Binnenland.
fing van het patentregt, zooals het vorige kabinet voorgesteld
maar de Tweede Kamer verworpen heeft, zou hierin
verbetering hebben kunnen brengen, en 't is geen wonder,
dat velen van meening zijn, dat die verbetering alsnog
zou moeten beproefd worden, aleer aan verandering van de
kieswet te denken valt. Belastinghervorming vóór kieswet
hervorming. De regeering heeft intusschen gemeend, belang
rijke belastinghervorming in den census niet in zoo nauw
verband tot elkander te mogen beschouwen, dat geen van
beide onderwerpen tot oplossing geraakt, en zij stelt voor
om het minimum van 20 op nog 575 gemeenten toetepassen
en in de 43 overige grootere gemeenten den census te
bepalen op ƒ24, 32 en ƒ50, hetgeen het kiezerspersoneel
met p. m. 30,000 zal doen toenemen.
De jongste troonrede liet zoo ingrijpende verandering
niet verwachtenslechts eene uitbreiding van het kiesrecht
werd toegezegd daar, waar het binnen te enge grenzen
beperkt is. Set onderzoek, alreeds door den minister
Thorbecke ingesteld, had, naar wij meenen, zich niet verder
uitgestrekt dan tot de grootere gemeenten met verhoogden
census, en geen ander doel dan om de ten koste dier
gemeenten bestaande te groote ongelijkmatigheid te verbeteren.
Het thans ingediende ontwerp wil in niet minder dan 618
gemeenten den census verlagen, en daarmede een stap doen
van wijde strekking, welke noch door de openbare meening
gevorderd, noch door het voorafgegane onderzoek van den
minister Thorbecke gewettigd is. Of heeft de nieuwe
minister, die zijne korte memorie van toelichting reeds den
28 Augustus teekende, de plaatselijke gesteldheid van al
die 618 gemeenten onderzocht? 't Is niet aan te nemen.
Hij heeft zich zijne taak gemakkelijker gemaakt en, de
moeite eener vooral voor kleinere gemeenten lastige en schijn
van willekeur hebbende cijferbepaling vermijdende, het laagst
veroorloofde cijfer als normaal aangenomen, waarvan slechts
in enkele gevallen afwijking noodig is. „In de gemeenten
zegt hij waar sints 1850 het minimum-cijfer aange
nomen is, worden sints dien tijd de leden der gemeenteraden
gekozen door ingezetenen, die niet meer dan 10 in de
directe belastingen betalen; nergens zijn tengevolge van dat
feit rust en orde gestoord, klachten over gebrek aan ontwik
deling en zelfstandigheid der burgerij zijn niet vernomen."
Wij spreken 't niet tegen, 't bewijst dat indertijd voor die
gemeenten een goede maatstaf gekozen is. Kan men nu
zeggen, dat even goede maatstaf aangenomen is voor de
575 gemeenten, waarvoor insgelijks het minimum wordt
voorgesteld, zal het daar, of in de 43 overige gemeenten,
waar de census naar verhouding nog aanmerkelijker staat
verlaagd te worden, geene ongeschikten tot het kiezen van
gemeenteraadsleden roepen? Misschien niet, maar het dient
in elk geval onderzocht te worden.
Wij geven toe, dat de grens zoo ruim mogelijk moet
gesteld worden, opdat het bezwaar van het toelaten van een
aantal ongeschikte kiezers niet zoozeer wege, dat het tot
uitsluiting van een mogelijk grooter aantal geschikte kiezers
voert. Ook, dat de regeering de bevoegdheid tot aandeel
in de publieke zaak zoo min mogelijk afhankelijk mag maken
van de woonplaats, wier ligging, wat de plaatselijke gesteld
heid betreft, toevallig min of meer scherp geteekend wordt
tegenover andere gemeenten, en dat zich uit dien hoofde
een normaal cijfer aanbeveelt, steeds behoudens de uitzon
deringen op den regel.
Toch komt ons het streven naar een normaal cijfer van
20 ontijdig, de voorgestelde verandering te ingrijpend, de
sprong wat groot en gewaagd voor. Zoolang eene aan
te Pesth kwam.
Ij4Kent gij Remeny te Pesth?" vroeg zij op eeri wijze als of zij ei-
weinig belang in stelde.
„Ik heb de eer tot een van zijne meest bekenden te behooren,
antwoordde ik haar.
„Zoo", zeide zij en na een poos ging zij aldus met vragen voort.
„Hij is een groot man, een genie. Hoe oud is hij wel?"
„Zestig jaar", gaf ik haar ten antwoord.
„En schoon, niet waar?" vroeg zij.
„Voor zijn ouderdom, ja," hervatte ik.
Als een stormwind sprong zij van haar stoel op, ging eenige
oogenblikken de hut op en neer, kwam weder aan de tafel en zeide
met een scherpen blik„Wat gij daar zoo even gezegd hebt, is
niet volkomen juist. Een genie kent geen ouderdom; een groot
man is altijd een schoon man, zelfs al ware hij hatelijk. Ik vind
Remeny. een der schoonste mannen van de wereld."
Ik was sprakeloos van verwondering geworden.
„Wanneer een komeet een bloedrooden kern en een langen
lichtenden staart heeft, waarmede zij de zilveren sterren overdekt,
zoo is zij deswege niet schoon, maar zij is schoon, omdat zij een
grootsche verschijning is, en een genie is een komeet," zeide zij en
staarde met schitterende oogen den nacht in. Ha een poos vroeg
zij mij„Remeny heeft vele vijanden, niet waar?"
„Ja," antwoordde ik haar, „men vindt zijne richting te excentriek."
Zij glimlachte en zeide, „Omdat men klein is en zeer algemeen.
Hij daarentegen is geen wit duifje, dat liefelijk in de duiventil zit
te kirren hij is geen wit lammetje, dat met een onschuldig stemmetje
de droomen van zijne zwakke en ontstelde hersenen op de weide
schuchter vertelt; hij is een leeuw, die eenzaam in de woestijn
brult en zijne manen schudt, en daarom vreest men hem. Ik echter
vrees hem niet."
Ik waagde het te vragen: „Gij kent dus Remeny zeer goed?"
Met een strengen blik zag zij mij aan en zeide: „Nimmer heb
ik de eer gehad met Remeny te mogen spreken, en toch ken ik
hem beter dan alle menschen; ik weet wat hij denkt."
Deze vrouw joeg mij vrees aan en toch boeide zij mij. Een jaar
van mijn leven had ik er gaarne voor willen geven haar te kunnen
doorgronden, maar ik gevoelde dat zij een afgrond was. Er ont
stond een gevoel in mij, dat mij zeide, niet verder met haar in
een gesprek over Remeny uit te weiden, en daarom vroeg ik haar
sedert hoe lang zij hierboven op de Karpathen woonde.
„Sedert twee maanden," antwoordde zij mij. „Hoe bevalt u mijn
paleis?"
„Ik vind de levenswijze voor u, als .dame, wat zonderling, en
de vrees vervult mij, dat gij hier een rheumatisme op uw hals zult
halen," hernam ik.
„O, die heb ik reeds," riep zij lachend uit, „reeds sedert vier
weken, maar dat is niets. Wanneer ik beneden op mijne goederen
mijn verblijf houd, dan leg ik mij op een beerenvel voor den haard
neder en laat mij met een anderen beerenhuid toedekken, en zoo
blijf ik liggen totdat ik geen pijn meer gevoel. Op onze goederen
is het ellendig vervelend," ging zij voort en geeuwde tevens. „Als
grondwetsherziening verbonden en van belastinghervorming
nafhankelijke radicale verbetering onzer kieswet niet
uitvoerlijk is, zagen wij liefst niet meer gedaan dan de
opheffing der al te groote ongelijkmatigheid ten aanzien der
grootere gemeenten.
't Is gewis een alleszins liberaal streven, zoo vele ingezetenen
mogelijk deel te geven aan den volksinvloed op den gang
der regeering, maar men moet verzekerd zijn, dat die
ingezetenen daartoe de noodige ontwikkeling bezitten. Met
vreugde begroeten wij het oogenblik, waarin wederom eene
nieuwe klasse der bevolking dat noodzakelijk peil van
beschaving zal bereikt hebben, maar wij twijfelen of dat
oogenblik reeds aangebroken is. Eene wijziging der kieswet
zal vooral moeten bedoelen op dit punt meer dan tot nu
toe zekerheid te geven, en aan kunde evenveel recht tot
deelneming aan het verkiezingswerk te gunnen dan aan
tijdelijk vermogen. Eene algemeene verlaging, waarbij dit
punt in twijfel gelaten wordt en kennis niet rechtstreeks
maar middelijk in aanraking komt, lacht ons niet toe.
„Wie zal er in bijten?" vraagt de Spectator, waar hij
een appel „census-verlaging" boven de tafel der ministers
doet zweven. Wij meenen vooral zij, die de liberale beginselen
vijandig zijn en hunne hoop gevestigd houden op wat men
„het volk achter de kiezers" noemt, het volk, dat zich
gemakkelijk in beweging laat brengen, petitioneert op bevel,
stemt zonder zelfstandigheid en oordeelt zonder kennis. Zou
de deelneming van zulke kiezers aan onze Vertegenwoor-
digingnieuw leven kunnen bijzetten, en het werk van wetgeving,
dat in de laatste jaren zooveel teleurstelling heeft opgeleverd,
beter doen vlotten Geloove wie het wil
HELDER en NIEUWEDIEP, 19 November.
dezer Courant kwam een
gevangenis ontslagen vroe-
Abusivelijk werd daarin
gevangenschap twee jaren
twee maanden. Mogt dit
zijn, dan verzoeken
In het voorlaatste nummer
berigt voor omtrent den uit de
geren weesvader te Alkmaar,
vermeld, dat zijne preventieve
had geduurd. Dit moest zijn
berigt door andere bladen overgenomen
we dit abuis mede te herstellen.
Men deelt ons mede, dat met de mailboot Koning
der Nederlanden, een transport van 200 marine-matrozen
naar Batavia zal worden overgebragt.
De adressen aan den Koning, over het bekende vac
cine-amendement, voor zoover ze door bemiddeling, van
de heeren Hoogh Co, bezorgd zijn, droegen 43,549 hand-
teekeningen. Zoo men weet, zijn uit een groot aantal plaatsen
de adressen direct verzonden.
Het adres van den heer Kuijper c. s. is dezer dagen per
estafette naar het paleis op het Loo gebragt en in handen
van Z. M. den Koning gesteld. Het vormde twee zware
folianten, elk van circa duizend bladzijden, in groen marokko
gebonden, met het opschrift in goud: „Smeekschrift om hand
having van gewetensvrijheid aan den Koning." (Standaard)
Bij het najaars-examen voor het lager onderwijs, in
de vorige maand gehouden, zijn in Noordholland geëxami
neerd: voor hoofdonderwijzer 71, toegelaten. 34; voor hoofd
onderwijzeres 4, toegel. 2; voor hulponderwijzer 53, toegel.
18; voor hulponderwijzers 42, toegel. 23; voor 't Eransch
64, toegel. 14; voor 't Engelsch 19, toegel. 4; voor'tHoog-
duitschl7, toegel. 7; voor de wiskunde 16, toegel. 10; voor het
teekenen 14, toegel. 3; voorlandbouwkunde 1,toegel. 1; voor
gymnastiek 8, toegel. 3; voor vrouw, handwerken 70, toegel. 54.
ik een andere dienstmaagd vinden kan, dan blijf ik nog tot het
begin van September hier, maar dit domme schepsel wil hierboven
niet langer blijven en geen van mijne andere dienstbaren wil her
waarts komen. Vijf heb ik hierboven beurtelings gehad, maar geen
enkele is langer dan twee weken hier gebleven. Zij verveelden zich
of maakten zich bang, klaagden over kiespijn en pijn in de leden,
en als ik ze niet wilde laten vertrekken, dan gaven zij mij koude
thee, verbrand wildbraad en verder zulk slecht eten, dat ik wel
genoodzaakt was hen wederom weg te zenden."
„Zijt gij ver van het dorp P. verwijderd?" vroeg ik haar.
„Zeven mijlen," gaf zij mij ten antwoord. „Mijn bediende gaat
tweemaal in de week derwaarts en koopt aldaar brood, eieren en
vleesch."
„Hoe hebt gij de piano hier boven kunnen krijgen," vorschte ik
verder na, daar zij thans spraakzamer begon te worden.
„Ja, dat was me een geschiedenis," riep ze met een bekoorlijk
glimlachende stem. „Van mijne bezittingen tot het dorp P., dat
ver van mijne goederen verwijderd is, kon men haar zeer gemak
kelijk op een wagen vervoeren. Maar van P. tot hierboven zijn de
wegen voor een wagen onbruikbaar. Ik moest dus mannen op
zoeken, die haar naar boven moesten dragen."
„Zeven mijlen bergopwaarts over steenen en dooi kreupelhout."
riep ik uit.
„Ja," zeide zij, „ik wilde de piano hier hebben, ik moest haar
hebben, ik kan buiten muziek niet leven. Ik heb in het dorp
laten omroepen, dat ik vierhonderd galden wilde betalen voor acht
man, die, bij vier afgewisseld, de piano naar boven wilden dragen.
Hierop ontstond in het dorp een strijd; allen wilden dat geld
verdienen. Zij kwamen bij gansche troepen voor de herberg en ik
was genoodzaakt mij in mijne kamer op te sluiten, want zij vielen
mij te voet en kusten mijn kleed. Ik liet loten trekken en op die
wijze ontstond er wederom vrede; mijn piano kwam na een trans
port van zeventien uren behouden op deze plaats aan."
„Maar is zij in dit vochtig hol niet zeer spoedig ontstemd?"
vroeg ik.
„Natuurlijk," antwoordde zij lachend. „Maar ik heb een sleutel
en stem haar zoo dikwijls het noodig is."
„Gij zelf? met die kleine kinderhandjes?" vroeg ik.
„Denkt gij, dat ik daartoe geen kracht genoeg heb?" zeide zij
en haalde uit een schuiflade, die in de schrijftafel was twee stukken
ijzer te voorschijn, die elk wel tien pond wogen en die zij met
het grootste gemak in de hoogte hief. Haar klein tenger lichaam
boog en het scheen als of het bij de heupen breken zou.
„Waarom oefent gij u in zulke krachtsinspanningen?" vroeg ik
verwonderd.
„Omdat ik piano wil spelen, gelijk Remeny denkt. Toen ik de
eerste maal de geschriften van Remeny las, kon ik nauwelijks een
parapluie met mijn handen opheffen en speelde ik piano als een
teringachtige. Dat was jammer," zeide zij en legde de beide stuk
ken ijzer op de tafel. „Maar al dat gezucht en geklaag kan ik
niet verdragen," ging zij voort, „ik bemin alles wat groot is, alles
wat machtig is, alles d la Remeny." (Wordt vervolyd.J
Ook bij dit examen is gebleken, dat het aantal hulp.
onderwijzers op onrustbarende wijze verminderd.
Volgens de bij de directie van Veritas ingekomen
opgaven, zijn in October jl. vergaan 240 zeilschepen.
Beroepen bij de Remonstrantsche gemeente te Delft
ds. A. B. Cr. Jorissen, pred. bij de Hervormde gemeente
te Nieuw Vennep in de Haarlemmermeer.
Nog dagelijks drijven te Texel een massa nieuwe
deelen aan, waaronder vele die in brand zijn geweestver
moedelijk dus afkomstig van een lading uit een schip,
bij de stranding in brand geraakt en daarna verbrijzeld
Jl. Vrijdag avond had te Hoogwoud de eerste volks
voorlezing plaats van wege de daar gevestigde vereeniging
van het Schoolverbond. De voordragt had plaats in
gemeenteschool, daartoe door het gemeentebestuur vrijwillig
afgestaan en werd, na een woord van inleiding, gehouden
door den voorzitter, den heer dr. Bruins, pred. te Aards-
woud. Door den hoofdonderwijzer werd eene bijdrage
geleverd, welke eveneens zeer in den smaak der vergadering
viel. Voor zij uiteen ging nam de heer burgemeester, die
deze bijeenkomst met zijne tegenwoordigheid vereerde, het
woord, gaf in korte, maar duidelijke trekken den hoofd
inhoud van het verhandelde weer en bedankte de beide
sprekers voor hunne voordragten, zoowel als de bezoeken
voor hunne trouwe opkomst.
Omtrent de plannen tot uitbreiding van Amsterdam,
in verband met den aanleg van handels-etablissementen, bij
het gemeentebestuur aanhangig, deelt het Handelsblad de
volgende nadere bijzonderheden mede
Door den heer J. Gr. van Gendt, ingenieur aldaar, is
concessie aangevraagd voor den spoorweg van Amsterdam
naar de Noordzeehaven (het toekomstige IJmuiden) welks
nagenoeg geheel de dijken van de droogmakerijen da
Amsterdamsche Kanaalmaatschappij zal volgen en dus ds
kortste verbinding tusschen de hoofdstad en haar Noordzee
haven zal vormen.
Voorts wil de heer v. G. zijn Noordzeelijn aan den
staatsspoorweg bij Amsterdam verbinden, en haar tevens
verlengen langs den Westerdokdijk tot nabij de Westerdok-
sluis. Aan dezen dijk worden verder 10 kolossale steigers,
elk van 150 meter lengte, gebouwd, waar 20 stoomschepen
van de- grootste soort, die naar Amsterdam komen, geschikte
aanlegplaatsen kunnen vinden.
Op den Westerdokdijk, die daartoe voldoende verbreed
moet worden, zullen dan de entrepot-pakhuizen worden
aangelegd, die door rails zoowel met de steigers als met
de spoorlijn in verband staan en van hydraulische hef
werktuigen worden voorzien. Verder is een 30 tons kraan
en een drijvend dok van groote afmetingen ontworpen,
Aan de Noordzee wordt een kleiner etablissement ingerigt
voor sneldiensten en voor mailbooten bij besloten water.
Op den 1 Dec. e. k. zal het verkeer tusschen
Plantage en het midden van Amsterdam wederom gemak
kelijker worden gemaakt door - het in de vaart brengen vai
stoombarges, dienst doende tusschen de Muiderpoort en
Dam vice versa.
Tot uitbreiding van de badplaats te Scheveningen is
gisteren aan het gemeente-badhuis aldaar aanbesteed: het
maken van twaalf villa's aan het zeestrand. Minste in
schrijvers de heeren Doon en van den Ende, te 's Hagf
voor 131,200.
Jl. Zaturdag avond is te Utrecht in Tivoli de groote
uitvoering gegeven van het Nederlandsch Gymnastiek-
Verbond. Van de 400 leden van het verbond waren velei
uit Amsterdam, Rotterdam, den Haag en Utrecht bijeen
gekomen, om het bewijs te geven, dat ook hier te lande
de gymnastiek reeds vele uitstekende beoefenaren telt. De
president van het Verbond hield eene toespraak, waarin
het nut van de gymnastische oefeningen uiteenzette. Daarna
hadden onderscheidene oefeningen plaats.
In den omtrek van Ophemert bevindt zich in de
bosschen een groote vogel, die veel schade aan de schapei
doet, doordien hij een gat in den rug bijt ter diepte van
en in omtrek 4 centimeter. Of het een arend is weet mei
niet, maar de jagers dienen er jagt op te maken.
Jl. Zaturdag is voor het Provinciaal Geregtshof ii
Overijssel behandeld het appèl van dr. van Vloten tegel
het vonnis van de Deventer regtbank, waarbij hij wegen!
laster veroordeeld is tot 15 dagen eenzame opsluiting,
Het O. M. eischte, bij monde van den advocaat-gi
vernietiging van het Deventer vonnis en veroordeeling val
den appellant in een geldboete van 25 tot 1000 gulden
Het Hof zal a. s. Vrijdag uitspraak doen.
De kool is dit jaar te Deventer zeer schaarsch. De
prijzen zijn dientengevolge zeer hoog. De roode gel(
5 a 9 en de witte 9 a 13 de 100 stuks.
Door den stationschef te Steenwijk, is, naar men zegt
proces-verbaal opgemaakt tegen een reiziger, welke ziel
veroorloofde „afluiden," te roepen, een sein dat alleen dooi
den chef behoort te worden gegeven en tot aanduiding
het vertrek van den trein dient.
Dr. Matthes en dr. Wynne, te Groningen, trachtel
gelden bijeen te verzamelen voor een gedenkteeken ter een
van Jan van Marnix, heer van Toulouse, den grondleggel
van het verbond der edelen, den eersten martelaar voor de
goede zaak.
De van brandstichting beschuldigde H. S., te Meppel,
voorloopig op vrije voeten gesteld, in afwachting van ei
nader onderzoek, is naar men verneemt, op de vlugt gegaat
men wil naar Amerika.
In het Bataviaasch Handelsblad komt een in zeel
vleijende bewoordingen gesteld artikel voor, waarin
gezagvoerder, officieren en verdere equipage van de mailboot lt
Conrad, hulde wordt gebragt voor de hupsche bejegening l0l
en voorkomendheid jegens den passagiers aan den
gelegd gedurende de voorspoedige reis van 40 dagen. Met
leedwezen wordt echter berigt, dat de geneesheer en
adspirant-administrateur onderweg waren overleden.
Ook vindt men in genoemd blad eene annonce van
passagiers 1ste klasse, die den heer Graadt van Roggen
officieren hunnen dank toebrengen voor de aangename reis
Een zeer krachtig woord is, zegt de Huisvrouw, onlang!
door een zekere miss Schwartenbach in Amerika op
da:
va
Ja
om
Hi
hoi
uit'
goc
goc
aar
ze
te
veli
klei
Wlt1
H.
in
k
ter
heid
ligcl
den
den
den
B
Geei
Gen
zee
D.
zee
en
J. I
D
heb!
Snri
is m
D
vin
J. G
Greg
zee
Kor]
J 'rans
More
de
Droc
t
Di
nam
to
Zit
iel hero]
h
en i
veria
ïakei
fflinis
'me
;ed
iver
De
stuk
werk
itemi
word
leeft
