A. A. BAKKER
i n n e n I a n d
„W ij huldigen het goed e.,:
Verschijnt Dingsdaq-, Donderdag- en Zaturdag namiddag.
Abonnementsprijs per kwartaal1.30.
franco per post - 1.65.
Uitgever
lï r c u
KOIËKPLEISs. S°. 103.
"Prijs der Advertentiën: Van 14 regels 60 cent,
elke regel lneer 15 cent.
Grocte letters of vignetten worden naar plaatsruimte berekend.
VERTREKDAGEN DER BRIEVENMALEN
Naar Oost—Tndlë: via TV/és/^ 3 Januarij, 's avonds G u. 25 ra.
u e BrindisiV2Jaman'], 's avonds G u. 25 ra.
West-Tudiè: via Southampton 15 Jan. 's morg. G n. 25 ni.
St.Nazaire 5 Febr. 's avonds 6 u. 25 ra.
dó Kust van Guinea: 15 Januarij 's morg. 6 u. 25 ra.
Kaap de Goede Hoop: 23 Jan. 's morg. 6 u. 25 ra.
u via Triest 22 Jan. 's ra. 6 u. 25 ra.
HELDER en NIEUWEDIEP, 9 Januarij.
Berigten uit Noord—Amerika houden in, dat onder
scheidene Commune-mannen, op behendige wijze uit Parijs
ontsnapt, aldaar aangekomen en nog altijd met de bekende
gevoelens bezield zijn. De verhalen van hunne welgelukte
pogingen om leven en vrijheid te redden zijn niet onbe
langrijk. Dat die Communisten alle hoop zouden hebben
opgegeven, om te eeniger tijd weder in hun vaderland het
roode vaandel te doen wapperen, is niet te verwachten.
Men zegt, dat de ex-Koning Frans II van Napels in
dat land nog altijd tal van aanhangers heeft. Bladen, die
gewoon zijn de verjaging van dien vorst af te keuren en
te betreuren, verzekeren, dat aan dien ex-Koning een
adres is toegezonden, inhoudende do betuiging van hulde
en de uitdrukking van den vrensch, dat de onttroonde vorst
spoedig weder met het vorstelijk oppergezag worde bekleed.
In die berigten wordt verzekerd, dat bedoeld adres door
niet minder dan 789,108 personen is onderteekend. Wij
durven niet verzekeren,- dat deze berigten op waarheid zijn
gegrond, daar men zou mogen verwachten, dat in dat
geval dit blijk van sympathie geen op zichzelf staand feit
zou zijn.
Ondanks don door republikeinen zoo hoog geroemden
toestand in do Noord-Amerikaansche Unie, verneemt men
vandaar den laatsten tijd steeds klagten over ergerlijke
CHARLES GOODYEAR,
EEN STRIJDER IN 'T GEBIED DEI! NIJVERHEID.
C Vervolg.)
In eene kleine woning te Pkiladelpliia begon hij in den winter
van 183435 in allen ernst zijne nasporingen; hij smolt zijn
gom-elastiek aan den huiselijken haard, kneedde het met eigen
handen, spreidde het over eene marmeren plaat uit en rolde het
met een rolstok glad. Het vooruitzigt op eenen gnnstigen uitslag
lachte hem van den beginne af toe en viiurde hem aan.
Spoedig was hij bij mngte platen gom-elastiek te bereiden, welke
even digt en stijf schenen als die van elders ingevoerd, cn eenen
vriend verlokten hem eene som voor te schieten, groot genoeg om
eenige hotiderde paren schoenen te vervaardigen. Ilij slaagde er in
zijne schoenen op te werken met verschillende patronen, welke er
een spiksplinter nieuw en sierlijk voorkomen aan gaven. Gedachtig
aan de tegenspoeden van de Roxbury Yennootschap, had hij trouwens
de voorzigtigheid zijne schoenen tot in den zomer op te leggen;
de hcete dagen van Jnnij echter verkeerden ze allen in een «eek
en stinkend deeg. Zijn vriend was ontmoedigd cn weigerde hem
allen verderen bijstand. Wat hem zeiven betreft, dergelijke onder
vindingen als deze mogten voor eene korte poos zijnen geest ter
neder slaan, op den duur strekten zij slechts ten prikkel tot nieuwe
pogingen.
Hij begon alsnu te bedenken, of soms niet de terpentijn, door
hem tot oplossing van het gom-elastiek gebezigd, of wel het lainp-
zivart tot kleuring daarvan aange«;end, zijn fabrieaat bedierven.
Hij hield het voor een opmerkelijk geluk dat hij eenige vaten
gomsap, niet gerookt en nog vloeijend, kon meester worden. Toen
hij zich naar de loods begaf,, waar het kostbaar sap was opgelegd,
werd hij aangesproken door een Ier in zijn dienst, welke hem in
groote opgewondenheid mededeelde dat hij 't geheim ontdekt had,
hierbij «'ijzende op zijne overbroek, die hij in 't sap gedompeld
had cn thans met opgesteven gom-elastiek zeer net hekleed bleek.
Voor een oogenblik dacht hij, dat Jerry werkelijk bij toeval achter
het geheim gekomen was, maar de man, die zich op een vat naast
het vuur had neergevlijd, vond, toen hij «rilde opstaan, zichzelven
aan het vat en zijne pijpen aaneengekleefd. Hij moest uit zijne
overbroek «-orden losgesneden. Zijn meester ging teen over tot
proefnemingen met het sap, doch ontwaarde spoedig dat het bevallig
«ritte kleed, daaruit vervaardigd, de hitte niet heter verdragen kon,
clan artikelen op de gewone wijze verkregen.
liet is iutusschen opmerkelijk, dat uitvinders zoo zelden eenig
regtstreeksch licht ontleenen van de wetenschap in hun eigen tijd.
Jaines Watt schrijft wel in zijne nederigheid aan den hooglceraar
Black een gedeelte van den roem in zijne verbeteringen aan het
stoomwerktuig toemaar het blijkt uit zijn eigen verslagen zonne
klaar, dat hij zonder eenige hulp zijne groote ontdekking van het
koelvat bewerkstelligde. Black stond hem ter zijde, om hem tc
onderrigteu en te vormen; maar de vonk van 't genie, «'elke het
stoomwerktuig maakte tot hetgeen wij 't nu zien, «-as geheel zijn
eigen. De wetenschap van Glasgow u-erd ijverig door hem nopens
de gebreken van de oude machine gepolst, maar zij gaf hem
geenerlei wenk met betrekking tot het heelmiddel. Het was James
Watt, mathematisch-instrumeutmaker, met een inkomen van f8.40
(14 shilling) 's weeks, die over ziju klein model zat te peinzen
aswaggn»BgSKaaBS5BssijaEas93gg^5SiSS5
misbruiken in liet staatsbeheer, inzonderheid bij het begeven
van ambten en bedieningen. Dit heeft aanleiding gegeven
tot het voorste] dat door den Senaat eene commissie uit
zijn midden zou worden benoemd, belast niet het doen van
onderzoek naar de bestaande misbruiken. Dit voorste! of
de uitvoering er van werd voorkomen door een verslag van
den president, behelzende tevens de voordragt eener nieuwe
regeling van do benoeming der staatsambtenaren. Zooveel
schijnt evenwel duidelijk te zijn gebleken, dat de zoozeer
gewraakte misbruiken werkelijk bestonden en als een worm
knaagden aan bet welzijn van den Staat, aan den goeden
gang der staatsmachine.
Dezer dagen beeft de Pruissische minister van Koop
handel met onderscheidene leden van 't Huis van Afge
vaardigden eene conferentie gehouden, waarin o. a. deze
op de sociale kwestie betrekking hebbende punten in
behandeling kwamen: 1. maatregelen, waardoor de partijen
tot elkander gebragt kunnen worden, bijv. door de onder
nemers in te lichten omtrent bun eigenbelang bij bet
bevredigen van gegronde cischen en bij de zorg voor de
welvaart bunnor werklieden; deze behooren daarentegen
opmerkzaam te worden gemaakt op het bedriegelijke der
socialistische leerstellingen en op de noodzakelijkheid van
de voornaamste maatschappelijke instellingen en van de
zamenwerking met bet kapitaal2. maatregelen ter bescher
ming der arbeiders tegen de nadeelige concurrentie; maximum
van werktijd, opheffing van het werken op Zondag, bescher
ming der kinderen en jeugdige werklieden tegen overmatige
inspanning, controle tegen onbillijke bepalingen der fabri
kanten, waarborgen tegen onjuiste betaling van loon; 3.
maatregelen tot verbetering van den toestand der werklieden,
vooral door onderwijsook voor vrouwen en meisjes,
betere woningen voor den werkman, kapitaalvorming, spaar
kassen, levensverzekeringen, bouwvereenigingen, pensioen
en ziekenfondsen4. maatregelen om geschillen tussclien
ondernemers cn werklieden bij te leggen, en eindelijk 5.
maatregelen, dienstig om bet misbruik der arbeiders van
■ws scaizy-w-tfssvaKtoyö
totdat liet denkbeeld van een koelvat hem voor den geest schoot,
toen hij zijne Zondagsehe namiddagwandeling in Glasgoiv-Green
deed. Goodyear deed soortgelijke ondervindingen op. Philadelphia
«-as steeds bekend wegens hare scheikundige producten, en die stad
voorziet nog in 't grootst gedeelte Van het platteland met toebereide
droogerijen en chemicaliën. Desniettemin gaf, ofschoon Goodyear
zijne bezwaren aan hoogleeraren, natuur- en scheikundigen kennen
deed, geen hunner eenige proefneming aan de hand, «'elke tot
eene gunstige uitkomst leidde. Ons bleef trouwens onbekend, of de
wetenschap ook nog wel ooit zijne eindelijke zegepraal toelichtte
en verklaarde.
Overtuigd dat niets met zuiver en onvermengd gom-elastiek kon
worden uitgerigt, kwam lig tot het besluit, dat alieen een mengsel
van eenige zelfstandigheid met gom-elastiek deze grondstof werke
lijk voor het beoogde doel kon bruikbaar maken. Hij was in deze
zijne onderstelling juist, maar er bleef na te speren of er dergelijke
zelfstandigheid in de natuur voorhanden was. Hij beproefde alles
wat hij slechts bedenken kou. Voor korten tijd «7as hij opgetogen
met de uitkomsten van zijne proefnemingen met magnesia, waarbij
hij kilo dezer grondstof met 1 kilo gom-elastiek vermengde.
Dit mengsel had het voordeel blanker te zijn dan het zuivere sap.
Het «as zoo stijf, dat hij 't voor leer bezigde bij het inbinden van
een bock. Na weinige weken echter had hij de ergernis te zien,
hoe zijne sierlijke «ritte hoek-omslagen begonnen te schimmelen en
weck te worden. Later werden zij even hard en bros als eene
broodkorst, en zoo bleven zij voortdurend.
Omstreeks dezen tijd geraakten het geduld zijner vrienden en
zijne eigen geringe fondsen heide geheel uitgeput, en stuk hij stuk
vonden de overblijfselen van vroegeren voorspoed, tot zelfs de
snuisterijen zijner vrouw, eene plaats in de bank van Lening. Ilij
was een vurig man, zooals uitvinders in den regel zijn, altijd
wanende dat hij op het punt was van slagen. Het zelfvertrouwen,
waarmee hij steeds van elke nieuwe onderstelling gewaagde, sloot
ten laatsten alle ooren voor zijne aanzoeken. In het. tweede jaar
zijner navorschingen deed hij zijn gezin verhuizen naar het platte
land, en toog zelf naar New-York om iemand op te sporen, die
nog eenig vertrouwen in 't gom-elastiek zou willen stellen. Zijn
credict was zoo laag gezonken, dat hij zich genoopt zag zijnen
huisheer in pand te geven eene hoeveelheid linnen garen, dat zijne
vrouw zelve gesponnen had. Het werd nimmer gelost, doch geveild
iu voldoening van zijn eerste vierendeeljaar huur; ook op zijne
meubelen zou beslag ziju gelegd, bijaldien hij niet bereids zelf ze
tc 1'uiladelphia verkocht had en in zijne nederige plattelandsn-oning
slechts voorwerpen van zco geringe waarde bezat, dat zij zelfs den
harrivochtigsten schuldeiseher niet konden hekoren.
In New-York liet eerste toevlugtsoord van de ondernemenden
cn de laatste wijkplaats van de ongelukkigeu vond hij twee
oude vrienden; een hunner leende hein een vertrek in de Goldstraat
voor zijne werkplaats, en de ander, een drogist, voorzag hem van
grondstoffen op credict. Op nieuw u-erd zijne hoop gevleid door
een oogcnschijnlijk gnnstigen uitslag. Door zijn mengsel van gom
elastiek eu magnesia in ongeblusehten kalk en water te koken,
verkreeg hij eene* stof, welke aan al zijne wenschen soheen te
voldoen. Heilige platen of bladen gom-elastiek, op deze wijze bereid,
verwierven eene mednlje op de tentoonstelling van het Amerikaansch
instituut in 1S35, en werden door de dagbladen hooglijk geprezen.
Niets kon volgens hen de gladheid en digtheid der oppervlakte
liunnc vrijheid tegen te gaan. Aan de behandeling dezer
punten werd o. n. deelgenomen door den lieer Schulze-
Delitsch, bekend door zijne groote belangstelling in de
arbeiders—kwestie.
Uit Parijs wordt berigt, dat de verkiezingen op jl. Zondag
aldaar in goede orde hebben plaats gehad. Men verzekert
dat meer dan de helft der kiezers zijn weggebleven. De
uitslag is deze: Vautrain is gekozen met 121,158 stemmen;
op den beer Victor Hugo werden 93,423 stemmen uitgebragt.
Deze idtslag beeft op den stand der fondsen een gunstigen
invloed uitgeoefend.
Gisteren avond is op de Noorderhaaks gestrand het
Engelsch barkschip Lady Gundlay, kapt. William Schul-
berg, geladen met salpeter en bestemd naar Hamburg.
Een man der equipage is verdronken; de overige 10 man
cn de loods zijn door den loodskotter No. 12, schipper
P. Scbra, gered eu behouden alhier aangebragt.
De minister van Oorlog heeft bepaald, dat voor
korporaals of sergeanten—milicien, bij overgang bij de staande
armee, de vastgestelde werfkosten zullen worden te goed
gedaan
De beer G. J. Boelen beeft zijn ontslag genomen als
directeur der stoomvaart-maatschappij Nederland.
Bedankt voor bet beroep naar de Herv. gemeente te
Leur (cl. Breda) door den beer J. W. Lem, pred. te
Sint Pancras. (cl. Alkmaar).
Door de verschillende Nederlandsche Zendings-
Vereenigingen is aan bare leden eene uitnoodiging gerigt,
om den 12 dezer in de Schotsche kerk te Amsterdam een
gemeenscbappelijken bidstond te houden; waarbij voor elke
vereeniging een spreker bet woord zal voeren.
Men schrijft ons van Terschelling, dd. 6 Januarij:
„Gisteren avond is do t.usschen bier en Vlieland varende
postschuit, schipper W. J. Kleijn, door het stooten op een
wrak lek geworden en spoedig daarna gezonken.
Ter naauwernood bad de bemanning, bestaande uit den
87
-.x.-rK irosjpsecwcsirïcïssistaRSiC
van deze bladen te boven gaan, en zij zijn dan ook in die opzigten
nog tot heden niet overtroffen.
Hij verwierf een octrooi voor zijne wijze van bereiding, fabriceerde
eene aanmerkelijke hoeveelheid toegereede bladen gom-elastiek, ver
kocht zelfs zijn artikel zeer gereedelijk, cn dacht alle bezwaren te
boven te zijn. Weinige weken later echter «-as wederom al zijne
hoop in rook vervlogen. 'Ilij bevond toch, dat een droppel slap
zuur, bijv. appelensap of azijn en water, oogenblikkelijk de werking
van den kalk vernietigde en de fraaije Oppervlakte van zijne stof
kleverig maakte.
Steeds onvervaard, beproefde hij alsnu den ongeblusehten kalk
te mengen met zuiver gom-elastiekHij verhaalt ons te dien aanzien,
dat liij destijds gewoon «-as eene kruik met 4| liter (1 gallon)
ongeblusehten kalk op zijne kamer in de Goldstraat toe te bereiden
en deze op zijnen schouder te brengen naar het dorp Greenwich,
dat op een uur afstand lag, en waar hij van een paard kon gebruik
maken om zijn mengsel dooréén te werken. Ook deze proefneming
mislukte: de kalk bleek in korten tijd het gom-elastiek, waarmee
hij vermengd was, te verteren, daarbij eene zelfstandigheid achter
latende, welke bij behandeling geheel wegkruimelde.
Het toeval deed hem zijne volgende proefneming aau de hand,
en deze liragt hem, schoon des onbewust, eene schrede nader tot
zijne eigenlijke zegepraal. Behalve zijne schier ongeëvenaarde vol
harding, was de sprekendste trek in het karakter van dezen op-
merkelijken man zijne voorliefde voor fraaije vormen en kleuren.
Het ergerde hem bepaald, zag hij hij iemand van zijn gezin iets
slordigs of onpassends in kleeding en opsmuk, of wel vond hij
in een vertrek iets smakeloos geschikt of ingcrigt. Diensvolgens
zien «-e hem dan ook altijd bezig zijne gom-elastieken fabricaten
op tc sieren. Bij 't bronzen uu van de oppervlakte eener gom
elastieken draperie had het toeval plaats, waarop «rij doelden. Het
brons van een gedeelte der draperie «rillende afnemen, nam hij
zijne toevlucht tot sterkwater, hetgeen werkelijk de verlangde uit
werking had, maar tevens het fabrieaat ontkleurde en scheen te
bederven. Hij wierp dan ook de stof als nutteloos van zich; doch
eenige dagen later kwam hij op de gedachte, dat hij tocli eigenlijk
de werking van liet sterkwater niet met genoegzame zorg had
nagegaan, en zicli naar zijne kamer spoedende was hij gelukkig
genoeg den lap terug te vinden. Bij aandachtige beschouwing
scheen het hem alsnu toe, dat het gom-elastiek eene opmerkelijke
verandering had ondergaan. Dat sterkwater voor twee-vijfde gedeelte
uit zwavelzuur bestaat, was hem vermoedelijk onbekend, en nog
veel minder kon hij ooit vermoeden, dat de oppervlakte zijner
draperie werkelijk „gevulcaniseerd" was. Al wat hij wist, «-as dat
gom-elastieken stof, „gezuiverd" zooals gij dit noemde door sterk
water, onvergelijkelijk beter was, dan 't geen hij ooit vroeger
vervaardigd had, eu eene mate van hitte verduren kon, welke haar
voor menig schatbaar doel geschikt maakte.
Hij gevoelde zich op nieuw een gelukkig man. Een vennoot
met ruim kapitaal sloot zich bij hem aan. Ilij ging naar Washington
en verwierf ecu octrooi; hij vertoonde zelfs monsters van zijn
fabrieaat aan President Jackson, en deze gaf hem schriftelijk zijne
voldoening daarover te kennen. Naar New-York teruggekeerd,
rigtte hij er zich geheel op in, de zaak op.grooter schaal te drijven,
huurde de verlaten gom-elastiek fabriek op Staten-Kiland, en sloot
eene overeenkomst met een winkelier op den Broadway tot verkoop
van zijne artikelen. (JVordt vervolgd.)
