B i n n e n I a n d.
noeg, deze is, „dat de vrije werking der sociale krachten
hier, zoo ooit, dan toch onmogelijk in betrekkelijk korten
tijd genezing kan aanbrengen, en dat dus de Staat, als
waker voor de algemeene belangen, tevens en vooral voor
de belangen van personen, te krachteloos en te machteloos
om zich zeiven te helpen, bevoegd en verplicht is op te
reden."
Niet alleen voor de arbeidende, voor alle kinderen dient
de Staat naar onze meening te waken, dat zij behoorlijk
onderwijs ontvangen en daardoor tot goed ontwikkelde,
nuttige burgers opgroeien. Vooral thans, nu de Staat be
dreigd wordt door richtingen die het toeleggen op het
omverwerpen der bestaande maatschappelijke toestanden en
verhoudingen, of op het ondergeschikt maken der burger
lijke wetten aan de eischen eener naar het herstel van
voorbijgegane toestanden strevende Kerk, of op het onder
werpen van de resultaten der wetenschap aan kerkelijke
begrippen en leerstellingen. Volksverlichting, het lager
onderwijs in de eerste plaats, is het eenige en krachtige
middel om deze voor den Staat, voor het algemeen welzijn
gevaarlijke richtingen te bestrijden en schadeloos te maken.
De regeering, door de grondwet verplicht, het onderwijs
tot een voorwerp harer aanhoudende zorg te doen zijn,
wijde die zorg vooral aan het zoo vaak nog stiefmoederlijk
wij mogen er wel bijvoegen, aan het zoo vaak als on
godsdienstig gelasterd openbaar lager onderwijs. Het
zij haar opgedragen, de wet te zuiveren van de door de
ondervinding gebleken gebreken en leemten en te doen
blijven in overeenstemming met de behoeften van den tijd.
Zorgt zij daarvoor en staat het welgezinde deel der natie
haar in die zorg krachtig steunend ter zijde, dan zal een
tweede twaalfjarig verslag gunstiger kunnen luiden omtrent
de belangstelling van overheden en ouders voor het onder
wijs en omtrent de vruchten welke het voor het leven
afwerpt, vruchten welke thans nog zoo dikwijls, door
slordig schoolbezoek, door vroegtijdig verlaten der school
en door het, uit geringschatting, niet onderhouden van het
geleerde, jammerlijk verloren gaan.
Het argelooze Dagblad verwondert zich, dat de liberalen, die
de schoolwet steeds met hand en tand vasthielden, thans van hare
gebreken en van herziening beginnen te spreken, alzoo ten laatste
concessie doende aan hen, die zich steeds krachtig tegen de wet
verzet hebben; alsof het Dagblad niet wist, dat dit verzet het
beginsel der wet „overal voldoend openbaar onderwijs van over
heidswege" betrof, een beginsel, hetwelk de liberalen nimmer zullen
loslaten.
HELDER en NIEUWEDIEP, 25 Junij.
Gedurende twee uren onderhield zich dezer dagen de
heer Thiers met eene deputatie, uit de leden der regterzijde
van de Nationale Vergadering naar hem afgevaardigd.
Wel betuigden die heeren hunne hulde aan de vele ver
diensten van den president, in zoo hagchelijke oogenblikken
aan het vaderland bewezen, maar toch drongen zij op
verandering zijner politieke gedragslijn aan. De heer Thiers
verzekerde daarop, dat hij heel consequent blijft en zijn
woord, te Bordeaux gesproken, en dat de handhaving der
republiek inhield, gestand zal doen. In tegenstelling van
de meening der regterzijde, geloofde hij vast, dat herstel
der monarchie een oproer tengevolge zou hebben, 't Bleek
uit dat onderhoud allerduidelijkst, dat de president in een
belangrijk opzigt niet sympathiseert met de gevoelens der
talrijke regterzijde.
In den Spaanschen ministerraad moet dezer dagen het
besluit genomen zijn om tot eene scheiding tusschen kerk
en staat in Spanje over te gaan. Als men bedenkt hoevele
ellendige gevolgen eene vereeniging van die beiden heeft
veroorzaakt, dan zal men dat besluit ten hoogste toejuichen.
Vooral ook in Spanje is die scheiding eene zeer wenschelijke
zaak te achten.
Dezer dagen hebben de werklieden in het Oberbergamts-
Berirk Dortmund weder eene werkstaking ondernomen,
aangezet als ze worden door personen, die verzekeren, dat
zij op den duur door geld zullen worden gesteund. Bij de
vermelding van dit berigt wordt door een buitenlandsch
blad deze voor werklieden zeker opmerkelijke waarschuwing
gevoegd: In het vorige jaar staakten in Pennsylvanië
50,000 arbeiders het werk. Drie maanden hielden zij
daarmede vol, terwijl de werkgevers niet in staat waren
hooger loon te geven. Welke waren nu de gevolgen? Ten
slotte moesten zij, door armoede gedwongen, toch den arbeid
weder hervatten voor hetzelfde loon; maar inmiddels was
onder hen de onzedelijkheid in de hoogste mate toegenomen,
want ledigheid is des duivels oorkussen. Moord en diefstal
waren dagelijksche gebeurtenissen en de huiselijke vrede
was verstoord.
Zr. Ms. fregat met stoomvermogen Admiraal van Was-
senaer, onder bevel van den kapitein ter zee E. L. de Haes,
is gisteren alhier van de Kust van Guinea aangekomen.
Volgens telegram uit Alexandrie was de mailboot
Prins van Oranje, jl. Donderdag te Suez aangekomen en
zou des avonds het kanaal ingaan.
De in den loop dezer maand alhier gehoudene collecte
voor het Vaderlandsch Fonds tot aanmoediging en onder
steuning van de gewapende dienst in de Nederlanden heeft
opgebragt 61.80.
Door de plaatselijke vereeniging tot ondersteuning
van behoeftige kraamvrouwen alhier, is dezer dagen van
H. M. de Koningin ontvangen de jaarlijksche gift van 100.
In No. 25 van de Monitor, weekblad voor het huis
gezin en de school, komt een artikel voor van den heer
D(ekker), te Helder, getiteld: „Hedendaagsche Taal(?)-
stukie." Het motto bestaat uit eene aanhaling uit de notulen
der vergadering van inspecteurs van het lager onderwijs,
in 1871 gehouden, waarin gehandhaafd wordt het besluit
van 1867, om geene beslissing te nemen ter zake van het
al of niet volgen der spelling van de Vries en te Winkel.
De schrijver van dit stuk, dat in drie tooneelen is afgedeeld,
laat, om de verwarring in de spelling te doen uitkomen,
Salm, een doctorszoon, bij den onderwijzer Platneus de
oude spelling volgen; vervolgens bij den kostschoolhouder
Spekbord zich oefenen in lachen zonder g, in vroolijk zijn
met twee o's en in knoeien zonder j. Eindelijk komt Salm
als klerk aan een der ministeriën, waar de oude hoofd
ambtenaar Kier hem het geschrevene in de nieuwe spelling
laat herschrijven in de oude, omdat men zich daar, zoolang
er geene andere orders komen, aan de oude spelling houden
moet. De heer Kier wist van de nieuwe spelling zelf niets,
en dacht, toen hij den naam van te Winkel hoorde noemen, dat
het een der directeuren was van het befaamde weduwen-
fonds, onder het bestuur der heeren Rietveld en te Winkel.
Het Dagblad en andere couranten, o. a. de N. Rott.
Crt., deelen mede, dat Z. M. de Koning den staatsraad
mr. G. de Vries heeft uitgenoodigd een nieuw ministerie
zamen te stellen en dat de heer de Vries die taak heeft aanvaard.
Beroepen bij de Evang. Luth. gemeente te Zaandam,
W. J. F. Meiners, pred. te Bergen-op-Zoom.
Bedankt voor het beroep naar Rotterdam door ds. E.
A. G. van Hoogenhuijze, pred. te Steenwijk.
De inschrijving voor den Noordh. Friesclien Spoorweg,
bedraagt thans in aandeelen f 1,808.890 en in subsidie
29,855.
Gelukkig verspreidt de longziekte zich te Texel
niet verder.
De volgende prijzen zijn door den heer B. K. Bremer,
van Texel, behaald op de tentoonstelling, den 19 dezer te
Utrecht gehouden:
Voor springrammen, de 2de prijs, gr. zilv. med. en ƒ10.
Voor drie ooijen, de 2de prijs, zilv. med. en 5.
Voor ramlammeren, de 2de prijs, zilv. med.
Voor drie ooilammeren, de 1ste prijs, gr. zilv. med. en ƒ5.
De gemeente Nieuwe Niedorp zal eerstdaags met een
bezoek van den commissaris des Konings en van een lid
der Gedeputeerde Staten in Noordholland worden vereerd.
Naar men verneemt, staat dit in verband met een verzoek
schrift dat, eenigen tijd geleden, door bewoners van het
tot die gemeente behoorende gehucht Moerbeek is ingediend
tot stichting van een school aldaar. Adressanten betoogen
daarin de noodzakelijkheid van een school in dat gehucht,
op grond van den verren afstand van de dorpsschool voor
hunne kinderen en op het feit, dat in vroeger jaren des
winters in een thans gesloopt gebouw afzonderlijk onderwijs
werd gegeven in de Moerbeek. Het gemeentebestuur te
Nieuwe Niedorp heeft dit verzoek afgewezen, vooreerst
omdat het getal der schoolgaande kinderen in dit gehucht
te onbeduidend is, om daarvoor een school te bouwen,
anderdeels omdat de weg, die voorheen des winters schier
onbegaanbaar was, thans het geheele jaar door in voldoenden
staat wordt gehouden. Daarop is door adressanten de
tusschenkomst van Gedeputeerde Staten en van den districts
schoolopziener ingeroepen, en nu zal door den Commissaris
des Konings deze zaak in loco worden onderzocht.
Nog eene andere aangelegenheid zal, naar wij vertrouwen,
onder de aandacht van den commissaris worden gebragt.
De brug over de Langereis-vaart, die Nieuwe Niedorp aan
Hoogwoud verbindt, verkeert in zulk een slechten staat,
dat het vervoer daarover met zware vrachten gevaarlijk
wordt. Volgens een oud contract draagt de gemeente
Hoorn in het onderhoud dier brug voor 2/3, de gemeente
Nieuwe Niedorp voor 1/3 bij. Intusschen, ofschoon reeds
voor eenige jaren een door het gemeentebestuur van Hoorn
aangewezen deskundige die brug onderzocht en onvoldoende
gekeurd heeft, is, dat bestuur niet gezind liet aandeel van
die stad tot herstelling van de brug toe te staan en zoo
blijft de zaak gelijk zij was, of liever de passage over die
brug wordt dagelijks gevaarlijker. (N. Rott. Crt.)
-Ter gelegenheid van haren verjaardag zond II. M;
de Koningin, beschermvrouw der „Vereeniging tot nut der
armen" in de Rijp, weder eene gift van 100 aan ge
noemde inrigting.
De gemeenteraad van Hoogwoud heeft besloten twee
zilveren medailles beschikbaar te stellen eene ter waarde
van 28 en eene van 12, voor die veeartsen, die in die
gemeente de meeste runderen met goed gevolg vaccineren,
boven een aantal van 150. Vergist men zich niet, dan is
die gemeente de eerste, waar de raad zulk een prijzens
waardig besluit neemt. Moge het veel navolging vinden
en zoo strekken ter bevordering der vee-vaccine, zulk een
uitmuntend voorbehoedmiddel tegen de steeds meer en meer
endemisch wordende longziekte.
Niet de hoofdcommissaris van politie mr. de Klopper,
maar de commissaris mr. Doesburgh is naar Londen geweest
om Dikkens te arresteren, die geheel vrijwillig is teruggekeerd.
Gisteren werd op het raadhuis te Amsterdam aan
besteed: het maken van de fundering en den onderbouw
voor het stoomgemaal, het toeleidingskanaal, den vaarboezem,
het buiten-situatiesluishoofd en de voorhaven, alles ten behoeve
van de waterverversching in de stadsgrachten aldaar. Minste
inschrijver de heer J. J. Bekker, te Lent, voor 200,900.
Bij een geacht handelshuis te Amsterdam is een
depêche uit Londen ontvangen, waarin melding wordt gemaakt
van een gerucht, dat Maandag a. s. de betaling der koepon
buitenl. schuld Spanje, zonder korting, zal worden aange
kondigd.
Als een verblijdend verschijnsel op industriëel gebied
wordt gemeld, dat aan de koninklijke fabriek van stoom
werktuigen te Amsterdam de levering is gegund van 80
spoorrijtuigen voor den staatsspoorweg in Hannover, waar
voor een openbare inschrijving had plaats gehad. Naar men
er bijvoegt, is dit de eerste keer, dat Nederland spoor
rijtuigen aan het buitenland zal leveren. (D.)
Naar de KI. Crt. uit goede bron verneemt, hebben
de gezellen der N. Rott. Crt. jl. Zondag morgen een adres
aan hunnen directeur overhandigd, waarin het verzoek was
neergelegd om die courant niet meer op Zondag te doen
verschijnen. Het adres was door al de daar werkzame
gezellen onderteekend, zijnde 40 in getal.
Het standbeeld van Boerhave te Leiden zal morgen,
des namiddags ten een ure, onthuld worden. Bij deze
plegtigheid zal het woord gevoerd worden door prof. Boo
gaard, prof. Tilanus, dr. van Erven Dorens en den burge
meester dr. van den Brandeler. Door den heer J. Philip
19
20
21
22
van der Keilen, graveur aan 's Rijks munt te Utrecht,
bij deze gelegenheid een gedenkpenning vervaardigd.
Een landbouwer, veehouder te Hazerswoude, wienj
vee niet is aangetast geworden evenmin door longziekts
als in deze dagen door tongblaar, heeft opgemerkt, dal
zijne weide sterk bezet is met de zoogenaamde wilde zuri^
welke plant gretig door zijn vee wordt gebruiktverdei
bemerkt hij, dat een rund vroeger, toen het tijdelijk uit
die weide was verwijderd geweest, door de longziekte u
aangetast geworden. Nog merkt hij op, dat het vee v®
zijn buurman, in dienzelfden polder, in wiens weide i>
wilde zuring zich niet voordoet, op dit oogenblik s
door tongblaar geplaagd wordt.
Naar de Werkman verneemt, zal in den nazomer vaa
dit jaar het wereldcongres der internationale, dat in 1870
door de politieke omstandigheden verhinderd werd, on
welke reden ook in 1871 slechts een gesloten conferentie
te Londen bijeenkwam, in Nederland gehouden worden, en
wel te 's Hage.
De tongblaar zegt het U.D. heerscht nog altijd in ernstige
mate onder het melkvee in en om de gemeente U trechtter
naauwernood zou men een lOOtal koeijen kunnen aanwijzen,
die er niet door besmet zijn. Gelukkig echter bezwijk»?,
er slechts enkele. Door de strenge waakzaamheid van de
inspecteurs van vee en vleesch aldaar gelukte het niet,
het vleesch daarvan in consumptie te brengen, waartoe
aanhoudend pogingen worden aangewend. Van longziekte
zijn in de laatste 8 dagen geen nieuwe gevallen bijgekomen,
De ziekte onder de varkens is eer minder dan erger geworden,
Jl. Vrijdag is te Utrecht het 26ste Nederlandscl
Landhuishoudkundig Congres gesloten. In de laatst gehouden
algemeene vergadering is o. a. aangenomen een voorstel,
strekkende om aan de Hooge Regering een adres te rigten,
waarin aangedrongen wordt op uitvoering der wet op he
middelbaar onderwijs, wat het oprigten van eene Rijks-
Landbouwschool betreft, en waarin de aandacht der regering
wordt gevestigd op het wenschelijke om ook op de kweek
scholen voor onderwijzers eenig landbou w-onderwijs te doen
geven. Jl. Vrijdag is op het Vreeburg een volksfeest
geven, dat met een vuurwerk besloten werd. Jl. Zaturdag
voormiddag is eene harddraverij in de Maliebaan gehouden.
Weder behoort de te Beusichem gehouden paarden
markt van dit jaar tot de geschiedenis en kan de uitslag
worden medegedeeldAangevoerd waren den
18 Junij 13 hengsten.
78 paarden op de markt en 280 in de
726 aan de lijn en 900
510 en 673
62 en 146
Uit dezen staat blijkt, dat de hengstenmarkt niet vooruit
gaatmaar de markt overigens haren sedert eeuwen
gevestigden roem handhaaft.
De handel was bijzonder levendig en den laatsten
nog waren buitenlandsche kooplieden, die ieder jaar al meer nar
en meer toenemen, druk in de weer, om zich van paarden
te voorzien, waartoe geene gelegenheid meer was, aan
gezien het aantal paarden toen te gering was. De prijzen
waren dan onk buitengemeen hoog: men hoorde van 600,
ƒ700 en 750 spreken, alsof het zilver wezenlijk slijk was;
voor één paard werd zelfs 755 bedongen en tweejarige
paarden golden van 300 tot 450. Als dit zoo voort
gaat, zal zelfs het eten van paardenvleesch, waartoe thans
nog zoo weinigen overgaan, weldra een artikel van
worden. (U. D.)
Een conducteur en een remmer op de spoorlijn Tilburg-
Leuven hebben een koffer in de bagagewagen opengebroken
en verschillende voorwerpen van waarde er uitgenomen.
Ze zijn beide in arrest gesteld.
Jl. Zondag had op het op een half uur afstand van
Arnhem gelegen schietterrein, den Galgenberg, de schiet
wedstrijd plaats, uitgeschreven door de vereeniging van
officieren der schutterijcorpsen (dienstdoende en rustende)
Nederland. Het concours was zeer geanimeerd en wei
opgeluisterd door de muziek van het uitstekend corps
muziekanten van het regiment schutterij van Rotterdam.
De wedstrijd werd ten l0 ure geopend met het schieten
met het geweer op 200 meter, waaraan ongeveer een 40tal
leden, voor 't meerendeel hoofdofficieren, deel namen, dat
ten ongeveer twee ure eindigde, toen het kampen met
en revolver een aanvang nam. Eenige burgerlijke en mili
taire autoriteiten (commissaris des Konings, burgemeester,
bevelhebber der 3de militaire afdeeling, kommandanten der
regimenten veld-artillerie en infanterie, kommandant van
het koloniaal militair invalidenhuis op Bronbeek) waren
gedurende geruimen tijd bij het concours tegenwoordig, dat
eerst ten half vier in de beste orde was afgeloopen en door
goed weder werd begunstigd.
Voor het geweer verwierven: den lsten prijs de
Oudewater, van Dordrecht, 2den prijs de heer Terborg,
van Baarn, 3den prijs de heer Mendes da Costa, van
Amsterdam, 4den prijs de heer Visser, van Schiedam, 5den
prijs de heer de Heer, van Schiedamvoor de pistool lsten
prijs de heer Oudewater, voornoemd, 2den prijs de heer
John Knight, 3den prijs Jhr. Spengler, terwijl voor de
revolver de prijs te beurt viel aan den heer Waldeck.
Den 16 dezer hadden in het kamp op de Wieselsche
heide twee broeders met hunne meisjes rondgewandeld.
Bij de cantine werd een der meisjes door een soldaat
schertsender wijze om haar midden gevat. Een der jongelingen
geraakte daarover zoo in drift, dat hij den militair wel
een keisteen, in een zakdoek gewikkeld, een slag op het
hoofd toebragt, waardoor hem de hersens bloot werden
gelegd. De jongelieden werden door een lOOtal soldaten
met ontblootte sabels achtervolgd, en ontkwamen te naauwer
nood de woede door over de palissaden van het Park te
springen. De gewonde is naar de infirmerie te Deventer
vervoerdterwijl de dader in hechtenis genomen en
gevankelijk naar Arnhem is overgebragt.
De heer L. Houtsma, door Gedep. Staten van Fries
land geschorst als raadslid te Harlingen, is bij den Koning
in hooger beroep gekomen.
In de verschillende nieuwsbladen komt zoo nu en to
erf
en
achter
berool
ivoniii
van a
verblij
hm 1
haard
naar j
Zijn e
oogpu
voelig
1
de
schrijft
net k
schrift
misge
«dstei
folgei
ledleg
een ai
mans
latuui
eden
tellin;
ikke:
Frs
achts
jodac
eteist
ie ht
r'jl
er
h
schijnl
Noon
;eopei
pnde
antal
nen
dagen
Ei
i, i
ivergi
Sk
insel,
Nu
t op
lid
itrok
odsdi
terd,
vergi
eredi
iga
Ai
Switsi
oren.
let 1
toor
etterl
iet c<
tooda
De'
bet sc
s. s. i
vaige;
laatstj
plaa
De
wacht
gestel
de kl,
De
ige
Tot
Te
Vien
Wo
Keu
