1873. N°. 88.
Woensdag 23 Julij.
31 Jaargang.
Dieren-bescherming.
Uitgever A. A. BAKKER Cz.
HEFFING VAN SCHOOLGELD.
HELDERSCHE
EX XIEUWEDIEPER COIRAXT
„Wij huldigen het goede."
Verschijnt Dingsdag-, Donderdag- en Zaturdag namiddag.
Abonnementsprijs per kwartaal1.30.
franco per post - 1.65.
Bnrean: MOLENPLEIN, N°. 163.
Prijs der Advertentiën Van 14 regels 60 cent,
elke regel meer 15 cent.
Groote letters of vignetten worden naar plaatsruimte berekend.
VERTREKDAGEN DER BRIEVENMAILS
Kaar Oost-lndiêvia Triest 5 Aug. 's avonds 6 u. 25 m
i/ u Marseille 31 Julij, 's avonds 6 u. 25 m.
n Brindisi 24 Julij 's avonds 6 u. 25 m,
Curagao en Suriname, 1 Aug. 's morg. 6 u. 25 m.
Kaap de Goede Hoop, via Southampton: 23 Julij,
's morg. 6 u. 25 m.
De BURGEMEESTER der gemeente HELDER brengt, voor
zooveel noodig, de belanghebbende ouders in herinnering, dat het
Schoolgeld voor hunne kinderen, over het derde kwartaal
dezes jaars, vóór den eersten Augustus aanstaande ten kantore
ran ilen Ontvanger dezer gemeente moet zijn betaald.
Bij gebreke daarvan worden de leerlingen niet op de Scholen
toegelaten.
Helder, De Burgemeester voornoemd,
den 22 Julij 1873. STAKMAN BOSSE.
Dieren plagen, gruwelijk mishandelen, zonder noodzake
lijkheid van hunne vrijheid, van hun leven te berooven,
zien wij dagelijks om ons heen maar al te veel gebeuren.
Er heerscht in dit opzicht bij ons volk eene groote mate
van ruwheid en wreedheid. Kinderen vervolgen en vangen
vogels, visschen, insecten, kikvorschen, alleen om het genot
van het vangen, vaak ook om ze aan de uitgezochtste
martelingen te onderwerpen. Kleine vischjes worden geschept
om ze in een fleschje van honger te laten omkomen, aan
vogels hunne eieren of hunne jongen ontnomen om die
jongen vervolgens dood te „wippen," vliegen worden van
vlerken en pooten beroofd, kikkers gevild en opgeblazen,
vlinders, torren en vogels met een draad om den poot aan
allerlei moedwil onderworpen, om door uitputting en onge
schikt voedsel weldra te sterven. Volwassenen maken het
niet beter: zij mishandelen hunne trekdieren, die zij door
onbarmhartig slaan tot bovenmatige krachtsinspanning willen
dwingen; zij vinden er genot in om het dooden van slacht
vee gade te slaanzij jagen en visschen, minder ter be
koming van dierlijk voedsel, dan wel uit louter zucht om
te moorden; zij geven weerlooze dieren als tot speelgoed
in handen hunner kinderen en zijn deze in hunne wreed-
De Koffiehuizen te Parijs.
Parijs telt meer dan twee duizend koffiehuizen. Daarover behoeft
men zich niet te verwonderen. Voor den gezelligen Franschman,
die de wijn- en bierhuizen niet kent, zijn zij een behoefte. Zij
dienen te Parijs tot een dubbel doel, daar zij bij den grooten om
vang der stad ook als plaatsen van samenkomst dienen. Men kan
elkander in de koffiehuizen ontmoeten, vele zaken bespreken, menige
zaak ten einde brengen, ja zelfs dringende eorrespondentiën schrijven,
want in ieder koffiehuis te Parijs worden de schrijfmaterialen aan
ken, die er het een of ander verteert, kosteloos uitgereikt. Welke
gemakken de Parijsehe koffiehuizen opleveren, ontdekt men eerst
goed, wanneer men eenigen tijd te Londen doorbrengt. Londen
had in de zeventiende en achttiende eeuw insgelijks zijne koffie
huizen, en de beteekenis er van in den gezelligen omgang was zoo
groot, dat Macaulay in zijn geschiedenis een afzonderlijk, zeer
belangrijk en leerzaam hoofdstuk aan hen wijdt. Londen heeft
tegenwoordig slechts weinig koffiehuizen, waar men nog bovendien
geen koffie, maar slechte thee drinkt, waar men elkander dood
zwijgt en zijn buurman slechts bemerkt, wanneer hij u met de
Times in het gezicht stoot of op uw eksteroogen trapt.
Ongelukkig wordt tegenwoordig in de Parijsehe koffiehuizen ook
«iet meer alleen koffij of een dergelijke onschuldige drank gebruikt.
Iu het laatste tiental jaren is het gebruik van Absynth zelfs in de
voornaamste koffiehuizen zoo toegenomen, en heeft het reeds zoo
vele verwoestingen aangericht, dat dit kwaad algemeen de bezorgd
heid opwekt en de pennen van de voornaamste publicisten voort-
tand bezig houdt. Om zich een voorstelling van het kwaad te
maken, moet men bedenken, dat er te Parijs in zijne wijken behalve
ie koffiehuizen nog achttien duizend tapperijen zijn, en dat in ieder
vin deze kroegen een grootere of kleine hoeveelheid absynth ver
bruikt wordt. De pers doet al het mogelijke om de menscheu
vin het gebruik van dezen drank af te houden. Men heeft den
lynth-drinkers honderde, ja duizende malen gezegd, dat de absynth
iw mensch vroeg of laat tot een lichamelijk of geestelijk verval
voert, dat een aanmerkelijk gedeelte der menschen, die in de hospi
talen, in de private ziekeninrichtingen verpleegd worden en aan
villende ziekte lijden, evenals vele der zich in krankzinnigen
gestichten ophoudende patiënten daaraan hunne ziekte moeten toe-
sehrijven. Ook hebben proeven, die met de absynth genomen zijn,
ta verstorende werking op het menschelijk zinnelijk en zenuwleven
°P de ondubbelzinnigste wijze bewezen. Men goot, terwijl er een
groot publiek tegenwoordig was, in een van twee glazen kommen,
Waarin kleine vischjes rondzwommen, zes druppels blauwzuur, in
de andere evenveel druppels absynth en het gevolg er van was, dat
de diertjes in de laatste kom spoediger stierven dan in de eerste.
Eenige druppels absynth zijn voldoende om een kat aanvallen van
vallende ziekte te doen krijgen. In weerwil van dit alles zijn er
aardige spelen behulpzaamzij branden vogels de oogen
uit om ze naar hunne meening beter te doen zingen, zij
spijkeren vleermuizen op den wand met een stukje spek
boven den kop en vermaken zich daar mede!
't Is vreeselijk hoeveel de mensch, die zich het hoofd
der schepping waant, den dieren doet lijden; de groote
diensten, door de dierenwereld hem bewezen, erkent hij niet,
of beloont die met wreeden ondank; hij, die de natuurlijke
beschermer van weerlooze schepselen zijn moest, is hun
grootste vijand en vervolger. Den mensch is de macht
gegeven over al het gedierte, maar om die macht met
oordeel te gebruiken, geenszins om haar te misbruiken. Hij
dankt die macht aan zijne verstandelijke meerderheid, maar
geeft van die meerderheid gewis geen blijk, als hij de hem
onderworpen schepselen wreedaardig kwelt, aan hunne
natuurlijke bestemming onttrekt, of noodeloos doodt. Daar
door pleegt hij zonde, die hem verlaagt, hem zijn verheven
rang als mensch onwaardig maakt. Daardoor geeft hij
blijk, dat zijne beschaving nog weinig gevorderd, dat zijn
inborst ruw en dierlijk is; hij geeft ons aanleiding zijne
braafheid, zijne menschenliefde te mistrouwen, want wie
wreed is jegens dieren zal ook minder goedhartig zijn jegens
zijne medemenschen, hij brengt zich zeiven op weg om zijne
goedhartigheid geheel te verliezen.
Maar niet altijd is het vervolgen van dieren een bewijs
van ruwheid of moordlust't is het even vaak van onkunde
omtrent de beteekenis der dieren in de huishouding der
natuur. Nog altijd gelooven vele landbouwers, dat mollen
en vogels hunne grootste vijanden zijn, die hnn onbereken
bare schade toebrengen en wier verdelging hun plicht is,
terwijl in werkelijkheid deze vrienden van den landman
zijne akkers en boomgaarden van schadelijk ongedierte
zuiveren. Nog onlangs moesten wij in dit blad lezen, hoe
het gemeentebestuur van Warmenhuizen premiën betaalt
voor het dooden van musschen (hoe kannen Gedep. Staten
dergelijke uitgaaf goedkeuren?), en de Zeeuwsche mnsschen-
gilden zijn immers bekend! Maar evenzeer is het sints
lang bekend, dat een Koning van Pruisen in de vorige
eeuw de musschen liet uitroeien, en door de ontzaggelijke
vermenigvuldiging der rupsen genoodzaakt werd om met
groote kosten de verdreven vogels weder te doen invoeren;
en desgelijks, dat zij naar de Engelsche koloniën over
gebracht zijn, om aan de vernielzucht der insecten paal en
perk te stellen. Men kan dit weten en desgelijks, dat de
mol zich niet met de wortels der planten, maar met schade-
duizenden en nogmaals duizenden, die dit meer of minder snel
werkend vergiftigings-proces dagelijks aan zich zeiven uitoefenen.
Het drinken van absynth is in de koffiehuizen te Parijs te gelijk
met het tabakrookeu sterk toegenomen en wel vooral onder het
keizerrijk. Vóór den coup d'état werd er in slechts weinig Parijsehe
koffiehuizen gerookt en ook daar nog maar alleen in de daarvoor
bestemde rookkamers. Tegenwoordig is er te Parijs geen koffiehuis
meer waar niet voortdurend pijpen, sigaren en sigaretten gerookt
worden. Met de buitengewone verbreiding van het rooken in de
Parijsehe koffiehuizen is ook de oude afgemeten toon verloren gegaan,
er zijn slechts weinig koffiehuizen die deze bewaard hebben en deze
zijn juist de minst bezochte. De uitwendige sierlijkheid is niet
altijd evenredig aaD de belangrijkheid en het kleine en eenvoudige
café Fortoni wordt veel drukker bezocht dan het Grand Café of
het Café de la Paix, ofschoon de beide laatsten alle andere koffie
huizen in prachtige inrichting verre overtreffen.
Evenals te Parijs ieder deel van de stad zijn eigenaardig uiterlijk
heeft, zoo hebben ook alle koffiehuizen, naar het deel van de stad
waarin zij zich bevinden, hunne eigenaardige kenmerken. Zoo
onderscheidt zich op de boulevards bijna ieder koffiehuis van al de
anderen door den stand zijner bezoekers. De koffiehuizen in de
buurt van het theater worden bijna uitsluitend door schrijvers van
drama's, tooneelspelers en recensenten van tooneelstukken bezocht.
Hier worden de plannen voor nieuwe stukken ontworpen, hier
worden belangwekkende tooneelen uitgedacht, hier beraadslaagt men
over de personen van de vaudeville, die gemaakt moet worden.
Zooals bekend is, hebben deze vroolijke voortbrengselen der muse,
die te Parijs opgekweekt worden, gewoonlijk twee, niet zelden zelfs
drie vaders. De een levert de stof, de ander de dialoog of het
Attische zout om de stof genietbaar te maken. Zoo is b. v. het
Café des Variétés, dat naast den schouwburg van denzelfden naam
staat, bet vereenigingspunt van dramatische dichters, of liever van
vaudeville-fabrikanten en dergelijke lieden, die hun werk vinden
bij den wagen van Thespis.
Een vreemdeling kan het onderscheid, dat in de Parijsehe koffie
huizen bestaat, op het uiterlijke niet ontdekken en hij zou niet ver
moeden, dat dicht bij een koffijhuis, dat door den solieden en
beschaafden burgerstand wordt bezocht, een ander staat, waarvan
de gewone bezoekers volstrekt niet soliede en in den regel van
losse zeden zijn. Er zijn op de boulevards vele koffiehuizen, die
druk door het schoone geslacht bezocht worden. De ongeblankette
deugd bezoekt deze koffiehuizen nooit, omdat daar het geblaukette
al te sterk vertegenwoordigd is. Vele koffiehuizen hebben een
bijzonder spel, dat er zoolang het koffiehuis bestaat, uitsluitend
gespeeld wordt. Zoo wordt het Café de la Regence bijna uitsluitend
door schaakspelers bezocht. Hier vereenigen zich dagelijks de
beste schaakspelers van Parijs en wanneer de een of andere beroemde
leerling van Palamedes de hoofdstad bezocht, zou hij voorzeker niet
lijke insecten voedt en den akker verlaat zoodra hij dien
daarvan gezuiverd heeft; en toch
Men klaagt thans zeer over de talrijkheid der veldmuizen,
hoewel het nog al tamelijk gewinterd heeft; toch moet men
zich hierover niet verwonderengemeentebesturendie
meenden zich al wonder goed te houden, hebben jaar op
jaar bevolen, de rupsenverslinders niet te deren, maar
veeleer kraaien en dergelijk roofzuchtig gespuis te vervolgen;
en sommige besturen gaven het voorbeeld, door de jonge
kraaien uit de nesten te doen werpen. Hoe de veldmuizen
nu voor die halve geleerdheid dankbaar zijn!
Het is in de natuur zoo, dat de eene diersoort de te
sterke vermeerdering van de andere tegenhoudt en daardoor
een heilzaam evenwicht bewaard wordt, mits het onverstand
der menschen niet storend tusschenbeide treedt. Hoe meer
de gewoonten der dieren met aandacht bestudeerd worden,
des te meer hunne nuttigheid blijken zal. Men zal tevens
ervaren, dat de geringe schade, somwijlen door de vogels
aan de vruchten toegebracht, ruimschoots vergalden wordt
door de voordeelen welke zij verschaffen, dat hunne
veldpolicie waarlijk niet te duur gekocht wordt.
Ruwheid en onverstand beide heerschen alzoo hier te
lande ten opzichte der dieren. En souden wij' dan eene
„Vereeniging ter bescherming der dieren" bij ons overbodig
achten, of haar met sommigen een voortbrengsel van
ziekelijke philantropie, van weekheid noemen, die de volks
kracht niet bevorderlijk kan zijnof zullen wij als anderen
den spot met haar drijven? Ruwe kracht heeft in ons
oog geen waarde, verzachting van zeden lacht ons meer
toe en komt ons voor in overeenstemming te zijn met den
milden geest des Christendoms. Wij hebben daarom de
oprichting eener dergelijke vereeniging te 's Gravenhage
ten zeerste toegejuicht en wij slaan hare werkzaamheid met
belangstelling gade.
In vele Staten is het kwellen van dieren wettelijk straf
baar gesteld, 'tgeen bij ons nog tot de vrome wenschen
behoort, eene reden te meer om de Haagsche vereeniging,
door toetreding tot het lidmaatschap, door de vestiging
van afdeelingen en correspondentschappen, te steunen. Onder
wijzers kunnen door invloed op hunne leerlingen ten goede
medewerken, en uit dit blad mochten wy tot ons genoegen
alreeds vernemen, dat door hunne bemoeiing te Alkmaar
eene kindervereeniging t. b. v. d. is tot stand gekomen.
Eenige schoolboeken zijn door belangstellende personen
geschreven, om de jeugd van het nut der dieren en van
nalaten in dit koffiehuis te komen, waar men zonder tusschenpoozen
de grootste scherpzinnigheid aanwendt om de koningen onmachtig
te maken, zonder zich aan een aanklacht van majesteitsschennis
schuldig te maken of bloot te stellen. Het Café de la Regence
heeft den beroemden schaakspeler Philidor onder zijne gewone en
getrouwe bezoekers geteldzijn portret is er opgehangen en wordt
met den diepsten eerbied door zijne navolgers beschouwd. Hier
heeft ook verscheidene jaren geleden de Amerikaan Murphy die
grootsehe slagen geleverd, waarin de ridders vielen zonder te bloeden.
Is het Café de la llegence de verzamelplaats van de kunstenaars
op het schaakbord, het Café Manoury is bekend door zijn kunste
naars in het damspel, hetwelk alleen die kunstenaars niet vervelend
vinden. Wat het dominospel betreft, dit is vooral een hartstocht
bij den kleineren burgerstand en er is te Parijs geen enkel koffiehuis,
waar men de zwartoogige steenen niet onophoudelijk hoort rammelen.
Er is te Parijs op den hoek van den boulevard en de rue Mont-
martre een koffiehuis, waar zich de Parijsehe en vreemde diamant
handelaren verzamelen en vrij belangrijke zaken doen. Daar worden
geslepene en ongeslepene diamanten in groote menigte ten toon
gesteld. De bezoekers van deze diamantbeurs, want zoo mag dit
koffiehuis waarlijk genoemd worden, zijn zeer onderscheiden van
hun kostbare waar, vooral wat hun uiterlijk aangaat.
Dat in vele koffiehuizen zich een publiek van een bepaalde
politieke kleur vereenigt, kan men gemakkelijk begrijpen. Sedert
het vorige jaar hebben de in de wol geverwde Bonapartisten het
Café de la Paix tot hun rendez vous gekozen. Het gros der
Bonapartisten schimpt hier duchtig op de mannen van den 4den
September, op den president der republiek, op de republiek en
op de republikeinen, op de Orleanisten en' legitimisten en streelt
zich met de zoete hoop, vroeger om den man van Sédan en
tegenwoordig om diens zoon zoo spoedig mogelijk weder in triumf
naar Parij3 terug te voeren.
Tengevolge van den laatsten oorlog zijn te Parijs verscheidene
koffiehuizen verdwenen, die een meer dan honderdjarig bestaan
gehad hadden. Ik moet hier in het bijzonder het Café Procope
vermelden. Dit koffiehuis, dat in het jaar 1689 door den Ciciliaan
Procope gesticht werd, was in de vorige eeuw de verzamelplaats
van de groote schrijvers en heerschers op het gebied! der critiek.
Diderot en d'Alembert ontmoetten elkander hier dagelijks, niet
zelden ook de menschen hatende Jean Jacques. Hier puntte Piron
zijne spotgedichten en luisterden allen naar den toenmaligen be-
heerscher der letterkundige wereld Voltaire, die de scherpe pijlen
van zijn spot en scherts in alle richtingen uitzond. Het Café
Procope werd door vele vreemdelingen bezocht, aan wie men de
tafel aanwees, waaraan de dichter van de Henriade gewoon was
te zitten. Het beroemde koffiehuis is kort geleden uit gebrek aan
clandisie te niet gegaan en wie weet, waar zich nu die geschied
kundig zoo merkwaardige tafel bevindt.