2. N'. 122.
Vrijdag 11 October.
30 Jaargang.
Hl
Uitgever
A. A. BAKKER Cz.
GEMEENTERAAD.
Binnenland.
.en
eldg
ure
iezine
leent
itrati
KV NIEUWEDIEPEE COURANT.
„Wij huldigen het goede."
Verschijnt Dingsdag-, Donderdag- en Zatuedag namiddag.
Abonnementsprijs per kwartaal1.30.
franco per post - 1.65.
Bureau: MOLENPLEIN, 163.
Prijs der AdvertentiënV.u 14 regels 60 cent.
elke regel meer 15 cent.
Groote letters of vignetten worden naar plaatsruimte berekend
f191
len
21
weini
leen
ij voi
t, 181
sin
lli
VERTREKDAGEN DER BRIEVENMAILS:
Naar Oost-lndië: via Triest 15 Oct. 's avonds 6 u. 25 na.
Marseille 24 Oct. 's avonds 6 u. 25 m.
Brindisi 17 Oct. 's avonds 6u. 25 m.
West-lndië: v'mSouthampton 15 Oct., 's morg. 6 u. 25 m.
Suriname via St. Nazaire 4 Nov., 's avonds 6 u. 25 m.
Kaap de Goede Hoop: 23Oct., 's morg. 6 u. 25 m.
u n H via Triest 22 Oct., 's m.' 6 u. 25 m.
Zitting van Dingsdag den 8 October 1872.
■0 li
onvei
f 441
a 11!
13 Tf
Voorzitter de heer Burgemeester.
Tegenwoordig 14 leden; afwezig de heeren de Breuk en Berghuijs,
beiden met kennisgeving van verhindering.
De aanteekeningen van het verhandelde in de vorige zitting
worden gelezen en goedgekeurd.
Aan de orde wordt gesteld de behandeling van de begrooting der
ontvangsten en uitgaven voor de dienst van 1873. Bij monde van
Jen heer Braaksma wordt gelezen het rapport omtrent het onderzoek,
jat in de afdeelingen heeft plaats gehad. Over het geheel stelt de
(ommissie van rapporteurs, nadat zij met B. en W. de aan- en
opmerkingen, waartoe het onderzoek had aanleiding gegeven, heeft
ltsproken, voor, om de begrooting goed te keuren, en omtrent
oenige in 't verslag aangewezen punten eene bepaalde beslissing te
lemen. Wat betreft de begvootingen van het Burgerlijk Arm
bestuur en bet Algemeen Weeshuis wordt voorgesteld tot goed-
leuriDg over te gaan terwijl omtrent de begrooting der dienstdoende
Artillerie—Schutterij een paar punten aan de nadere beslissing van
!"n Baad worden overgelaten.
Namens de vergadering betuigt de Voorzitter den rapporteur
tak; vervolgens wordt overgegaan tot de behandeling van de
«derscheidenc deelen der begrooting.
Bij de vaststelling der inkomsten wordt door den heer Boom
kt woord gevoerd en op de wenschelijkheid gewezen van meerderen
spoed bij het tot stand brengen eener nieuwe gemeente-school.
Spreker herinnert, dat het besluit tot schoolgeldheffing is genomen
iet het oog op het verkrijgen van een subsidie van het rijk en
Ie provincie voor den bouw eener. sobool en vraagt nu of er
litzigt bestaat, dat die inrigting spoedig zal verrijzen.
De Voorzitter antwoordt, dat bet onmogelijk is in de eerlang
e houden najaarsvergadering der Provinciale Staten de aanvrage
"jj om subsidie behandeld te krijgen. Dit kan niet eerder dan in de
omervergadering van Julij a. s. geschieden. De Voorzitter ver-
ekert evenwel, dat, in zooverre dit mogelijk is, er me( spoed zal
thandeld worden.
Door den heer Boom wordt berust in de door den Voorzitter
f7,SI
20,51
e f
e f
heelt
ctolili
6 nul
magi
a
>0.
f 13,
j 14,3
Zeei
hooj
jegeven mededeelingen.
tof-
-.P'
ordix
a-,
-, 3j«
erN.i
ddelb
30,
lifU
Nadat onderscheidenq concept-besluiten tot heffing van belastingen
West-Friesche Correspondentie.
X.
Wij hebben in langen tijd niet van ons spoor gesproken.
De lezers dezer Courant zullen zeker weten, dat, als wij West-
bezen van ons spoor spreken, wij daarmeê een spoor in spe bedoelen.
Voor diegenen onzer lezers, die misschien niet bijzonder geavan-
ierd in de Latijnsche taal zijn, diene, dat in spe, letterlijk vertaald
eteekent in hope. Wij hebben nog slechts een spoor in hope, dat
ril zeggen, wij hopen, dat wij eens een spoorweg krijgen zullen!
Nu, zulk een spoor in spe is al vast iets. Men kan ër over
mken, men kan er over schrijven, men kan er over rekenen, men
«0 er over vergaderen, men kan er zelfs over rusie krijgen, één
immer, men kan er niet over rijden
dat jammer is een groot jammer, dat wij, Westfriezen, te
«ter gaan gevoelen, naarmate de barre winter, met al zijn lief en
Kil, maar vooral met zijn slechte wegen en zijne periodieke strem-
ling der waterwegen te meer nadert.
Sommigen onzer lezers, ik denk de meesten wel, zullen weten,
Int wij twee spoorwegen hebben in spe, één van het comité van
864, en één van het comité van 1872, bij ons genaamd het oude
m'i bet nieuwe comité.
18al Hadden we maar liever één hfusch spoor
rende Wat nog daarenboven zeer jammer is, is dat het oude en bet
p ge« sieuwe comité weinig sympathie voor elkander schijnen te gevoelen,
en et Modat wij het haast bejammeren moeten, dat wij te veel spoor-
>n eei tigen in spe hebben.
ei'koaf Het oude comité maakt trouwens tegenwoordig een onaange-
erstai timen indruk. Immers bijna tien jaren is het geleden dat het met
ortdi zijne plannen is voor den dag gekomen, even lang is het geleden
^1 wij het, ieder naar zijn vermogen, ondersteund hebben en in
>1 dien tijd hebben we niets van zijn diligentie vernomen. Geen
200 Wonder dus dat na zooveel jaren angstig wachten, de publieke
apen opinie haar dood gewaand lieeft, even als de vrouw van een zeeman,
*'er man voor ettelijke jaren naar Oost-lndië is vertrokken, zonder
der iets meer van zich te doen hooren en dat nieuwe vrijers op
laan. l»amen dagen om het vermeende weeuwtje het hof te maken,
rk. Mij dunkt hier waren wel eenige termen om te doen denken
40, ®n „vermoedelijk overlijden."
S, g» Met dat al blijkt nu, dat het oude comité niet dood is, maar
5, w out het, als de geest in een treurspel, ter elfder ure weder op
,8, W kt tooneel.
'VI is Mogen wij, reikhalzend naar een spoorweg uitziende Westfriezen
HD® is daarover verhengen? Zal misschien de wrijving van denk-
2a& leeldeil der beide comité's nienwe gezichtspunten openen en eindelijk
ril praktische resultaten leiden Ik geloof het niet
ecM
zijn gelezen en goedgekeurd en het bedrag van den Hoofdelijken
Omslag op f 15,000 is bepaald, worden de inkomsten vastgesteld
op een bedrag van f 166,579.08!.
Bij de behandeling van de onderscheidene posten van uitgaaf
worden de navolgende besluiten genomen:
a. De jaarwedde van den burgemeester wordt, even als die van deu
Secretaris, met algemeene stemmen van f 1S00 gebragt op f 2000.
b. De bezoldiging van den auditeur hij den schuttersraad wordt,
met het oog op de veelvuldige aan die betrekking verbonden
werkzaamheden, van f 60 tot f 90 verhoogd, met 12 tegen 2 stemmen.
Tegen stemden de heeren Hugenholtz en van Kelckhoven.
c. Het tractement der hoornblazers bij de schutterij wordt met
algemeene stemmen bepaald op f 40 voor ieder, ofschoon de
schuttersraad ook dit jaar had voorgesteld dat bedrag op f 52
te bepalen.
d. De jaarwedde van den hoofdonderwijzer te Huisduinen wordt
met f 100 verhoogd. Het besluit hiertoe wordt genomen met
algemeene stemmen op één na, die van den heer van Kelckhoven.
Bij de behandeling van dit punt wordt door den Voorzitter mede
gedeeld, dat de Plaatselijke Schoolcommissie, in wier handen het
adres van eenige ingezetenen van Huisduinen was gesteld, geadvi
seerd heeft, dat met het oog hierop geen bezwaren tegen het
toestaan van verhooging aanwezig waren.
e. Met het oog op de moeijelijkheid om in de vacature van
apotheker-directeur te voorzien, wordt met algemeene stemmen
besloten het tractement, aan die betrekking verbonden, met f 200
te verhoogen en te brengen op f 1000.
Br wordt bepaald, dat de jaarlijksche subsidie van f 150 aan
de muziek-vereeniging Concordia met het einde dezes jaars wordt
ingetrokken.
De overige posten van uitgaaf worden onveranderd goedgekeurd.
De begrooting voor de dienst der gemeente, alsmede die voor
de schutterij worden daarop met algemeene stemmen goedgekeurd.
Vervolgens worden de begrootingen voor het Burgerlijk Arm
bestuur en die voor het Algemeen Weeshuis, de eerste tot een
bedrag van f 11,000, de tweede van f 14,497-56!, goedgekeurd,
beide insgelijks met algemeene stemmen.
De Baad hecht zijne goedkeuring aan het voorstel van het Dag.
Best. om bij de Hooge Eegering aanvrage te doen tot verlenging
voor den tijd van één jaar van de concessie, aan den heer M. L.
van Gelder verleend tot het houden der Bank van Leening. De Voorzitter
deelt daarbij mede, dat, bij bet onlangs door B. en W. gehouden
onderzoek, de boeken in de meestmogelijke orde zijn bevonden,
terwijl voor de panden op uitmuntende wijze wordt gezorgd.
Klagten over de administratie der bank, in andere gemeenten niet
zeldzaam, zijn nog nimmer ingekomen; naar de meening des
Voorzitters is dit een gevolg van de accuratesse van den concessi
onaris. De Voorzitter maakt biervan melding, ook met bet oog
op de hier bestaande gelegenheden met soortgelijk doel, doch die in
't geheel geen zekerheid opleveren voor hen die daarvan gebruik maken.
Voor kennisgeving worden aangenomen deze mededeelingen des
Voorzitters:
Ik zie in de verrijzenis des ouden comité's weinig goeds, maar
meen veeleer te moeten vreezen, dat zij eene belemmerende reactie
in het leven zal roepen, die wel hinderpalen weet te stellen voor
nieuwe plannen, maar zelve te zwak is om iets tot stand te brengen.
Het ligt niet in mijn plan een volledig overzicht te geven van
de beide spoorweg-projecten, slechts kortelijk wil ik de richtingen
aanstippen, die beiden zich voorstellen te volgen.
Het comité van 1864 stelde zioh voor te beginnen te Leeuwarden,
van daar over Sneek naar Stavoren, daar overvoering der spoor
wagens, althans de goederenwagens, met stoombooten naar Enk
huizen en vervolgens langs Hoorn naar Alkmaar, waar het spoor
zou aansluiten bij het staatsspoor.
Het comité van 1872 denkt te beginnen aan het staatsspoor
bij Grouw,J van daar over Sneek naar Hinlopen, daar overvaring
der passagiers en goederen, niet der spoorwagens naar Medemblik
vandaar met een zijtak van Enkhuizen naar Hoorn en vervolgens
langs Avenhorn, de Bijp en Purmerend naar Amsterdam.
Welk der beide plannen heeft het meeste levensvatbaarheid?
Natuurlijk meent elk zijn uil een valk te zijn. De heer Linse,
civiel-ingenieur en medelid van het oude comité, heeft in een
dezer dagen verschenen brochure de plannen van het nieuwe comité
aan een scherpe kritiek onderworpen. Daar die brochure zoowel
in deze Courant als in de Alkmaarsche door den heer W. v. d. K.
onlangs met blijkbare ingenomenheid is besproken en aangehaald,
wil ook ik de voornaamste daarin uiteengezette bezwaren even
opsommen en die eenigzints van een ander standpunt beschouwen.
Een voorname grief tegen de plannen van het nieuwe comité
is deze, dat het veranderde plaatselijke vooroordeelen (de heer L.
noemt ze middeneeuwsche overleveringen!') te veel toegeeft. De aan
sluiting te Grouw in Friesland in plaats van te Leeuwarden zou
zijn om Sneek te believen, daar bij eene regtstreeksche verbinding
met Frieslands hoofdstad Sneek niet meer, als nu, het middenpunt
zou zijn van den handel in zuidwestelijk Friesland. De overpakking
van goederen etc. aan het Staatsspoor is daarenboven een groot
bezwaar. Evenzoo is de richting der lijn in Noordholland van
Hoorn langs Purmerend naar Amsterdam, altijd volgens den beer
L. niet in het belang van het betere verkeer en der exploitatie
zelve, maar alleen toegeven aan onbillijke pressie van de zijde van
Purmerend en de Bijp. Vooreerst de lijn in Friesland.
„Maar wat heeft dan toch tot dat zonderlinge plan van aanslui
ting, waarbij Leeuwarden opzettelijk schijnt te zijn voorbijgegaan,
aanleiding gegeven?" vraagt de heer W. v. d. K.
Maar is dat plan dan zoo zonderling Afgezien nog, dat onder
nemers toch zeker wel het recht hebben hunne plannen met hunne
belangen in overeenstemming te brengen, waarover later, zie ik niets
zonderlings in die richting.
a. Dat door Gedep. Staten dezer provincie is goedgekeurd de
ruiling van grond met den heer S. Gooien, waartoe in de vorige
vergadering is besloten
b. dat bij de op 7 dezer gehoudene verificatie van de boeken en
de kas des gemeente-ontvangers een en ander is in orde bevonden,
in kas zijnde de som van f 52,064.33!; en
c. dat door Gedep. Staten is goedgekeurd de rekening en ver
antwoording der dd. artillerie-schutterij over het dienstjaar 1871.
Bij de gewone rondvraag bekomt de heer Jelgersma het woord,
er op wijzende dat er eenigen spoed dient gemaakt te worden met
de vervulling der betrekking van apotheker-directeur, voortdurende
door het bedanken van den heer Alting. De Voorzitter verzekert,
dat, na het genomen besluit tot het verhoogen der jaarwedde, aan
die betrekking verbonden, nu terstond eene nieuwe oproeping van
sollicitanten zal geschieden.
Hierop wordt de vergadering voor gesloten verklaard.
HELDER en NIEUWEDIEP, 10 October.
Zr. Ms. stoomschip de Yalk is gisteren van hier naar
Vlissingen gestoomd.
Op Dingsdag 22 dezer zal eene verkiezing plaats hebben
van leden van het kiescollegie bij de Hervormde gemeente
alhier, ter vervulling van vacatures, ontstaan tengevolge
van periodieke aftreding, van overlijden en van benoeming
tot eene andere kerkelijke betrekking.
De heeren J. Bakker, W. van Twisk en H. Roukens,
hulponderwijzers alhier, hebben met gunstig gevolg examen
afgelegd ter verkrijging der acte van hoofdonderwijzer.
Wij vernemen, dat in den loop dezer maand de
jaarlijksche schietwedstrijd van het artillerie vrijkorps alhier
zal gehouden worden.
De aankomst van een 80tal koloniale militairen met
de mailboot Prins Hendrik heeft een ongewone beweging en
drukte alhier veroorzaakt. Terwijl de kommandant van
het detachement onmiddelijk na de aankomst het schip had
verlaten, zich begevende naar den garnizoens-kommandant
alhier, in de vooronderstelling, dat de manschappen
zouden aan boord blijven, begaven bijna allen zich naar
den wal en werd er een algemeene aanval ondernomen op
de hier gedetacheerde hoeveelheid Schiedamsch vocht.
Vervolgens ontstond er geschil met den logementhouder,
die gewoonlijk die manschappen herbergt, maar ze nu, in
den toestand waarin zij verkeerden, de gewone gastvrijheid
weigerde. Heden morgen zijn die militairen naar Harder
wijk vertrokken, nadat men alle moeite had gehad om de
Een lijn van Sneek regtstreeks op Leeuwarden, zou, op zoo korten
afstand en bijna evenwijdig loopen, zoodat de beide spoorwegen
elkander te Leeuwarden onder een zeer scherpe hoek zouden Ont
moeten. Een groot gedeelte van den spoorweg in Friesland wordt
dus door het nieuwe comité uitgewonnen.
Ja, maar de overlading!
De overlading te Grouw is zeker een technisch bezwaar, doch
onmogelijk altoos te vermijden, immers wat wil het oude comité
in Noordholland doen?
Men verlieze niet uit het oog, dat zelfs, volgens de woorden
van den heer Linse, men zich voorstellen moet: „de provinciën
Friesland en Noordholland op de meest voordeelige wijze voor
beiden te vereenigen en door beiden den kortsten en voor den handel
meest voordeeligen weg te kiezen tot vereeniging van Frieslands
hoofdstad met Amsterdam."
Nu zal een oppervlakkige blik op de kaart van Noordholland
doen zien dat Hoorn veel dichter bij Amsterdam ligt dan Alkmaar,
en toch wil het oude comité ons eerst naar Alkmaar brengen,
daar op het Staatsspoor overladen om naar Haarlem en dan nogmaals
op het Hollandsche spoor overgepakt eindelijk te Amsterdam te
komen. Deze weg is meer dan eens zoo lang als de rechte lijn van
Hoorn naar Amsterdam.
Zouden wij dan niet mogen vragen: Maar wat heeft dan toch
tot dit zonderlinge plan van aansluiting, waar Alkmaar bij de haren
is bijgehaald, aanleiding gegeven?
Is het omdat de lijn AlkmaarHaarlem de voor den handel
meest vruchtbare weg is? Kunnen de aan het Hollandsche
Staatsspoor gelegen streken (niet ten onrechte hoort men het wel
eens het Konijnenspoor noemen) vergeleken worden bij die welke
het nieuwe traject wil snijden?
Men denke aan de Beemster, de Rijp en Purmerend.
De heer v. d. K. is, dunkt mij, in deze wel ietwat al te zeer
Cicero pro domo, en dat, wij getuigen het gaarne, met veel recht
op de vergelijking.
Maar, zegt de heer Linse, men moet in de toekomst zien, markt
steden als Alkmaar en Hoorn moeten zorgen langs den kortsten weg
met zeehavens verbonden te worden en hij wijst daarbij vooral op den
nieuwen waterweg door Holland op zijn Smalst. Doch zou de heer
L. dan werkelijk meenen dat de ladingplaats der schepen, die van
dit kanaal gebruik zullen maken te Velzen zal zijn? Ik geloof niet,
dat zulks ernstig gemeend kan zijn. Het centrum van den handel
zal wel te Amsterdam gevestigd blijven en daar zullen de schepen
hun lading wel innemen.
Gaarne zullen wij een spoorwegverbinding tusschen Alkmaar en
Hoorn zien tot stand komen, doch noode met opoffering eener
regtstreeksche verbinding met Amsterdam. GÉBABD.
