1871. N°. 52. A .Zondag 30 April. 29 Jaargang.
g HELDERSCHE X
ESI MEI WERIEPER COURANT,
„Wij huldigsn het goede."
Verschijnt Dinqsdaq-, Dondekdao- en Zatueoao namiddag.
Abonnementsprijs per kwartaalf 1.30.
(l franco per post - 1.65.
Zondag den 30 April vertrekt van hier dc West-
Indische mail over Southarapton, per laatsten trein.
Woensdag den 3 Mei vertrekt van hier de
Oost-Indische innil via Triest, per eersten trein.
Vrijdag den 3 Mei vertrekt van hier de Oost-
Indische mail via Brindist, per trein van 6.S5 's av.
BINNENLAND.
HELDER en NIEUWEDIEP, 29 April.
De gematigde partij in Spanje heeft dezer dagen blijk
gegeven van bezield te zijn met warme vaderlandsliefde.
Ofschoon verknocht aan de vorige dynastie, en tot aan de
verheffing van Koning Amadeus ijverig in de weer om
den Prins Asturië op den troon te verheffen, waarvan
zijne moeder door den lang voorzienen opstand is verdreven,
deze partij heeft zich nu ter wille van de goede zaak des
lands, bij de troonsbestijging des Konings, door de wettige
Cortes verkozen, nedergelegd en hem haren steun beloofd.
De leden der bedoelde partij, tevens leden der volksver
tegenwoordiging, schromen niet te verklaren, dat zij
overeenstemmen met de door de meerderheid der Cortes
afgelegde verklaring, dat elke vorst, die wettig door de
vertegenwoordiging is gekozen, erkend moet worden. Zij
geven deze loyale gezindheid in een openbaar gemaakt
stuk te kennen, in de overtuiging, dat enkel door de eens
gezindheid der partijen en door het wederkeerig brengen
van offers op het altaar der individuele meening, de
gevreesde rampen voor het land bespaard kunnen worden.
De stoomsleepboot stad Amsterdam, kapt. Bakker, is
gisteren namiddag van hier vertrokken, met bestemming
naar Hellevoetsluis tot het afhalen en naar hier over
brengen van den afgekeurden oorlogsbrik de Pijl, welk vaartuig
aldaar is gekocht door den heer Nijkerk, te Amsterdam.
KEI» I, ItXIW
„TOT NUT VAN 'T ALGEMEEN."
Er is een woord in onze taal gelijk in zoo menige andere
dat, bij het eerste hooren, ons met de gedachte aan 's menschen
natuur al het onaangename van een bloot passieven toestand voor
den geest brengt; een woord, welks beteekenis overgebracht op ge
schriften en redevoeringen, al wat eentonig, langwijiig of uitgerekt
is ons herinnert; een woord, dat, toegepast op het samenzijn
van menschen, onze verbeelding bezwaart met al hetgeen er aan
geeuwerigheid en slaperigheid onnatuurlijks en onhebbelijks is op
uren, die van middernacht nog verre liggen; een woord, dat een
schrikbeeld mag heeten voor allen noesten vlijt, alle waardeering
van den levenstijd, alle opgeruimdheid des geesteseen woord
eindelijk, dat men de tweelingzuster van de ledigheid zou kunnen
noemen. Dat woord is verveling. Acht gij T. haar een onderwerp,
overrijk aan stof tot leering voor ieder en dus tot nut van 't alge
meen: 't is juist die rijkdom hoe gewenscht ook anders
welke het voor den spreker een weinigje vervelend maakt. Waar
het begin gezocht, waar het einde gevondenHet meest voor de
hand ligt misschien met het apg op onze samenkomst de toepassing
op het houden van lezingen zelf. Bij de tegenwoordig in ons
vaderland heerschende manie hiervoor is het dan ook zeker niet te
veel van uwe verbeelding gevraagd, u voor te stellen dat Hendrik
Sambetus eene star aan den letterkundigen hemel, van ik weet
niet de hoeveelste grootte uit zijn Geldersch stadje E, waar hij
renteniert, herwaarts kwam om op dezelfde wijze, in hetzelfde
karakter en met hetzelfde stuk in uw midden op te treden, waar
mede hij in zijn eigen departement onlangs opgetreden is.
De man heeft reeds de vier kruisjes achter den rug en verdrijft wij
dalen van het literair geflonker boven ons hoofd even op de aarde
neer verdrijft sedert tien jaar, dat hij met het weeuwtje van
eenen gepensioneerden Indischen officier gehuwd is, de doodelijke
verveling, waaraan hij lijdt, voor een deel met het aanfokkeu van
witte muizen en het timmeren van laddertjes, draaiende eylinder-
tjes en ander muizenspeelwerk van sigarenkistjes en ijzerdraad.
Langs de eene helft dezer laddertjes loopen die lieve diertjes vlug
als water op en langs de andere helft loopen zij als water zoo
vlug weer af. Uren kan Sambetus er naar zitten kijken, in zich
zeiven denkende: «wat zijn ze toch vlug!" Zeker meer dan honderd
gezinnen in het stedeke, waar het vischglas met watten, zemelen
en het knagend gedierte met zijn eeuwig gedraai gewenscht of
verwenscht is, al naar gelang door de jeugd of door de ouders de
cadeau gekregen menagerie ter sprake wordt gebracht. Voorts doodt
Sambetus den ledigen tijd in de lange winteravonden met het
maken van pluksel en het lezen van een leuterlievend maandwerkjet
Ook knutselt onze rentenier allerlei huishoudelijke kleinigheden
geen gelukkiger tijd hiervoor, dan de zomermaanden, waarin de
kostelijke YVestfaalschen van den zolder gehaald worden en de
bezige echtgenoot, dagen aaneen met zijne egade'zoo'n hammetje
oppeuzelende, middug op middag vrouwlief verrast behalve
natuurlijk met zijn gezelschap met een splinternieuw knipsel
om het stompje van het hammebeen. De hem resteerende uren
worden besteed aan rooken en wandelen dit laatste naar en
van de sociëteit. In rustige rust gezeten, houdt hij zich eindelijk
onledig met het krijgertje spelen van zijne beide duimen, welk
spel hoe eentonig en vervelend misschien in uw oog hem
de rijke afwisseling biedt, dat nu eens de eene dan weer de andere
duim op eenmaal verraderlijk eene rugwaartsche beweging maakt
Uitgever AABAKKER Cz.
Bureau: MOLENPLEIN, N°. 163.
en den tegenovergestelden kant omdraait. Om met de teekening
van zijn uiterlijk het beeld te voltooien, merk ik eenvoudig
op, dat de lange, magere man met zijne dorre, geelblonde haren
er anaemisch uitziet, wat het tegenovergestelde uitdrukt van bloed
rijk, en dat uit zijn flauw en starend oog en zijnen openstaanden
mond niets dan landziekigheid u tegenspreekt.
Sambetus nu zou eene lezing houden in het Nut. De zaal was
propvol. Eén deel kwam uit pure beleefdheid, een ander deel uit
gehuichelden dank voor de witte diertjes, een derde deel omdat, zij
met hunnen avond geen raad wisten, en een .vierde deel dat
wel het grootste was om de uitspanning, die er volgen zou na
de inspanning van lezing en bijdragener werd bij de laatste
wintervergadering altijd nagedamt. In dit opzigt ik moet het
eerlijk erkennen zijn wij bij het Geldersehe stedeke nog een
weinigje ten achterenmisschien want dit durf ik niet al te
bepaald zeggen uit vreeze, dat de opkomst minder zon worden.
Drie kwartier voor de opening der vergadering was de spreker
reeds ter bestemder plaatse aanwezig en zat er kalm zijne pijp te
rooken en krijgertje te spelen. Daar sloeg de klok van achten, en
Sambetus richtte zich van zijne stoel op en begaf zich met zijne
keurige blauw papieren portefeuille met groene bandjes expres-
selijk voor deze gelegenheid vervaardigd naar den katheder.
„Daar het zoo ving hij aan „eene zoowel goede als gepaste
aangenomen gewoonte was dat de president van het departement
der maatschappij tot nut van 't algemeen, die het voorzitterschap
bekleedde volgens artikel zooveel van het huishoudelijk reglement
slechts voor den tijd van één jaar, waaraan hij na eenige aarzeling
ten laatste gehoor gegeven had, dewijl de op de gewone werkende
vergadering aanwezige leden, die altijd eene presentielijst teekenen,
er zoo op hadden aangedrongen, de laatste buitengewone vergade
ring sloot met eene lezing in proza of poëzie, had hij ook zijne
geringvtrmogende krachten er aan beproefd, waarvan hij echter
moest erkennen dat het moeielijkste was een onderwerp te
vinden, waarvan hij zijne hoorders en hoorderessen niet onkundig
wilde laten, daar hij van de meeste lezenaars had gehoord, dat zij
altijd in het begin hunner verhandeling over die moeielijkhcid
van een onderwerp uitweidden, al hetwelk hem ook niet was
medegeloopen, zoodat zijne vrouw, die anders veel van de nuts-
avondjes hield, hem, nadat hij drie avonden aaneen te vergeefs had
zitten zoeken, had toegevoegd„laat dat Nut van mijn part in de
lucht vliegen" en toen had hij in eens aan den edelen van Speyk
gedacht, die als kind het eerste levenslicht had gezien in
Amsterdam en later goed en bloed, ja zelfs zijn leven had
opgeofferd voor het vaderland door de brandende lont in het
kruit te steken en met man en muis onder donderend geknal in
de lucht vliegende zijnen laatsten levensadem uit te blazen. En
datzelfde edelaardig gevoel van van Speyk's zelfopofferende vader
landsliefde wilde hij ook in de leden van het Nut opwekken,
vooral met het oog op eene mogelijke annexatie met Pruissen in
deze veelbewogen dagen, en daartoe had hij gekozen de Ilolland-
sche natie van Helmcrs, waarvan hij slechts de drie eerste zangen
en den laatste onder de aandacht zijner veelgewenschtc hoorders
zou brengen. Zoo dreunde onze president de regelen op:
Barst los, bezielt u heilige snaren!
De lofzang ruisch' deze eiken rond enz. enz.
Denkt u nu T.die honderden regels op een en denzelfden
toon, allen even taai en saai voorgedragen; denkt u de physionoraie
des sprekers zonder één trek van aandoening, en dan zeven kwar
tier aan één stuk te moeten luisteren kan het u dan nog ver-
j Prijs der Adverteutièn: Va» 1-A regels 60 csat,
elke regel meer 15 cent.
Groote letters of vignetten worden naar plaatsruimt* b«r«k«né.
wonderen, dat langzamerhand doodelijke verveling zich op aller
gelaat teekendé? kan het u verwonderen, dat een goedig oud
heertje, een voor dezen avond door den spreker geïntroduceerde,
al spoedig in den dut was geraakt, om na zijn ontwaken tegenover
Sambetus het treurigst figuur te maken, dat ditmaal denkbaar
was. „Ja Sambetus", sprak hij in de pauze, „'t is toch dood
jammer, dat zij maar geen lid van ons Nut kunnen worden; jij
hebt het. anders waarlijk mooi genoeg gemaakt." „Wie geen
lid?"" vroeg de president verbaasd. „Nu, hou je zoo dom niet;
de Joden worden immers zorgvuldig buitengesloten." De stumperd
had al dommelend alleen aan de lotgevallen van de Natie gedacht.
Een der aanwezigen had midden onder de lezing de zaal ver
laten, de dokter, die natuurlijk nog een enkelen patiënt moest
bezoeken. Hij maakte van deze gelegenheid gebruik om naar huis
te gaan, een boek te krijgen en een vers te zoeken, waarmede hij
zich weder naar het Nut begaf. De secretaris liep juist in de zaal
te scharrelen oin eene bijdrage. Maar het scheen, als was ieder met
lamheid geslagen onder den indruk der voordracht van Helmers'
zangen. Wie zelfs bij geval iets in den zak had gestoken, hield
het daar uit wrevel besloten. Gelukkig bracht de medicus uitkomst;
hij zou voor liet minst zorgen, dat zijne vrouw en dochter en
beide logées schadeloos werden gesteld voor de jammerlijke verve
ling van den avond.
Niet weinig prikkelde hij den lachlust der aanwezigen met de
verzekering, dat hij er eerst over had gedacht, ook lot versterking
der vaderlandsliefde, „de togt naar Nova Zembla" van Tollen»
voor te dragen, maar die had laten varen of liever in het ijs
zitten, uit vrees dat het nachtwerk moeht worden. In plaats hier
van had hij „de landziekige" gekozen en reciteerde op meester
lijke wijze
Ik ben landziekig!
Omdat ik landziekig ben,
Ben ik landziekig.
enz.
Waar ik ook ga of sta,
Loopt me mijn schaduw na:
Da's een vervelend ding,
'k Wou dat hij henen ging.
enz.
Waar ik me wend' of draai,
Alles is even saai
Eer 'k aan alles wen,
Wed ik, dat 'k ziek lig,
Omdat ik landziekig ben,
Och, zoo landziekig!
Het publiek was als geëlektriseerd. De president begreep vol
strekt niet, hoe de menschen om zoo'n flauw ding konden schateren,
en sloot „alvorens over te gaan tot de vreugde van den dag"
hij bedoelde van den avond, want het was reeds over elven en
sloot de vergadering met te zeggen dat hij haar sloot, doch niet
wilde sluiten alvorens als zijne innigste overtuiging te hebben doen
gevoelen, dat als ons vaderland ooit uit zulke landerige mannen,
die altijd ziek waren, had bestaan, Helmers zeker nooit zulke
onsterfelijke verzen op onze voorvaderen had kunnen dichten.
Een daverend handgeklap gaf het sein tot den langgewenschten
nadans. 'Ziedaar Sambetus als het slachtoffer van zelfverveling en
liet afschrikwekkend voorbeeld tegen verveling van anderen.
{Wordt vervolgd).
Afdrukken van indrukken.
M—g————a—
Morgen voormiddag ten 10 ure zal de nieuwgebouwde
R. C. Kerk te Anna Paulowna plegtig worden ingewijd-
Te dier gelegenheid zal door eenige liefhebbers uit deze
gemeente een schoone mis van Verhulst worden uitgevoerd,
onder orgelbegeleiding van den heer H. A. Egbers.
Een berigt uit Petersburg, dd. 27 dezer, meldt
„De Prins van Oranje is heden namiddag ten 1 ure hier
aangekomen. Hij werd aan de station door den Czaar, den
Grootvorst-Troonsopvolger en andere Grootvorsten, alsmede
door vele hooggeplaatste personen, opgewacht."
Aangenomen het beroep naar Franeker, door dr. A.
C. Diiker, emer. pred., thans te Renkuui.
Door het Prov. bestuur van Noordholland isjl. Don
derdag aanbesteed: 1. de duinbeplanting met stroo em helm
en het stellen van rietschuttingen op Texel en den vasten
wal van Noordholland, in 3 perceelen; daarvoor waren de
minste inschrijvers: 1ste perceel de heer W. Hillenius, te
Texel, voor 4430; 2de perceel de heer ~J. Oldenburg, te
Bergen, voor 7869 3de perceel dezelfde, voor 6450.
2. Het leveren van zetsteen voor de Hcldersche zeewering,
het opruimen van de Provinciale oever werken aan het Y,
het vervoeren van de afkomende steen en brik naar en het
bestorten van de Heldersche zeewering, in 2 perceelen
minste inschrijvers: 1ste perceel de heeren Kloos en Lim
burg, te Rotterdam, voor 24472de perceel de heer W.
Goedkoop Dz., te Amsterdam, voor 9947. 2. Het ver
diepen van eenige gedeelten van liet Noordhollandsch Kanaal,
in 2 perceelen en in massa; minste inschrijvers, 1ste perceel
de heer G. Schalk, te Buiksloot, voor ƒ32,000; 2de perceel
de heer B. Swets, te Nieuwediep, voor 3329 in massa
de heer G. Schalk, te Buiksloot, voor 34,441. 4. Het
voorzien der hoorden van en het leveren van meerpalen
aan het Noordhollandsch Kanaal, in 4 perceelen, minste
inschrijvers: 1ste perceel de heer H. R. Bennik, te Vreeswijk,
BasE!gg»5zw»AJwauni-'im:Lininiini»»iv"»i»»"».»>inu.WA:»i:ii»mM'
voor ƒ2470; 2de perceel dezelfde, voor ƒ7340; 3de perceel
de heeren Cornclese en van Vlijen, te Schellingwoude,
voor ƒ77474de perceel de heer B. Swets Az., teNieuwediep,
voor 15,973.
Te Oude Schild op Texel is bij een verkooping voor
het logement „De Zeven Provinciën," bekend door de
De Ruiters-kamer, waar Michiel Adriaanszoon steeds
logeerde, als de vloot op de Texelsche ree geankerd was,
de stoel, voorheen naar men beweert door onzen grootste»
zeeheld menigmaal gebruikt, verkocht voor een bagatel.
Door het kantongeregt te Enkhuizen zijn dezer dagen
onderscheidene personen veroordeeld, wegens het voorhanden
hebben van maten of gewigten, of van beide, die, hetzij
van een afkeuringsmerk, of niet van de vereischte stempel-
merken voorzien waren, in plaatsen bestemd of gebruikt
tot het verkoopen, inkoopen, afleveren of in ontvang nemen
van waren. Het minimum der door de wet bepaalde
straf werd daarvoor toegepast, zijnde 10,boete, of één
dag gevangenisstraf.
Ook te Enkhuizen zal dit jaar, tengevolge der pokken
epidemie, de kermis niet gehouden worden.
Te Edam zal weder voor 10 jaren het beroepen van
predikanten en het benoemen van ouderlingen en diakenen
aan den kerkeraad worden overgelaten.
Van 16 tot 22 April zijn te Amsterdam aan pokken
overleden26 mannen en 34 vrouwen, te zamen 60 personen,
waaronder 39 kinderen.
Men zegt, dat er plan bestaat om een deel van het
Paleis voor Volksvlijt te Amsterdam tot schouwburgzaal
ip te rigten, en daarvoor anderhalve ton te leenen.
Op een bloembollenveiling te Haarlem zijnjl. Dingsdag
13 liyacinthen voor 416 verkocht; het waren nieuwe
soorten, vooral geele, met bijzonder ztvaren bloemtros.
