1874. N°. 76. Vrijdag 26 Junij. 32 Jaargang. VERPACHTING. Uitgever A. A. BAKKER Cz. BERM BETREFFENDE DEN OORLOG MET ATSJ1N. HELDERSCHE EK NIEÜWEDIEPER COÏIRANT. »Wij huldigen het goede." Verschijnt Dingsdag-, Dondeïdag- en Zatusdag namiddag. Abonnementsprijs per kwartaal1.30. franco per post - 1.65. Eiken Donderdag vertrekt de mail naar Oost-Indië via Brindisi. Laatste ligting 's avonds 6 uur. De sluiting der mail naar Batavia te verzenden per mailboot Madura geschiedt den 30 Junij a. s., na aankomst van trein II (N. Holl. Spoorweg) ten 7.30 des avonds. Op Vrijdag den 7den Augustus 1874, des avonds ten 7 ure, zal, aan het Raadhuis der gemeente, in het openbaar, alleen bij inschrijving, worden verpacht Het regt tot het ophalen van heer, asch en vuilnis in de gemeente Helder, voor den tijd van zeven jaren, ingaande den 15 Mei 1875. De voorwaarden dezer verpachting liggen, van heden af, ter lezing aan de Secretarie der gemeente, en zijn aldaar tegen betaling van 25 cents per exemplaar verkrijgbaar. Helder, den 24 Junij 1874. Burgemeester en Wethouders der gemeente Helder, STAKMAN BOSSE, Burgemeester. L. VERHEY, Secretaris. VERGADERING van den RAAD der gemeente ANNA PAULOWNA, op Vrijdag den 36 Junij 1874, des namiddags ten 2 ure. Anna Paulowna, 24 Junij 1874. De Burgemeester, C. E. PER K. Onderwerpen ter behandeling 1. Af- en overschrijvingen, dienst 1873. 2. Geldleening. 3. Plan nieuwe Onderwijzerswoning en aanwijzing terrein. 4. Wijziging Strafverordeningen. 5. Mededeeling ingekomen stukken. Uittreksel uit het Verslag van Burge meester en Wethouders der gemeente Helder aan den Raad, omtrent den toestand der gemeente over het jaar 1873. Bevolking: 20104 personen. Het eerste hoofdstuk van het verslag bevat opgaven omtrent den loop der bevolking. In den aanvang des jaars hebben wij echter onder onze gewone nieuwsberigten reeds de noodige mededeelingen daar omtrent gedaan, zoodat we ons daarvan in dit uittreksel kunnen onthouden. Het aantal kiezers in 1873 was als volgt: voor leden van de Tweede Kamer der Staten-Generaal 430, voor leden der Provin ciale Staten 423, voor leden van den gemeenteraad 765. In dat gedeelte van 't verslag, waarin opgaven voorkomen omtrent de geldmiddelen der gemeente, wordt o. a. geleverd eene verge lijking tusschen de inkomsten in vroegere jaren enthans. Daartoe wordt gewezen op; de ramingen voor verbruiksbelastingen in 1865 en 1874: gedistilleerd in 1865 f 48000 in 1874 f40000, likeuren f 5000 en 2400, wijn f 4400 en nihil, turf f 5200 en nihil. Geen wonder dat, met zulke cijfers voor oogen, het verslag gewaagt van een „zeer ongunstigen" toestand der geldmiddelen van de gemeente, daar de totalen van bovengenoemde cijfers, f 62700 en f 42400, een verschil maken van f 20300. Hierbij moet gevoegd worden het verlies der belasting op het geslagt met 1 Januarij 1872, bedragende f 19000 en het verlies door verminderde belasting op het gemaal ten bedrage van f 30000, te zamen dus f 69300; waartegenover alleen staat als vergoeding de afstand door het rijk van vier vijfde der opbrengst van de rijks personeele belasting, voor 1874 geraamd op f 30000. Boven dit alles heeft de gemeente nog aanzienlijke schade geleden (p. m f 7000 per jaar) door de opheffing der belasting op het bewaren, bewaken en verlichten der schepen en vaartuigen in de havens. De schuld der gemeente, voortspruitende uit de in 1362 gesloten geldleening groot f 80000, bedroeg op 1 Januarij 1874nog 57000. Aan bestrating en riolering, wat het eerste betreft gewoon onder houd, werd ten koste gelegd de som van f 10716.78j. Bovendien zijn de Spoor- en Bierstraat nu geheel met Quenast-keijen, en de Jonker- en Wagenstraat, beide in de Nieuwstad gelegen, met klinkers bestraat. Dit werk is verrigt voor de som van f 3177, terwijl de keijen zijn aangekocht voor f 3301.49j. Eindelijk is nog een riool aangebragt in de Brandsteeg achter de Oranjestraat, waarvan de kosten zijn geweest f 593, en een riool in de Koning straat, voor de som van f 3292. Yoor 't onderhoud van wegen en paden is verder uitgegeven de som van f1502.23^. De boorden van 't Heldersch Kanaal zijn, evenals vorige jaren, ook nu weder in eigen beheer onderhouden en hebben eene uitgaaf gevorderd van f 1049.74. Voor onderhoud van 't plantsoen is in 1873 uitgegeven de som van f 492.19. De werkzaamheden aan de algemeene begraafplaats vorderden eene uitgaaf van f 204.41. De toegangsweg naar 't station van den spoorweg is door de gemeente behoorlijk onderhouden. Bureau: MOLENPLEIN, N°. 163. De behoefte aan bestrating der wegen in de Nieuwstad en langs de nieuwe bebouwing in den polder is dringend, maar de middelen laten niet toe|om daarin te voorzien. De gezondheidstoestand der ingezetenen was over het algemeen gunstig. Er kwamen eenige sporadische gevallen van roodvonk en typheuse koortsen voor. De algemeene begraafplaats en die der Israëlieten zijn in behoor lijken staat onderhouden. Op de eerstgenoemde werden 490 en op de laatste 6 lijken ter aarde besteld. In het ziekenhuis der gemeente werden verpleegd 39 mannelijke en 41 vrouwelijke zieken, totaal 80. Het getal verpleegdagen was 2372. Overleden zijn 9 mann. en 5 vrouw, zieken; hersteld of verbeterd 23 mann. en 35 vrouw, zieken; vervoerd naar Mee- renberg 3 mann. en 1 vrouw, zieken; in behandeling gebleven 4 mannen. In het hulp-ziekenhuis in de Wachtstraat, voornamelijk bestemd voor de opname en verpleging van lijders aan besmettelijke ziekten zijn geene zieken opgenomen. In de gemeente-apotheek werden gereedgemaakt en afgeleverd 10812 stuks recepten; de kosten van elk recept bedroegen 25 cents. Onder deze zijn begrepen die voor het ziekenhuis zijn afgegeven. Het aantal verrigte koepokinentingen bedroeg 449, tegenover 132 in 1872, 1600 in 1871, 345 in 1870 en 431 in 1869. Over eenkomstig het bepaalde bij de wet van 4 December 1872 heeft de plaatselijke heelmeester zittingen gehouden tot het kosteloos inenten en herinenten. Op de bovenzaal van het ziekenhuis werden verpleegd 18 publieke vrouwen; het getal verpleegdagen bedroeg 330. Zij werden allen hersteld ontslagen. De brandbluschmiddelen bevonden zich in goeden staat. Er hebben bepaalde oefeningen met de spuiten plaats gehad, waarbij kleine gebreken zijn hersteld. Een geval van brand heeft zich voorgedaan. De schade, ad f 1200, werd wegens verzekering vergoed. Het contingent der gemeente voor de ligting der Nationale Militie van 1873 was 58 man, waarvan 38 bij de land- en 20 bij de zeemilitie werden ingelijfd. De werkelijke sterkte der schutterij in deze gemeente bedroeg actief 282, reserve 320, totaal 602 man. De sterkte van den eersten ban is: actief 201, reserve 312, totaal 513 man. Omtrent makingen en schenkingen voor godsdienstige doeleinden wordt vermeld, dat, krachtens verleende magtiging is aanvaard een legaat, groot f 2000, ten behoeve van het algemeen weeshuis in deze gemeente van wijlen den heer IJ. C. de Haan. Aan de openbare scholen in deze gemeente zijn werkzaam 6 hoofd onderwijzers, 24 hulponderwijzers en 10 kweekelingen. Het aantal leerlingen bedroeg gemiddeld 1269 jongens, 1068 meisjes, totaal 2337 leerlingen. Het aantal leerlingen, dat op de zes bijzondere scholen werd onderwezen, bedroeg gemiddeld 482. Voor het onderwijs werd door de gemeente uitgegeven de som van f 23009.114, waarvan f 17333.74 J aan jaarwedden aan hoofd en hulponderwijzers, onderhoud van gebouwen f 1075.25, school prijzen f 375. Er zijn zeven bewaarscholen en kleine kinderschooltjes met 279 jongens en 377 meisjes. Aan het hoofd staan 4 onderwijzeressen en 4 helpsters. De school voor de zeevaartkunde van den heer A. J. Leijer werd door 17 leerlingen bezocht. Drie verkregen het diploma van eersten, één van tweeden en één van derden stuurman. De burgeravondschool, vroeger industrieschool, telde 95 leerlingen. De teekenschool had 38 leerlingen. Aan de gymnastiekschool werd onderwijs gegeven aan 34 meisjes, 77 jongens, 8 volwassenen, 17 weesjongens en 9 onderwijzers- kweekelingen. De zangschool van den onderwijzer W. Kuijk telt 100 leerlingen. De toestand van het armwezen was als in 't jaar 1872. Wel wordt gesproken van den druk der behoeftige klasse door de duurte der levensmiddelen; maar ook wordt medegedeeld, dat de aanvragen om ondersteuning zich in den regel bepaalden tot zoodanige per sonen, die door ouderdom, ziekte of ligchaamsgebreken geen werk konden doen. Daar de rekening van een vorig dienstjaar eerst in 't midden van 't volgende jaar wordt ingediend, komen omtrent ontvangsten en uitgaven van 't Burgerlijk Armbestuur in dit verslag voor de cijfers over 1872. In dat jaar werden ondersteund 451 hoofden van huisgezinnen en 33 eenloopende personen. De ontvangsten, met inbegrip van het subsidie der gemeente, bedroegen f11141.14, de uitgaven 10689.30, en alzoo het batig saldo f 451.84. In het Algemeen Weeshuis werden verpleegd 95 kinderen en een bejaard man. De uitgaven, waaronder f 12682.30 voor voeding, kleeding en ligging, bedroegen f 16234.554. De ontvangsten, waaronder een subsidie der gemeente groot f 11300, liepen tot een bedrag van f 17317.78. Batig saldo f 1083.225. De kosten voor het ziekenhuis bedroegen f 6543.66. Door verpleegden geschiedden teruggave van verpleegkosten ten bedrage van f 206.80. In de Bank van Leening werden beleend of werd de beleening vernieuwd van4019 panden. Er werden gelost 4058 en verkocht 117 panden. Op de beleende panden werd voorgeschoten f 40728.90, voor afgeloste panden terugbetaald f 41228.60, en voor verkochte panden terug ontvangen f 451.10. Bij de Spaarbank bedroeg het aantal deelnemers bij de opneming der rekening 330. Aan de deelhebbers werd terugbetaald f 8459,44; het bedrag der inlagen was f 16128.16. Bij het opmaken der rekening bedroeg het kapitaal der bank f 37865.94§, en het door haar verschuldigde f 34153.19 5 De algemeene toestand van den landbouw was gunstig en stond gelijk met die van 1872. Misgewas door plantenziekten of schade lijke gedierten heeft niet bestaan. Priji der Advertentiën Van 14 regeli 60 eent, elke regel meer 15 cent. Groote letters of vignetten worden naar plaatsruimte' berekend. De koopwaarde der landerijen regelt zich naar hunne verschillen de waarde; voor goed land wordt f 2000 en hooger per hectare betaald, voor slecht of minder goed land van f 500 tot f 1000 per hectare. In November werd een stuk best land in den Helderschen polder, groot 86 aren, in publieke veiling verkocht voor f 2300, behalve 13 pCt. voor kosten. De huurwaarde was in den Helderschen polder van f 80 tot f 160 en op het Koegras van f 20 tot f 50 per hectare. Twee landlieden zijn door het gemeentebestuur aangesteld tot keurmeesters van runderen, paarden en schapen. Zij houden geregeld schouwingen. Het bouwland was bezet als volgt; met tarwe 2J, met rogge 341, met zomergerst 32, met haver 59, met aardappelen 35 hectaren. De opbrengst was respectivelijk 70, 1040, 960, 1770 en 1500 hectoliters. De hoedanigheid der producten was over 't geheel goed, die van de rogge redelijk. De staat der wei- en hooilanden was gunstig. Er heeft geen uitvoer van hooi plaats gehad, maar wel aankoop van buiten. De toestand van den veestapel was over 't geheel gunstig. Twee paarden zijn onteigend en afgemaakt, een wegens besmettelijke kwade droes en een wegens besmettelijke huidworm. Van een en denzelfden veehouder zijn onteigend en afgemaakt vier koeijen wegens besmettelijke longziekte. Bij het einde des jaars waren in de gemeente aanwezig: 28 veulenmerriën, 59 veulens, 198 werkpaarden, 23 ezels, 38 spring- stieren, 1059 melkkoeijen, 174 kalveren, 1407 schapen onder 50 houders. Het aantal lammeren buiten de gemeente vervoerd, bedraagt 1000. Het aantal geiten en bokken was 70. Het aantal pluimvee was 450 hoenders, 340 eenden, 300 ganzen en 2 zwanen. Het voorlaatste hoofdstuk van 't verslag handelt over Nijverheid, Handel en Scheepvaart. We ontleenen daaraan de volgende opgaven. Het aantal kiezers voor de Kamer van Koophandel en Fabrieken bedraagt 314. Verkiezingen hebben in 1873 geen plaats gehad. De visscherij in de binnenwateren was van geene beteekenis. Door elders wonende visscherlieden werd alhier de volgende zeevisch ter afslag aangevoerd: 29967 kabeljaauwen, 1960 lengen, 353 heil botten, 313 tarbotten, 207966 schelvisschen, 40208 roggen, 137503 tongen, 12834 wigtjes groote- en 2415 wigtjes kleine schol, tot een gezamenlijk bedrag van 161916.97. De paling-, haring- en geepvangst langs de kusten was gering. Uit de bewaarplaats van oesters werden afgeleverd 200000 stuks middelbare en 50000 stuks groote, gemiddeld a f 50 per 1000. Het getal vaartuigen in de gemeente, bestemd voor de binnen- landsche vaart en niet behoorende tot de openbare middelen van vervoer, bedroeg 35 beneden 10 ton, met 234 tonnen-inhoud, en 78 van 10 ton en meer, met 4991 tonnen-inhoud. Ter losplaats Helder werden ingeklaard 298 zeilschepen, metende 110238 ton en 191 stoomschepen, metende 144865 ton. De aanvoer bestond in (alles uitgedrukt in kilogrammen)droogerijen, verfwaren en chemicaliën 848 van Engeland, 2i9153 van Frankrijk, 1232457 van Italië; ertsen 1847045 van Spanje; granen: tarwe 1098910 van Portugal en 154704 van Spanje; rogge 8925260 van Rusland; rijst 7988000 van Britsch-Indië; hout 1837544 van Pruissen, 431460 van Engeland, 13491 van Britsch-Indië, 30209517 van Zweden, 24683480 van Rusland; fijn werkhout 397469 van Italië; koffij 86325 van Portugal; steenkolen 176356770 van Engeland; olie 1236392 van Spanje, 75169 van Italië en 166415 van Frankrijk; steen 860139 van Italië en 619550 van Engeland; tabak en sigaren 126045 van Frankrijk en 128188 van Bremen versche vruchten 831329 van Italië en 91988 van Spanje; alle andere vruchten 1056522 van Italië en 2775240 van Turkije; wijn op fust 60155 van Frankrijk, 720167 van Spanje en 396821 van Italië; wijn op flesschen 52301 van Frankrijk en 9721 van Italië; zaad 129541 van Italië, 84812 van Frankrijk en 4792200 van Rusland; zwavel 240000 van Spanje. De uitvoer bestond (de hoeveelheden waar het niet anders staat aangewezen vermeld in kilogrammen) uit: boter 199029 naar Java; huiden, vellen en leder 178658 naar Italië en 10940 naar Hamburg; ijzer 597191 naar Java, 532000 naar Italië en 395000 naar Enge land; spoorstaven 1331145 naar Italië en 15000 naar Java; ijzer werk 457187 naar Java; kaas 74482 naar Italië, 40320 naar Java en 13670 naar Pruissen; manufacturen 2078847 naar Java; olie 159000 naar Java; slagtvee: hokkelingen 32 stuks en schapen 7 stuks allen naar Engeland; tin 36178 naar Italië, 66343 naar Rusland en 25781 naar Pruissen; visch: haring 17400 naar Ame rika, 5730 naar Bremen, 9000 naar Rusland, 4750 naar Engeland; ansjovisch 26250 naar Pruissen en 3500 naar Bremen; mosselen 401425 naar Engeland. Door beëedigde meters werden gewogen (alles uitgedrukt in kilo grammen): 2742830j) rijst, 222945 zwavel, 8470 boekweit, 943377 tarwe, 26603059 steenkolen, 9670450 rogge en 5623981 lijnzaad. In het belang van den handel en de scheepvaart in het algemeen wordt de behoefte aan meerdere ruimte in de haven het Nieuwediep en de Koopvaarders-binnenhaven algemeen erkend. Het is hoogst wenschelijk dat daarin door de Hooge Regering spoedig worde voorzien. De Oost-Indische mail brengt tijdingen uit Batavia tot 9 Mei. Er schijnt eenige reactie te komen in de gevoelens tegenover generaal van Swieten, en hier en daar begint de erkenning door te schemeren, dat de opperbevelhebber wel gelijk kon hebben, toen hij den eigenlijken oorlog met Atsjin als geëindigd beschouwde, in zooverre, dat de hoofdmagt teruggetrokken kon worden.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche en Nieuwedieper Courant | 1874 | | pagina 1