1872. N°. 7.
Woensdag 17 Januarij.
30 Jaargang.
Uitgever A. A. BAKKER Cz.
Binnenland.
HELDERSCHE
EV NIEUWEDIEPER COURANT
,W ij
huldigen hot g o e d o."
Verschijnt Dingsdag-, Donderdag- en Zaturdag namiddag.
Abonnementsprijs per iwartaal1.30.
n franco per post - 1.65.
ÏJureau: MOLK N I' L E IIV, i\°. 166.
Prijs der Advertenticn: Van 14 regels 60 cent,
elke regel meer 15 cent.
Groote letters of vignetten worden naar plaatsruimte berekend.
VERTREKDAGEN DER BRIEVENMALEN
Naar Oost-Indië: via Triest 23Januarij, 's avonds 6 u. 25 m.
o Mcirseille 18 Jan., 's avonds 6 u. 25 ni.
5nWist'2 5 Januarij, 's avonds 6 u. 25 m.
g West-Indië: via Southampton 31 Jan. 's morg. 6 u. 25 in.
Suriname via St. Nazaire 4 Febr. 's avonds 6 u. 25 m.
de Kust van Guinea21 Januarij 's morg. 6 u. 25 m.
g Kaap de Goede IIoop: 23 Jan. 's morg. 6 u. 25 m.
ui// v via Triest 22 Jan. 's m. 6 u. 25 m.
HELDER en NIEUWEDIEP, 16 Januarij.
De grieven der Ieren -blijven steeds heersclien de onte
vredenheid over de afhankelijkheid van liet overheerschend
deel des rijks duurt voort, en wordt vooral levendig gehouden
door de meetings en banketten der nationalisten. Het doel
van hun streven is in de eerste plaats het aantal Parlements
leden, die gunstig voor de Iersche grieven gestemd zijn, te
vermeerderen, om daardoor te komen tot eene administrative
afscheiding, tot een zelfstandig bestuur over Ierland. Dezer
dagen werd te Limmerick eene meeting gehouden, waarop
de heer Butt de gewone wenschen uitte, de gewone eisclien
deed hooren. Hij eindigde zijn betoog met de opwekking en
aansporing, dat de Ieren op God vertrouwen en zorgen
zouden dat hun kruid droog bleef. Ditmaal werden weinige
blijken van ingenomenheid gezien. Het publiek was niet
druk opgekomende opgekomeneu waren grootendeels vrouwen
en kinderen.
Een vreemdsoortig wetsvoorstel werd den 11 dezer in
de Nationale Vergadering te Versailles ter tafel gebragt.
De afgevaardigde Jean Brunet, b'ehoorende tot de radicale
partij en bekend wegens zijne motie, waardoor hij tot het
zitting nemen der Prinsen van Orleans heeft aanleiding
gegeven, heeft thans een voorstel gedaan, waarmede hij
zijne eigene partij weinig genoegen heeft verschaft. Hij wil
dat Frankrijk zich geheel wijde aan God en Christus, een
tempel stichte op' 't Plein van den Koning van Rome,
waarboven 't opschrift zou worden gesteld„God beschermt
FrankrijkChristus is overwinnaar, hij heersclit en regeert."
De voorsteller wilde, dat aan zijn voorstel in de orde van
werkzaamheden den voorrang zou worden toegekend. Ondanks
zijne verdediging, werd de urgentie niet verleend en het
CHARLES GOODYEAR.
EEN STRIJDER IN 'l GE-BIED DER NIJVERHEID.
[Vervolg.)
Te middeo dezer grootsciie toebereidselen kostte zijn ijver in 't
propyen nemen hem bijna 't leven. Door eene groote hoeveelheid
vergiftig gas in zijn digtgesloten vertrek te ontwikkelen, liep hij
zoo groot gevaar van stikken, dat liet zes weken duurde alvorens
hij weer geheel op streek was. Voordat hij echter nog zijne fabri-
caten in eene cenigzins aanmerkelijke hoeveelheid had kunnen
afleveren, deed de handelstorm van 1836 het gansche fortuin van
zijnen vennoot tot niet verzwinden, waardoor van de verdere ver
werking van gom-elastiek voor goed moest worden afgezien, en de
arme Goodyear andermaal in zijn vorigen staat of juister tot den
bedelstaf gebragt werd. Een bedelaar was hij tlians in den volsten
zin des woords, want hij was ten aanzien van de middelen tot
zijn levens-onderhoud volkomen afhankelijk vau anderen. Hij ver
haalt dan ook, dat hij kort na dezen verpletterenden slag, vóór
welken zijn gezin zich te New-York wederom bij hem gevestigd
had, op een morgen bij zijn ontwaken bespeurde, dat er geen zier
voedsel voor zich en de zijnen in huis was en dat hij geen cent
bezat om dit te koopeu. In zijn zak een voorwerp stekende, waarop
hij onderstelde dat een pandhouder hem nog iets zou willen geven,
verliet hij zijne woning in de hoop althans genoeg geld te zullen
opdoen om voor éénen dag in aller behoeften te voorzien. Alvorens
echter het hem zoo gemeenzaam uithangbord, „de drie gouden
ballen" te bereiken, ontmoette hij voor iemand in zijnen toestand
een allervreeselijkst wezen, namelijk een schuldeischer. Hongerig
en moedeloos, maakte hij zich innerlijk gereed voor de ontvangst
van eenen stroom der bitterste verwijten; want de man, die vóór
hem stond, was iemand, wiens geduld hij zeer goed besefte mis
bruikt te hebben. Hoe groot was zijne verademing toen zijn
schuldeischer hem lagchend toesprak met een: „Wel, mijnheer
Goodyear, wat kan ik heden voor u doen?" Eerst dacht hij, dat
men hem in zijn ongeluk nog beschimpen wilde, zoo buitensporig
scheen het te onderstellen, dat die man hem werkelijk wenschte
voort te helpen. Eindelijk overtuigd, dat het aanbod hartelijk
gemeend was, zoo verhaalde hij zijnen nieuwen vriend dat hij dien
morgen uitgegaan was om voedsel voor zijn gezin op te sporen,
en dat eene som van veertig gulden ter leen hem van groote dienst
zou wezen. Het geld werd hem oogenblikkelijk gegeven, zoodat
hij zijn bezoek bij den pandhouder verscheidene dagen kon uit
stellen; deze bleef evenwel gedurende dat gansche jaar bij herhaling
zijn eenige toeverlaat, tot dat de weinige overblijfselen van zijnen
jongsten zoo kortstondigen voorspoed geheel verdwenen waren.
Hij verloor echter nooit een oogenblik het gom-elastiek uit de
oogen. Eene tijdige leening van t' 250 van een oud vriend stelde
hem in staat, zijn gezin over te brengen naar Staten-Eiland, digt
hij de verlaten gom-elastiek fabriek. Daar bij tot de vroegere
werkplaatsen daarin vrijen toegang had, slaagde hij er in, met zijne
voorstel eenvoudig naar de Commissie voor het initiatief
gezonden.
Ten onregte is gemeld, dat de minister van Binnenl.
Zaken, mr. J. R. Thorbeckc, jl. Zaturdag zijn 75steri ver
jaardag heeft gevierd. De heer Thorbecko is geboren den
15 Jan. 1798 en vierde alzoo gisteren zijnen 74sten verjaardag.
De luitenant-adjudant Keyzer, wiens houding in de
bekende zaak van kapitein Janssen zoo algemeene afkeuring
ondervindt, zal voor een raad van onderzoek gesteld worden.
Men schrijft ons van Texel dd. 16 Januarij:
„Den ingezetenen van het Oude Schild was jl. Vrijdag
weêr een genoegelijke avond bereid in het gebouw van
den heer Hillenius, waar dien avond door de daarvoor
bestaande vereeniging volksvoordragten werden gehouden.
De heer Muller, onze geachte hoofdonderwijzer, had
gezorgd, dat er dien avond van nog iets anders kon ge
profiteerd worden. Die verrassing bestoud daarin, dat door
een veertigtal der oudste scholieren, tot opening der ver
gadering en gedurende de pauzen, zangstukjes zouden
worden uitgevoerd.
Nadat door een lief zangstukje de avond was ingewijd,
hield de heer Zwanenburg eene redevoering over „Neuzen."
Deze redevoering muntte door fijnen humor en populaire
voordragt zeer uit en kon met regt op deu naam van
volksvoorlezing aanspraak maken.
Vervolgens gaf de heer Muller een stukje ten beste,
dat ook algemeen in den smaak van het talrijk gehoor
viel en „Voorwaarts" tot titel voerde.
Het keurige dichtstuk van Tollens„Hondentrouw" werd
daarna door ds. Wassenaar op keurige wijze voorgedragen.
De heer J. Hillenius wist met de voordragt van het
gedicht „Rabbi Mayer" de aanwezigen ook gestaag te boeijen.
Ook bragt de heer W. Mets zijn oorspronkelijk dicht
stukje „Mijmeringen van een Schulpenvisscher" ten ge-
hoore, dat door het publiek met genoegen werd gevolgd.
Ten slotte las do heer K. Bakker een brief voor van
eene moeder aan hare dochter, die de hoorders in zeer
vrolijke stemming na het zingen van het 1ste couplet van
ons Volkslied deed huiswaarts keeren.
Wij mogen hier niet onvermeld laten, dat de jeugd door
hun lief en harmonieus gezang blijken gaf van het zang
onderwijs, door onzen bekwamen hulponderwijzer gegeven,
vrouw eenige weinige artikelen van zijne verbeterde grondstof te
vervaardigen, en er genoegzaam van te verkoopen om in liet
dagelijks onderhoud der zijnen te voorzien. Hij had bij dit alles
liet er vooral op gezet, de directeuren der geschorste vennootschap
over te halen om op zijn nieuw octrooi de werkzaamheden te
hervatten. Deze gevoelden zicli ecliter zoo ziek alleen op het hooien
van den naam eener grondstof, welke hun op zoo groote verliezen
en zoo sterk miscrediet was komen te staan, dat hij gedurende de
zes maanden van zijn bedrijf op bet eiland er nooit in slaagde,
een hunner te overreden aan de fabriek te komen en de monsters
in oogenseboiuv te nemen. Er bevond zieli aldaar voor duizende
guldens waarde aan machines, doch geen enkel aandeelhouder
bekreunde zicli zelfs om den toestand vau zijn eigendom. Deze
onverschilligheid was des te opmerkelijker, aangezien hij in buiten
gewone mate van nature begaafd was met liet vermogen, andere
menschen met zijn eigen zelfvertrouwen te bezielen. De patriciërs
van Staten-Eiland daarentegen, begrepen als zij waren in de alge
meene schipbreuk van eigendom en crediet, bleven onverbiddelijk
doof voor zijne welsprekendheid.
Evenals hij vroeger 1'hiladelphia had uitgeput., scheen thans
New-York dit te zijn. Hij werd zelfs een voorwerp van spotlust,
en verdacht met eene gom-elastiek monomanie behebt te zijn.
Toen aan een zijner vrienden te New-Yrork gevraagd werd, waaraan
de heer Gsodyear op straat te onderkennen was, antwoordde deze:
„Als ge iemand ziet, gekleed in een gom-elastieken jas, met gom
elastieken schoenen aan, een gom-elastieken muts op, en in zijn
zak een gom-elastieken beurs met geen cent er in, dan is liet
Goodyear." Hij was dan ook gewoon zijne lievelingsstof onder alle
vormen te dragen, met het dubbel doei haar te beproeven en er
de aandacht op te vestigen.
In Sept. 1836, op nieuw door eene geringe som bijgestaan,
pakte hij enkele zijner beste monsters in zijn reiszak, en toog op
zijn eentje naar de wieg der gom-elastiek verwerking Roxbury.
De ondergang der aldaar gevestigde vennootschap was toen vol
dongen en de fabriek verlaten. Dat gansche gedeelte van Massa-
chusetts leed onder de volslagen onwaarde van de aandeelen in
gom-elastiek. Er waren evenwel nog een paar personen, die hun
vroeger stokpaardje niet geheel konden vaarwel zeggende heer
Chaffee, de eerste grondlegger van dezen tak van nijverheid in
Amerika, heette eenen broeder proefnemer van harte welkom,
bewonderde zijne monsters, moedigde hem aan te volharden,
bezorgde hem vrienden, en, wat van nog grooter gewigt was,
stond hem het gebruik der uitgebreide, thans in de fabriek werke
loos staande machinerie toe. Een kortstondige, bedriegelijke voor
spoed wisselde andermaal de eentooniglieid van den tegenspoed af.
Volgens zijne nieuwe methode vervaardigde hij schoenen, wageukappen
en piano-overtrekken zooveel beter dan die ooit vroeger in deVereenigde
Siaten aangeboden waren, dat de vraag naar artikelen van gom
elastiek tijdelijk herleefde, zóó zelfs dat hij bij magte werd, op
van zijn octrooi, aan andeven het regt van fabricatie te verkoopen.
goed te hebben geprofiteerd. Wij wenschen dan ook,
dat de beer G. Dros ons meermalen met de scholieren
een genoegelijken avond moge verschaften, als er weer
volksvoorlezingen worden gehouden."
Door de zorg van eene commissie uit de vereeniging
tot het houden van volksvoordragten op den Langedijk, gaf
de heer Maju, uit Amsterdam, jl. Donderdag avond te
Noordsoharwoude eene zeer belangwekkende voorstelling
met zijn hydro-oxygeen-gasmicroscoop. Een groot aantal
merkwaardige voorwerpen uit het dieren-, planten- en
delfstoftenrijk, die wegens hunne kleinheid en fijnheid voor
het bloote oog naauwelijks of niet merkbaar zijn, werden
door middel van dezen microscoop, duizenden malen ver
groot, zigtbaar gemaakt. Tot slot stelde de heer Maju eenige
afbeeldingen van beroemde kunstwerken voor. Het tal
rijke publiek was zeer ingenomen met deze voorstelling.
Jl. Vrijdag avond zou eene voorstelling voor minvermogenden
plaats hebben met denzelfden toestel, waartoe de commissie
door du bijdragen van het publiek, welke de eerste voor
stelling bijgewoond heeft, in staat gesteld is. De uitstekende
praeparaten van allerlei fraaije en belangrijke natuurvoor
werpen, die de heer Maju bij „zijne voorstellingen gebruikt
en de zorg, die hij aanwendt om het publiek te leeren en
te vermaken, verdienen allen lof.
Ook te Hoog- en Aartswoud en Medemblik heeft
zich eene sub-commissie voor de nationale feestviering van
1 April a. s. gevormd, bestaande uit 7 leden. Het voorne
men bestaat, ook daar den 1 April feestelijk te herdenken.
Burgemeesters in Noordholland en Friesland zijn uit-
genoodigd op Zaturdag 20 dezer te Hoorn bijoen te komen,
ten einde met het bestaande spoorweg-comité in overleg te
treden over de financieële medewerldng voor den Noord-
hollandsch-Fneschen spoorweg. Het comité heeft voorloopige
overeenkomsten aangegaan met solide Engejsche onder
nemers, die, volgens mededeeling, het grootste deel van
het kapitaal zullen fourneeren.
Bij eene volksvoorstelling, in Frascati to Amsterdam
gegeven, werd mevr. Geijtenbeek, die de rol van Jack
Sheppard vervulde, door het. afschieten van een pistool, erg
aan een der slapen van haar hoofd verwond, waardoor een
groot bloedverlies ontstond. Niettegenstaande dit, bleef zij
haaf rol ten einde toe vervullen, zoodat zonder eenige
stoornis het stuk werd afgespeeld. (Arnh. Crt.)
Zijne profijten in een enkel jaar beliepen f 10,000 tot f 15,000.
Op nieuw vcreenigde bij zijne betrekkingen om zich been en bad
een onbegrensd vertrouwen in de toekomst.
Eene gebeurtenis, waarop hij al zijne lioop gevestigd, had ten
einde zijne zigepraal te voltooijen, stortte hem evenwel op nieuw
in liet verderf, llein gewerd namelijk van wege het staatsbestuur
eene commissie tot het leveren van 150 brievenzakken voor de
uiail. In het volkomen vertrouwen bij magte te zijn de bestelling
naar wcnscli te volvoeren, maakte hij haar zooveel mogelijk alge
meen bekend. De gcheele wereld -zou thans zien dat Goodyear's
gom-elastiek in alle opzigten was hetgeen Goodyear er van had
opgegeven. De zakken waren gereed, en fraaije zakken waren 't
lenig, stevig, met zorg opgemaakt, van keurigen vorm en buiten
allen twijfel waterproef. Hij had ze alle in de fabriek opgehangen,
en noodigde een ieder uit ze te komen bezien. Zij werden alge
meen bewonderd, en de vervaardiger werd met den goeden uitslag
gelukgewenscht. Het was echter in den zomer dat deze noodlottige
zakken gereed kwamen.
Ongeveer eene maand naar elders moetende gaan, liet hij ze in
de fabriek hangen: doch oordeel over zijne ontsteltenis, toen bij
bij terugkomst bevond dat ze weck werden, schimmelden en van
de handvatsels afdropen. Het sterkwater „zuiverde" werkelijk de
oppervlakte van zijn gom-elastiek, doch alleen de oppervlakte.
Zeer dun doek, langs dien weg verkregen, was een nuttig en
eenigzins duurzaam artikel, maar voor eenig ander doel had het
geen waarde. De algemeen bekende en volkomene mislukking der
brievenzakken gepaard aan de onvolkomenheid van al zijne pro
ducten, behalve dat allerdunste doek, bragt plotseling en ten eeue-
male zijne opkomende zaken weder giheel ten gronde. Alles wat
hij bezat, dat slechts verkoopbaar was, werd in veiling gebragt om
zijne schulden te betalen. Hij was op nieuw zonder geld en zonder
hulpmiddelen, met een nog vermeerderd gezin en eenen bejaarden
vader ter verzorging.
Zijne vrienden, zijne broeders en zijne vrouw deden nu al het
mogelijke, om hem van verdere proefnemingen af te houden.
Waren vier jaren van zoo gruwzame beproeving niet voldoende?
Wie had zich ooit met gom-elastiek afgegeven, zonder er bij te
verliezen? Kon hij hopen te slagen, terwijl zoovele bekwame en
ondernemende mannen te kort geschoten waren? llad hij een regt
otn zijn gezin in zoo vernederenden en kommervollen toestand te
houden Hij was in den handel met ijzerwaren bedrevenwaarom
niet weêr daartoe overgegaan? Er waren nog menschen te vinden,
die hem in elke redelijke onderneming zouden willen bijstaan;
maar boe kon hij verwachten, dat iemand willens en wetens nog
meer geld zou werpen in den bodemloozen put, die bereids milli-
oenen zonder eenige vrucht af te werpen ingezwolgen had! Op
deze drangredenen kon hij niet antwoorden, en wij evenmin; de
vrienden van schier alle groote uitvinders waren in de gelegenheid
hetzelfde voor te spiegelen. Het scheen hoogst ongerijmd toe aau
de vrienden van Elitch, Watt, Fulton, Wedgwood, Whitncy,
