1875. N°. 93.
Woensdag 4 Augustus.
33 Jaargang.
BEKENDMAKING.
Uitgever A. A. BAKKER Cz.
Bureau: MOLENPLEIN N% 1«3.
B i n nenla n d.
HELDERSCHE
EN NIEUWEDIEPER COURANT
W ij huldigen het goede.'
Verschijnt Dingsdag, Donderdag en Zaturdag namiddag.
Abonnementsprijs per kwartaalf 1 80.
franco per post - 1.65.
Prijs der Advertentiën: Van 14 regels 60 Cents,
elke regel meer 15 Cents.
Groote letters of vignetten worden naar plaatsruimte berekend.
Eiken Donderdag vertrekt de mail nnar
Oost-Indië. Laatste ligting 's avonds 6 uur.
De sluiting der mail naar Padang en Batavia, te ver
zenden per mailboot PRIIVS VAN ORANJE, geschiedt
voor drukwerken den 6 Augustus a. s., na aankomst van
trein III (Noordhollandschen Spoorweg) ten 10.58 des avonds,
voor brieven den 7 Augustus, na aankomst van trein I
ten 9.47 des morgens.
Burgemeester en Wethouders der gemeente Helder brengen ter
kennis van de daarbij belanghebbenden, dat het EEKSTE SUP
PLETOIR KOHIER VAN DEN HOOFDELIJKEN OMSLAG
voor het jaar 1875, den 30 dezer door hen voorloopig vastgesteld,
en van heden af gedurende de eerstvolgende veertien werkdagen,
op de gewone kantooruren, voor een ieder ter Secretarie der gemeente
ter lezing is nederlegd.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
Helder, STAKMAN BOSSE, Burgemeester,
den 31 Julij 1875. L. VERHEY, Secretaris.
Uittreksel uit het verslag van den toestand
der provincie Noordholland, gedaan aan de
Provinciale Staten van dat gewest, door de
Gedeputeerde Staten, in de zomervergadering
van het jaar 1875.
Bevolking der provincie (verdeeld in 134 gemeenten) op
31 December 1874: 620,890 zielen, tegen 610,990
op 31 December 187 3.
Bij de zamenstelling van dit uittreksel uit het verslag, dat ook
nu weder een lijvig boekdeel vormt, bepalen we ons, evenals in
de vorige jaren tot de verzameling en mededeeling van alles wat
het meest belangrijk kan geaebt worden inzonderheid voor de
bewoners van het noordelijk gedeelte dezer provincie.
Het eerste gedeelte van het verslag bevat een overzigt van de
in 1874 genomen besluiten omtrent aangelegenheden van provin
ciaal bestuur. Daarin vinden we o. a. vermeld de geldelijke
ondersteuning in 't belang van het lager onderwijs aan de gemeenten
Petten, Terschelling en Vlieland, en wordt melding gemaakt van
een adres, ter zake van het onderwijs, door een aantal ingezetenen
der gemeente Zijpe. Hierin werd gevraagd de oprigting eener
nieuwe school bij het kruispunt der Belkmer- en Burgerwegen aan
de Mennonietenbuurt, ten dienste der kinderen, die een al te
grooten afstand moeten afleggen tot het bezoeken der school aan
de Burgerbrug. Na gehouden overleg is, door tussehenkomst van
het Provinciaal Bestuur, eene overeenkomst getroffen tusschen de
gemeentebesturen van Zijpe en Pettentegen vergoeding van f 200
's jaars mogen nn de in de nabijheid wonende kinderen kosteloos
de openbare school te Petten bezoeken. Verder wordt te dezer
zake omtrent de gemeente Petten medegedeeld, dat het rijks- en
provinciaal subsidie ter tegemoetkoming in de kosten voor het
lager onderwijs slechts is verleend uitsluitend voor het jaar 1875.
Dit is geschied met het oog op den uitgedrukten wensch naar
wederinvoering der heffing van schoolgelden. Eindelijk vinden we
nog in dit overzigt der genomen besluiten medegedeeld, pogingen
door het bestuut van den Zijpe en Hazepolder aangewend tot het
bekomen van een provinciaal en rijkssubsidie voor het hardmaken
der wegen in dien polder. Gedep. Staten toonden zich niet onge
negen tot het verleenen van een subsidie, echter van minder bedrag
dan het bestuur wenschte. De minister van Binnenlandsche Zaken
beschikte evenwel afwijzend op het adres, op grond dat de groote
rijksweg van Alkmaar naar Nieuwediep, welke weg midden door
den polder loopt, in verband met den spoorweg, genoegzaam in
de behoeften van bet algemeen verkeer voorziet. Naar aanleiding
van de genomen beschikking gaf het Polderbestuur den minister
te kennen, dat de op den rijksweg bestaande tollen een groot
bezwaar voor de ingelanden opleveren, om van dien weg gebruik
te maken. Vooral achtte het bestuur dit het geval met hen, die
van de Oude Sluis, Keinsmerbrug, Schagerbrug, St. Maartensbrug
of Burgerbrug naar Alkmaar willen rijden, daar zij reeds een omweg
moeten maken om dien met tollen bezwaarden weg te bereiken.
Afschaffing der rijkstollen langs het Noordhollandsch Kanaal in de
Zijpe zonde aan de bezwaren van vele ingelanden een einde maken.
Het Polderbestuur drong er nu bij den minister op aan, die afschaf
fing te bevorderen. Door den minister op het adres van het
Polderbestuur gehoord, gaven Gedep. Staten als bun gevoelen te
kennen, dat ook zij gaarne zouden zien dat de regering er toe
overging om de tolheffing op de wegen geheel af te schaffen, doch
dat zij bare afschaffing, zooals die door het Polderbestuur was
gevraagd, onbillijk zouden achten met het oog op andere plaatsen,
waar de heffing zou blijven geschieden. Partiële afschaffing van
tollen kon, gelijk de minister daarop mededeelde, ook volgens den
minister van Financiën, niet in aanmerking komen.
Bevolking der gemeenten op 31 Dec. 1874: Anna Paulowna
2924 zielen, Barsingerhorn 2414, Broek op Langedijk 1075,
Callantsoog 577, Harenkarspel 2015, Heerhugowaard 2679, Koedijk
1032, St. Maarten 1035, Nieuwe-Niedorp 1580, Noordscharwoude
812, Oude-Niedorp 1179, Oudkarspel 1147, Oudorp 620, St.
Pancras 475, Petten 507, Schagen 2998, Schoorll234, Terschelling
3214, Texel 6388, Vlieland 709, Wannenhuizeu 1180, Wieringen
2250, Wieringerwaard 1359, Winkel 1670, Zuidscharwoude 995,
Zijpe 4934. In de vijf groote gemeenten van dit gewest was
het bevolkingscijferAlkmaar 11,980, Amsterdam 286,932, Haarlem
33,364, Helder 20,729, Zaandam 12,346. Onder de bevolking
waren gerekend: 149 gevangenen te Alkmaar, 187 gevangenen en
134 krankzinnigen te Amsterdam, 280 manschappen van de landmagt
en 997 van de zeemagt te Helder. Het krankzinnigen-gesticht
te Meerenberg telde 760 verpleegden.
Door schenking is het provinciaal archief verrijkt met eene plioto-
graphisclie copy van den brief, door Jacob Cabeliau en zijne onder
bevelhebbers tijdens liet beleg van Alkmaar in 1573, geschreven
aan den gouverneur van het Noorderkwartier Diederik Sonoy, met
verzoek om de stad ten spoedigste te ontzetten; welke brief, in
eene pols- of springstok gesloten, op den 2 Sept. 1573 door den
stads-timmermau Maarten Pieterszoon van der Mey naar Schagen,
waar Sonoy zich destijds ophield, is overgebragt. Ook is in het
archief geplaatst het werk van den heer D. Dekker Ontwikkelings
geschiedenis en beschrijving der gemeente Helder, met kaarten en
platen, uitgegeven in 1874.
Het aantal kiezers voor den gemeenteraad iste Anna Paulowna
103, Barsingerhorn 147, Broek op Langedijk 89, Callantsoog 35,
Harenkarspel 137, Heerhugowaard 169, Koedijk 72, St. Maarten
76, Nieuwe-Niedorp 128, Noordscharwoude 64, Oude-Niedorp 93,
Oudkarspel 88, Oudorp 48, St. Pancras 36, Petten 11, Schagen
218, Sohoorl 84, Terschelling 210, Texel 359, Vlieland 45,
Warmenhuijzen 95, Wieringen 196, Wieringerwaard 88, Winkel
122, Zuidscharwoude 66, Zijpe 365. ln de grootste gemeenten
Alkmaar 829, Amsterdam 7063, Haarlem (441, Helder 796,
Zaandam 462.
Openlare Veiligheid. Het personeel der plaatselijke politie
was op 31 Dec. 1874 zamengesteld als volgt: Waterschouten te
Amsterdam, Helder en Alkmaar ieder 1commissarissen van politie
te Amsterdam 8, waarvan 1 hoofdcommissaris, Haarlem, Helder,
Zaandam, Alkmaar, Hoorn ieder 1inspecteurs te Amsterdam 26,
Haarlem 3, Helder 1; agenten van politie te Amsterdam 250,
waaronder 5 brigadiers, Haarlem 16, Helder 8, Zaandam 4,
Alkmaar 6, Hoorn 4, de overige gemeenten der provincie 19;
veldwachters te Helder 4, overige gemeenten 147, buitengewone
veldwachters te Haarlem 19, overige gemeenten 33 nachtwachts
te Amsterdam 632, Haarlem 58, Helder 33, Zaandam 10, Alkmaar
28, Hoorn 14, overige gemeenten 144. De rijks-veldwncht in
deze provincie telde 1 brigadier-majoor, 5 brig. maj. titulair,
10 brigadiers, 18 brigad. tit., 85 rijksveldwachters en 1 rijksveldw.,
opz. der jagt en visscherij, totaal 81, waarvan in het kanton
Alkmaar 7, Schagen 5, Helder 8, Hoorn 6, Beverwijk 6, Zaandam
3, Velsen 6.
Schipbreuken en strandingen worden vermeldte Egmond-binnen
3, te Schoorl en op Terschelling ieder 2, te Velsen en te Vlieland
ieder 1. In het afgeloopen jaar zijn door de booten der N. en
Z. Hollandsche Reddingmaatschappij 64 personen bij 9 reddingen
behouden aan wal gebragt, 5 daarvan hadden plaats op de N.
Hollandsche kust. Eéne werd verrigt met de boot te Nieuwediep
gestationeerd3 man van het Eukhuizer vischvaartuig „de Jonge
Hendrik,, werden behouden aan wal gebragt. Toen de Maatschappij
in 1874 haar 25jarig jubilé vierde, kon zij zich beroemen niet
minder den 2440 mensehenlevens sedert hare oprigting te hebben
behouden. In hel afgeloopen jaar ontving de Maatschappij een
aantal giften tot een gezamenlijk bedrag van f 21,178.96 en een
met vruchtgebruik belast legaat van f 400. Hieronder is begrepen
eene gift van f 20,000, ten einde daarvoor 3 nieuwe stations op
te rigten, waarvan er een bij den vuurtoren te Texel ge
reed is, een te Midsland op Terschelling eerlang voltooid
zal zijn, terwijl met de oprigting van het laatste aan den mond
van het kanaal door Holland op zijn Smalst zoodra mogelijk
een aanvang zal worden gemaakt, wanneer geschikt terrein ver
kregen en de toestand daar ter plaatse eenigszins meer bevestigd
zal zijn.
Lijken zijn aangespoeld: te Terschelling 1 en te Texel 3.
In 1874 is, als zuivere opbrengst van verkochte ongereclameerde
strandvonderij-goederen, in 's Rijks kas gestort: door den burge
meester van Helder f 83.854, van Petten f 60.van Terschelling
f 492.09'-, van Texel f 762.70|, van Vlieland f 162.34, van
Velsen f 45.95, van Urk f 40.38£, van Zandvoort en Bloemendaal
f 13.90; totaal f 1661.23.
De sterkte der dd. Schutterij in deze provincie is, met inbegrip
der reserve, 12,755 man, waarvan te Helder 614, te Zaandam
400, te Alkmaar 380; te Hoorn 327, te Enkhuizen 216, te Pur-
merend 183, te Beverwijk 106, te Edam 208. De rustende
Schutterij, zamengesteld uit 7 bataillons, telt 7074 man.
In deze provincie telt men 10 Wecrbaarheids-Vereeuigingen: te
Alkmaar 1 met 36 leden; te Amsterdam 4 respectiv. met 136, 63,
335 en 20 leden; te Haarlem 1 met 43, te Helder 1 met 76, te
Hoorn 1 met 79 en te Weesp 1 met 22 leden. Omtrent de Vereeniging
te Schagen waren geene opgaven gedaan. JVordt vervolgd.)
HELDER en NIEUWEDIEP, 3 Augustus.
Volgens een bij het departement van Marine ontvangen
telegram, zou Zr. Ms stoomschip Bromo den 30 Julij jl. van
Suez vertrekken, ter voortzetting der reis naar Atsjin.
Op morgen (Woensdag) zal op plegtige wijze de
eerste steen worden gelegd van de nieuw te bouwen kerk
der R. C. gemeente alhier. Deze plegtige handeling zal
worden voorafgegaan door de uitvoering eener pontificale-
mis in de bestaande kerk, terwijl de eerste-steenlegging
zal worden opgeluisterd door het uitvoeren van een Te
Deum van Neukomm, onder medewerking van het staf
muziekkorps der Kon. Ned. Marine. Onderscheidene
geestelijken van elders zijn tot bijwoning van een en ander
uitgenoodigd.
Ter deelneming aan de ernst-oefeningen met het
vestinggeschut is jl. Zaturdag avond uit Brielle alhier aan
gekomen de 9de comp. van het 1ste reg. vesting-artillerie,
onder kommando van den kapt. Alma.
De komkommertijd der visscherij kan men thans
weer als voorbij beschouwen. De ansjovisvisschers, die
met de vangst dier vischjes gemiddeld per schuit f 1200
verdienden, hebben de ansjoviskuul weer met de kor ver
vangen en maken thans weer druk jagt op scholletjes en
tongen. Deze visscherij Iaat zich voor het oogenblik redelijk
aanzien. In de afgeloopen week werden alhier per afslag
verkocht 1650 mandjes of ruim 41 duizend kilo schol, een
6000 tal tongen, benevens eenige tarbotten, ter gezamenlijke
waarde van 4000 gulden. Een op de Engelsche vloot
varende kotter bragt eene lading scharren aan, welke tot
liooge prijzen van de hand gingen, daar die visschen in
dit saizoen het meest gezocht worden voor de droogerijen,
als zijnde de kwaliteit het best.
De onderofficier, hier in garnizoen, die zich sedert
eenige dagen verwijderd had, zonder dat men zijn verblijf
kende, is teruggekomenwij kunnen hier met genoegen
bijvoegen, dat de administratieve moeijelijkheden, waarin
hij schijnt verkeerd te hebben, naar wensch geregeld zijn.
Blijkens een aan het Departement van Buiten!. Zaken
ontvangen berigt van Zr. Ms. gezant te Berlijn heeft op
den 31 Julij aldaar de onderteekening plaats gehad van de
overeenkomst in zake den aanleg, de exploitatie en aan
sluiting op Pruissisch grondgebied van een spoorweg van
Winterswijk naar Borken en Bocholt.
Uit het aan den Koning aangeboden veeartsenijkundig
verslag over 1874 blijkt, dat in dat jaar 136 gemeenten
zijn besmet geweest door longziekte en dat 2414 runderen
door die ziekte zijn aangetast, te wetenin Noordbrabant
34, Zuidholland 519, Noordholland 166, Utrecht 260,
Friesland 1375, Groningen 27, Drenthe 27, Limburg 6.
Van kwaden droes onder de paarden deden zich in het
Rijk 200 gevallen voor, verdeeld als volgtin Noordbrabant
31, Gelderland 48, Zuidholland 52, Noordholland 13, Utrecht
16, Friesland 8, Overijssel 25, Groningen 1, Drenthe 1,
Limburg 5. Van deze gevallen kwamen er 49 voor bij
paarden van het leger.
Beroepen bij de Doopsgez. gemeente te Burg c. a.
op Texel ds. K. Gorter, proponent.
Aangenomen het beroep naar Rotterdam door ds.
W. J. Geselschap, pred. te Reitsum.
Bedankt voor het beroep naar Lienden door ds. J.
F. van Dijk, pred te Monnikendam.
Dr. J. A. M. Mensingh, de zoo geleerde en talentvolle
predikant bij de eenige buitenlandsche Remonstrantsche
gemeente, die te Frederikstad aan den Eider (vroeger bij
de Herv. gemeente te Sijbecarspel in Noordholland), gedacht
den 18 Julij zijne 25jarige dienst te Frederikstad en bijna
40 jaren in het geheel. 14 Julij 1850 kwam hij op zijne
tegenwoordige standplaats. Vele aangename blijken van
sympathie vielen hem ten deel.
Het Zangersverbond heeft bepaald dat het volgende
zangersfeest zal worden gehouden te Nijmegen; feestdirec-
teuren zullen zijn de heeren Richard Hol en J. L. Heinrichs.
In de week van 25 tot 31 Julij kwam in deze provincie
een geval van longziekte voor, te Zijdewind, gemeente
Oude-Niedorp. Behalve het zieke rund zijn achttien
verdachte op last van den minister van Binnenl. Zaken
afgemaakt.
De heer P. Verberne, hoofdonderwijzer aan de
gesubsidiëerde school voor lager en uitgebreid lager onderwijs
te den Burg op Texel, zal den 23 dezer e. k. zijn 50jarig
jubilé als onderwijzer vieren.
Een dólle hond werd te Texel dezer dagen door den
landbouwer B. doodgeslagen. De hond had reeds een niet
onbelangrijke slagting onder de ganzen van dien landbouwer
gemaakt. Reeds zijn 16 ganzen gebeten, waaronder vele
doodelijk; men vreest dat de hond ook vee in de weide
gebeten heeft.
Een der gaten of geulen in den nieuw aan te leggen
dijkpolder het Noorden te Texel heeft men gedigt, zoodat
de nieuwe sluis aan den vasten wal verhonden is. Met het
digten van het tweede gat of geul houdt men zich ijverig bezig.
De gemeente-rekening te Alkmaar over 1874 vermeldt
in ontvangst f 180,439.66, in uitgaaf f 171,322.58^, en
sluit derhalve met een batig saldo van f 9117.07j.
Het huis van correctie te Hoorn heeft in de laatste
jaren een verandering ondergaan, die werkelijk voor zulk
een gesticht opmerkenswaardig is, en het voor hem, die
het in jaren niet bezocht heeft, als het ware onkenbaar
maakt. Het oude gebouw is, om zoo te zeggen, geheel
vernieuwd. De oude muren zijn afgebroken en nieuwe
opgemetseld De oude zware balken zijn door ijzeren
vervangen; de werkzalen geheel op een and re wijze ingerigt;
i de slaapplaatsen in het oude gebouw opgeheven en daarvoor,
I in een geheel nieuw gebouw, cellulaire slaapplaatsen, met