1870. N°. 78.
Vrijdag 1 Julij.
28 Jaargang.
Uitgever
A. A. BAKKER
BINNENLAND.
Livingstone.
HELDERSCHE
EN JV1EVWEDIEPER COURANT.
..Wij huldigen het goede."
Verschijnt Dingsdag-, Donderdag- en Zaturdag namiddag.
Abonnementsprijs per kwartaal1.30.
franco per post - 1.6o.
Bureau:
MOLENPLEIN, IY°. 1C3.
Cz.
Prijs der AdverteutiönVan 14 regel. 60 cent,
elke regel meer 15 cent.
Groote letter, of vignetten worden nlar plaatsruimte berekend.
Per laatste» trein van den Helder vertrekt
Woensdag den 6 Julij over Marseille de mail
naar Oost-Indië, China en Japan.
Woensdag den 6 Julij vertrekt, per laatsten
trein van den Helder, de West-Indische mail over
St. Wazatre.
HELDER en NIEUWEDIEP, 30 Junij.
De ex-Koningin Isabella heeft Spanje en de Spanjaarden
nog niet vergeten. Zij heeft dezer dagen eene proclamatie
tot hare vroegere onderdanen gerigt, waarvan de tekst thans
is bekend geworden. Zij geeft daarin o. a. haar voornemen
te kennen om haren zoon onder hare leiding te houden,
zoo lang hij buiten Spanje moet vertoeven en tot dat hij
door eene regering en door Cortès, die als de ware ver
tegenwoordigers der volkswenschen kunnen beschouwd wor
den, tot Koning zal geproclameerd worden.
De tegenstanders van Prim houden, ondanks zijne ver
zekering, staande, dat hij er naar streeft om iedere candi-
datuur onmogelijk te maken, ten einde ten laatste als den
eenigen candidaat zekerheid te verkrijgen, dat de koninklijke
magt aan hem zal worden opgedragen. Daarom staat hij
bestendig de verheffing van den hertog de Montpensier
tegen en doet hij zijn best de om zaken slepende te honden.
Zijn nabuur, de hertog van Saldanha, eerste minister of
anders gezegd dictator in Portugal, verdenkt men van een
streven naar de vereeniging van Spanje en Portugal, dat
alsdan een eenig Iberisch koningrijk zoude vormen. Men
wil zelfs dat de oude hertog alleen om die reden den
opstand heeft ondernomen, inziende dat het tegenwoordig
oogenblik het best geschikt is voor de verwezenlijking zijner
eenheidsplannen.
Hoewel ik mij op het oogenblik niet herinner, of in het bekende
en verdienstelijke Help u zeiven ook David Livingstone genoemd
wordt, is er wel geen twijfel aan, of niemand meer dan hij had
regfc die spreuk te voeren. Het was dan ook allezins gepast, dat
een Engelsche uitgever in een reeks van werkjes voor jongelieden
ook opnam het „Verhaal van het leven en den arbeid van David
Livingstone, den weversjongen, die een zendeling werd." Dat het
boek niet alleen nut stichtte, maar ook genoegen verschafte, be
wijst het derde duizendtal, dat reeds van de pers is gekomen, en
het verwondert mij, dat onze Nederlandsche uitgevers, zoo tuk op
het doen vertalen van de meest onbeduidende prulwerken van
vreemden bodem, zooveel ik weet, nog niet het oog geslagen hebben
op een werkje, dat om zijn boeijenden verhaaltrant en het belang
wekkende van zijn inhoud de eer der vertaling honderdmaal meer
zou verdienen.
„De weversjongen, die zendeling werd", noemt de schrijver zijn
held, hij had er bij kunnen voegendie een der beroemdste mannen
zijner eeuw, eene autoriteit werd voor de wetenschap. Toch is die
bescheiden titel niet oneigenaardig. Immers Livingstone was voor
alles zendeling, en naast zijne aangeboren echt Schotsche energie,
was het voorzeker ook zijn geloofsijver, die hem in staat stelde
onder schijnbaar bovenmenschelijke moeijelijkheden en gevaren voort
te gaan op zijn weg, zonder te wijken of te struikelen.
Het lot der fabriekskinderen was voor dertig jaren in Schotland
al niet beter dan Cremer het in den jongsten tijd bij ons zoo
welsprekend heeft geschetst, en de tienjarige David had op de
Blantyre katoenspinnerij van zes uur in den morgen tot acht uur
des avonds hard te werken voor het sober stukje brood. Wel had
hy zijn nachtrust verdiend na zulk een dag, maar neen van
acht tot tien ure werd eene school gehouden, die door de eige
naars der fabriek opgerigt, tegen zeer laag schoolgeld door de
fabriekskinderen kon worden bezocht. David maakte er trouw ge
bruik van, en spaarde zoolang van zijn weekloon op, tot hij boeken
kon koopen om zich verder te oefenen. Daartoe werd ieder vrij
uurtje en vaak een deel van den nacht besteed. Zonderling zeker
zal het de meesten mijner lezers klinken, wanneer zij vernemen,
welk boek het eerste was, dat hij zich aanschafte. De praktische
jonge Schot kocht een Latijnsche spraakleer, en op zijn zestiende
jaar la9 hij Virgilius en Horatius. Zij, die zoo gretig de studie
der klassieke talen hebben verworpen als element van algemeene
ontwikkeling, die met zooveel minachting „dat Grieksch" en „dat
Latijn" willen beperken tot hen, wien het voor latere studiën r.oodig
is, mogten waarlijk wel een voorbeeld nemen aan Engeland, waar
een krachtig, vrijheidlievend volk ontsproten is bij de studie der
otiden, waar het Latijn in eere is gehouden bij rijk en arm, bij
den regtsgeleerde en bij den fabrikant. Want David Livingstone
stond niet alleen, op de fabriekschool zelve werd Latijn gelezen.
Naast de oude schrijvers las hij trouwens al wat hij maar in handen
kon krijgen, thuis en in de fabriek, waar zich maar eene gelegen
heid voordeed. Alleen romans waren verboden lektuur voor den
zoon der streng godsdienstige ouders. Die beginselen, reeds in
zijn prilste jeugd aangekweekt, schoten dieper en dieper wortel bij
hem, naarmate hij ouder werd, en toen eens de roeping bij hem
vast stond het Evangelie te verkondigen aan de heidenen, bereidde
hij zich daartoe met dezelfde geestkracht, waarmede hij zich de
eerste kundigheden had verworven. Het was een goede tijd voor
fabriekarbeidersal was het werk zwaar, over de betaling viel niet
De laatste berigten uit China spreken van een belangrijke
nederlaag, door de keizerlijke troepen in een geveclit tegen
de opstandelingen geleden.
Nog steeds blijft Ierland's toestand zorgbarend. Inzon
derheid is Cork in de jongste dagen het tooneel van onrust
en strijd. De arbeiders, aau de haven aldaar werkzaam,
hebben eene werkstaking aangevangen, waardoor groote vrees
en ernstige opschudding onder de bevolking is ontstaan.
In den nacht tusschen jl. Zondag en Maandag hebben de
oproermakers daar ter stede zich vereenigd, barricades op
geworpen en zich vrij krachtig tegen de troepen verdedigd.
De laatste hebben echter de overwinning behaald. De
Engelsche bladen deelden mede, dat er onderscheidene
wijzigingen in het ministerie zullen plaats hebben. Lord
Granville zal met de leiding van het departement van
buitenl. zaken worden belast.
Een telegram van de Romeinsche grenzen dd. 28 dezer
luidt: Het schema der onfeilbaarheid zal waarschijnlijk
heden aangenomen eu morgen afgekondigd worden.
Aan de school voor Uitgebreid Lager en Middelbaar
Onderwijs alhier hebben in de jongste dagen de jaarlijksche
overgangs-examens plaats gehad.
Het Dames Zang-Collegie, onder de leiding van
mejufvr. D. P. P...., gaf eergisteren avond in het lokaal
Musis Sacrum alhier eene openbare Zanguitvoering, ten
voordeele der noodlijdenden door den brand te Bodegraven.
Deze uitvoering werd niet weinig opgeluisterd door de
medewerking van eenige heereu musici, die ook op
flinke wijze den zang begeleidden. Op eene alleraan
genaamste wijze werd, na de voordragt van Suppé's Ouverture
Dichter und Bauer het overig deel der werkzaamheden
te klagen, en zoo gelakte het Livingstone de9 zomer9 zooveel op
te sparen, dat hij gedurende den winter aan de universiteit te Glasgow
colleges kon bijwonen in de medicijnen, het Grieksch en de theo
logie. Zijn plan was eerst naar China te gaan, toen eenige vrienden
hem raadden zich bij het Londensche zendelinggenootschap aan te
bieden, dat, aau geen bepaald kerkgenootschap verbonden, in allen
deele met zijne beginselen overeenkwam. Wel kostte het hem, die
nooit van iemand een cent had aangenomen, eenige zelfverlooche
ning daardoor zijne zelfstandigheid op te geven, maar eindelijk
besloot hij tot dien stap en werd ook na een voorloopig examen
aangenomen. Nadat hij zich nu op een der iurigtingen van het
genootschap verder voor zijne taak had bekwaamd, werd hij in
1840 naar Zuid-Afrika gezonden.
Ongeveer zeven honderd mijlen van de Kaapstad in het land der
Beetsjoeanen, ligt de zendingspost Koeroeman of Lattakoe, waar
Livingstone zijn zendingswerk begon. Deze post, omstreeks dertig
jaren vroeger aangelegd, was in zeer bloeijenden toestand, de bevol
king was rustig en zachtaardig, eu Livingstone was in staat zijn
arbeid aanmerkelijk buiten de grenzen der oorspronkelijke neder
zetting uit te breiden. Vier jaren later huwde hij met de dochter
van een der stichters, Moffat. Had hij zoo alle redenen van
tevredenheid en geluk, het ontbrak niet aan gevaren van verschil
lenden aard. Eens was hij bijna het slagtoffer van zijn moed.
„Livingstone's vrienden, de Bakatla, werden verontrust door
leeuwen, die des nachts over de omheiningen sprongen, en zoo
stout geworden waren, dat zij zelfs somtijds overdag de kudden
overvielen. In hun bijgeloovige onkunde meenden zij, dat een
naburige stam door eenig toovermiddel hen in de magt van dit
wilde gedierte gebragt had; van daar welligt dat hunne aanvallen
op de dieren weifelend waren, en dus ook meestal ongelukkig
afliepen. Kon men slechts een van den troep, die het dorp be
dreigde, dooden, dan zouden de overigen, volgens de welbekende
gewoonte van deze dieren, de streek verlaten. Maar dit was hun
niet gelukt, daarom ging Livingstone met hen mede op de jagt
om hun moed in te boezemen.
Zij ontdekten hun wild op een kleinen begroeiden heuvel; de
jagers, eerst in ruimen kring geschaard, sloten zich naauwer aan
een, naarmate zij nader bij den heuvel kwamen. Mebalwe, een
inheemsche schoolmeester, die bij Livingstone stond, zag eindelijk
een der leeuwen op een rotsblok zitten binnen den kring en schoot,
maar miste, daar de kogel het rotsblok raakte voor de voeten van
het; dier. De leeuw beet eerst naar de plaats, die geraakt was,
nam toen een vervaarlijken sprong en brak zoo door den kring
heen, zonder dat de inboorlingen den moed hadden hem onderweg
met hunne speeren aan te vallen, zooals zij hadden behooren te
doen. De kring werd hersteld, daar nog twee leeuwen er zich
binnen bevonden, en men niet op dezen kon schieten, uit vrees
de mannen te raken, die aan de tegenovergestelde zijde stonden.
Op nieuw een sprong en een kreet; en een derdemaal; de inboor
lingen vloden uiteen eu verspreidden zich om de leeuwen hun
vernielingswerk te laten voortzetten. Deze schenen in de nabijheid
te willen blijven, want terwijl het jagtgezelschap naar het dorp
terugkeerde, vonden zij een der koningen van het woud bedaard
op hun weg zitten, om over hunne nederlaag te triomfeeren en
hun goeden dag te zeggen. Het dier was ongeveer dertig el van
Livingstone verwijderd, deze legde zijn geweer aan en schoot beide
loopen af op het kreupelhout, waarachter de leeuw zigtbaar was.
„Hij is getroffen! hij is getroffen!" roepen allen vol vreugde eu
maken zich gereed er heen te loopenmaar hun vriend waarschuwt
hen, want hij ziet den staart opgeheven in woede. Hy is juist
aangevangen met een korte aanspraak van de jongste der
leden, die tevens met groote vrijmoedigheid in de uitvoering
eener solo Bodegravens brand, muziek van G. Rijssens,
toonde reeds aanmerkelijke vorderingen op het gebied der
zangkunst te hebben gemaakt. De solo's en Duo's door
de dames P. en M. werden mede zeer verdienstelijk voor
gedragen. Met onverdeelden bijval werden ook de overige
nommers van het programma begroet; op dringend verlangen,
geopenbaard door aanhoudende bravo's, werden de beide
nommers: Cboix d'Airs parodique en Guten Morgen, tot
aller genoegen herhaald.
Gaarne hadden we de zaal stampvol hoorders gezien,
dit was echter niet het geval. Het weder was niet gunstig
en de kermis zoo heel nabij, hoorden we iemand zeggen.
Jammer voor de schoone uitvoering, die een veel talrijker
bezoek ten volle waardig was, jammer ook voor het lief
dadig doel, dat aanspraak had op algemeene ondersteuning.
De zuivere opbrengst van dit concert is geweest 72.50,
welke som aan de HH. van Veen en van der Meulen
alhier is afgedragen.
Door de commissie belast met het examineren van
varenslieden te Rotterdam is jl. Zaturdag als derde stuurman
geëxamineerd de heer T. Griek Mz., leerling aan de zee
vaartkundige school van den heer A. J. Leijer alhier.
De algemeene commissie voor de noodlijdenden te
Bodegraven heeft, volgens de jongste opgave, behalve een
menigte goederen en levensmiddelen, van verschillende
gevers ontvangen de som van f 60,782.30.
De verloting van voorwerpen van kunst, smaak en
nijverheid, ten behoeve van het hulpfonds der Levensver
zekering-Maatschappij van het Nederlandsch Onderwijzers-
Genootschap, zal plaats hebben op Dingsdag 2 Augustus e. k.
bezig nieuwe kogels op zijn geweer te doen, als hij een kreet van
schrik hoort en den leeuw op het punt ziet zijn sprong te doen.
Hij is alleen nog bewust van een slag, die hem doet wankelen en
nederstorten, twee fonkelende opgen en de brandende adem op zijn
gelaat; een oogenblik van doodsangst, terwijl hij bij den schouder
gepakt en als een rat door een hond heen en weer geschud wordt
dan komt een verdooving, waarin geen gevoel van pijn of schrik
is, hoewel volledige bewustheid van wat gebeurde. Deze toestand
vergelijkt hij bij dien vau zieken onder den invloed van chloroform
zij zien de operatie, maar gevoelen het mes niet; en Livingstone
meent, dat dit vermoedelijk het geval is met alle dieren, als zij
door vleescheters worden gedood, wat hij een genadige instelling
van den Schepper noemt om de doodssmart te lenigen. In'zoo
verre dus zelfbewust, als iemand in een droom kan zijn, wist
Livingstone, dat de leeuw een klaauw op zijn achterhoofd had en
zich omwendende om zieh van dien druk te bevrijden, zag hij de
oogeu van het monster op Mebalwe gerigt, die op een afstand
van tien of vijftien el zijn geweer aanlegde. Beide loopen weigerden,
en onmiddellijk werd de onderwijzer door het dier aangevallen en
in de dij gebeteneen ander, die den leeuw met een speer trachtte
te treffen, werd bij den schouder gegrepenmaar toen deden de
kogels, die hem getroffen hadden, hunne uitwerking, en met een
rilling over zijn gansche ligchaam viel het dier omver, dood. Hoewel
de geduchte wonden, door de tanden van den leeuw Livingstone
aan zijn arm toegebragt, gelukkig genazen, behield hij er toch
zijn gansche leven de lidteekenen van.
Zoo sleet Livingstone in dit oord verscheidene jaren.
De man, die niet slechts zendeling, maar in het belang van het
Engelsche gouvernement, in het belang ook van de wetenschap ijve
rig werkzaam was om ten aanzien van Zuid- en Midden-Afrika de
zorgvuldigste nasporingen te doen, onderscheidde zich door een
rusteloozen ijver. Vele streken, nog nooit door den voet van een
Europeaan betreden, werden door hem ontdekt en de eerste
middelen van gemeenschap met die onbekende landen en volken
geopend. Zijne uitnemend geschikte persoonlijkheid voor eene zoo
gewigtige werkzaamheid deed hem tal van bezwaren en gevaren
overwinnen. Ofschoon hij weinig, in 't oog van vele beoordeelaars
al te weinig eigenlijke geograpkische kennis bezat, zeker is het,
dat hij een der eerste ontdekkers verdient te heeten.
„Het is grootsch", zegt van hem een Engelsch tijdschrift (the
North British Eeview), „een schakel uit te maken in de keten van
den vooruitgang des menschdoms. Die eer behoort aan dr. Living
stone, even zeker als vóór hem aan Columbus. De bronzen poorten,
die tot dusver het inwendige van een uitgestrekte landstreek voor
den blanke sloten, zijn eindelijk geopend. Door die opening kunnen
nu de kunst en de kennis van de meer ontwikkelde werelddeelen
binnenstroomen. Door haar kon de handel een land vruchten doen
dragen, dat geruimen tijd als een barre woestijn werd beschouwd.
Door haar ook kan de heilige stroom van het Christendom binnen
sluipen en geluk en zedelijkheid verspreiden over een heidensche
wildernis, waar tot voor korten tijd geen spoor van geestelijk
leven bespeurd werd. En de kinderen zullen hunne ouders vragen
„Door wien werd dit volbragt? Wie had magt om de poorten
te openen en het lieht binnen te laten in een verzegeld en ver
duisterd land?" En de ouders zullen antwoorden: „Het was David
Livingstone, eens een arme fabrieksjongen, toen een eenvoudig
zendeling, later een geduldig onderzoeker en ten slotte een man,
die zijn indruk achterliet op het lot van millioenen zijner mede
schepselen, want, als alle ware helden, diende hij God en het
menschdom."
