1870. N°. 70.
Zondag 12 Junij.
28 Jaargang.
Uitgever A. A. BAKKER Cz.
HELDERSCHE
EN NIEUWEDfEPER COURANT.
,,W ij huldigen het goede."
Verschijut Dingsdag-, Donderdag- en Zaturdag namiddag.
bonaementsprijs per kwartaal1.30.
franco per post - 1.65.
Bar eau: MOLENPLEIN, N°. 163.
Prjj3 der A d vertent iënVan 14 regel. 60 cent,
elke regel meer 16 cent.
Groote letters of vignetten worden naar plaat,rnimte berekend.
Woensdag den 15 Junij vertrekt, per laatste»
trein van den Helder, de West-Indische mail over
Southampton.
Per laatsten trein van den Helder vertrekt
Woensdag den 15 dezer over Triest en Donderdag;
den 16 dezer over Harseille de mail naar Oost-
Indië, China, Japan en Australië.
De Voorzitter voornoemd,
STAKMAN BOSSE.
De VOORZITTER van den RAAD der gemeente HELDER
brengt ter openbare kennis, dat DE BAAD ZAL VEBGADEKEN
op Dingsdag den 14 Junij 1870, des avonds ten
ZEVEN ure.
Helder,
den 11 Junij 1870.
PONTEN TER BEHANDELING:
1. Onderzoek geloofsbrief van bet nieuw gekozen lid.
2. Verkoop van Erven in de Nieuwstad.
3. Mededeeling van ingekomen stukken.
BINNENLAND.
HELDER en NIEUWEDIEP, 11 Junij.
Wij maken onze lezers opmerkzaam op het hierachter
medegedeelde, betreffende de beraadslagingen in de Tweede
Kamer over de wetsvoordragt tot wijziging der postwet.
De bepaling, door de Kamer aangenomen, dat gefrankeerde
brieven, zonder onderscheid van afstand, binnen het geheele
rijk voor slechts vijf cents kunnen worden verzonden, terwijl
voor ongefrankeerde brieven de bepaling van tien cents voor
den afstand, thans bepaald, behouden blijft, is van te veel
gewigt, dan dat wij niet met een enkel woord daarop de
aandacht zouden vestigen. Het stelsel der begunstiging
van frankering, in het buitenland reeds lang in werking,
zal, wordt het bedoelde ontwerp tot wet verbeven, eene
gewigtige verandering brengen en ongetwijfeld tot eene
aanmerkelijke uitbreiding van bet brievenverkeer aanleiding
geven. In Engeland bestaat zoodanige bepaling reeds sedert
30 jaren en bet publiek geniet het voordeel van eene
veel grootere vlugheid van bestelling. Uit de mede-
deelingen des ministers blijkt overigens, dat er van wege
de post-administratie al het mogelijke zal worden gedaan
om gemak en spoed te bevorderen.
LATUDE,
de geschiedenis eener 35jarige gevangenschap.
(Tweede vervolg.)
De deuren der Bastille waren stevig en wel zoo streng bewaakt,
dat ontvlugting langs die zijde bepaald onmogelijk was. De
gevangene bad dus zijn plan tot ontvlugting gemaakt met den blik
naar boven. In de kamer, waar beiden, Latude en d'Alègre, op
gesloten waren, was een schoorsteen, wiens pijp op het hoogst van
den toren uitkwam; maar deze pijp was vol roosters en spijlen,
zoo dat er op vele plaatsen naauwelijks een vrije doortogt voor
den rook was. Te ontvlugten langs dien weg was geen gemakkelijk
werk, te meer omdat men, boven gekomen, eene diepte vóór zicb
had van bij de 200 voeten; beneden eene gracht, omringd door een
hoog opgetrokken muur, dien men ter zijner bevrijding moest
overklimmen. De uitvoering van zoodanig plan was met schier
boveumensehelijke bezwaren verbonden, bovendien waren de beide
mannen beroofd van alle hulpmiddelen, die zij daarbij noodig
hadden, ieder oogenblik bespied en steeds bewaakt door tal van
schildwachten, die de gevangenis als een vesting schenen te
belegeren.
Latude, in wiens brein bet plan was gerijpt, deelde bet aan zijn
vriend mede, die aanvankelijk meende dat zijn makker waanzinnig
was; hij hield het voor ten eenenmale onuitvoerbaar. Latude
echter begon zijne plannen nader te wikken en te wegen en middelen
te beramen om de onderscheidene zwarigheden uit den weg te ruimen.
Om boven op den toren te komen, moest men den schoorsteen
doorkruipen, van den boogen toren moest men in de gracht neder
dalen: voor beide ondernemingen was men een ladder benoodigd,
liefst twee, eene hoofdzakelijk uit hout bestaande. Om een en ander
te vervaardigen moesten de grondstoffen, daartoe te bezigen, voor
ieder bespiedend oog heimelijk worden verborgen, en dat wel
gedurende verscheidene maanden. De inspanning om dit plan in
al zijne bijzonderheden te ontwerpen en den moed die er gevorderd
wordt om over de in dit geval zoo zeer mogelijke hinderpalen te
zegevieren, zijn onze bewondering waardig. De onderneming is
eene reusachtige onderneming te noemen en voorzeker is onze
eenigzins uitvoerige beschrijving van de wijze waarop het plan
volvoerd werd, de belangstelling onzer lezers in hooge mate waardig.
Het eerst peinsden de beide gevangenen over eene plaats, tot
berging van werktuigen en bouwstoffen geschikt, zóó geschikt, dat
niemand die schuilplaats kon ontdekken. Latude's opmerkzaamheid
bragt hem op een gelukkig denkbeeld. Hij had reeds onderscheidene
kamers der Bastille bewoond, en telkens als hij boven en beneden
zich buren had, had hij onderscheid kunnen maken tussehen het
Te Leeuwarden werd jl. Maandag namiddag eene
bijeenkomst gehouden van leden der Hervormde ge
meente, met het doel om den, door de Synode voorgestelden
maatregel, betreffende het verbindend gebruik der doops-
formule te bespreken. Er werd besloten om een adres in
te dienen en daarin der Synode de aanneming van bedoeld
voorstel krachtig te ontraden. Ook te Harlingen wordt
de opzending van zoodanig adres voorbereid, ofschoon de
bijeenkomst van leden der gemeente, daartoe te houden,
niet in eene der kerkgebouwen van de Hervormden mogt
plaats grijpen. Het bedehuis der Doopsgezinden is echter
welwillend voor dat doel afgestaan. De helft van 't aantal
predikanten, de beide liberaalgezinden, hebben zich aan
het hoofd gesteld der petitionarissen.
Ir, deze gemeente is met gelijk doel eene vergadering
uitgeschreven, te houden Dingsdag 14 dezer, des avonds
ten half acht ure, in de Nieuwe Kerk.
De toestand van de landerijen in het Koegras is
tengevolge van het schrale weder niet gunstig. Het vee
heeft nog wel geen gebrek aan grifs, maar men vreest dat
zeer weinig hooi zal worden gewonnen. Het zomer- en
wintergraan staat ook niet voordeelig.
De koninklijke bewilliging is verleend op de acte,
houdende wijziging in de statuten van de naamlooze ven
nootschap ,/Hoornsche Stoomboot-Maatschappij," gevestigd
te Hoorn.
Door de Nederl. Handelmaatschappij zijn bevracht
voor Amsterdam de navolgende schepen, alsBestevaêr,
Jan Pieterszoon Koen en Noordbrabant.
Men verzekert, dat over de lijnen, door de Holl.
IJzeren Spoorwegmaatschappij geëxploiteerd, gedurende de
drie dagen 5, 6 (Pinksteren) en 7 (maskerade te Leiden)
zijn vervoerd ongeveer honderd duizend reizigers.
De gemeenteraad te Callantsoog heeft uit de inge
diende voordragt voor de betrekking van hoofdonderwijzer
aldaar, bestaande uit de hh. K. fi. Heroma, G. Vet en
J. A. Visscher, benoemd den heer K. H. Heroma, hulp
onderwijzer te Schagen.
Het is thans zeker, dat de wenscli van vele inge
zetenen te Oud-Carspel naar eene bewaarschool bevredigd
zal worden. Het gemeentebestuur heeft namelijk besloten
om, met hulp van toegezegde ondersteuning der Maat
schappij tot Nut van 't Algemeen, aan de lagere school
in die gemeente eene voorbereidende klasse te verbinden.
geraas, dat in de eene en in de andere kamer gemaakt werd. Hij
maakte daaruit op, dat er tussehen eene boven- en benedenrij van
cellen soms eene dubbele zoldering was, door eene tusschenruimte
van elkander gescheiden. Hij overtuigde zich van de aanwezigheid
van zoodanige tusschenruimte, bij gelegenheid dat hij met zijn makker
terugkwam van het bijwonen der mis in de kapel der Bastille, toen
hij den beambte der gevangenis, die de gevangenen begeleidde
belastte met het zoeken naar eenig voorwerp, dat als bij toeval
langs den trap naar beneden viel. Terwijl de man die taak ten
uitvoer bragt, werd door Latude de hoogte der belendende kamers
gemeten en de zekerheid opgedaan, dat wel degelijk bedoelde
tusschenruimte tussehen hunne kamer en die daar beneden, aanwe
zig was.
Naauwelijks waren beiden weder in hunne cel opgesloten, of
Latude viel zijnen medegevangene om den hals en betuigde hem
zijne hoop, dat het beraamde plan nu wel zou slagen. Wij kunnen
thans, zeide Latude, onze koorden en verdere benoodigdheden ver
bergen, wij zijn dus gered. Hoe, antwoordde üalègre, hebt gij
uwe droomerijen nog niet vaarwel gezegden waar zijn uwe koorden
en verdere benoodigdheden? Latude toonde hem daarop zijn
koffer, waarin eene groote partij linnen goederen aanwezig was.
Die zullen wij uitrafelen, zeide hij, en er koorden van maken.
Thans kreeg Dalègre een open oor voor de plannen en bereke
ningen van zijn vriend; de zucht tot vrijheid, die in den laatsten
tijd in hem scheen verdoofd, was eensklaps weder ontwaakt tot
vollen gloed.
Dalègre kon echter niet begrijpen, hoe het mogelijk zoude zijn,
de spijlen in den schoorsteen te verbreken en het hout te vinden
voor de noodige ladders. Wij bezitten immers zoo voegde
hij zijn moedigen makker toe de kunst niet om iets uit niets
voort te brengen. Mijn vriend, hernam Latude, wij bezitten het
vernuft hetwelk de wanhoop voortbrengt, en dit zal ons bestieren
in de volvoering van onzen arbeid. Ik zeg u nog eenmaalwij
zijn gered
De beide ijzers, die tot ondersteuning der tafel dienden, werden
in breekijzers herschapen; op een vloersteen werden er scherpe
kanten aan geslepen. Zij waren bestemd om de ijzeren roosters ui
den schoorsteen te breken.
In den avond, wanneer de lastige bezoeken geëindigd waren,
werd een steen uit den vloer gebroken; in betrekkelijk korten
tijd was er een opening in de zoldering gemaakt. Werkelijk was
er een tusschenruimte van vier voeten. De steen werd weder in'
zijn vorige plaats gelegd, zoodat bij onderzoek niemand de aan
wezige bergplaats ontdekken kon.
Nu ving men met den voorloopigen arbeid aan; hemden en
ander linnengoed werden tot draden gemaakt, deze werden zamen-
gevoegd tot een koord van 60 voeten lengte. Het breken van de
Daartoe zal een lokaal aan de openbare school -worden
gebouwd en, naar men verneemt, zal daarmede spoedig een
begin worden gemaakt.
Ook te Hoorn en omstreken heerscht groot gebrek
aan water.
- De zes baringbuizen, die dit jaar van Enkbuizen
zullen uitgaan, worden gereed gemaakt om den 13 dezer
te vertrekken.
De Haarl. Crt. bevat de volgende advertentie:
vGeen adellijke titels meer!! In drukwerk en geschriften
noemt men mij dikwijls Jonkheer Hartsen. Men wordt
verzocht dat //Jonkheer" weg te laten, 't Is geen bewijs
noch van braafheid, noch van knapheid, noch van rijkdom.
Ik doe er bij deze openlijk afstand van.
Dat anderen mij navolgen! Dat wij verlost raken van
titels, die tot opgeblazenheid, tot leeglooperij, tot valsche
appreciatie van karakters leiden.
Geen revolutie, alleen het gezond verstand kan er ons
van verlossen.
Dat het Nederlandsch gezond verstand voorga.
F. A. Hartsen.»
-De heer A. van Lith, te Uitgeest, is voor 3345
de laagste inschrijver voor eenige vernieuwingen aan den
molen van den polder de Wijkerbroek.
In de jl. Woensdag te Velsen gehouden raadsverga
dering is afwijzend beschikt op het adres van een groot
deel der ingezetenen, tot aanstelling van een besteller voor
het goederenvervoer aan het station aldaar; de raad durfde de
verantwoordelijkheid niet op zich nemen. O temporaO moris
Vervolgens werd het nieuwbenoemde raadslid E. C. Platvoet
geïnstalleerd. Het oudste lid, vroeger 36 jaren burgemeester,
nu ruim 17 jaren gewoon raadslid, verklaarde niet met dien
zaakwaarnemer te willen zitten; hij beschouwde diens
benoeming ten oneere der gemeente en hare vertegenwoor
digers, waarom hij dus vóór de installatie de vergaderzaal
verliet.
Gelijk graaf Leicester den dag na zijn intogt te
Leiden receptie gehouden heeft, zoo heeft de heer Leurs,
die in den gemaskerden optogt den graaf voorstelde, den
volgenden dag receptie gehouden op de Ruïne, en daartoe
letterlijk op den datum na, dezelfde invitatiekaartjes rond
gezonden, als voor eeuwen de Engelsche graaf' had gedaan.
Die briefjes luiden
ijzers uit den schoorsteen was de verdrietigste en langdurigste
arbeid; niet minder dan zes maanden was men daarmede bezig.
In de pijnlijkste en moeijelijkste houdingen moesten zij dat werk
verrigten, en nooit kwamen zij beneden dan met bebloede handen.
Het cement, waarmede die ijzers in de muren waren bevestigd, was
zóó hard, dat de gevangenen het moesten nat maken met water,
hetwelk zij daartoe in den mond hielden en zoo in de gemaakte
openingen wierpen. Telkens wanneer, met ongeloofelijke moeite,
een ijzer was losgerukt, werd het weder los in zijn vorigen stand
geplaatst, opdat het plan niet zou worden ontdekt.
Een half jaar ging dus in dien hardnekkigen en moeijelijken arbeid
voorbij. Nu werd er een aanvang gemaakt met het vervaardigen van den
ladder, die noodig was om in de gracht neêr te dalen. Het
brandhout, den gevangenen verstrekt, werd tot de zamenstelling
des ladders gebezigd en ieder stukje werd, wanneer het gereed
was gemaakt, geborgen tussehen de twee zolderingen. Plet scheen
dat het vernuft dier beide mannen, naar Latude's voorspelling,
wel bijzonder was gescherpt, want met hunne gebrekkige hulp
middelen wisten zij kunstmatige werktuigen zamen te stellen, als:
een passer, winkelhaak, liniaal, hasjjel, enz.; toen dit een en ander
na de verovering der Bastille openlijk tentoongesteld werd,
wekte de bezigtiging er van, bij de gedachte aan de omstandigheden
waarin ze vervaardigd waren, ieders bewondering op.
Ten einde den beambten der gevangenis de gelegenheid te
benemen om zelfs het minste van hun toeleg te ontdekken,
werkten beiden alleen des nachts en bedienden zij zich, naar een
opgemaakte nieuwe woordenlijst, van andere namen voor de werk
tuigen, die zij bij hun arbeid moesten bezigen. De houten
ladder b. v. noemden zij Jacob, de breekijzers Tubalkain. Zij
waren zoo gelukkig, om al de oplettendheden der bespiedende
bewakers onschadelijk te maken voor hun doel.
Eindelijk was er nog een ernstig bezwaar te overwinnen, hierin
gelegen, dat de kroonlijst rondom de Bastille 8 of 4 voeten uitstak,
waardoor de ladder slingeren zou en zij in gevaar zouden komen
om den hals te breken. Ter voorkoming van dit gevaar werd nog
een nieuw koord gefabriceerd, dat hun in 't afklimmen zon
behulpzaam zijn.
Achttien maanden werden aan al die werkzaamheden besteed.
Eindelijk was alles gereed en zelfs een middel bedacht om de
gracht door te gaan, waarin overdwars een muur werd gevonden.
De avond van Woensdag 25 Eebruarij 1756 werd bestemd voor
het ondernemen van de vlugt. Terstond na het middagmaal
zetteden de beide mannen zich aan den arbeid om alle voorbe
reidende werkzaamheden zoo stil mogelijk te verrigten. Alle
voorzorgen waren genomen en zoo werd het brengen van het
avondmaal afgewacht.
(Wordt vervolgd.)
i
