1870. N°. 51.
Vrijdag 29 April.
28 Jaargang.
Uitgever A. A. BAKKER Cz.
Een groot, ook een grootsch werk.
in.
BINNENLAND.
HELDERSCHE
EIV MEIWEDIEPER COURANT.
„Wij huldigen het goede."
Verschijnt Dingsdag-, Donderdag- en Zaturdag namiddag.
bonnementsprijs per kwartaalf 1.30.
franco per post - 1.65.
Bureau: MOLENPLEIN, N°. 163.
Prijs der AdvertentiënVan 14 regels 60 cent,
elke regel meer 15 cent.
Groote letters of vignetten worden naar plaatsruimte berekend.
Vrijdag den 30 dezer vertrekt, per laatsten
trein van den Helder, de West-Indische mail over
Southampton.
Zal de Wieringermeer worden droog gemaakt, dan heeft
men noodig in de allereerste plaats: ,/le nerf de la guerre»,
ook de zenuw van alle industrie: geld! En zeker geen
klein sommetje. De meergenoemde commissie komt tot
een cijfer van ruim 17 millioen, men stelle voor alle gevaar
van misrekening 18 millioen gnlden. Hoewel wij, in de
negentiende eeuw levende, met even weinig eerbied en
ontzag van millioenen spreken, als onze overgrootvaders
van honderden, zoo is de vereischte som toch groot genoeg,
om twijfelend te vragenvanwaar moet dat geld komen,
wie zal het geven? Dat het benoodigde kapitaal aanwezig
is, daaraan valt niet te twijfelen. Of wordt niet bijna elke
week aan de Amsterdamsche beurs een nieuw effect
(spoorwegwaarde in den regel) gebragt en gretig genomen?
De benoodigde millioenen zijn aanwezig, 't geld ligt als
het ware op eene goede belegging te wachten, maar zal
het in handen komen van de droogmakers? Dat is de
vraag. Want het is niet te ontkennen, dat eene enkele,
hoogst gewigtige, omstandigheid pleit in het nadeel van
het voorgenomene, groote en grootsche werk. Wielingen
ligt, helaas! niet in Amerika! Iedereen kan Wieringen
gaan zien, ieder kent of, wat op 't zelfde neêr komt,
meent te kennen de hulpbronnen van Noordholland,
en gouden bergen kunnen niemand worden voorgespiegeld
eene solide geldbelegging is alles, wat de eventueele
ondernemers beloven kunnen. Er is in ons oog geen de
minste twijfel aan, of indien de voorgenomene droogmaking
in Amerika en Turkije, in Oostenrijk of waar ook, liefst
maar ver genoeg uit de buurt om eene behoorlijke controle
uit te sluiten, moest plaats hebben, en de zaak in handen
geraakte van /de ware!! geldmannen», niet karig met
beloften, niet te scrupuleus iu de middelen, of de Amster
damsche beurs zou de aandeelen, obligatiën, prioriteits-
leeningen, in een woordalle vormen van crediet-papier,
die de onderneming zoude willen uitgeven, slikken. De
Amsterdamsche beurs leent immers wel gelden aan staten,
die niet bestaan, aan regeringen, die nergens te vinden zijn
Maar voor degelijke ondernemingen is de zaak moeijelijk
genoeg. De brug over den Oceaan, stoomvaart op Amerika,
kwam niet tot stand; de Noord-Hollandsch-Friesche spoor
weg bestaat op het papier; de pakketvaart door het Suez-
kanaal naar Indië kreeg kapitaal bij eene tweede inschrijving
met veel moeite. Maar kreeg het tochen zoo willen wij
dan ook hopen, dat de Wieiingermeer geld zal vinden;
dat men der onderneming vergeven zal, dat ze niet in
Amerika ligt, dat ze geen 15°/0 belooft, enz. enz.
Wat biedt de onderneming den kapitalisten tot ver
zekering ,van hun kapitaal? Achttien duizend bunders land!
Die dan zullen kosten 950 per bunder. Meerdere op
brengst zal winst zijn van de onderneming.
De voorgestelde som dekt de kosten, daaronder begrepen
de rente van het kapitaal. Of nu het droog te maken
land, in veiling gebragt, door elkander dit cijfer zal hereiken,
hangt van duizenderlei omstandigheden af, maar mag met
grond worden vermoed. Zeker kan het niet aangaan om
tot maatstaf te nemen de prijzen van J 1500 tot
3000 per heet. die thans in de omliggende landen
worden besteed; het pas drooggelegde land bereikt nimmer
dadelijk de waarde van het sints jaren in cultuur gebragte.
Maar evenmin zoude het juist zijn om de prijzen in de
Haarlemmermeer en de A. P. Polder in den aanvang
besteed, te beschouwen als de vermoedelijke opbrengst van
het land in de Wieringermeer. Want, volgens de plannen
der commissie, zal de bodem in veiling worden gebragt,
nadat hij reeds eenige jaren zal hebben droog gelegen, en
de polder doorsneden zal zijn van vaarten en harde wegen.
Hoe door deze omstandigheden de waarde van het land
moet vermeerderen, trachtten wij reeds vroeger aan te toonen.
Houdt men in het oog, dat de prijzen der landerijen
steeds stijgende zijn, de beide hoofdoorzaken dier rijzing,
de vermeerderde waarde der producten door versnelde
communicatie, enz. en de gewoonte onder de landbouwers
heerschende, om de zonen weêr in het bedrijf der vaders
op te voeden, waardoor de toename der bevolking altijd
medebrengt een sterke vraag naar land en grondbezit
nog in onverminderde kracht voortduren, dan mag men
aannemen, dat de droog te leggen landerijen het minimum
van 950 per bunder zeker zullen bereiken.
De Amsterdamsche beurs gaf eenige jaren geleden geld op
obligatiën der republiek Poyais in Zuid-Amerika. Toen de gemagtigde
vau dit rijk plotseling als in den grond verdween, stelde men
een onderzoek in en het bleek.... dat dit land nergent U vinden
wat!Zie Vissering, Staathuishoudkunde I pag. 101.
HELDER en NIEUWEDIEP, 28 April.
De door Keizer Napoleon in de laatste dagen gevolgde
gedragslijn is in de staatkundige wereld het onderwerp, dat
in hooge mate ieders aandacht boeit. De gevoelens der
beoordeelaars zijn, als gewoonlijk, ook in dezen zeer uit-
eenloopende. De gematigd-liberale partij is met de staat
kundige hervorming door den Keizer toegezegd te vreden
en neemt zich voor ja en amen te zeggen op de vraag,
die ter beantwoording aan de bevolking wordt voorgelegd.
De organen der ultramontaansche partij slaan een geheel
anderen toon aan. Zij willen weten hoe de keizerlijke
regering bij hare voorgenomene hervormingen over de kerk
denkt en of zij de vrijheid der kerk ook onschendbaar zal
houden. Als de regering des Keizers, bij haar streven in
liberalen zin, de vrijheid der kerk zoekt aan te tasten,
dan, zoo verzekert 1'Univers, //dan hebben wij met de
overige vrijheden al heel weinig op.» Het is te denken,
dat de Marseillaise een hoogen toon aanslaat. Dit blad
wijst op de beginselen in 1789 en 93 gehuldigd, ontkent
dat de uitvoerende magt het regt heeft om het volk te
ondervragen en eischt niets minder danradicale verandering
der belastingen, afschaffing der conscriptie en het proclameren
der democratische en sociale republiek.
De volksvertegenwoordigers in het Duitsche vorsten
dommetje SchwartzburgRudolfstadt (bevolking 75,000
inwoners") heeft geweigerd om verhooging van belastingen
toe te staan en daardoor de regering tot de onmogelijkheid
gebragt om de jaarlijksche bijdrage te storten in de bondskas
van Noord-Duitschland. De som is zoo groot niet, maar
het geldt hier een beginsel't is niet om de knikkers,
maar om het regt van het spel. Ofschoon de Bond magt
zou hebben om tot dwangmaatregelen over te gaan, gelooft
men dat de weg van minnelijke schikking zal worden
ingeslagen. Men hoopt althans, dat de vrede van Europa
door dit geval niet zal worden verstoord
Op Zondag den lsten Mei e. k. vangt de zomerdienst
op den Hollandschen Spoorweg aan. De directie heeft
ook thans weder voor eene regeling der verschillende
treinen gezorgd, zeer ten gerieve van het reizend publiek.
Inzonderheid wordt men gebaat door de op gemeld tijdstip
in werking tredende bepaling, dat de retourbilletten geldig
zullen zijn op den dag der uitgifte en den daarop volgenden
dag voor heen en terug door denzelfden persoon. Aan een
dikwijls uitgedrukt verlangen wordt door deze bepaling
voldaan. Gedurende de zomerdienst zullen dagelijks vier
treinen van hier vertrekken en even zooveel aankomen.
De uren van vertrek zijn bepaald als volgt: 'smorg. 6 u. 25 m.
en 9 u. 30 m., 's nam. 2 u. en 6 u. 25 m. De uren van
aankomst zijn: 's voorm. 11 u. 15 m., 's nam. 3 u. 50 m.,
8 u. 10 m. en 11 u. 15 m. Bovendien vertrekt Donderdags
een trein van hier naar Alkmaar ten 6 u 's morg., terug-
keerende van daar ten 8 u. 55 ra. Op marktdagen zullen
te Oudesluis en te Zijdewind onderscheidene treinen
stoppen, ten behoeve van marktbezoekers uit dien omtrek.
Gisteren werden de kinderen in het Algemeen
Weeshuis alhier bij het middagmaal weder feestelijk ont
haald. Wij vernemen, dat zij dit onthaal te danken hadden
aan de omstandigheid, dat onze burgervader dien dag met
zijne echtgenoot het zilveren huwelijksfeest vierde.
Wij uiten den wensch, dat dit echtpaar nog vele jaren
mag worden gespaard voor elkander, voor kinderen, ver
dere betrekkingen en vrienden.
De stoomsleepboot de stad Amsterdam, kapt. Bakker,
die ter assistentie was vertrokken naar de Noordsche brik
Navigator (zie ons vorig nommer) is des namiddags onver-
rigter zake teruggekomen, daar genoemd vaartuig reeds
vol water zat. De equipage is gered en gedeeltelijk te
Callantsoog en alhier aangebragt.
De majoor-ingenieur Holtzschue, te Amersfoort, is
verplaatst naar hier.
Eene tooneelvoorstelling, zóó verdienstelijk als die,
welke wij het genoegen hadden gisteren avond in Tivoli
alhier bij te wonen, maakt ten volle aanspraak op een
woord van hulde. Het tooneel-gezelschap, onder directie
van den heer Eloy Leinaire, voerde dit drama op: ,/Miss
Multon, of een berouwhebbende moeder.» Wij zeggen niet
te veel als wij verzekeren dat het stuk in hooge mate boeide,
dat de verschillende rollen hoogst verdienstelijk werden
vervuld en dat inzonderheid mej. Beersmans op uitstekende
wijze in de hoofd- en titelrol optrad. Haar hoogst natuurlijk
spe! wekte eene aandacht op, die zich deed opmerken door
eene stilte in de zaal, die door niets gestoord werd. Men
werd geboeid door dat inderdaad verrukkelijk tooneelspel.
Ook het nastukje: //De Slaapmuts,» blijspel met zang, werd
voortreffelijk opgevoerd en mejufvrouw Beersmans toonde
hierbij, dat zij ook in dit genre uitnemend te huis is.
Aan den heer H. van Goudoever, 2de luit. bij het
4de bat. 4de comp. der rust. schutterij in deze provincie
is, uithoofde van verandering van woonplaats, eervol ontslag
verleend.
Op zijn verzoek is uithoofde van verandering van
woonplaats eervol ontslag verleend bij de dd. schutterij te
Edam, aan den heer F. P. Erkelens, als off. van gezondh.
3de kl. en aldaar benoemd de heer A. M. W. Duitshoff.
De minister van Oorlog heeft ter kennis van gega
digden gebragt, dat er voor 3 inetaaldraaijers gelegenheid
bestaat als zoodanig bii de compagnie artillerie-werklieden
van den constructie-winkel te Soerabaija geplaatst te worden.
De Staatscourant van 28 dezer behelst de voorwaarden tot
zoodanige plaatsing. Belanghebbenden moeten zich aan
melden bij den luitenant-kolonel, directeur van de artillerie
stapel- en constructie-magazijnen te Delft.
Men vestigt onze aandacht op een werk van den heer
Prosper Despine, over de natuurlijke psychologie, in ver
band met het strafregt. De schrijver verdeelt de schuldigen
aan groote misdaden in twee klassen. De eerste klasse bestaat
uit hen, en dat zijn de minsten, die het misdrijf plegen in
hun volkomen bewustzijn, met opzet, onder den oogen-
blikkelijken indruk van den een of anderen hartstogt, als
vrees, jalousie, geldzucht, enz. In de tweede klasse rang
schikt hij hen, die hij noemt //zedelijke idioten," niet te
verwarren met //verstandelijke idioten,» dat is hen, die geen
juist gevoel hebben van goed en kwaad. De slotsom,
waartoe de schrijver komt, is, dat men dat de doodstraf en
alle andere lijfstraffen moet afschaffen en vervangen door
gevangenis, niet voor een bepaalden tijd, maar tot zoolang,
dat de veroordeelde blijken zal hebben gegeven van verbeterd
te zijn. (W. v. h. R.)
Omtrent de baldadigheid, waarvan de Ned. Rijn
spoorwegmaatschappij het slagtoffer is geweest, verneemt
men, dat in het geheel 10 rijtuigen van de eerste en
tweede klasse zoodanig zijn gehavend, dat zij allen nieuw
bekleed moeten worden. Voor een deel stonden de rijtuigen
in de remise, voor een deel in de open lucht. Zij waren
bestemd om dienst te doen ook bij de opening van de lijn
Gouda's Gravenhage. Daar er geen andere wagens
voorhanden waren, zijn zij dien dag in dienst gebleven.
Men heeft zelfs geen vermoeden wie de dader.zijn kan.
Beroepen bij de Evang. Luth. gemeente te Vlissingen
ds. J. Bakker Cz., te Bergen op Zoom.
Gisteren heeft Z. M. te Amsterdam de burgerlijke
en militaire autoriteiten ten gehoore ontvangen. Eer
gisteren werd ten hove diner gehouden in de Mozes-zaal;
de burgemeester en de wethouders, de commissaris des
Konings iu deze provincie, de militaire commandant dei-
stad, de commandant van 's Rijks werf en de bevelhebber
in de eerste militaire afdeeling, de kolonel Mac-Leod,
waren 's Konings gasten. Tot het diner van gisteren,
van 30 a 32 couverts, zijn onder anderen de leden van
Gedeputeerde Staten en de burgemeester genoodigd. Tot
de soiree van gisteren avond hebben ongeveer 40 personen
uitnoodigingen ontvangen. H. M. de Koningin heeft
gisteren de industrieschool in de Kerkstraat en de Neder-
iandsche Bank bezocht; de Prins van Oranje heeft een
bezoek gebragt aan de Beijersch-Bierbrouwerij aan de
Weesperzijde.
Een der jonge nijlpaarden in den tuin van het kon.
zoölogisch genootschap Natura Artis Magistra te Amsterdam
is gestorven.
Was wijlen //de oude Bamberg» in stad en land
algemeen bekend en geacht, zijn zoon Tobias, in vaders
voetstappen tredende, en op wien de titel van hofmechanicus
was overgegaan, heeft zulk een langdurige loopbaan als
zijn grijzen voorganger niet mogen beleven. Jl. Maandag
is hij te Amsterdam in 58jarigen ouderdom overleden, maar
ofschoon zoo vele jaren korter werkzaam, had hij, als door
en door in zijn vak bedreven, een niet minder gunstige
bekendheid verworven en werd hij overal gaarne gezien.
Eergisteren avond is te Amsterdam de kunstrijderes
fraulein Ethau op straat voor hare woning gevallen, waarbij
zij eene kleine wonde aan het hoofd bekwam. Zij overleed
echter onmiddelijk.
Het N. v. d. D. herinnert bij de erkenning der wet,
dat de mensch ligchamelijk en geestelijk is voorbestemd
tot arbeid, aan den regel dat elke arbeid geëvenredigd moet
zijn aan de krachten, dat is in overeenstemming met de
vermogens. De overtreding daarvan ziet men, wat het
ligchamelijke betreft, vooral in de fabriek-stedenwaarvan
hier enkele staaltjes:
