1871. N°. 127.
Zondag 22 October.
29 Jaargang.
Uitgever A. A. BAKKER Cz.
Bureau: MOLENPLEIN, N°. 103.
R 1 X E L A N D.
A
de,
ij di
agr:
221
diti
lagt
209
219
•i;3
ïlogi
e k»
23,Bi
i-wtei
15,-
HELDERSCHE
EN NIEUWEDIEPER COURANT.
„W ij huldigen het goed e."
Verschijnt Dingsdag-, Donderdag- en Zaturdag namiddag.
Abonnementsprijs per kwartaal1.30.
M franco per post - 1.65.
Vao
regels 60 cent,
Prijs der Advertentisn:
elke regel meer 15 cent.
Groots letters of vignetten worden naar plaatsruimte berekend.
BStwaBaw»—
VERTREKDAGEN DER BRIEVENMALEN
Naar Oost-Indiëvia Triest Dingsdag 31 Oct. 's av. 6 u. 30 m.
Brindisi, Vrijdag 27 Oct. 's av. fi u. 30 m.
West-lndie: v'mSt.Nazaire, Zondag 5 Nov. 'sav. 6 u. 30m.
SoufAampfonMaandag30Oct.'sm.6u.25m.
de Kust van Guinea: Vrijdag 27 Oct. 'sm. 6 u. 25 m.
Kaap de Goede Hoop: Zondag 22 Oct. 's m. 6 u. 25 m.
over Frankrijk en Maandag 23 Oct. 's m. 6 u. 25 m.
lerei
inge
pe
andt
adel
pe
De VOORZITTER van den RAAD der gemeente HELDER
brengt ter openbare kennis, dat DE RAAD ZAL VERGADEREN
op DINGSDAG den 24 OCTOBER 1871, des AVONDS
ten ZEVEN ure.
Helder, De Voorzitter voornoemd,
den 20 October 1871. STA KM AN ROSSE.
PUNTEN TER BEHANDELING:
1. Aanbieding Begrooting der gemeente 1872.
Burgerlijk Armbestuur.
Algemeen Weeshuis.
Schutterij.
2. Mededeeling van ingekomen stukken.
4.
ectol
HELDER en NIEUWEDIEP, 21 October.
In den laatsten tijd levert Oostenrijk de meest belangrijke
berigten, wat betreft binnenlandscli staatkundig gewoel.
Het is haast onbegrijpelijk hoe het in een anders magtigen
staat zóó onrustig kan toegaan, enkel tengevolge van
naijver der verschillende nationaliteiten. De Keizer en
zijne raadslieden bevinden zich in eene netelige positie,
t Is moeijelijk, hoogst moeijelijk een middel te vinden om
de verschillende volksstammen, waaruit men het Oosten-
rijksche keizerrijk lieeft zamengelapt, alles te bevredigen.
De ondervinding heeft geleerd, dat, als de een tevreden
is, de ander weêr met nieuwe eischen optreedt. De
bijzonderheden van deze hinnenlandsche verdeeldheid zijn
;ram echter niet hoeijend genoeg om ze onzen lezers als lec
tuur aan te bieden.
Engeland heeft dezer dagen een monsterverbond zien te
niet gaan, waarvan de bijzonderheden welligt te vroeg
ituki
Rut
631
rijze
c
r. 91
2d
val
logl
imei
alud
rd er
geen
ziet
0
85j
Oct.
tt
i
EEN SCHILDERIJ VAN EEN NIJVERHEIDSMAN.
I.
Een bezoek bij mijn ongelukkig»» vriend is altoos voordeelig;
geen half uur zit ge met hem te praten, of hij geeft u het een en
ander present van zijn schatten; waarmee ge uw kapitaal, ik
bedoel het meest bruikbaarste, het eerst noodige, kunt vermeerderen.
Wanneer ik van schatten en kapitaal spreek, dan versta ik daar
onder niet: zakken guldens en rijksdaalders, pakjes bankbriefjes en
muntbiljetten, enz. enz. een groote hoeveelheid daarvan bij
elkaar. De tijd, die het bezit van veel zulke dingen Rijkdom
heette, gaat voorbij; in den gelukkigen tijd die wij beleven is
Rijkdom het bezit van voldoende kennis, om van die zaken zoo
danig gebruik te maken, dat men er voor zichzelf en anderen
winsten van verkrijgt.
't Is er aldus mee gelegen„Neem een stuk schrijfpapier en
koop een goedloopend gouden ankerhorloge; schrijf de prijs, die
ge er voor betaald hebt, in duidelijke cijfers op het papier en leg
nn het papier zoolang ter zijdei Neem vervolgens het horloge
geheel uit elkander ,,'t is een duur recept!" ge hebt gelijk.
Smelt de stukken goud tot een klomp, de stukken en stukjes koper
evenzoo; de stukken en brokjes staal zijn moeilijker te smelten
breek die daarom maar klein en schud ze bij elkander. Weeg die
drie metalen, ieder afzonderlijk, uauwkeurig af, bereken de waarde
naar de marktprijzen van onbewerkt goud, koper en staal, tel de
verkregen uitkomsten bij elkander en schrijf deze som in duidelijke
cijfers op het nog ter zijde liggend papier onder het getal, dat de
prijs, die ge voor het horloge betaald hebt, uitdrukt. Een eenvou
dige aftrekking toont u een belangrijk verschil. Dit cijfer, meer dan
driemaal zoo groot dan dat hetwelk de waarde van uw afbraak
uitdrukt, geeft u eentg denkbeeld van de waarde der kennis aan
de vereeuigde metalen toegevoegd, zoolang zij een goedloopend
gouden ankerhorloge mochten heeten, en die ge er nu aan hebt
ontnomen.
„Maar ge vergeet den arbeid, die er noodig is geweest, om
de kennis in die metalen uit te drukken, ik wil zeggenden
arbeid, die men heeft aangewend, om het een en ander tot een
horloge te maken."
Verg«ef mij ik heb d*ar wel aan gedacht, maar die arbeid
is zoo met kennis doorweven en het laatste heeft nog zooveel van
het eerste aan het horloge onttrokken, dat de zuivere werkkracht
bijna niet in aanmerking komt. De algemeene grondslag waarop
uwe bedenking steunt, hoop ik later eens met u te bespreken
bet koopen en vernielen van het horloge moest slechts dienen, als
een voorbeeld voor dit oogenblik, ter verduidelijking van hetgeen
ik meende, toen ik sprak van de schatten die mijn vriend present doet.
't Is een bevallige, stevige, luchtige, logeable woning, die mijn
ongelukkige vriend zich heelt doen bouwen. De kamer waar hij
bezoek ontvangt is smaakvol en prettig. Men heeft er uitzicht in
zijn tuin met keur van bloemen en planten en, onder het weemlend
loof der boomen door, ontwaart men zijn stoom- en windfabrieken
de eerste altoos met donkere vaandels van rook, de andere met
draaiende wieken, als er wind is. Men kan bovendien er de
vrachtschepen die af en aan varen en iets van de menigte werk-
bekend gemaakt zijn en hetgeen dan ook op de vernietiging
van dit bedrijf van zeer grooten invloed geweest is. De
conservatieve lords zouden een overeenkomst hebben getroffen
met de Britsche werklieden, maar de publiciteit bragt dit te
sluiten contract al te spoedig voor de regtbank der publieke
opinie, die het veroordeelend vonnis over zulk een toe
leg velde. De hoofden der Tory-partij verzekeren thans
niets van de zaak te hebben geweten, maar het zou niet
vre emd zijn, als op die wijze getracht werd Gladstone uit
het zadel te ligten.
De ministeriële crisis in Zweden is nog geenszins ge
ëindigd. Men verzekert dat de Koning, ondanks het besluit
van den Rijksdag die de legerorganisatie zoo als die door
de regering werd aangeboden afstemde, gehecht blijft aan
de beraamde plannen tot reorganisatie des legers, 't Schijnt
evenwel, dat er in Zweden geene mannen gevonden worden,
gezind en bekwaam om een ontwerp in dien zin aan het
oordeel van den Rijksdag op nieuw te onderwerpen.
Volgens berigten uit Rome, zal het Italiaansche Parlement
aldaar in de tweede helft van November met eene troonrede
worden geopend.
Door het kiescollegie der Hervormde gemeente alhier
is, in zijne vergadering van gisteren avond, uit het vroeger
zamengestelde zestal, liet navolgend alpliabetisch gestelde
drietal geformeerd: ds. Calkoen, te Nieuwe-Niedorp; ds.
Geerts, te de Rijp; en ds. Pool, te Oostzaan.
Bij de eergiiteren gehoudene aanbesteding van vleesch
en vet, ten behoeve van het 3de bat. 7de reg. infanterie,
was minste inschrijver de heer P.Boll, voor/0.49 5 per kilogram.
Gisteren zijn twee sloeperlieden van bier in de uit
oefening van bun gevaarlijk bedrijf verdronken.
Gisteren is alhier op den Zuidergrond gestrand het
schip Time is Money, kapt. Smith, van Plymouth met
pijpaarde naar Stettin.
Het vaartuig, dat, wegens de gunstige weersgesteldheid,
tot lieden weinig geleden heeft, zit zóó lioog, dat aan
afbrengen niet tc denken valt. Behalve een gedeelte der
lading, zijn heden morgen alhier kisten en kooijen der
equipage aangebragt.
volk ontdekken, indien zijn cchtgenoote of zijne drie dochters, die,
want de kamer is het huishoudvertrek, u gemeenlijk ontvangen, u
niet den tuin, de fabrieken en al het andere doen vergetendaarbij
is liet vertrek zelve, met zijn smaakvol ameublement en keurige
schilderijen, wel een blik waard. Ik weet van de dagen dat van
huis, hof, fabrieken en pakhuizen niets was toen mijn vriend
met een windmolen en een kleine som gelds begon te werken.
Sedert beeft hij bet bier een heel ander aanzien gegeven, alles het
gevolg cr van, dat de ongelukkige verbazend rijk was in boven
bedoelden zin.
Mevrouw en dochters zijn welvarendzij zeggen het zelf op
mijn vraag, tevens dat de drie zoons, die elders bun studie vol
tooien, gezond en frisch zijn gelukkig dat ik zoo ver ben
gekomen, want nu valt mij een nieuwe schilderij in 'toog: „Ver
bazend, dat is een schoone conceptie en goed geschilderd!" onder
breek ik wel wat onbeleefd de beleefde inlichtingen, „een Prometeus
aan de rots geketend, de Gier die hem de borst dreigt op te
scheuren en Herkules den pijl op den roofvogel richtende."
„Mijn man beeft deze schilderij op de laatste tentoonstelling
gekocht", zegt mevrouw, „liet stelt geloof ik voor de straf van
iemand die het vuur aan de goden ontstal om er de menscheu
mede te beweldadigendie man met den leeuwenhuid komt hem
verlossen; is het zoo niet, Ernestiene?"
Ernesticne krijgt een kleur of het om mama's miskenning
mijner wetenschap, of om de erkenning harer alwetendheid, of om
nog iets anders is, ik kan het niet beslissen. Behalve dat, daar
komt mijn vriend binnen blozend van gezondheid, schitterend
van goeden luim; een lmrtelijken groet en daar zitten we op de
canapé terwijl vrouw en dochters koffie schenken en ons be
dienen in drok gesprek.
„Nieuws? nieuws? wel neen, als altoos: drok, schrikkelijk drok",
zegt hij glimlachend de ongelukkige! „'k Moet overal bij zijn.
'k Heb goed werkvolk, patente opzichters, een uitmuntenden boek
houder en toch geen halven dag kan mijn tegenwoordigheid
worden ontbeerd of er hapert iets in den gang der zaken. Ik zit
er aan vastgeklonken als een gevangene in zijn kerker", eindigt
hij, lachende van genoegen zich achterover werpende.
Ik sloeg onwillekeurig het oog naar de nieuwe schilderij
Prometeus lag even zoo tegen de steenrots.
„Men zegt van mij", hervat hij, „dat ik een zegen voor een
massa mensehen ben, daar ik hun werk verschaf, maar ik zelf ben
er de dupe van: van 's morgens tot 's avonds heb ik mijn
hoofd over houderde dingen te breken.... tot 's avonds? ja omdat
ik er mij dan aan ontscheur eeu mensch moet toch slapen ook
ik werp dan de zorgen met geweld van mij en slaap inmaar als
ik ontwaak, daar komt het heirleger weer voor den dag, om mij
van alle kanten aan te grijpen."
Mijn aandacht was tevens op den geketenden Prometeus geves
tigd gebleven en ik vroeg nu schoorvoetend, hoe hij er over dacht
een uitstapje buitenslands meê te maken.
„Er is geen denken aan", antwoordt de ongelukkige, op aller-
prettigsten toon, „verheeld je een week absent! waar zou dat
heen? bedorven fabrikaat, ontijdige verzendingen, voordeelige aan
biedingen onbeantwoord, goede kaazen voorbij gezien. Goede
H. K. H. Prinses Marianne is weder van 's Hage
naar Duitscliland vertrokken.
Bij het ministerie van Koloniën is een telegram
ontvangen, houdende het berigt, dat de telegrafische ver
binding tusschen Java en Sumatra op den 12 dezer is tot
stand gekomen.
Luitenant L. Schoenmaeckers van het 2de regiment
infanterie, die den veldtogt in Noord-Afrika bijwoont, is
volgens den Courier de la Meuse in zijn rang geplaatst
bij een compagnie Turco's, belioorende tot de leger-afdeeling
van generaal de Cerez, die met de generaals la Croix en
Saussier in het zuiden van de provincie Constantine het
veld houdt.
Aan den heer L. Langeveld, te Burg op Texel, is
de acte van hulponderwijzer toegekend.
Het regtsonderzoek tegen schipper J. Boon, wegens
het overlijden van zijn passagier P. Koning Jr. op Texels
kust, schijnt geëindigd. Men heeft althans geen reden ge
vonden om J. Boon in voorarrest te houden.
Te Hoorn hoort men weinig van ziekte in de winter
aardappelen. De oogst valt meê. De kwaliteit is goed,
maar de prijs hoog.
Dingsdag middag ontstond er brand in een paarden
stal, achter de vest te Hoorn, die zóó in hevigheid toenam,
dat hij met den geheelen voorraad hooi een prooi der
vlammen is geworden.
Dezer dagen is te Amsterdam gearresteerd een Duitscher
die beschuldigd is van diefstal met geweldpleging. De Amst.
Crt. bevat hieromtrent de volgende bijzonderheden„Men
zegt dat de gearresteerde reeds tot bekentenis zou zijn
gekomen, dat hij te Berlijn een moord had gepleegd op
een bankier, van Fransche afkomst, diens vrouw, zoon en
dienstmaagd, en daarna zich meester gemaakt van een hoogst
aanzienlijk bedrag aan geldswaardig papier en edelgesteenten.
Bij zijne arrestatie heeft hij zich ernstig pogen te verzetten,
doch de politie was op hare lioedo en met genoegzame magt
aanwezig. Men zegt ook, dat hij nog veel waarde bij zich
droeg. Er moet een koffer, mede eene belangrijke waarde
inhoudende, aan het adres van eene slaapstede in de Pieter-
Jacobstraat voor hem zijn ontvangen, en door de politie
hemelik mag er niet aan denken. Ik herhaal, ik ben een ge
vangen, gekluisterd man ik mag hier geen dag vandaan."
De arme Prometeus! „Maar wat doet ge ook zooveel zaken u
in 't hoofd te halen?" vraag ik.
De ongelukkige zegt terstond met van genoegen schitterende
oogen: „Ja zie je dat is liet juist, of eigenlijk onjuist: ik haal
ze niet in mijn hoofd, maar ze komen er uitik kan cr niets,
niets aan doen. Bijvoorbeeld de laatste dagen zie ik in mijn her
senen weer iets woelen en werken: er kan zus en zoo gemaakt
worden'dit en dat; hier en elders kunnen die dingen van noodig
gebruik worden geacht, door deze en gene, die ze mij gaarne zullen
afkoope* in groote hoeveelheden. Ziet ge, daar heb je nu het
lieve leven weer: Ik reken dagelijks bladen vol, teeken werk
tuigen en werkplaatsenik doe proeven, overdenk, overpeins en
heb al een plek grouds aangewezen waar de nieuwe fabriek zal
worden gebouwd. Is zij gereed en in werking, dan vinden aan
vankelijk weer een twintigtal mannen er eeu hestaantje hij. De
gelukkigenMaar voor mij is het alweer een hand te meer ik
zal mij eindelijk geen oogenblik meer vrij kunnen bewegen."
„Maar het werpt toch weêr vruchten af", breng ik in 't midden.
„Vruchten?" vraagt de ongelukkige met zijn onverstoorbaren
glimlach. „Vruchten? winsten? bedoelt gij dat. is niet altoos
zeker, en zoo het dat doet, wat dan met dat geld gedaan? Het
kan toch niet stil blijven liggen. Het moet weer dienst doen, zegt
mijn hoofd dan, er zijn nog een aantal menschen, die wat verdienen
willen. E11 dan komt een denkbeeld hij mij op, dat mij vervolgt
en voortzweept, tot het zich eindelijk oplost in een zaak die....
alweer ecu kluister (e meer is. Mijn vrouw en dochters, zij
kunnen genieten zooveel zij willen, indien het hun niet verdriet,
dat ik mij er aan onttrek, de menschen in mijn dienst zijn mijn
gelukkige onderdanen en ik.... ik ben hun aller dienstknecht, hun
slaaf, hun gevangene, hun aan handen en voeten geketenden slaaf",
besluit hij, terwijl zijn schrandere oogen van genoegen stralen, als
of de man zich in zijn grootste heerlijkheid verheugt.
„Arme Prometeus!"
„Dat zegt gij jui»t!" valt hij in, „nu begrijp ik waarom mij die
schilderij aantrok en ik haar hebben moest. De man die het
menschdom een geriefelijkheid in het leven verschafte, door on
vriendelijke geestelijke machten gestraft geketend aan de steen
rots: juist mijn noodlot in een stout beeld vertoond. Maar de Gier
en de verlossende Hercules, wat zullen die beteekenen?" vraagt hij
vroolijk.
„Gelukkig niet hier, maar elders zou de Gier een werkstaking
kuuuen zijn en de Hercules de toekomstige oplossing van het
vraagstuk: der strijd tusschen kapitaal en arbeid.
„liet eene beeld is te wreed en het andere te geweldig van
karakter, anders, 't is heel mooi. Maar mijn zaken roepen mij;
ik houd nadere verklaring te goed. Geleid mij een eind weegs."
Na afscheid van de dames voldeed ik aan 't verzoek, tot ik den
vriend te midden zijner bezigheden liet.
„Denk er om, wat gij mij van den Gier en den Hercules zijt
schuldig gebleveu, ik hen er benieuwd naar!" riep hij mij na.
Is het met den lezer dezer schets hetzelfde geval, dan geldt 00R
hem het „tot weerziens" aan den vriend gericht.
