1874. N°. 82.
Vrijdag 10 Julij.
32 Jaargang.
Uitgever A. A. BAKKER Cz.
Bureau: MOLENPLEIN, N°. 163.
Binnenland.
HELDERSCHE
EX iVIEUWEDIEPER COURANT
„Wij huldigen het goede."
Verschynt Dingsdaö-, Donderdag- en Zaturdao namiddag.
JLbonnemeatsprijs per kwartaal1.30,
franco per post - 1.65
Prijs der Advertentiën Van 14 regels 60 cent,
elke regel meer 15 cent.
Groote letters of vignetten worden naar plaatsrnimte berekend.
Eiken Donderdag vcrtrelit de mail naar ©ost-ïndië
via Brindisl.
Laatste ligting 's avonds 6 uur.
De sluiting der mail naar Padang en Batavia, te verzenden
per stoomschip Prins van Oranje, geschiedt den 10 Julij, na
aankomst van trein II (N. Holl. Spoorweg) ten 7.30 's av.
VERGADERING van den GEMEENTERAAD te
TEXEL, op Dingsdag 14 Julij 1874, 's morgens 10 ure.
Punten van behandeling
Ingekomen stukken.
Post- en Telegraafbureau.
Hulponderwijzer.
De Burgemeester,
D. C. L O M A N.
HELDER en NIEUWEDIEP, 9 Julij.
Zr. Ms. stoomschip Pontianak, kommandant luit. ter zee
lste klasse J. H. Coromijs, jl. Dingsdag avond van Amsterdam
alhier aangekomen, zal den 15 dezer via Suez naar Atsjin
vertrekken.
Naar wij vernemen zal het ramtorenschip Prins Hendrik
in dienst gesteld en bestemd worden voor de torpedodienst.
Z. Exc. de minister van Marine en zijn ambtgenoot
van Oorlog bevinden zich beiden hier ter plaatse. Hun
bezoek staat in verband met den toestand, de uitbreiding
en verbetering der defensie-werken.
Jl. Dingsdag is in bet hötel den Burg alhier afge
stapt de generaal-majoor inspecteur der artillerie C. J.
Jacobs, om de bier liggende compagniën vesting-artillerie
te inspecteeren.
Jl. Dingsdag werd alhier eene verkiezing gehouden
van één lid in het kiescollegie der Hervormde gemeente,
hetgeen noodig was met oog op de aanstaande beroeping
van een predikant. Er werden uitgebragt 265 stemmen,
van onwaarde 2, geldige stemmen 263. Gekozen de beer
P. J. Duinker met 251 stemmen.
Onder de kermisvermakelijkheden, die bij 't publiek
't meest geliefd zijn, behooren zeker wel de tooneelvoor-
stellingen onder directie van de heeren Boas, Judels en
Louis Bouwmeester. De avond van gisteren was in de
opvoering van de vaudeville Titus Vuurtoren, of Lotge
vallen van een weggeloopen Barbiersknecht dan ook regt
geschikt om het publiek te amuseren. De heer Judels
vervulde zijn rol als altijd meesterlijk en al wordt menigeen
door den ouderdom gebukt, de heer J. schijnt, we zouden
haast zeggen met de jaren jeugdiger. Hij blijft de meest
geliefkoosde acteur onzer dagen.
Met het brikschip Julius is als passagier naar Suri
name vertrokken de luit. ter zee lst kl. J. P. van Rossum,
benoemd kommandant van Zr. Ms. stoomschip Kijkduin,
ter vervanging van den tegenwoordigen kommandant, den
kapt.-luit. ter zee Cramer, die naar het vaderland terugkeert.
H. M. de Koningin zal den 18 dezer Zwolle en daarna
Kampen met een bezoek vereeren.
De Prins van Oranje is jl. Dingsdag namiddag gelukkig
aan een groot gevaar ontkomen. Het paard van zijn
tilbury struikelde in vollen draf tegen een steen, met bet
gevolg dat de Prins, die het rijtuig zelf bestuurde, over
het paard heen viel, zonder noemenswaardig letsel te
bekomen. Hij zelf hielp het paard dadelijk op de been
en reed onmiddellijk door.
Blijkens de rekening en verantwoording, gedaan door
den algemeenen penningmeester van het te zamen gebragt
fonds voor een nationaal geschenk aan Z. M. den Koning,
bij gelegenheid van zijne 25jarige regering, zijn van 980
gemeenten giften te zamen ter somma van f 196,891,11
ontvangen. De noodzakelijke onkosten ad f 421,50 hebben
bestaan in drukloonen, kosten voor de vervaardiging eener
portefeuille en van het daarin aangeboden document, zoodat
een bedrag van 196,469,501 bij 's Konings thesaurier is
gestort geworden. Uit deze officieële opgaaf blijkt, dat van
ongeveer 200 gemeenten geene giften zijn ingekomen.
Drietal te Amsterdamde predikanten G. Doedes te
Velzen; H. V. Hogerzeil, te Arnhem en G. J. van der
Flier, te Delft.
Drietal tc Utrecht: de predikanten C. F. Gronemeijer,
te ApeldoornC. A. Renier, te Bergschenhoek en A. W.
Bronsveld, te Haarlem.
Aangenomen het beroep naar de Doopsgezinde gemeente
te den lip, door ds. Schiere, pred. te Ouddorp.
De heer H. van Beek, deken van Haarlem, nieuw
benoemd bisschop van Breda, is gisteren naar die stad
vertrokken, ter inbezitneming van zijn diocees.
Omtrent tijd en plaats der wijding schijnt nog geen
zekerheid te bestaan. Men gist dat de plegtigheid te Breda
of te Haarlem zal geschieden.
Naar men verneemt, heeft de collecte op bet jongste
zendingsfeest omstreeks f 900 opgebragt, welk bedrag onder
de verschillende zendingsgenootschappen zal worden verdeeld.
Jl. Dingsdag overleed te Barsingerhorn in 58jarigen
ouderdom, de heer C. Muller* Cz., secretaris tot kort voor
zijn dood en ontvanger dier gemeente, alsmede lid der
Provinciale Staten van Noordholland.
Aan de armenschool te Purmerende is een landbouw
school toegevoegd, onder leiding van den heer Heijman.
Jl. Maandag nacht is te Edam, door onbekende oorzaak,
eene broodbakkerij door brand vernield, en hebben ook
de belendende perceelen daarbij schade geleden.
Jl. Maandag namiddag gaf een hoogbejaarde vrouw,
op de Stroomarkt te Amsterdam woonachtig, een zeldzaam
bewijs van tegenwoordigheid van geest en kloekheid tevens.
Een koopman bood baar zeemlederen lappen te koop. Zij
kocht er een van en betaalde den man met een gulden.
Naauwelijks was hij vertrokken of zij bemerkt dat hij haar
behendig een gouden horologie met ketting ontstolen had.
Onverwijld begaf het vrouwtje zich met vluggen voet naar
het station van den Hollandschen spoorweg, in welke rigting
hij zich van haar verwijderd had. Daar gekomen vond zij
hem echter niet. Terugkeerende ontmoette zij hem gelukkig
nog op den Haarlemmerdijk; zonder bedenken nam zij hem
onder den arm, hield hem stevig vast en wist hem zoolang
aan de praat te houden, totdat zij de gelegenheid had hem
in handen der politie over te leveren.
Onder de voorstellen, die volgens de punten van
beschrijving zullen behandeld worden op de algemeene
vergadering der Maatschappij tot Nut van 't Algemeen, op
11 Aug. te Amsterdam te houden, komen voor:
„Een voorstel van 't hoofdbestuur, om eenige deskundigen
uit te noodigen, in overleg met eenige leden van het hoofd
bestuur de werking der schoolwetten van 1857 en 1863 te
onderzoeken en daaromtrent een gedetailleerd rapport uit
te brengen.
Verder een voorstel van het departement Doesburg om
de wenschelijkheid van postspaarbanken uit te spreken
een voorstel van Deventer om f 3000 beschikbaar te stellen
om het oprigten van crèches te bevorderen; een voorstel
van het departement Haaften om de oprigting van voor-
schotbankeu door de departementen te ondersteunen, en
een om het hoofdbestuur te magtigen hij de Hooge Rege
ring aan te dringen op wettelijke regeling der coöperatieve
vereenigingeneen voorstel van Rotterdam ten opzigte van
den almanak der Maatschappijeen paar voorstellen van
Delft omtrent het sociale vraagstuk en een spaarbanken
congres en eindelijk de voorstellen der commissie voor
wetsherziening.
Als bijlagen zijn achter de punten van beschrijving hoogst
belangrijke rapporten gevoegd omtrent het sociale vraag
stuk. Vooreerst de antwoorden van 42 departementen op
vroeger gestelde vragenvervolgens een rapport omtrent
de vraag aangaande de Raden van bemiddeling bij geschil
tusschen werkgevers en werklieden, waarop door 83 depar
tementen antwoord is ingezonden; slechts 10 departementen
verklaarden zich voor de Raden van bemiddeling. Eindelijk
vindt men als bijlageneen statistieke opgave van de werk
uren en loonen van de werklieden in verschillende depar
tementen overzigt van de loonen en prijzen der levens
middelen in 1851 en 1871 te Deventer; een overzigt van
de behoeften van een arbeidersgezin in verschillende deelen
des lands en eindelijk den toestand der arbeiderswoningen
met den huurprijs in verschillende gemeenten."
Generaal Verspeijk, onderbevelhebber onzer troepen
in den oorlog met Atsjin, wordt den 17 of 18 dezer te
's tlage verwacht.. Het Dagblad wekt de bevolking op
dien wakkeren aanvoerder niet als een onbekende vreem
deling, stil en onopgemerkt in een huurrijtuigje naar zijn
hötel te laten sukkelen, maar hem op een zijner waardige
wijze te ontvangen.
Te 's Hage wordt een belangrijk proces gevoerd voor
het kantongeregt. Het betreft het geschil, of iemand
in dit geval de heer D. J. C. van Lennep verpligt is
tot betaling van het volle bedrag van den hoofdelijken
omslag, wanneer hij slechts in de wintermaanden in de
gemeente woont en des zomers op zijn landgoed.
Den 20 dezer zal de kantonregter uitspraak doen.
Naar men verneemt, is door den hoofd-commissaris
te 's Hage proces-verbaal opgemaakt tegen een lid der
Tweede Kamer, gewezen burgemeester eener groote gemeente,
die zich bij gelegenheid van de harddraverij, verleden week
te 's Hage gehouden, schuldig maakte aan politie-over-
treding. Dit proces-verbaal moet reeds naar den procureur-
generaal bij den Hoogen Raad zijn opgezonden.
Met de opleiding der machinist-leerlingen te Helle-
voetslnis is belast de machinist lste klasse J. C. Graue.
De uitslag van de herstemming in het kiesdistrict
Amersfoort voor een lid der Tweede Kamer is, dat W. baron
van Goltstein met 1282 stemmen gekozen is. Op jhr. van
Asch van Wijck waren 1176 stemmen uitgebragt. Van
onwaarde waren 10 stemmen.
Op de paardenmarkt te Deventer werden aangevoerd
93 stuks goede werkpaarden, die tegen f 200 a f 300
per stuk voor een groot gedeelte zeer vlug van de hand
gingen.
Tegen den heer Hasselman, predikant bij de Herv.
gemeente te den Ham, is bij de regtbank te Deventer een
aanklagt ingesteld wegens honende en lasterlijke uitdruk
kingen, gebezigd in de namiddag-godsdienstoefening van 21
Junij 11. tegenover een pas getrouwd paar, dat van den
predikant de inzegening van het huwelijk verwachtte (Zw.Crt.)
Als eene bijzonderheid vermelden wij, dat te Workum
dezer dagen een paard verkocht werd voor f 3200.
De groote topgras-verpachtingen op verschillende
plaatsen in Drenthe hebben meer opgebragt dan de raming
bedroeg. Men berekent den gemiddelden prijs van 't hooi
op f 16 a 18 per 500 kilogram.
Garibaldi vierde den 4 dezer op Caprera zijn zeven
en zestigsten verjaardag,
Voor het jongste groote werk van Victor Hugo,
Quatre vingt-treize hebben reeds negen drukken in 8°.
het licht geziende negende is in minder dan drie weken
tijd almede aagenoëg geheel uitverkocht.
Als een bewijs, dat men in keuren door te veel te
bepalen het doel wel eens voorbijstreeft, diene, dat ergens
de bepaling gemaakt was, dat men 's avonds „bij het naar
huis gaan", geen rumoer mogt maken. Nu werd een
vrolijke snuiter, uit de herberg komende, eens aangehouden
door de bevoegde magt die hem bekeuren wilde, omdat
hij gerucht maakte. „Je weet toch wel, dat volgens art.
zooveel, geen rumoer gemaakt mag worden bij 't naar
huis gaan. "Zeker, antwoordde onze snuiter, zeker, maar
daarom moet ge mij juist ongehinderd laten gaan, want....
„ik ga nog niet naar huis, nog lang niet, nog lang niet!"
begon hij met vervaarlijke stem op de bekende „aangename"
wijze te zingen, en liet den verbluften man van de wet
staan, die waarlijk aan dit geval geen mouw wist te passen.
Niet van belang ontbloot voor de vioolspelers is de
volgende opmerking van Laborde. Wanneer men een weinig
was tusschen de vingers tot een koordje rolt, en men
bevestigt dit zeer zacht, zonder dus sterk te drukken, over
de snaren op den kam der viool, zoo worden de toonen
ook der meest krassende viool veel zachter en aangenamer.
De speler kan de dikte van het waskoordje naar welgevallen
wijzigen.
Voor de wetenschappelijke navorschers en bewonderaars van de
sterrenhemel is deverschijning van de komeet Coggia een welkomen
gelegenheid om, zoo mogelijk, eenheid en oplossing te brengen in
de vele theoriën en hypothesen omtrent het wezen en de stof van
die hemelligchamen. Sedert de schitterende komeet-verschijning
van 1859 en 1862 heeft men toch zulk een ster, als nu door haar
glans de opmerkzaamheid trekt, niet meer waargenomen. De weten
schap heeft intusschen in die 12 jaren niet stil gezeten, en dank
zij het magtige hulpmiddel van de spectraal-analyse en de verschijning
van een groot aantal telescopische kometen, slaagde men er in ook
op dit gebied de merkwaardigste wetenschappelijke navorschingen
te doen.
Intusschen blijkt de studie van de kometen een zeer moeijelijk
veld van waarneming te zijn en met zekerheid is nog alleen uitge
maakt, dat die hemelligchamen, met uitzondering van alle anderen,
die om de zon wentelen, een eigen licht uitstralen. Wat nu de
zamenstelling betreft, de hypothesen daaromtrent loopen al zeer
uiteen. Zoo heeft het onderzoek van het door verschillende kometen
uitgestraalde licht door middel der spectroscoop aangetoond, dat
het hoofdbestanddeel van de kometen-kern naar alle waarschijnlijkheid
koolwaterstofgas is, hetwelk in gloeijenden toestand verkeert. In
de onderstelling dat die stof het voorname bestanddeel zou uitmaken
van deze zelflichtende sterren, heeft men dadelijk aan petroleum
gedacht en in verband daarmede schreven sommigen aan de kometen
weêr de rol toe van de wereldbrandstichters, die zij, naar men weet,
honderden jaren in de voorstelling van de menschheid vervuld hebben.
Weêr andere geleerden hellen nog wel niet bepaald tot de kool-
waterstof-theorie over, maar nemen toch aan, dat de kometen-kernen
hoogstwaarschijnlijk uit gloeijende gassen bestaan.
De treffende overeenkomst van de beweging der kometen met
die van andere hemelligchamen, bekend onder den naam van mete
oren en sterrenhoopen, die zich evenzeer in buitengewoon uitgestrekte,
bijna parabolische banen om de zon bewegen, heeft tot de onder
stelling geleid, dat al die ligchamen een en denzelfden oorsprong
hebben. Men zou zich dan moeten voorstellen, dat beide klassen
van ligchamen brokstukken of overschotten zijn van een grooter
wereldligchaam, de kometen de vloeibare, de sterrenhoopen en
meteoorsteenen de vaste overblijfsels.
Wanneer onze aarde ooit in afzonderlijke stukken verbrokkeld
mogt worden, dan zouden zich naast de talrijke vaste fragmenten
ook deelen van de tegenwoordige zeeën en van de binnen in de
aardkorst aanwezige massa's koolwaterstof-verbindingen tot afzon
derlijke vloeistof bollen moeten groeperen, die zich dan voor andere
werelden zouden vertoonen als komeetachtige, met veranderlijke
dampkringen omgeven ligchamen.
