INGEZONDEN.
Stoomvaart-Berig-ten
Burgerlijke Stand. Gemeente Helder.
288ste STAATS LOTERIJ.
Marine-Haven Nieuwecliep.
PURMERENDER MARKT van HEDEN.
Correspondentie.
Gemeenteraad van Texel.
Op een te Londen gehouden meeting, waar besloten
is gelden bijeen te brengen om van El-Dschouf, een deel
van de Sahara, een groot meer te maken van 180,000 vierk.
kilometers, is mededeeling gedaan, dat volgens een telegram
uit Zanzibar, Arabische kooplieden luitenant Cameron ten
Westen van Lulaba ontmoet hadden en dat de heer Stanley
een honderdtal negers van zijn escorte verloren had in een
gevecht met de inboorlingen.
Het matigheids-genootschap te Londen heeft eene
nieuwe proefneming gedaan om haar doel te bevorderen.
Zij heeft nl. eene tent op wielen doen vervaardigen, waarin
men koffij, thee, chocolade, allerlei verfrisschende dranken
en eenige spijzen tegen zeer billijken prijs kan verkrijgen.
Gelukt deze proefneming, dan zullen tal van die tenten
worden ingevoerd.
Zwitserland.
Volgens berigt uit Bern van den 30 Julij, hebben
de werklieden aan den St. Gotthardtunnel te Göschenen
geene verdere ongeregeldheden gepleegd; niettemin was de
militaire magt aldaar nog versterkt.
Volgens een later berigt hebben de arbeiders zich niet
aan verdere buitensporigheden schuldig gemaakt. De tunnel
is te Göschenen gedurende 36 uur ongenaakbaar geweest.
Er zijn 4 dooden en 8 gewonden gevallen8 personen zijn
gevangen genomen en .80 werklieden ontslagen. De arbeid
is overal hervat.
Amerika
De World deelt het volgende mede omtrent de leden
van de bekende Tammany-Ring, die hun persoon en
gedeeltelijk ook de door hen op kosten der stad New-York
beroofde schatten nog bijtijds aan de handen van het geregt
wisten te onttrekken en naar de Oude Wereld vlugtten.
Conolly, de controleur der stedelijke kassen, maakt met
zijne familie groote reizen op het oostelijk halfrond, waar
hij des zomers in de Alpenstreken in de eerste hötels, des
winters in den regel in Egypte doorbrengt. Zijne gezondheid
heeft veel geleden. Uren lang zit hij alleen voor bet
Grand-hótel te Kaïro, door een ieder ontweken, doelloos
rondziende met de handen in den zak. Zoover is het met
den vrolijken, levendigen man gekomen. Hij ondervindt,
nu, hoe ruw het pad der misdaad te bewandelen is, hoewel
hij daardoor het middel vond 500 francs dagelijks te kunnen
verteren en de inwoners te doen verbaasd staan over zijne
verkwisting. Slechter gaat het evenwel den armen ouden
Tom Fields; hij leeft in België in de grootste ellende,
omdat hij niet gezorgd heeft een deel van het geld, waardoor
hij zich de verbazing op den hals haalde, te besparen.
Genot heeft zich naar Spanje begeven en slechts uit gebrek
aan moed heeft hij zich het leven nog niet benomen.
Niettegenstaande het medegenomen geld, is hij treurig en
melancholisch gestemd. Swecey, de voormalige staatskanselier,
woont te Parijs in de Cbamps-Elysées op een grooten
voet, doch heeft weinig omgang met zijn landslieden, tegen
wie hij even terughoudend is als hij dit vroeger was.
Aanhoudende regens vallen in de vallei van Ohio.
Verscheidene rivieren zijn uit hare oevers getreden. Een
ontzaggelijke oppervlakte is overstroomd; het water vernielt
den oogst en lieeft het spoorwegverkeer geheel verbroken.
Ook te Memphis wast de Mississippi op onrustbarende wijze
men vreest voor overstrooming der katoenvelden.
Aan den Weleerw. heer J. J. DE VISSEIÏ.
Ge hebt geschreven„Den kinderen op de scholen Oranje's
daden te verhalen zonder daarop te wijzen (dat de kracht van den
Zwijger lag in 't geloof en vertrouwen op God) is voor de kinderen
zijns eigenen volks zich aan de eer en den roem van den Vader
des Vaderlands te vergrijpen; den kinderen de juist daardoor zoo
levensvolle geschiedenis van den grooten Zwijger te onthouden;
den echtengeheelen Willem bij onze natie in vergetelheid te brengen,
en de hand te sterken van hen, die dit laatste voortdurend
hebben gezocht.
Hierop heb 'k geantwoord„Ge doet 't voorkomen alsof de
openbare school dat moet zwijgen."
In uw laatste stuk ontkent ge dit met uw„Neen, en uog
eens neen."
Maar wat was dan uw bedoeling met die aanhaling? (Of hebt
ge 't in abstracto geschreven?) Wat kan uw bedoeling anders zijn
dan dat de gegeven beschouwing (de kracht van Willem I lag in
z'n vertrouwen op God) teel op de Chr. Geref. en niet op de
openbare school mag gegeven worden!
Nu heb 'k echter 'n uitdrukking van Willem I aangehaald uit
een schoolboekje, waaruit blijkt, dat op de openbare school wel
degelijk, bij de behandeling van Willem I, op zijn vertrouwen in
God gewezen wordt.
Daarmede heb 'k aangetoond dat uw bedoeling valseh is, en
dat uw bedekte beschuldiging (als zou de openbare school het
wijzen op Willems geloof in verband met Willems daden moeten
nalaten), ik zeg het nog eensleugen en laster is.
Eu nu over kritiek. Wanneer de openbare onderwijzer het ver
trouwen op God van Willem I als bron van diens kracht aangeeft,
dan oefent hij geen kritiek, dan geeft hij geschiedenis. Kritiek is
in deze zaakde beoordeeling van den grund waarop dit vertrouwen
rustte, getoetst aan de leerstellingen van een of ander kerkgenootschap.
Dat doet de openbare onderwijzer niet. Daarom heb 'k geschreven
„de kritiek behoort op de openbare school niet thuis."
Zijt ge nu „in 't reine," mijnheer!
Helder31 Julij 1875. J. F. BERK, Hoofdonderwijzer.
Mijnheer de Redacteur!
De reden dat 'k UEd. verzoek dit schrijven in uwe courant te
plaatsen vóór de vergadering tot bespreking der Bewaarschool
kwestie in deze gemeente bijeenkomt, ligt in de oppositie, door
een of meer voorstanders van 't neutrale voorbereidings-onderwijs
gevoerd tegen de wijze, waarop die zaak is aangevat, en tegen
't niet vooraf openbaar maken eener begrooting. Het komt me voor
dat 't oprigteu van neutrale bewaarscholen goedkeuring en warme
sympathie verdient van de voorstanders van neutraal onderwijs in
't algemeen;
dat, zoo er iets verkeerds in de handelwijze der voorloopige com
missie ligt, dit toch niet onherstelbaar verkeerd is
dat 't thans oppositie voeren tegen 't te laat beleggen der ver
gadering of 't niet vooraf openbaar maken eener kosten-begrooting
niet te pas komt, waar' een belang op 't spel staat zoo groot als
't beginsel van neutraliteit:
dat tusschen hen, die neutraal onderwijs voorstaan geen zamen-
werking bestaat, voldoende om op den duur weerstand te bieden
aan de vereende krachten der tegenpartijen.
Over dit laatste punt zou 'k gaarne iets in 't midden brengen.
„Indien ge vrede wilt rust u tot den strijd." Zoo ooit dan
mag dit woord thans gehoord worden, nu de beschaving een strijd
te voeren heeft, heftiger misschien dan ooit te voren. In dien
strijd zijn tle partijenaan den cenen kant elementen, waarin
versterven zich openbaart, en die alleen aan dien doodstrijd kracht
ontleenenaan de andere zijdehet nieuwe, dat frisch en forsch
zich tracht te verheffen. Die strijd is zoo oud als de geschiedenis,
die strijd der beschaving is zoo oud als de beschaving zelve.
Steeds is 't doel 'tzelfde gebleven, de factoren slechts zijn veranderd.
Vele zijn die factoren, o. a. de staat, de kerk, de sociale democratie
en de school.
Vooreerst heeft de staat te doen met de kerk, d. i. met die magt
in de Protestautsche of Katholieke kerk, welke zich vastklemt aan
't kille dogma, en die daardoor in strijd moet geraken met de
wetenschap. In eerstgenoemde kerk is 't de partij, die de behoeften
van 't tegenwoordige niet erkent en alles aanwendt om bij 't oude
te blijven. Maar wie ziet dan niet in, dat zoodanige kerk in
botsing geraakt met de resultaten der wetenschap tot haar kan
gezegd wordenik ben hongerig geweest, en gij hebt mij niet
gespijsd. In laatstgenoemde kerk is het de partij, die op hare
banier de leuze „verdraagzaamheid" niet wil dulden, en zich ken
merkt door strijd tegen de vrije wetenschap.
Ten tweede heeft de staat tc doen met de sociale democratie.
Zij wil alles vernielen en in de plaats van 't verbrokene en ver
brijzelde een nieuwe wereld scheppen. Soms gaat zij vriendschap
pelijk zamen met de mannen der dogmatiek; vaak, dit moet
erkend worden, zijn haar wenschen gegrond, doch niet omdat deze
van haar uitgaan, maar omdat zij te lezen moeten staan in de vaan
van elke partij, die vooruitgang wil.
En thans de school. Bij welke dezer partijen moet zij zich
aansluiten, opdat we daarin vinden de hoop, de kracht, den roem
der natie? 't Antwoord, dat in ons land reeds lang als 't juiste
erkend is en in andere landen hoe langer hoe meer als 't juiste
erkend wordt, luidt:bij den staat. Daar kunnen wij ons en
de jeugd met ons, vrij en natuurlijk ontwikkelen, en wat zijn de
grondbeginselen der paedagogiek anders dan de regels en wetten
van die vrije en natuurlijke ontwikkeling!
Maar dan ook er naar gestreefd, dat de school zij, wat zij wezen
moet, om den strijd der beschaving met goed gevolg te helpen
strijdenNiet ten onregte toch heeft men de wet van 1857
genoemd „een soort van compromis, om uit een onhoudbaar
geworden toestand te geraken". Zulk een compromis op staatkundig
terrein is echter zeiden van langen duur. Bovendien in 17
jaren tijds is er verandering gekomen in eenige maatschappelijke
toestanden; een I7jarige toepassing van de wet heeft duidelijk de
gebreken vooral de paedagogische doen zien. Zeker, veel goeds
is er in die 17 jaren op 't gebied van 't lager onderwijs tot stand
gekomen; veel is er verbeterd; maar nog veel meer is er te doen
overgebleven.
Ook de wet op 't middelbaar onderwijs (van 1863) maakt een
herziening van de wet op 't 1. o. noodzakelijk. Doch 't beginsel
der wet van '57, het neutrale openbaar onderwijs, de vrije volksschool
moet behouden worden. Zij immers weert alle dogmatiekzij werkt
aan de zedelijke vorming der kinderen zonder een of andere geloofs
belijdenis te krenkenhet onderwijs in de godsdienst laat zij over
aan de verschillende kerkgenootschappen; in één woord: zij is
.neutraal zonder godsdienstloos te wezen.
Wat moet gedaan worden om de volksschool aan haar bestemming
te doen beantwoorden? Gelukkig zijn 't niet enkelen, die dit
vraagstuk trachten op te lossen, maar velen, geheele vereenigingen.
De Maatschappij tot Nut van 't Algemeen, het Nederlandsch
Onderwijzers-Genootschap, het Schoolverbonden last not least
de vereeniging „Volksonderwijs." Of deze laatste van invloed en
beteekenis is, blijkt hieruit, dat de woordvoerder der antirevolutionaire
partij in de Tweede Kamer openlijk heeft gesproken van die
gevreesde en geduchte vereeniging „Volksonderwijs." Dat woord
van den talentvollen tegenstander zegt veel; 't wijst er op, hoe
't rijsken, gekweekt op Frieschen bodem met z'n wortels zich ook verder
uitgebreid heeft, en door 't opnemen van meerdere voedingstof
geworden is tot een flinken en krachtigen boom. Kan het (en
waarom zou 't niet?) laat hij dan z'n wortels ook in deze plaats
schieten, laten ook wij hem helpen kweeken, opdat we later z'n
vrucht niet als aangeboden behoeven aan te nemen, doch omdat
ook wij regt hebben op die vruchtde vrije, de neutrale volksschool
Vóór 'k de inrigting en 't streven der vereeniging „Volksonderwijs,"
in hoofdtrekken beschrijf, geef 'k 't doel, dat'kinetm'n schrijven beoog.
't Plan tot oprigting van bewaarscholen hier ter stede is genoegzaam
bekend. En al had deze of gene (waaronder ik zelf) geweuscht, de
circulaire ook aan Israëlieten, Katholieken en alle Protestanten te
rigten hetgeen tot verduidelijking getegd is door leden der
voorloopige commissie, hetzij bij 't ophalen der circulaires, hetzij
bij andere gelegenheden neemt alle uitsluiting weg. Het doel
der oprigting is nietGereformeerden, Mennisten of Lutherschen
te vormen 't doel is: een gezonden geest bij de kinderen aan
te kweeken, ze meer vatbaar te maken voor 't volgend onderwijs.
Dat doel is schoon. Mogen de mannen, die deze zaak begonnen
zijn en zich tijd en moeite getroosten, voldoende ondersteuning
vinden in hun werkGoed voorbereidend onderwijs met goed lager
onderwijs vereenigd, breekt de baan voor ware beschaving! Laten
we de krachten niet verzwakken, door te wijzen op dingen, die
hersteld kunnen worden, of waarvan de nadeelige invloed kan worden
weggenomen. Zoo wij ons hierdoor verdeelen de tegenpartij
zal juichen heerschen
Aan 't bespreken dezer bewaarschool-kwestie zal voorzeker in de
eerste plaats de aanstaande vergadering gewijd worden. Zij, die
daar verschijnen, zullen grootendeels voorstanders van neutrale
bewaarscholen in 't bijzonder, en voorstanders van neutraal onderwijs
in 't algemeen zijn. Nu meende 'k het niet overbodig, te wijzen
op hun aaneensluiting, niet alleen in deze, maar ook in de algemeeue
school-kwestie. De tegenstand is niet gering. Dank zij 't would-be
martelaarschap der beide tegen ons overstaande partijen.
We kunnen 't dolce far niente niet langer volhouden, doch moeten
optreden. Dat optreden zij beslist en ferm; niet enkel, maar
aaneengesloten. Duizenden begrijpen dit, en velen in alle deelen
des lands sluiten zich aan bij de „gevreesde" en „geduchte"
vereeniging Volksonde r wij s
Daarom wijs 'k op haar, en zal trachten haar te schetsen in 't
kenmerkende, dat zij bezit. Misschien komt zij iu de vergadering
ter sprake; misschien ook zullen onder de aanwezigen zich bevinden,
die nog eens méér en uitvoeriger dan waartoe de bewaarschool
aanleiding geeft, over 't onderwijs van gedachten wenschen te wisselen
misschien zijn er, die een afdeeling wenschen op te rigten. Moge
dit en 't volgend schrijven in allen gevalle er toe bijdragen, dat
genoemde vereeniging bij de voorstanders van neutraal onderwijs
meer gekend en gewaardeerd en bij de tegenstanders steeds meer
„gevreesd" en „geducht" worde.
(Vervolg in het volgend nummer
Helder, 29 Julij 75i J. F, BERK.
De Prins Hendrik vertrok den 1 dezer van Batavia naar hier
via Napels. De Koning der Nederlanden zal den 26 dezer volgen.
Opgave van af Zaturdag middag tot Dingsdag middag.
ONDERTROUWD en GETROUWD Geene.
BEVALLEN: M. M. de Vries, geb. van Brederode, (D.). A.
C. Koning, geb. van Blijenburgh, (D.). A. M. Sikkes, geb. van der
Stijlen, (1 D. en 1 Z.). J. Roemer, geb. van der Meer, (D.).
B. van Brederode, geb. Boesaart, (D.). K. Wessel, geb. van der
Schaaf, (Z.).
OVERLEDEN: R. Helder, 5 jaren en 8 maanden. G. Kamp,
6 maanden.
VIERDE KLLA.SSE.
Eerste lijst: No. 15689 f 1000; No. 8598 en 18385
ieder f 400; No. 7526 en 12268 ieder f 200; No. 261,
4390, 6307, 10718, 13914, 17070 en 17421 ieder f 100.
Weerkundige Waarnemingen te Helder (Landskeet)
sh
3
Uren.
Windrigting
en
Kracht.
Barometer
mm.
Thermometer
C.
Vochtigh.
procent, j
Toestand
van
de zee.
Stand.
Afw.
Stand.
Afw.
1
12
ntw. 7k.
763.06
2.71
17.0
- 3.1
0.79
weingolv
2
12
li. 1.8»
767.04
6.68
17.0
- 3.1
0.73
Vlak.
3
8
n. 0.1
765.64!+ 5.27
16.2
- 2.1
0.68
3
12
no. 1.3„
765.45 5.08
16.8
- 3.4
0.72
176
n
Runderen.
155
li
vette Kalveren
f
8
li
magere dito
-
1683
H
Schapen.
li
Lammeren.
70
li
vette Varkens
-
8
magere dito
-
Weersgesteldheid: lAug. 12u. Ligtbewolkt, winderig, mooi.
2 Aug. 12 u. Ligtbewolkt, mooi.
3 Aug. 8 u. Idem.
3 Aug. 12 u. Idem.
In de maand Julij jl. viel er 33.4 mm. regen. De verdamping
in die maand was 132.0 millimeters.
Zeilklaar liggende en vertrokken Schepen Groote Vaart.
Aankomst. Vertrek. Schip. Gezagvoerder. Bestemming.
8 Julij. 2 Aug. Prof.SimonThomas. F.Pot. Padang.
24 Julij. Irene. J. H. Meijer. Genua.
25 Julij. 1 TweeGezusters. W.H.Hofstee. Samarang.
30 Julij. 2 Willcmina en Clara.R.P.Tjebbes. Soerabaija.
30 Julij. 2 den Helder. C. Rab. Suriname.
31 Julij. Frieslqrid. T. Sipkes. Samarang.
Binnengekomen Schepen bestemd hunne lading in de
Buiten- of Binnenhaven te lossen.
Schip. Gezagvoerder. Herkomst. Lading. Cargadoor.
JohanEilardMaria.A.E.Scheurleer.Kongshamn.Hout. Amons Co.
Mardöll. F. W.IIoijcr. Bassein. Rijst. v. Vliet Co.
Acadion. T. Cusin. Duink. Goedk.
Hayle. J. Gardon. Charlestown.Steenk. v. Gijn Co.
Aimwell. R. Raine. Seaham. ZurMühlen&Co.
FrederickSnowdon.W.F.Chicken. Newcastle. C. Berghuijs.
PER TELEGRAAF.
stuks Paarden.
10,a 22,per stuk. (vlug)
8 a 0,60 perkilog. (vlug)
-al4,per stuk. (stug)
258 stapels kleine Kaas, f a per 50 kilogram.
2 middelbare dito f per 50 kilogram.
Boter f 1,40 a 1,50 per kilogram.
Kip-Eijeren f 3,50 a per 100 stuks.
Eend-Eijeren- 4,25 a
We hebben een ingezonden stuk ontvangen, dat alleen geplaatst
wordt wanneer de schrijver het onderteekent.
Vergadering van Vrijdag 30 Julij 1875.
Afwezig de heeren S. Keijscr en W. Hillenius met kennisgeving
en P. Langeveld.
Na opening der vergadering worden de notulen gelezen en
goedgekeurd.
1. De Voorzitter brengt ter tafel eenige provinciale bladen, welke
na mededeeling voor kennisgeving worden aangenomen.
2. Wurdt gelezen eene missive van HH. Gedeputeerde Staten
met terugzending der staten van af- en overschrijving en die der
te doene betalingen uit den post van onvoorziene uitgaven, waarin
eene wijziging wordt voorgesteld.
Nadat door den Voorzitter de noodige inlichtingen zijn verstrekt,
wordt op voorstel van het Dagel. Bestuur besloten de staten te
wijzigen overeenkomstig de zienswijze van HH. Gedeputeerde Staten.
Mede is bij dezelfde missive met eene aanmerking teruggezonden
het besluit eener tijdelijke geldleening, en het tarief voor heffing
van begrafenisregten op de algemeetie begraafplaats. De Voorzitter
doet mededeeling van de wijzigingfen die daarin zijn gebragt,
waarna de gewijzigde ontwerpen worden vastgesteld om aan HH.
Gedep. Staten ter goedkeuring te worden teruggezonden.
3. De Voorzitter biedt namens B. en W. de vergaderingaan.de
rekening dienst 1874, met de daarbij behoorende bescheiden, en
stelt voor die rekening gedurende 14 dagen ter Secretarie voor een
ieder ter lezing neder te leggen, terwijl eene commissie, bestaande
uit de heeren Reij, Mentz, Dros, Vlaming en Bruin wordt benoemd,
tot het onderzoeken daarvan.
4. Wordt gelezen een rekest van Jan Zegel, het verzoek inhou
dende om het onderhoud der wegen weder voor een jaar en voor
dezelfde som te mogen behouden. De Voorzitter stelt namens het
Dagel. Bestuur voor het verzoek in te willigen.
Na eenige discussie wordt het voorstel in stemming gebragt en
met 6 tegen 4 stemmen aangenomen; zoodat alzoo het onderhoud
der wegen weder voor een jaar aan Jan Zegel is gegund.
5. Wordt gelezen een rekest van P. Koning Cz. in substantie
het verzoek inhoudende, om een gedeelte van de oude school in
huur te mogen hebben.
Na eenige besprekingen wordt het Dagel. Bestuur gemagtigd,
de conditiën voor die huur vast te stellen en in eene volgende
vergadering ter nadere goedkeuring aan te bieden.
