31 Jaargang.
1873, N°. 117.
Zondag 28 September.
Uitgever A. A. BAKKER Cz.
HELDERSCHE
EN JVIEUWËDIEPEH COURANT.
„Wij huldigen het goede.
Verschijnt Dingsdao-, 1)oxderdag- en Zaturdag namiddag.
Abonnementsprijs per kwartaal1.30.
f franco per post - 1.65.
Bureau: MOLENPLEIN, N°. 163.
Prijs der Advertentiën Van 14 regels 60 cent,
elke. regel meer 15 cent.
Groote letters of vignetten worden naar plaatsruimte berekend.
VERTREKDAGEN DER BRIEVENMAILS:
Naar Oost-lndiê: via Triest 30 Sept. 's avonds 6 u. 25 m.
u Marseille 9 Oct., 's avonds 6 u. 25 m.
Brindisi 6 Oct., 's avonds 6 u. 25 m.
Curagao en Suriname, 1 Oct., 's morg. 6 u. 25 m.
Kaap de Goede Hoop, via Southampton: 3 Oct.,
's morg. 6 u. 25 m.
Binnenland.
HELDER en NIEUWEDIEP, 27 September.
De mailboot Borneo is jl. Donderdag morgen ten 10 ure
Dungeness gepasseerd. Alles wel aan boord.
De mailboot Holland is jl. Donderdag morgen te
Port-Saïd aangekomen, en zou den volgenden dag de reis
voortzetten. Aan boord was alles wel.
Heden morgen is een werkman uit Amsterdam, aan
boord van de mailboot Koning der Nederlanden, in 't ruim
gevallen en heeft zich zwaar bezeerd. Hij is naar het
hospitaal gebragt.
Op het Raadhuis alhier is gisteren avond aanbesteed
het maken van een gemetseld riool in de Koningstraat,
met het leveren en stellen der noodige syphons. Er waren
ingekomen 12 billetten, als van de heeren: H. J. Janzen
f 4067, J. v. d. Woude f 3999.99, Vos Duinker f 3936,
Gebr. Moorman f 3864, W. v. d. Wooning f 3618, H. J.
Rippens f 3598, P. Verhey f 3568, B. Swets f 3529,
Gebr. Klein f 3495, S. Gooien f 3384, Gebr. Korf f 3300
en P. Spruijt f 3292. Het werk is aan den laagsten
inschrijver gegund.
In de op gisteren gehoudene vergadering van het
departement Helder der Maatschappij tot Nut van 't Alge
meen is besloten tot oprigting eener volkszangschool voor
kinderen van 814jarigen ouderdom. Het theoretisch en
practisch onderwijs aan deze inrigting, dat gedurende
anderhalf uur per week zal worden gegeven, zal geleid
worden door den heer Egbers, plaatselijk muziek-directeur,
aan wien een hulponderwijzer zal worden toegevoegd. Tot
commissarissen van deze school zijn benoemd de heeren
P. Uurbanus, C. Boon en G. E. Kloosterhuis. Verder
werd door de vergadering besloten tot bestendiging van de
Een belangrijke vergadering van het Alg. Nederl. Vredebond.
Aan het Vaderland ontleenen wij de volgende regelen omtrent
deze bijeenkomst:
In eene openbare vergadering van het Algemeene Nederlandsche
Vredebond, gehouden in de groote zaal der Vrijmetselaarsloge te
's Hage, heeft jl. Dingsdag avond de feestelijke ontvangst plaats
gehad van den heer Henry Bichard, lid van het Engelsche Lagerhuis.
Achter in de zaal was een tribune opgerigt, waarboven eene
keurige trophee zich verhief, in welker midden de beeldtenis van
den ontw.erper van een algemeen vredebond was geplaatst.
Aan de tafel van het bestuur werd op een sierlijken zetel de
eereplaats, overschaduwd door een palmboom, bekleed door den
heer Henry Bichard, den apostel van den vrede.
De vergadering werd geopend met een uitstekend schoone voor-
dragt van het Engelsche Volkslied, gevolgd door het: „Wien
Neêrlandsch bloed," gezongen met begeleiding van een serafine
orgel door eenige heeren, die op de tribune hadden plaats genomen.
Daarna nam de heer van Eek het woord. In een welsprekende
rede zeide de spreker, dat, om het doel van het Vredebond te
bereiken, men zoowel behoefte aan de medewerking van de mannen
als van de vrouwen had, zoowel behoefte aan de zachtheid en de
liefde der vrouw als aan de mannelijke kracht. Evenzeer onder de
pessimisten als onder de optimisten kon men rekenen op geest
verwanten, die wilden zamenvverken om te komen tot de afschaffing
van het regt om oorlog te voeren. Hoewel er reeds eeuwen waren
voorbijgegaan zonder dat de gruwelen van den krijg waren ver
minderd, behoefde men niet te wanhopen om eenmaal het doel van
het Vredebond naderbij te komen.
Men heeft slechts te letten op de teekenen des tijds; dat het
begrip van orde, van veiligheid voor personen, kortom de grond
slagen, waarop verder kan wordeu voortgebouwd, in de geheele
beschaafde wereld werden waargenomen, viel niet te betwisten.
Spreker wees er op, welke krachten de legers zelfs op voet van
vrede eisehten. Op ons Staatsbudget is meer dan een derde be
stemd voor uitgaven, die niet noodig moesten zijn: deze krachten
worden onttrokken aan den bloei van het vaderland. Die straf zou
blijven bestaan voor de natiën, zoolang het edel doel van afschaf
fing van den oorlog niet was bereikt. Beeds hadden Engeland en
Amerika zich verstaan door eene schikking van de Alabama-
kwestie, waardoor, in plaats van door een bloedigen oorlog, het
verschil op minnelijke wijze was beslecht. Uithoofde van zijne
pogingen om het grootsche doel der vredebonden te bevestigen,
was de heer Bichard boven allen lof verheven. Nog onlangs heeft
hij op nieuw zich verdienstelijk gemaakt door zijn voorstel om een
adres aan de Koningin van Engeland te rigten betreffende het in
't leven roepen van internationale scheidsgerigten. De adhaesie
van een aantal mannen van gezag was daar, om de beschuldiging,
welke tegen het Vredebond was ingebragt, alsof de voorstanders
niet practisch zouden zijn, voldoende te weerleggen. Al was het
ledental klein, het was niet te klein om, waar 't edele beginselen
volksvoordragten gedurende den volgenden winter, terwijl
de commissie, daartoe tot heden werkzaam, tot voortzetting
van hare taak toch werd uitgenoodigd. Met dankzegging
aan heeren bestuurderen der spaarbank werd de rekening
over het afgeloopen boekjaar goedgekeurd. Evenzoo werd
goedgekeurd de rekening en verantwoording van den pen
ningmeester van het departement. Tot leden van het
bestuur werden herkozen de heeren A. van Yoornveld, P.
Uurbanus en J. G. R. Vos, Tot de betrekking van pre
sident werd, daar de heer Vos zich niet weder herkiesbaar
stelde, uit de bestuursleden gekozen de heer J. H. Kremer.
Aan den aftredenden president werd, bij monde van den
heer Oudenhoven, den dank der vergadering gebragt.
Langdurige discussiën werden gevoerd over de opwek
king van meerdere belangstelling in de buitengewone ver
gaderingen door wijziging te brengen in de werkzaamheden.
Per extra-trein kwam hier gisteren aan een detache
ment koloniale militairen, sterk 300 man, onder bevel van
den kolonel Diemont, dat terstond werd ingescheept aan
boord van de tot vertrek gereed liggende mailboot Koning
der Nederlanden.
Het voornemen bestaat, wederom in het volgend jaar
in de verschillende kampen gedeelten van het leger te
vereenigen, om er gedurende eenigen tijd op ruimer schaal
te worden geoefend, en tevens de overigen in de garni
zoenen gecombineerde manoeuvres te doen uitvoeren en ze
te oefenen in het bezetten en de verdediging van forten,
en in de torpedo-dienst. Hiertoe zullen bij de korpsen
infanterie van de divisie, welke het kamp bij Milligen
zullen betrekken, de miliciens van al de ligtingen, die met
groot verlof zijn, onder de wapenen worden geroepen, ter
wijl dit alleen met de miliciens van een der twee oudste
ligtingen zal plaats hebben bij de infanterie-korpsen, die
niet kampeeren, en met de beide ligtingen bij de regimenten
vesting-artillerie. Ook zal ter completeering van de esca-
drons, die zullen kampeeren, een lOOtal miliciens van een
der ligtingen, die zich met groot verlof bevinden, worden
opgeroepen tot bijwoning der najaars-oefeningen.
Beroepen te Oosterend ds. J. F. L. Muller, pred. te
Haringcarspel en Dirkshorn; te Wadenoijen dr. W. C. van
Manen, pred. te Winkel.
Bedankt voor bet beroep naar Zierikzee door ds.
O. Geerts, pred. te de Rijp.
m—aoMumagjMUJMBgniwM—lim i ii u iiniiwmminwggaga
gold, met vrucht werkzaam te kunnen zijn en de krachten van het
Nederlandsch Vredebond werden in het buitenland niet versmaad.
De heer Bichard drukte zijn leedwezen uit over de ongelukkige
gebeurtenis bij den torenbouw vau Babel, waardoor spraakverwar
ring was ontstaan. Maar al gebruikte hij de Engelsche taal, toch
wist hij dat velen onder het gehoor hem zoudeu verstaan. Hij kon
de Hollanders de eer niet ontzeggen, dat zij uitmuntende linguïsten
waren. Hij achtte 't een eersten pligt zijn dank te betuigen voor
de belangstelling van het publiek in de beginselen, door hem
voorgestaan, en verheugde zich dit te kunnen doen op dezen bodem,
waar men altijd den vrede had lief gehad, waar de vrijheid haar
zetel had gevestigd en waar altijd verdrukten gastvrij waren ont
vangen. Hij zeide, dat het hoofddoel van de partij des vredes is
de regering der wet in plaats te stellen van de. regering des ge-
welds, met omkeering van de spreukMagt is regt. Naar de
afschaffing van den krijg behoorde ieder te streven, al wordt 't
door de tegenpartij onbereikbaar en een utopie genoemd. Als
twee personen een zaak door minnelijk overleg kunnen schikken,
waarom zouden twee gouvernementen niet hetzelfde kunnen doen?
Maar als 't gouvernementen betreft, zijn 't niet de vorsten die
persoonlijk met elkander strijden dat laten zij over aan hel
arme volk. In den regel geldt 't een twist, waarin het volk weinig
belang stelt eu waarvan het hoegenaamd niets weet. De afschaffing
van den oorlog is een volkszaak, omdat de oorlog drukt op het
volk, dat er goed en bloed voor moet missen en er nooit bij
winnen, maar altijd verliezen kan.
Door spreker werd aan Nederland de lof toegekend van de gods-
gerigteu vroeger te hebben afgeschaft dan Engeland, waar die tot
in 1808 nog wettelijk hebben bestaan.
Wat de beschuldiging betrof dat men utopieën zou najagen, er
waren vroeger wel meer ideeën voor utopieën uitgekreten, die later
practicale zaken werden genoemd. Daar was de godsdienstvrijheid,
die thans door alle beschaafde volken als een vaste stelregel wordt
gehuldigd en wereldburgerregt heeft verkregende afschaffing der
slavernij, die eerst verguisd, thans algemeen ingang heeft gevonden
de handelsvrijheid, die een fait accompli is geworden.
In 1849 had de beroemde Bichard Cobden, met wien spreker
25 jaren had zamengewerkt, een motie in het Parlement gedaan,
die toen met een meerderheid van 79 stemmen werd verworpen;
een motie van Bichard, die hetzelfde bedoelde, was nu onlangs met
een meerderheid van 10 stemmen aangenomen.
De beslechting van de Alabama-kwestie is voor allen een spoorslag
om voort te gaan op den ingeslagen weg, vooral in het vaderland
van Hugo de Groot, den eerste die een wetboek voor de verplig-
tingen der natiën onderling heeft opgesteld, waardoor de weg dien
men betreden moest, werd afgebakend.
Na een woord van opwekking tot de vrouwen te hebben ge
sproken, wendde de heer Bichard zich ook tot de welopgevoede
jongelingen; het jonge geslacht is geroepen om de denkbeelden,
voor wier vestiging en verspreiding thans wordt gewerkt door de
vrienden van de orde, eenmaal ten uitvoer te brengen. Bede, regt-
Door het Prov. kerkbestuur van Noordholland is op
zijn verzoek wegens volbragten diensttijd en ligchaamszwakte,
eervol emeritaat verleend aan den heer J. Willems, pred.
te Hem, in te gaan 23 November a. s.
Tot hoofdingeland van den Hondsbossche en Dninen
tot Petten in het 5de district van duinkavel is verkozen
de heer Jacob Jz. Brasser.
Men schrijft ons uit Alkmaar, dd. 26 dezer:
„Ter herdenking van het 3de eeuwfeest van Alkmaar's
ontzet in 1573 en aan het bezoek door Z. M. den Koning
bij die gelegenheid aan Alkmaar gebragt, wordt aan 's Rijksmunt
te Utrecht een gedenkpenning geslagen, waarvan exemplaren
ter gemeente-secretarie op schriftelijke aanvrage voor ieder
verkrijgbaar zijn, tegen betaling van f 10.voor een
zilveren en f 3.voor een bronzen penning.
Men is hier reeds druk bezig met het gereed maken van
versieringen. Het feest belooft prachtig te zijn; het pro
gramma kan in het begin der volgende week afgedrukt zijn."
De beschuldigde A. I. Haarmans is door het Prov.
geregtshof in Noordholland schuldig verklaard aan enkelen
diefstal en moedwilligen doodslag, voorafgegaan door een
wanbedrijf, en veroordeeld tot een tuchthuisstraf van zeven
jaren. Van de beschuldiging van landlooperij is hij vrij
gesproken.
Gisteren middag ten 12 ure is in het Paleis voor
Volksvlijt te Amsterdam de 21ste algemeene tentoonstelling
geopend, welke de Hollandsche Maatschappij van Landbouw
houdt bij gelegenheid van hare op a. s. Maandag te houden
27ste algemeene vergadering. De opening geschiedde door
den heer van der Öudermeulen, vice-president der Maat
schappij, met weinige woorden, waarin de groote verdiensten
van prof. van der Boon Mesch, den voorzitter, die door
eene ernstige ongesteldheid genoodzaakt was geweest het
voorzitterschap neder te leggen, in herinnering werden
gebragt. De wethouder Driessen vertegenwoordigde met
den heer de Neufville, bij afwezigheid van den burgemeester,
het dagelijksch bestuur der stad; vele burgerlijke en militaire
autoriteiten woonden de plegtigheid bij.
Eene inzending die nooit te voren op eenige Neder
landsche tentoonstelling van landbouw prijkte mag bijzonder
belangrijk heeten, nl. eene verzameling scheikundige werk
tuigen en chemicaliën, voor den landbouw geschikt, door
de firma B. J. Kipp en Zoon, te Delft. Men vindt daarbij
vaardigheid, mensehelijkheid, beschaving zijn de sterkste krachten,
waardoor de oorlog kan worden vernietigd.
Ook door den heer Eield, advocaat te New-York, werd de ver
gadering kortelijk toegesproken. Hij betuigde zijn sympathie voor
onze landgenooteu, met welke hij zich gaarne wilde vereenigen in
het vervullen der eervolle taak om een internationaal vreedzaam
verkeer te stichten. De heer Field zal deelnemen aan het congres,
dat te Brussel in de maand October zal bijeenkomen tot vaststelling
der beginselen eener internationale codificatie.
Op voorstel van den heer Baehieue werd: 1. den heer Bichard
dank gezegd voor al wat door hem reeds op dit gebied is verrigt;
2. de wensch uitgedrukt dat weldra door het Engelsche gouverne
ment uitvoering worde gegeven aan het voorstel betreffende de
internationale arbitrage, welke zaak Nederland zeker zou bevorderen;
3. werd bijval geschonken aan de pogiog van het congres van regts-
geleerden te Gent, waar ons land door prof. Asser was vertegen
woordigd, om een internationaal volkenregt vast te stellen, en tevens
aan het streven van het aanstaande congres te Brussel, hierboven
vermeld; 4. hulde te brengen aan den heer Frédéric Passy, den
voorzitter der Société des amis de la Paix.
De heer Henry Bichard is benoemd tot eerelid van den Neder-
landschen Vredebond, waarvan hem in de openbare bijeenkomst
kennis werd gegeven, ouder aanbieding tevens van een fraai album
met de portretten der hoofdbestuurders van den bond en der
bestuursleden van de llaagsche afdeeling.
Onder de liederen welke werden gezongen behoorde ook het
volgende heerlijk vredelied, door dr. Beets gedicht:
In onze dagen zij het Vrede,
volmaakte Vrede en stille rust:
het laatste twistvuur zij geblusoht,
het oorlogszwaard blijve in de schede.
Ontzweef ons niet, begeef ons niet,
Gij, Engel, die den Vreê gebiedt.
De herder weide zijne schapen
langs batterijen zonder nut;
in schaduw van 't verroest geschut
leg zich 't verzadigd ooi te slapen
't nieuwsgierig lam zie vrolijk op
en steke in d'ijzren mond den kop.
Het land zij vol van gouden halmen,
vau witte zeilen 't golfgebruis,
van blijde liedren ieder huis,
het Heiligdom van dankbre psalmen;
de burger, die het minst bezit,
steke ook zijn stukjen vleeseh aan 't spit.
Ontzweef ons niet, begeef ons niet,
Gij, Engel, die den Vrêe gebiedt.
