1871. N". 145.
Zondag 3 December.
29 Jaargang.
Uitgever
A. A. BAKKER Cz.
Benoemingen, enz.
03 j
ten,
last.
HELDERSCHE
EV MEI WEDIEPER COURANT.
„Wij huldigen het goede."
Verschijnt Dingsdag-, Donderdag- en Zaturdag namiddag.
Abonnementsprijs per kwartaal1.30.
- franco per post - 1.65.
li u r e a u
MOLENPLEIN, N°. 163.
Prijs der Advertentiön: Van 14 regels GO cent,
elke regel meer 15 cent.
Groote letters of vignetten worden naar plaatsruimte berekend.
VERTREKDAGEN DER BRIEVENMALEN
Naar Oost-Indië: via Triest Dingsdag 12 Dec. 's av. 6 u. 30m.
Brindisi, Vrijdag 8 Dec. 's av. 6 u. 30m.
West-lndie: via5t.iVaja(Ve,Dingsdag 5Dec.'sav.6 u.30m.
y n SouthamptonY r\]Aaglb Dec.'sm.6u.25m.
de Kust van Guinea: Zondag 3 Dcc. 's m. 6 u. 25 m.
Kaap de Goede HoopDonderdag 7Dec. 's m. 6 u. 25m.
over Frankrijk en Vrijdag 8 Dec. 's m. 6 u. 25 m.
B I E L A I).
HELDER en NIEUWEDIEP, 2 December.
Volgens telegraphisch berigt dd. Plymouth 30 Nov., is
het stoomschip Prins Hendrik, kapt. Hendriks, tusschen
Kaap St. Vincent en Gibraltar, den 24 Nov. gepraaid
door het Ned. stoomschip Pollux. Aan boord alles wel.
Het talrijk publiek, dat jl. Donderdag avond de zaal
Tan Tivoli vulde, strekte ons ten bewijze, dat men hier ter
plaatse, ondanks de veelheid der tooneelvoorstellingen, nog
volstrekt niet verzadigd is van 't genot dat het schouw-
tooneel verschaft. Ditmaal trotseerde men al de guurheid
van het weer voor 't genoegen van de uitvoering, door de
korporaals der Artillerie te geven. Het tooneelstuk.Huzaar
tn Pandoer" werd door hen met succes ten tooneele
gebragt. 't Spel was niet onverdienstelijk. Het nastukje:
„Wie zal de schoonzoon zijn?" deed in vrolijke stemming
de werkzaamheden besluiten. Een woord van hulde
komt toe aan 't streven dezer militairen, die moeite noch
inspanning ontzagen, om wel te doen aan eene behoeftige
weduwe, welke voor eenigen tijd op noodlottige wijze haar
echtgenoot moest verliezen.
Gisteren avond had in Tivoli de tweede voordragt
plaats van wege het plaatselijk departement der Maatschappij
tot Nut van 't Algemeen voor niet-leden. De heer J.
Itinner vervulde de spreekbeurt. Hij behandelde in zijne
lezing den toestand der werklieden, de werkstakingen, en
liet verband tusschen loonsverhooging en stijging der
prijzen van levensbehoeften. Door den heer A. Tegel
werden achtereenvolgens voorgedragen1. „Als de kinderen
groot zijn," gedicht van N. Beetsen 2. „Bart en Elsje,"
Tan C. G. Withuys. Eindelijk werd door heeren werkende
leden van de vereeniging Liefde tot Kunst het blijspel
„Een Hedendaagsch duel," op flinke wijze ten tooneele
gebragt. Door muziekuitvoeringen werden deze werk
zaamheden afgewisseld. Ook deze voordragt werd vrij
talrijk bijgewoond.
Met genoegen vernemen wij, dat het hoofdbestuur
der Maatschappij tot Nut van 't Algemeen voor de
losse blaadjes" ter verspreiding onder al de leden in den
loop dezer maand zal uitgeven eene bloemlezing uit de
spreuken van Jezus Sirach", naar de nieuwste vertaling van
den heer Johs. Dyserinck.
Een matroos van het stoomschip Java is jl. Donderdag
avond in het Heldersche Kanaal gevallen en door de
nachtwachts A. Leijen en J. Bon gered.
Jl. Donderdag is de commissie in zake het droog
maken van een gedeelte der Zuiderzee, in een der lokalen
van het ministerie van Binnenl. Zaken vergaderd geweest.
Beroepen bij de Doopsgezinde gemeente te Graft
Noordeinde) de heer K. R. Taconis, candidaat, woonachtig
te Nieuwe Niedorp.
Men schrijft ons uit Callantsoog, dd. 30 Nov.:
„Jl. Dingsdag gaf de onlangs opgerigte rederijkerskamer
alhier hare eerste voorstelling. Deze eerste proeve mag
met volle regt als welgeslaagd worden beschouwd. Niemand
zou met billijkheid meer van de jeugdige krachten der
Kamer
Mooij
aanwezigen welvoldaan huiswaarts gekeerd.
De drie stukjes, dien avond ten tooneele gevoerd, waren
de Wraak, het Melkmeisje en Solide Mensehen. Vooral komt
aan de vrouwelijke werkende leden der Kamer alle eer toe
voor hare flinke voordragt van het tweede stukje, boven
genoemd. Dat alle leden lust en opgewektheid mogen
«houden, om op den ingeslagen weg voort te gaan, is de
wensch van den schrijver dezer regelen."
Men meldt uit Nieuwe Niedorp dd. 30 Nov.: Jl.
Maandag heeft in deze gemeente een brutale aanranding
en roof plaats gehad. Op ongeveer een kwartieruur afstands
van het dorp werd de in Heer Hugowaard woonachtige
broodventer T. de Jong, 's avonds ten 10 ure, aangesproken
door twee hem onbekende mannen, met de vraag, of hij
nog brood in zijn kar had. Op zijn toestemmend antwoord,
verlangden zij een brood van 20 cents, waarvoor zij hem
een 25centsstuk aanboden. De niets kwaads vermoedende
venter haalde daarop zijn portemonnaie te voorschijn, om
centen terug te geven. Nu werd hij plotseling door die
mannen aangevallen, en van zijn portemonnaie, waarin eene
Bom van ongeveer f 30, beroofd, waarop de dieven haastig
een zijpad insloegen, over een sloot sprongen en weldra
kunnen vorderen. De zaal bij den kastelein M.
was goed bezet en zoo wij vertrouwen zijn al de
uit liet gezigt verdwenen. Te brutaler moet deze aan
randing genoemd worden, daar het, wegens de lichte maan,
volstrekt niet donker was. en zij slechts op ongeveer 5
minuten afstands van het gehucht Ter Diek geschiedde.
Tot heden zijn de daders nog niet gevonden.
De verbetering van den waterweg voor de haven te
Enkhuizen, in 't groot belang van den handel en de scheep
vaart op de Zuiderzee, is, na jaren lang tot de vrome
wenschen te hebben behoord, van regeringswege toegezegd
en zal zoo spoedig mogelijk een begin van uitvoering
erlangen.
Te Westwoud werd* jl. Woensdag aanbesteed het
bouwen van een nieuwe school met onderwijzerswoning en
eenige reparatie aan de R. C. pastorie. Minste inschrijver
was de heer J. Boos, te Grootebroek, ad 17,499.
De Engelsclie matroos Llovd, die onlangs te Amster
dam tot een jaar cellulaire gevangenisstraf werd veroordeeld,
is, naar de Amst. Crt. met zekerheid verneemt, in welstand
naar zijn vaderland teruggekeerd, wenschende van het hem
aangeboden verblijf in de gevangenis geen gebruik te maken.
Daar de wet tegen zijn misdrijf geen preventive gevangenis
toeliet, gelastte het Hof zijne invrijheidstelling. Men herin
nert zich de klagten, zegt de Amst. Crt., over de ruimte
onzer- wet, in zake van preventive gevangenis nog onlangs
aangeheven.
Jl. Dingsdag avond werd te Nieuw Vennip (Haar
lemmermeer,) de tweede volksvoorlezing van wege „Eenheid
en ontwikkeling" gehouden. Als spreker trad dr. S. P.
Heringa van Zuidscharwoude op. Was er reeds in het
aangekondigde onderwerp: „de afstamming van den menscli"
veel wat de belangstelling trok, de heldere, frissche wijze
van behandeling boeide daarenboven het geheele gehoor, niet
hot minst toen de spreker aantoonde, hoe door Darwin's
systeem het godsdienstig en zedelijk leven krachtig gevoed
en geenszins benadeeld werd. De opkomst was wederom
zeer goed. De indruk was diep. „Eenheid en ontwikkeling"
ziet zoo wederom ook deze pogingen geslaagd. Mogen de
ontwikkelden in Haarlemmermeer voortdurend kracht en
ijver behouden, om te arbeiden aan de opvoeding en ver
lichting van zoo menig onontwikkelde rondom hen. (N.R.C.)
Te 's Hage is jl. Donderdag aanbesteed: het maken
en stellen van de gegoten ijzeren jukken en de bovenbouw
van den viaduct over de Binnen-Rotte te Rotterdam, in
twee perceelen en in massa. Minste inschrijvers: perceel 1
de ijzergieterij Prins van Oranje, te 's Hage, ad ƒ52,000;
perceel 2 de maatschappij John Cockerill, te Seraing, ad
407,717; in massa: Bullerlev Co., te Bullerley in Enge
land, ad 447,400.
Het Yachtclubgebouw te Rotterdam is jl. Woensdag
avond in publieke veiling verkocht voor 78,900.
Te Rotterdam bestelde een jongen bij een winkelier
petten met bont, op bezien te bezorgen bij een der ingeze
tenen. Later kwam dezelfde jongen hij dezen ingezetene
met de boodschap, dat de petten verkeerd bezorgd waren,
zoodat hij ze terug verzocht. Daar men hij den ingezetene
van geen bestelling van petten wist, gaf men ze meê... en
de knaap liad zijn doel bereikt, hij was in het bezit van
de petten, die hij natuurlijk niet voornemens was aan den
wettigen eigenaar terug te bezorgen.
Er is nabij Arnhem een jagtopziener om het leven
gebragt. Voor welke zaak, vraagt de Arnh. Crt., heeft de
jagtopziener zijn leven veil? Is dan het wild van zooveel
belang voor het land, dat het speciale beschermers noodig
heeft? Het is hier niet het misdrijf, dat de wet heeft
noodzakelijk gemaakt, maar de wet, die het misdrijf ge
boren heeft doen worden. De jagtwet is slechts een over
blijfsel van een maatschappelijken toestand, die niet meer
bestaat. Zeer onregtvaardig is het, dat de grondbezitter of
pachter aan den Staat verlof moet vragen en daarvoor
betalen, om zelf het wild te vangen op zijn grond. Wan
neer een persoon zijn oogst verwoestte, zou hij verhaal op
hem hebben; wanneer herten of hazen schade aanrigten,
zal hij ze hoogstens mogen verjagen, maar waagt hij het,
hen onschadelijk te maken, dan bedrijft hij een misdrijf,
'twelk door de jagtwet is uitgedacht. Dc instandhouding
van het jagtregt, ten genoege van de liefhebbers van het
edel jagtbedrijf, schept een onregt voor den landbouwer,
die er door belet wordt zijn eigendom te beschermen. Het
maakt tot misdrijven daden, die uit een zedelijk oogpunt
geene misdrijven zijn, en het geeft aanleiding tot misdaden,
zoo als er dezer dagen in de nabijheid een bedreven werd.
De toepassing van de wet kost aan den Staat oneindig
veel meer dan de jagtacten opbrengen. De minister van
Justitie, die eene wijziging van de jagtwet heeft toegezegd,
moest geven eene wet van één enkel artikel, luidende
„De wet van 13 Junij 1857 (Sthl. No. 87) is afgeschaft."
Eenige politie-agenten te Zutphen gingen jl. Maandag
de woningen van velen ingezetenen rond met een brietje,
waarop geschreven stond„Brutaal gestolen bankbillet van
300," met bijgevoegde opgave van letter en nommer.
Men vernam later, dat de bestolene te Utrecht woont, en
dat deze ongewone maatregel diende ter opsporing van den
dief en van het gestolene, die zich even goed daar ter stede
als elders kon bevinden.
Ruim 300 landbouwers uit de omstreken van Tiel
hebben een adres tot den Koning gerigt, met verzoek om
zijne goedkeuring te onthouden aan eene door de Prov. Staten
van Gelderland vastgestelde verordening op de breede velgen.
Zondag jl. is te Opheusden van den predikstoel het
besluit van de classis van Tiel afgekondigd, waarbij het
collegie van kerkvoogden werd afgezet, en zij tevens als
leden van de Hervormde kerk werden geschrapt.
Te Doesburg is dezer dagen op 90jarigen leeftijd
een gepensioneerd ritmeester overleden, die reeds in 1799
onder Brune tegen de Engelschen en Russen heeft gestre-
den. De slag hij Waterloo was de laatste veldslag die liij
medemaakte. In 1828 werd hij reeds gepensioneerd.
De gemeenteraad van Kampen heeft besloten eene
nieuwe brug over den IJssel te doen bouwen. De kosten
zijn op 275,000 geraamd. De uitvoering van het plan
zal aan den kapitein—ingenieur Nierstrasz worden opgedragen.
Voor de Groningsche regtbank stond jl. Donderdag
teregt mi. M. C. B., wegens een gelijksoortige zaak als
onlangs te Zutplien behandeld werd. Onder Zuidhorn, op
de jagt zijnde, liad beklaagde het ongeluk dat zijn schot
een kind trof, hoewel met geen doodelijko gevolgen. De
eisch strekte tot een veroordeeling voor 3 dagen gevange
nisstraf en 50 boete. Donderdag a. s. uitspraak.
Als eene bijzonderheid deelt men mede, dat Maan
dag jl. door J. Nieman bij den burgerlijken stand te
Groningen aangifte is gedaan van de geboorte van het
twintigste kind, waarvan zijn 40jarige vrouw dezer dagen
is bevallen. Van die 20 zijn echter nog slechts 2 in leven.
Te Assen heeft men uit een kruidenierswinkel een
glasruit geligt en een mandje met vijgen weggenomen.
STATE \-G E X ER AA
Tweede Kamer.
Zitting van Donderdag 30 November. Voortzetting der
beraadslaging over de begrooting voor Binnenlandsche Zaken. Het
Middelbaar Onderwijs wordt besproken. Op de aan- en opmer
kingen van de verschillende sprekers wordt door den minister, den
heer Thorbecke, in het breede geantwoord. De minister betoonde
zich een voorstander van de toelating van meisjes op de Hoogere
Burgerscholen. Tevens sloot hij zich aan bij 'tgeen door den heer
Mackay was gezegd omtrent de wcnschelijkheid, dat aan de ge
meenten in ruime mate vrijstelling worde verleeud van 't oprigten
van burger-dagscholen, die weinig aan de verwachting voldoen,
en daarentegen te bevorderen de oprigting van ambachtsscholen, waar
aan blijkbaar groote behoefte bestaat. Ook toonde zich de minister
niet ongezind, om aan 't verlangen van den heer Saaymans Vader
te voldoen, die wilde, dat hij 't lager onderwijs de eerste begin
selen van chemie en natuurkunde zouden worden onderwezen, ter
latere aansluiting aan 't landbouw-onderwijs. De op 't Middel-
haar Onderwijs betrekking hebbende artikelen zijn aangenomen.
Zitting van Vrijdag 1 December. Beraadslagingen worden
gevoerd over het lager onderwijs. Onderscheidene sprekers opperen
bezwaren tegen de wet van 1857, en worden door andere leden,
alsmede door den minister van Binnenl. Zaken beantwoord. De
artikelen over dit onderwerp worden aangenomen, gelijk mede die be
treffende Kunsten en Wetenschappen, Armwezen en Nijverheid.
De luit. ter zee 2de kl. C. W. A. D. Steup, laatst behoord
hebbende tot het eskader in Oost-Indië en van daar den 22 Nov.
in Nederland teruggekomen, wordt met dien datum op non-activi
teit gesteld.
Tot officier der Orde van de Eikenkroon is benoemd de luit.-kol.
J. J. Meder, oud-kommandant der dd. schutterij te Amersfoort.
B U i T E X L A X 1).
België.
De toestand in Brussel verandert niet veel. Er blijft
groote opgewondenheid lieerschen, en het volk schijnt niet
te zullen rusten vóór de ministers hun ontslag hebben ge
vraagd. Uit verscheidene andere steden komen adressen
tot instemming; uit Gent werd dit overgebragt door eene
deputatie van 400 personen, aan wier hoofd de burgemees
ter zich bevond; van de andere zijde komen eveneens
adressen tot ondersteuning der regering in. Men spreekt
nu van een ministerie Thouissen, een clcricaal hoogleeraar
aan de universiteit te Leuven, afgevaardigde voor Hasselt,
die bij den koning moet zijn ontboden.
Donderdag heeft te Brussel de inwijding plaats gehad
van den nieuwen boulevard. De Koning was daarbij niet
tegenwoordig. Bij deze gelegenheid hebben weder manifes-
tatiën plaats gehad. Om half zeven ure was de Place des
Palais nagenoeg verlaten, maar een half uur later trok een
digte troep, onder 't aanheffen van de kreet: naar het
paleis! naar het paleis! door de Rue de 1'Ecuyer naar het
hoogere gedeelte van de stad.