1873. N°. 121.
Woensdag 8 October.
31 Jaargang.
Alcmaria Yictrix.
Uitgever A. A. BAKKER Cz.
„Van Alkmaar begon de victorie!"
Binnenland.
HELDERSCHE
EV NIEUWEDIEPER COURANT.
„Wij huldigen het goede.'
Verschijnt Dengsdag-, Donderdag- eu Zatukdag namiddag.
A-bonnementsprijs per kwartaal1.30.
franco per post - 1.65.
Bnreau; 53 O L E W P L E IN, 1V0. 163.
Prijs der Advertentiën Van 14 regels 60 cent,
elke regel ineer 15 cent.
Groote letters of vignetten worden naar plaatsruimte berekend.
VERTREKDAGEN DER BRIEVENMAILS 1
Naar Oost-lndië: via Triest 14 Oct. 's avonds 6 u. 25 m.
Marseille 9 Oct., 's avonds 6 u. 25 ie.
Brindisi 20 Oct., 's avonds 6 u. 25 m.
Curagao en Suriname, 16 Oct., 's morg. 6 u. 25 m.
Kaap de Goede Hoop, via Southampton: 13 Oct.,
's morg. 6 u. 25 m.
Heiligerlee, Brielle, Vlissingen, Enkhuizen, Alkmaar
wat al namen, die de groote gebeurtenissen van ons verzet
tegen de Spaansche dwingelandij in het geheugen roepen,
gebeurtenissen die, nu zij in onze dagen voor de drie
honderdste maal verjaren, aanleiding geven tot schitterende
feesten, waarin zich de dankbare bewondering der daden
van het voorgeslacht en de opprijsstelling der onschatbare
zegeningen, door den kloeken zin en onbezweken moed der
vaderen verworven, luide uitspreken.
Voor Alkmaar is thans de blijde dag van feestelijke
gedachtenisviering aangebroken het heeft zich sedert langen
tijd daarop voorbereid, en niets ontzien wat strekken mag
om het derde eeuwgetijde van het Ontzet tot een groot en
heerlijk feest te maken. De burgers hebben begrepen, dat
hunne stad in geen opzicht mocht achterstaan bij andere,
die dergelijke heugelijke feesten te vieren hebben, ze veel
eer moest overtreffen, immers: „van Alkmaar de victorie!"
Van Alkmaar begon de victorie, toen bijna alles verloren,
toen de zaak der vrijheid hopeloos scheen, toen Alva reeds
meende gewonnen spel te hebben en zelfs de moedigsten
het hoofd verloren; alleen niet Oranje, die, in het besef
van de heiligheid en rechtvaardigheid van zijne zaak en die
des volks, een verbond gesloten had met den „potentaat
der potentaten", alleen niet de Alkmaarders, die, door den
val van het dappere Haarlem wel onthutst, maar niet ver
bijsterd, meenden, dat het beter was om als vrije lieden al
vechtende te sterven, dan in slavernij te leven.
Toen, dank zij het beslissend woord van den wakkeren
burgemeester Floris van Teijlingen tot het bieden van
tegenweer aan het, op zijne zegepralen hovaardige, Spaansche
leger besloten was, vertsaagden de Alkmaarders niet, al
konden zij tegenover de zestienduizend vijanden slechts een
paar duizend weerbare burgers en'soldaten stellen, al deed don
Frederik van Toledo hunne stad zoo nauw door een kring
van schansen en wachten omringen, dat er, naar hij dacht,
geen vogel uit of in kon. Wat zij in aantal tekort schoten,
vergoedden zij door rustelooze inspanning van alle krachten,
door eene ongehoorde dapperheid en doodsverachting,
onovertroffen in de geschiedenis van eenig volk. Wèl deden
de Alkmaarders door zoo te strijden; wat zou anders het
lot der arme stad geweest zijn? Wij kennen het antwoord
op deze vraag: Alva's goedertierenheid tot nog toe en
vooral omtrent Haarlem betoond, had niet gebaat, het
koppige Nederlandsche volk niet tot inkeer en onderwerping
gebracht; hij zou dus met strengheid gaan handelen en
Alkmaar tot een afschrikwekkend voorbeeld stellen werd
de stad genomen, dan zou jeugd noch grijsheid gespaard
worden en voor elke keel een mes gewet zijn.
Ware dat geschied, wat zou het lot van het vaderland
geweest zijnMaar, God lof! het is verhoed door den
ongedachten tegenstand, aan nooit verwonnen krijgers ge
boden door mannen, vrouwen en kinderen, ongewoon aan
het voeren der wapenen en de gruwelen van den strijd,
maar bezield door het vast besluit om het laatste toevluchts
oord der vrijheid niet dan ten koste van hun leven prijs
té geven. Mannen, vrouwen en kinderen, zeiden wij,
burgers in één woord kunnen wij ze noemen, want het
aantal soldaten binnen de belegerde veste was betrekkelijk
teer gering; zoo zelfs dat een Spaansche vaandrig, die
de bres binnengedrongen, maar vluchtende tot de zijnen
teruggekeerd was, moest getuigen, geen harnassen maar
slechts wollen en linnen kleeding gezien te hebben. Borst
aan borst en arm aan arm stonden daar de Alkmaarders
op den eeuwig gedenkwaardigen achttienden September,
met hunne onbeschutte lichamen de vreeselijke bressen
vullende, het vijandelijk vuur en staal trotseerende, zich
werende met alles wat maar dood en verderf onder de
bestormers kon verspreiden, door de hitte van het dolle
gevecht tot razenden tegenstand en niets ontzienden moed
vervoerd, standvastig, onvermoeid, heldhaftig, den geduchten
storm weerstaande en afwerende, en nog eens, en nog eens,
tot driemalen toe, „van Alkmaar de victorie!"
Men leze het verhaal van dien strijd in den gespierden
stijl van Hooft, in de levendige taal van Motley, in de
prachtige versregels van Hofdijk, en bewondering vervult
ons voor de kloeke Alkmaarders, die aldus hunnen plicht
jegens stad en vaderland vervulden, en daardoor aanspraak
verwierven op den altijddurende!! dank van stad en vader
land beiden.
Van dien dank zal blijken door de oprichting van het
nationaal gedenkteeken, het beeld der overwinning, op de
plek waar voor drie eeuwen de heete kamp voor vrijheid
en vaderland gestreden werd, tusschen de Friesche-poort
en den Rooden-toren. De Koning komt met de Prinsen
de feestviering bijwonenhij zal den sluitsteen leggen van
de fundeering, waarop het monument verrijzen moet, en
de brieven zien, door.zijnen grooten voorzaat, den Vader
des Vaderlands, tot bemoediging der Alkmaarders en tot
erkenning van hunne dapperheid geschreven. Duizenden
landgenooten, van nabij en van verre snellen toe, om te
zien en te hooren, hoe Alkmaar zich tooit en jubelt, om
deel te hebben in de algemeene vreugde, om door hunne
tegenwoordigheid te getuigen, dat er een meer dan plaat
selijk, een nationaal feest gevierd wordt, ter herdenking
eener blijde gebeurtenis van nationaal belang. Zij ook
komen daardoor hunne hulde brengen aan het kloeke, elke
dwingelandij verfoeiende voorgeslacht, aan de daden van
mannen als van Teijlingen, Cabeliau, Duivel, van der Meij
en zoo vele anderen, aan de kleine stad, die den Spaan-
schen trots vernederde, het Nederlandsche volk voorging
op den weg der overwinning, en binnen welke, zoo als
Motley zegt, de genius der vrijheid, alom verjaagd en
verdreven, als op een laatste bolwerk stand hield, om
straks zijn gebied weder uittebreiden en voor goed onder
ons te vestigen.
In de harten van alle Nederlanders, die hun vaderland
liefhebben en de vrijheden, die zij er in genieten, waar-
deeren, weerklinkt zeker op den dag van heden de zege
kreet, die drie eeuwen geleden van Alkmaar is uitgegaan:
HELDER en NIEÜWEDIEP, 7 October.
De mailboot Sumatra is, den 1 dezer van hier te Batavia
aangekomen.
De mailboot Koning der Nederlanden, van hier naar
Batavia, passeerde den 3 dezer, des namiddags, Gibraltar;
alles wel.
Omtrent de schipbreuk van de mailboot Prins Hendrik
deelt het Handelsblad mede, dat de kleine eilanden, waarbij
het ongeluk plaats had, uit koraalriffen bestaan, die in het
gevaarlijkste deel der Roode Zee liggen. Het schip had
op Java een volle retourlading ingescheept en had aan boord
de volgende passagiers: 12 volwassenen en 3 kinderen lste
klasse, 6 volwassenen en 3 kinderen 2de klasse en 74
terugkeerende militairen.
Manifest en lijst van namen der passagiers, kunnen eerst
met de mail, die na 4 Sept. Batavia verlaten heeft, hier aanko
men. Uit de brieven van 27Aug. blijkt, dat destijds gouverne-
mentèkoffij werd geladen te Samarang en Pekalongan,
benevens 10,000 pikols rijst te Losaring (nabij Iridramajoe)
en dat te Batavia verder zou worden aangevuld met koffij
en tin voor particuliere rekening.
Het Handelsbl. verneemt, dat de stoomvaartmaatschappij
Nederland, de volle waarde der schepen door assurantie
dekt, zoodat het eventueel verlies van dit schoone schip,
hoe betreurenswaardig ook voor de regelmatige ontwikkeling
der vaart, geen verlies van kapitaal aan de maatschappij
zal veroorzaken.
De afstand van the Brothers of Cosire tot Suez is 24 uur
stoomens.
Volgens nader telegram van den hoofdagent in Egypte,
waren schip en lading van de Prins Hendrik totaal ver
loren. De schipbreukelingen worden Vrijdag te Suez
verwacht. De heer Anslijn vertrekt derwaarts om hen op
alle mogelijke wijze te helpen.
De mailboot Conrad is den 5 dezer, 's morgens ten
9 ure, van Batavia vertrokken tnet volle lading, 25 vol
wassenen en 26 kinderen lste kl., 7 volwassenen en 4 kin
deren 2de kl., benevens 52 soldaten.
Jl. Zondag was het voor de Christ. Geref. gemeente
alhier een belangrijke dag. Ds. Felix uit Groningen, haar
vroegeren leeraar, was overgekomen om zijn ambtsbroeder
en opvolger bij de gemeente in te leiden. Hij deed dat
des voormiddags, met eene leerrede haar aanleiding van
Coll. IV vs. 17. Des avonds aanvaardde de nieuwe leeraar,
de heer de Visser, zijn predikambt alhier, met eene rede
naar Efesen VI vs. 19.
Beroepen te Harlingen ds. E. A. G. van Hoogenhuyze,
pred. te Steenwijk; tot reizend predikant bij de Christ.
Geref. gemeenten in Noordholland ds. J. van Andel,
te Zutplien.
Beroepen bij de Evang. Luth. gemeente te Zierikzee
ds. C. H. Kindermann alhier.
Het centraal bestuur vau het Algemeen Nederlandsch
Werkliedenverbond heeft een door 3100 personen, uit 17
der voornaamste steden van Nederland, onderteekend adres
aan Z. M. den Koning verzonden, waarin vezocht wordt,
dat de arbeid van kinderen wettelijk geregeld moge worden.
Het Rijks-telegraafkantoor te Texel zal open zijn:
op werkdagen van 8 tot 11 ure voormiddags en van 12
tot 3 en 71 tot 9| ure namiddags; op Zon- en Feestdagen
van 8 tot 9 ure voor- en van 12 tot 3 ure namiddags.
In den loop dezer maand zullen van Texel naar
New-York vertrekken, 18 personen, behoorende tot de
arbeidende klasse. Zij hopen hun toestand daardoor te
verbeteren.
Men schrijft ons uit Anna Paulowna, dd. 5 October
„Op de vergadering, jl. Donderdag in het logement
„Veerburg" alhier gehouden, om te bespreken of de oprig-
ting van eene kaasfabriek wenschelijk is, waren slechts
negen personen tegenwoordig.
Na eenige discussiën over de wenschelijkheid van oprig-
ting, deed de heer A. J. Kaan uit de Wieringerwaard
verslag van de uitkomst hunner fabriek over, het eerste
jaar. Uit dit verslag bleek niet alleen dat de oprigting
levensvatbaarheid had maar dat het zeer wenschelijk was,
niettegenstaande men dat eerste jaar met allerlei weder
waardigheden te kampen gehad heeft.
De geheele vergadering was dientengevolge niet alleen
van het wenschelijke overtuigd, maar allen beloofden hunne
medewerking om zoo spoedig mogelijk tot de oprigting te
geraken."
Door stemgeregtigden manslidmaten der Herv. gemeente
te Callantsoog, is jl. Zondag met algemeene stemmen tot
predikant beroepen ds. A. F. van der Scheer, predikant te
Gapinge, provincie Zeeland.
Bij den feestlijken optogt te Hoorn, ter gedachtenis
van de gevangeneming van Bossu en de overwinning op zijn
vloot, zullen de voorwerpen, die toen buitgemaakt zijn en
zich nog in het bezit bevinden van onderscheidene personen
in omliggende plaatsen, medegevoerd worden. *0. a. ook
de sierlijk zilver vergulden beker, die in de kajuit van Bossu
veroverd is, alsmede zijn zwaard, een trompet en nog andere
zaken, die op de veroverde schepen gevonden zijn.
Men schrijft uit Brussel aan de Amst. Crt.:
„De diefstal bij Penerande neemt in omvang toe. Men
zou brieven ontdekt hebben, volgens welke de jonge burg
graaf de Kerckhove aan het hoofd zou staan van een ware
dievenbende, behoorende, gelijk hij, tot den hoogen stand.
Reeds hadden die jonge heeren eenige andere diefstallen,
waartoe kasteelen in het Noorden van Frankrijk gekozen
waren, beraamd. In een van die brieven beklaagt een der
zonen van Deby zich, dat hij geen genoegzaam aandeel
heeft gehad in de gestolen voorwerpen. De in hechtenis
genomen personen zijn mevrouw Deby en hare twee zonen;
dit is zeker. Een van dezen is bijna idioot en zijn onvoor-
zigtig praten heeft de justitie op het spoor 'gebragt. De
vader, „de zotte Deby" bijgenaamd, is niet in verzekerde
bewaring gebragtook hij is half zinneloos en zeer bekend
door zijne excentriciteiten te Brussel, waar hij langen
tijd gewoond heeft alvorens zich te Mechelen te vestigen.
Zijne broeders, zeer geachte lieden, zijn geweest directeur
der rijksstoeterij, burgemeester enz. enz. Bij deze gelegen
heid wordt herinnerd, dat de over-oudgrootvader van den
beschuldigde Kerckhove aan de galg gestorven is, als hoofd
van een dieven- en rooversbende, onder den naam „de bok-
rijders" in Limburg bekend."
- Gisteren werd van wege de genie in het gemeentehuis
te Naarden publiek aanbesteed: het verbeteren der batterijen
aan de Karnemelksloot en het maken van een gemeenschaps-
weg. Aannemer de heer van Rhijn, aldaar, voor f 89,975.
Jl. Vrijdag is te Brielle het Geuzengesticht „Wil
helmus van Nassauen" feestelijk geopend. Door middel
van den telegraaf is Z. M. den Konir.g het beschermheer
schap over dit gesticht aangeboden, en Z. M. heeft insgelijks
per telegram doen weten, dat hij die waardigheid gaarne
aanvaardde.
Men leest in het U. D. het volgende:
„Het Familieblad bevat onder het opschrift „gedachten
over een gewigtig onderwerp" eenige beschouwingen over
iets, dat in de laatste dagen meer algemeen aan de orde
is gekomen en waaraan wij ook weldra een artikel denken
te wijden, over: middelen om den oorlog te voorkomen.
In het aangehaalde artikel wordt als zoodanig middel in
overweging gegeven, het vormen van een bond tegen den
oorlog. Alle natiën, die tegen den oorlog zijn, moeten een
bond vormen, waarvan de leden zich verpligten, om niet
alleen geen oorlog meer te voeren, maar elkander onderling
te beschermen, wanneer anderen die vredelievendheid niet
mogten eerbiedigen. Als alle Staten, die bij een oorlog
niets te winnen, maar alles te verliezen hebben, zich tot
één grooten bond vereenigden, dan zouden de niet tot den
bond toegetreden mogendheden anderer grondgebied niet
