HELDERSCHE
EK jMIEIJWEDIEPER OOURANT.
34 Jaargang.
1876. N°. 25.
Zondag 27 Februarij.
Binnenland.
„W ij huldigen het goed e.,:
Verschijnt Diugsdag, Donderdag en Zatnrdag namiddag.
Abonnementsprijs per kwartaal1 80.
w ww franc» per post - 1.65.
Uitgever A. A. BAKKER Cz.
Bureau: MOLENPLEIN N°. 163.
Prijs der Advertentiën: Van 14 regels 60 Cents,
elke regel meer 15 Cents.
Groote letters of vignetten worden naar plaatsruimte berekend.
Eiken Donderdag vertrekt de mail naar
Oost-Indië. Laatste ligting 's avonds 6 uur.
HELDER en NIEÜWEDIEP, 26 Februarij.
Gelijk bekend is, hebben de zoölogen in de laatste jaren
voor een groot deel hunne waarnemingen gerigt op de
bewoners der zee en meer bijzonder op die lagere dier
vormen, waarbij men mag vermoeden, met het microscoop
gewapend, de raadselen van maaksel en wording in een
minder ingewikkeld stadium aan te treffen dan dat, 't welk
bij de zooveel meer zamengestelde hoogere dieren reeds is
ingetreden. Daartoe zijn hier en daar op de zeekust zoo
genaamde zoölogische stations opgerigt. De Nederlandsche
Dierkundige Vereeniging, de pogingen toejuichende, welke
op dat gebied reeds door andere volken, o. a. door Duitscli-
land ook op de kust van Nederland, zijn gedaan, acht zich
aan den anderen kant daardoor ook dubbel verpligt om
van hare zijde niets onbeproefd te laten, dat tot de ver
meerdering der kennis van de vaderlandsche fauna, vooral
wat de lagere diervormen betreft, kan bijdragen. In de
eerste plaats schijnt haar daartoe het verkrijgen van een
laboratorium noodzakelijk, waar aan de Nederlandsche
beoefenaars der dierkunde gelegenheid tot zelfstandig onder
zoek zal kunnen gegeven worden en dat zoo mogelijk naar
de verschillende, tot dat doel meest geschikte punten van
onze kust, verkrijgbaar zij. Voor den zomer van 1876
viel de keus op het Nieuwediep. Hier zal men dan,
behalve doelmatige kleinere aquaria, al het benoodigde
bijeenvinden voor eene methodische bewerking van het
materiaal, dat met netten en dreggen dagelijks zooveel
mogelijk versch gevangen en voor het laboratorium aan
gevoerd wordt. Alleen gedurende de drie zomermaanden
zal dit geheel in hout op te trekken gebouwtje dienst doen
's winters wordt het afgebroken en buiten gebruik gesteld.
Dit plan mogt reeds tot eene gedeeltelijke uitvoering geraken,
daar vele leden zich dadelijk bereid verklaarden, betzij
door eene vrijwillige bijdrage, hetzij door het nemen van
rentelooze aandeelen, tot de verwezenlijking daarvan bij
te dragen. Maar ook in ruimeren kring hoopt de Ver
eeniging sympathie te vinden. Immers het geldt hier eene
onderneming, voor den naam der Nederlandsche wetenschap
iu het buitenland niet zonder belang, en eene, waarbij de
kennis der vaderlandsche fauna zonder twijfel in verschil
lende rigtingen zal uitgebreid worden. De Vereeniging
hoopt daarom steun te vinden, niet alleen bij de regering
en de verschillende geleerde Genootschappen, maar bij
allen, die in den bloei van de natuurwetenschappen in
Nederland belang stellen.
De commissie voor de oprigting van eene zoölogische
station aan de Nederlandsche kust beslaat uit de heeren
prof. Hoffmann, dr. Hoek en dr. Hubrecht.
Zr. Ms. schroefstoomschip Aruba, koinra. luit. ter
zee 1ste kl. jhr. J. A. Roëll, is gisteren namiddag van hier
vertrokken, met bestemming naar West—Indië.
In de op gisteren gehouden Nutsvergadering werd de
spreekbeurt vervuld door den heer H. J. E. van Hoorn,
van Hoorn. Spreker schetste in zijne rede den Deenschen
romanschrijver en sprookjes-dichter Hans Christiaan Andersen,
in zijn nederige afkomst, zijn onvermoeid streven en zijn
gelukkige ontwikkeling tot schrijver en dichter, die ver
buiten zijn vaderland werd bemind en vereerd. Als
romanschrijver deed spreker den ge vierden auteur kennen
met het oog op zijne geschriften «De Improvisator,» «Do
Speelman» en «Zijn en niet zijn» als sprookjes-dichter
plaatste hij den grooten Deen op het hem toekomend ver
heven standpunt en leverde als proeven onderscheidene
dier voortbrengselen van zijnen rijken geest, o. a. ten
Kate's overzetting van »De tol en de hal.» Na de pauze
zette de spreker zijne schets van 't leven en 't werken
des grooten dichters voort, en deed hij helder uitkomen
hetgeen Andersen was voor de jeugd van zijn land en van
de wereld, en hoe hij tot op hoogen leeftijd een kinderlijk
hart bezat, dat warm bleef kloppen voor al wat waarlijk
edel was en goed.
In den aanvang zijner onderhoudende lezing verhaalde
spreker van het groot aantal lauwerkransen, dat bij de
plegtige ter aarde bestelling van 't lijk des grooten dichters
op zijn lijkkist werd geworpen dat aantal was zoo
groot dat men een extra-rijtuig ter ontvangst daarvan in
den lijkstoet opnam de heer van Hoorn heeft door zijne
lezing aan den grooten Andersen ook een lauwerkrans gewijd,
die zeker veel heeft toegebragt om bij zijne hoorders liefde
voor den gevoelvollen, geestigen en ernstigen verteller te
wekken of te versterken.
Jl. Donderdag avond hield de heer J. Dyserinck
voor den kring van leden van 't Onderwijzers-Gezelschap
Helder en eenige geïnviteerden, op nieuw eene voordragt
over vergelijkende taalstudie. Spreker behandelde in het eerste
deel zijner voordragt het voorvoegsel disbeschouwde dit
als verbonden met verscheidene, wel uitheemsche, maar
toch ten onzent in nieuwsbladen, in wetenschappelijke
werken en in gesprekken gedurig voorkomende woorden,
en lichtte de beteekenis er van in tal van welgekozen
voorbeelden toe. In het overig deel der voordragt
behandelde spreker de klankverschuiving en toonde hij
door voorbeelden, aan hoe hij het ontJeenen van ver
schillende woorden, uit de eene taal in de andere, de ver-
wantschapte medeklinkers in vele gevallen zijn verwisseld.
Men deelt aan de Arnli. Crt. mede, dat Z. M. de
Koning ongunstig heeft beschikt op het verzoek van den
heer W. Geurts, te Opheusden en zijn 35 medehelpers
(oogstvernielers), om gratie van de cellulaire gevangenis
straf, waartoe zij zijn veroordeeld.
De heeren jhr. H. O. Wichers, kapt.-luit. ter zee,
werkzaam hij de afdeeling materieel der zeemagt bij het
departement van Marine, en B. J. Tideman, hoofdingenieur,
adviseur voor scheepsbouw aan hetzelfde departement, zijn
door den minister van Marine naar Rusland gezonden,
om aldaar een onderzoek in te stellen naar den bouw van
gepantserde schepen, daar in gebruik. Den 26 Jan. hebben
zij een bezoek gebragt aan de haven van Kroonstadt en
in begeleiding van admiraal Popou het gepantserd schip
Peter de Groote en het geblindeerd fregat Groot-Admiraal
tot in de kleinste bijzonderheden in oogenschouw genomen.
Met hetzelfde doel zullen genoemde heeren aanstaanden
zomer een togt naar de Zwarte Zee ondernemen. (D).
Directeuren der Nederlandsche Maatschappij ter be
vordering van nijverheid hebben, ingevolge een besluit van
de algemeene vergadering dier Maatschappij, een adres
aan den minister van Binnenl. Zaken gezonden, waarbij
maatregelen worden voorgesteld om het gebruik van met
schadelijke verfstoffen bekleede voorwerpen tegen te gaan.
De meest doeltreffende maatregel zou huns inziens zijn,
dat de verkoop en het gebruik van dergelijke met schadelijke
verfstoffen bekleede voorwerpen door wettelijke bepalingen
werden verboden, hoewel zij niet ontkennen, dat het zamen-
stellen van eene uitvoerbare wet te dien opzigte welligt
niet sommige bezwaren gepaard zal gaan en geruimen tijd
tot behoorlijk overleg zal vorderen.
Intusschen meenen zij, dat, onafhankelijk daarvan, thans
reeds door de regering een maatregel zou kunnen genomen
worden, die de goede zaak zeer zou bevorderen. In vele
gebouwen, bestemd voor het openbaar bestuur, het onder
wijs, het leger enz., zooals de lokalen der ministeriële
departementen, raadhuizen, geregtshoven, kazernen, scholen
enz., worden voorwerpen en meubelen, met vergiftige
verfstoffen bekleed, aangetroffen, en is de schadelijke invloed
daarvan nu en dan gebleken. Zij meenen dus, dat de
regering nuttig zou handelen en een goed voorbeeld aan
het publiek zou geven, door in al deze gebouwen het
gebruik van met 'schadelijke stoffen geverfde voorwerpen
te verbieden. De invoering van wettelijke bepalingen zal
gewis dan ook minder bezwaren ontmoeten.
Beroepen te Middelburg ds. J. Moulijn, pred. te Weesp;
te Leiden ds. W. H. J. Baart de la Faille, te Ridderkerk.
Aangenomen het beroep naar de Herv. gemeente te
Amsterdam door ds. Brummelkamp, pred. te Veenendaal.
Te Terschelling heeft op 22 dezer eene verkiezing
plaats gehad voor een lid van den gemeenteraad aldaar.
Tusschen de heeren D. H. Duif en T. Ruijg, die de
meeste stemmen op zich vereenigden, moet op 7 Maart a. s.
eene herstemming plaats hebben.
Uit Alkmaar meldt men, dat door den dood van
den heer Scheltus van Karaferbeke, oud-postdirecteur
aldaar, waarschijnlijk binnen kort eene merkwaardige ver
zameling antiquiteiten zal worden verkocht.
De uitslag der stemming voor den gemeenteraad te
Hoorn is, dat er herstemming moet plaats hebben tusschen
de heeren T. J. Binken met 125 en P. Kaag Az. met
103 stemmen. Beide heeren behooren tot de R.-C. gezindte,
doch de eerste is een voorstander der onzijdige-, de tweede
van de gezindte-school.
Tot opzigter van den Waterstaat te Urk is benoemd
de heer de Boer van der Leij, thans buitengewoon opzigter
te Diemen. De benoemde treedt in de plaats van den heer
L. H. Folkers, die in het vorige jaar overleden is.
De zeven schutters te Zaandam, die aan den minister
van Binnenl. Zaken gevraagd hebben het vonnis van den
schuttersraad te vernietigen, waarbij zij wegens niet—ver
schijning op een des Zondags gehouden inspectie veroor
deeld werden, hebben ten antwoord gekregen, dat de minister
geene bevoegdheid heeft, vonnissen van schuttersraden te
vernietigen, zoodat het verzoek niet kan ingewilligd worden.
Amsterdam heeft een zijner beste burgers, ons vader
land een zijner zonen, die op allerlei wijs velen heeft goed
gedaan, de kunst een wakker dienaar in menigerlei opzigt
en een aantal onzer een trouwhartig vriend verloren. Bijna
zeven en zestig jaren oud, is jl. Donderdag ochtend over
leden dr. Jan Pieter Heije. Wat Heije als kinderdichter
en als volksdichter is geweest, weet iedereen. Geen dichter
in ons land, wiens liederen zoo in het hart van het volk
zijn opgenomen als de zijne. Weinig scholen in ons land,
waar zijne versjes niet worden gekend en dagelijks meer
gewaardeerd. Ook op ander gebied is Heije hoogst nuttig
werkzaam geweest. Zestien jaren lang nam hij zitting in
het hoofdbestuur der Maatschappij tot Nut van 't Algemeen.
De Maatschappij tot bevordering van Toonkunst bezat
sedert 1843 in hem een buitengewoon ijverig secretaris.
Aan zijn onvermoeid streven heeft de Vereeniging tot
beoefening van Nederlandsche muziekgeschiedenis voor een
goed deel liaar bestaan te danken. Jan Pieter Heije was
een door en door artistiek man, wat meer zegt: iemand
met een warm, goed hart, wiens heengaan niet alleen in
den kring zijner familie en onder zijne vrienden eene
ledige plaats achterlaat, maar ook in wijder kringen, in ons
gansche vaderland betreurd zal worden. (Hdbl.)
Uit Laren meldt men, dat de lente-boden, de
kievieten, daar reeds jl. Vrijdag teruggekeerd zijn, dus
ongeveer drie weken vóór den gewonen tijd.
Te 's Hage is jl. Woensdag aanbesteed: het maken
en stellen van den bovenbouw van acht bruggen te Rot
terdam, namelijk zes huiten de Delftsche poort en twee
bij Fijenoord. Minste inschrijvers de heeren Kloos Zoon,
te Alblasserdam, voor f 158,900.
Israël Dyer Winslow, de Amerikaan, die van Rotterdam
naar Londen ontvlugtte en daar werd aangehouden wegens
opligterij tot een bedrag van 35,000 dollars, is voor de
regtbank in Bowstreet verschenen. De behandeling der zaak
werd echter uitgesteld tot de noodige papieren bij het
Amerikaansche gezantschap zouden zijn ontvangen.
Zr. Ms. monitors Heiligerlee en Tijger zijn jl. Woens
dag morgen te Hellevoetsluis uit het drooge dok gehaald.
Eerstgenoemd schip was in Aug. 11. door aanvaring van
den rammonitor Adder aan bakboordszijde zwaar bescha
digd geworden. Thans is de wonde hersteld en het vaar
tuig weder voor de dienst gereed.
Jl. Woensdag passeerden te Utrecht een honderdtal
vette varkens, bestemd voor de Amsterdamsche varkens-
slagterijen. Deze vette dieren waren uit den Bommeler-
waard afkomstig; het zwaarste woog 350 kilo's; de prijzen
waren zeer hoog en liepen van 55 tot 60 cents het a kilo.
De regtbank te 's Bosch deed jl. Donderdag uitspraak
in den gruwelijken moord, gepleegd door den persoon, bij
den burgerlijken stand hekend onder den naam van Maria
v. d. Linden, oud 15 jaar, wonende te Reek, thans aldaar
gedetineerd, en verklaarde hem schuldig aan: 1. moed-
willigen doodslag; 2. diefstal en 3. moedwillige doodslag
die strekken moest om de ontdekking van den eersten
doodslag te voorkomen, gepleegd met oordeel des onder-
scheids door een jongen beneden de 16 jaren oud. Zij
veroordeelde hem tot eene 15jarige gevangenzetting in
een verbeterhuis. De verdachte had na den eersten moord
zich van het geld, zijnde 8 centen en eene portemonnaie,
hetwelk zich hij het lijkje bevond, meester gemaakt en het
in den grond verborgen.
Volgens de Middelb. Cour. is niet mr. van Bemmelen,
maar de heer W. de Brouwer, vroeger substituut—officier
van justitie te Brussel, tot voorzitter benoemd van de
internationale regtbank te Ismaïlia.
De Vlissingsche Crt. meldt uit vertrouwbare bronnen
dat de firma Krupp niet alleen op het oogenblik niet
voornemens is haar kantoor te Vlissingen op te heffen,
maar in het loopende jaar zelfs meer goederen over die
plaats zal verzenden dan tot dusverre het geval was.
Voorts berigt zij, dat de hervatting van de stoombootdienst
op Engeland met bedaardheid en kalmte wordt voorbereid,
en dat de zomerdienst op de staatsspoorwegen zoodanig
zal worden geregeld, dat Vlissingen daarbij op de kortst
mogelijke wijze met de Duitsche handelssteden verbonden
en de dienst op Engeland niet weinig gebaat zal worden.
Zoo zij het!
Volgens den schrijver der brieven uit de hofstad in
de Arnh. Crt. heeft men te 's Hage eene cause célèbre in
de fatsoenlijke kringen, een eisch tot echtscheiding, die
zich aansluit aan het beruchte schandaalproces, verleden
jaar te Parijs over in het brave Nederland voorgevallen
dingen gevoerd. De regtbank behandelt dit proces met
gesloten deuren; maar liet is een oud gebouw, waarin de
zittingen gehouden worden, en er schijnen reten en spleten
in de deur te zijn; althans men hoort nu en dan relazen
van hetgeen ter zitting is voorgevallen, die het proces
gelijk doen stellen met de feëries te Parijs, die zich
piéces a femmes noemen.
Terwijl vroeger, bij het bestaan der Borculosche
stoeterij, uit Hannover zeer dure hengsten aangevoerd
werden tot veredeling van ons paardenras, komen in den
jongsten tijd voorname landbouwers uit Hannover in
