne in de gelegenheid
stellen deze schriften te bezigtigen.
Het raderstoomschip de Valk, onder bevel van den
kapt.-luit. ter zee N. M. J Kroef, is, volgens een bij het
Departement van Marine ingekomen telegram, den 5 dezer
te Napels aangekomen.
Het koloniaal stoomschip Argus is in zooverre gereed
dat jl. Woensdag of Donderdag het drooge dok te Helle-
voetsluis zou verlaten, om verder ten spoedigste gereed te
worden gemaakt om de reis naar Batavia te ondernemen.
De Staatscourant van gisteren behelst een rapport
van den luit. ter zee 1ste kl. ten Bosch, commandant der
landingsdivisie ter Kust van Guinea, betreffende den togt
naar Commendah, de daarop gevolgde tuchtiging der in-
landsche bevolking en de vermeestering van het Krom en
van het aldaar gelegen fort van dien naam. Blijkens het
slot van het rapport van den stations-commandant waren
de gekwetsten, bestaande uit den matroos 2de kl. M. Kelder,
de matrozen 3de kl. P. L. Bishoff, A. Schemen, M. A.
Ronge, den marinier 3de kl. C. Brandenburg (die drie
geschoten wonden bekwam), den Afrikaanschen korporaal
P. Koning en den gepensioneerden Afrikaanschen soldaat
Koffie Tantjé, allen aan de beterhand.
Aan het ministerie van Binnenlandsche Zaken is
jl. Donderdag aanbesteedhet maken van de pijlers en het
linker-landhoofd van de brug over de Nieuwe Maas te
Rotterdam, in twee perceelen en in massa. De minste
inschrijvers waren: voor perceel 1, de heeren P. van Limburg,
te Rotterdam, en K. van Spanje, te Sliedrecht, voor
615,000; voor perceel 2, de heer Göbel, te Rotterdam,
voor 290,000. En voor de massa: de heeren J. Ver-
waaijen, te Arnhem, en J. Kooij, te Amsterdam, voor
871,000.
Tot predikant bij de Chr. Geref. Gem. te Schiedam
is thans voor de derde maal beroepen ds. Notten, predikant
bij die zelfde gemeente te Middelharnis.
Meu schrijft ons van Texel, dd. 5 dezer:
//Door de in grooten getale opgekomen stemgeregtigden
van Waal en Koog is heden, ter vervulling der predikants
vacature, een drietal geformeerd, bestaande uit de heeren
R. A. van Deursen te Purmer, C. J. van Vledder te
Huisduihen en R. G. J. Wieringa te Hoorn op Texel
waaruit vervolgens met groote meerderheid van stemmen
beroëpén werd de heer R. A. van Deursen.»
Ds. A C. H. Calkoen, te Winkel, zal aldaar den
16 dezer zijn afscheid houden en den 23sten te Nieuwe
Niedorp door zijn broeder, den heer J. M. Assink Calkoen,
pred. te Sloterdijk, 's morgens ten half tien ure bevestigd
Wordenintrede des namiddags ten half twee ure.
Beroepen te West-Blokker de heer G. C. Balsem,
pred. te Haringcarspel.
Aangenomen het beroep naar Opperdoes, door den
heer F. J. Tölpmers, pred. te Oudega c. a.
Op 1 Jan. jl. telde de Nederl. Herv. Kerk 51
candidaten tot het predikambt.
Nimmer was het aantal vaartuigen, te Texel te huis
behoorende, zoo groot als thans. De haven ligt daarmede
genoegzaam vol, zoodat, zoo voortgaande, vergrooting der
havfen noodzakelijk is. Het getal zoogenaamde schelpen
schuiten en dubbele blazers neemt jaarlijks toe, als een
gevolg van den steeds vermeerderenden bloei van het
visschersvak. Volgens ouden van dagen, die van 50 jaren
vroéger kunnen verhalen, was de staat toen treurig, thans
verblijdend niets wat de zee oplevert of het vindt koopers
en goede prijzen, als: schulpen, alekruiken, zeegras, vijf
hoeken, oesters, mosselen, ansjovis en andere vischsoorten,
alles als een dadelijk gevolg van de versnelde communicatie.
Spoor en stoombooten vervoeren deze artikelen naar den
vreemde, en de afzet is zoo groot, dat de visscherman ge
regeld en goed werken kan. Dit was voor 50 jaren anders,
men had geene stoombooten en sporen, vele der genoemde
artikelen bleven onaangeroerd in de zee liggen, men wist
daarvoor geene bestemming, en wat er gevischt werd was
meerendeels voor binnenlandsche consumtie. Engeland neemt
nu de mosselen, alekruiken en oesters; Frankrijk, België
en Duitschland zeegras en ansjovis, terwijl voorts de vijf
hoeken als eene nieuwe en veel gebruikte meststof en de
schulpen voor de kalkbranderijen in ons vadérland gretige
koopers vinden.
Bij de jdtlgste Volkételling bëdroeg de bevolking der
gemeente Zijjie 6680 zièlen, Waarvan 2082 in den Anna
Paul o wna-Polder.
De gemeehte Wieringen telde op dat tijdstip 2109
inwoners.
Ten dienste der overbrugging van het Noordhollandsch
kanaal voor den staatsspoorweg van Amsterdam naar het
Nieuwediep, is dat kanaal in de nabijheid van Alkmaar
eenigzins verlegd, tengevolge waarvan eene wateropper
vlakte van ongeveer 1.159 hectares met de daarbij behoorende
strooken grönds door een aarden dam van het kanaal is
afgesneden. De gemeente Alkmaar in de eerste plaats
belang hebbende bij het behoud van dit met de stads
grachten zamenvloeijende afgesneden kanaalvak, dat eene
ruime en diepe haven met goede los- en ladingplaat
sen oplevert, heeft aangedrongen op de kostelooze
overgave aan de gemeente van het thans voor de groote
vaart overtollig geworden kanaalvak, waarin echter de
regering niet toestemde.
Later echter toen de wateroppervlakte met de daarlangs
gelegen gronden op 2,312,72 was geschat, heeft de
gemeente eene som van 1500 aangeboden, waarmede de
minister van Financiën gemeend heeft genoegen te kunnen
nemen, zoodat eene overeenkomst in dien zin met de
gemeente is aangegaan, welke hare wettelijke bekrachtiging
nog behoeft, tot welk einde een daartoe strekkend wets
ontwerp bij de Tweede Kamer der Staten-Generaal is
ingediend.
In het jaar 1869 zijn te Medemblik 81 geborenen
aangegeven, waaronder 2 levenloos, 48 overledenen en 17
huwelijken voltrokken.
De Enkhuizer Noordzee-visschers zijn uit zee terug
gekeerd, omdat, volgens hun oordeel, vriezend weer in
aantogt is, daar de schelvisch te diep in zee zwemt. Dit is,
mêenen zij, een zeker voorteeken van vorst.
Door den kerkeraad der Christelijke Gereformeerde
gemeente te Amsterdam is een breedvoerig gemotiveerd
adres aan de Tweede Kamer der Staten-Generaal gerigt,
strekkende om te verzoeken, dat de vertegenwoordiging
hare goedkeurende stem aan het ingediend wetsontwerp
tot afschaffing der doodstraf onthoude.
Gisteren nacht, omstreeks 2| ure, is te Amsterdam
door eene nog onbekende oorzaak, het koopvaardijschip
Maria Regina, liggende in de nieuwe vaart bij de brug aan
den Kadijk, omgeslagen, terwijl zich aan boord bevonden de
gezagvoerder en de stuurman met hunne vrouwen en zeven
kinderen. Op hun hulpgeroep spoedden zich de nachtwachts
van Oostenburg en Wittenburg te hulp, en zij hadden het
geluk allen in tijds te redden, waarna deze met bereid
willigheid in de woning van T. G. Zwart voorloopig werden
opgenomen.
