M HELRERSCHE
MEUWEDIEPER 01 It V I.
N°. 73. Zondag 18 Junij. .^34 Jaargang.
B i n n e n I a n d.
„Wij huldigen het goede."
Verschijnt Dingsdag, Donderdag en Zatordag namiddag.
Abonnementsprijs por kwartaal 1 80.
franco per post - 1.65.
Uitgever A. A. BAKKER Cz.
Burean: MOLENPLEIN N°. 163.
Prijs der Adrertentiën: Vam 11 regels 60 Cents,
elke regel meer 15 Cents.
Groote letters of vignetten worden «aar plaatiruimt berekead.
Wat nu den in de Engelsche couranten zoo zwart
geschilderden toestand der Russische financiën betreft, zoo
is toch sedert Junij 1875, toen de Engelschen de 4i pCt.
Russen 1875 a 921 en de 5 pCt. Russen 1872/7 k 102
kochten, daarin geen verandering gekomen.
Tusschen de financiëele situatie van 1871 en 1876 is
eerder een voordeelig dan een nadeelig verschil op te
merken; de subsidiën aan spoorwegen verleend zullen
door de goede ontvangsten op eenige der door den Staat
gegarandeerde lijnen in 1876 aanmerkelijk minder zijn dan
in 1875.
Indien wij nog een bewijs noodig hadden, dat de daling
der Russische fondsen meer aan eene oogenblikkelijke
caprice der Engelschen dan aan daadwerkelijke politieke
of financiëele motiven toe te schrijven is, dan zouden wij
kunnen wijzen op den tamelijk vasten koers van den roebel,
die gedurende deze zoo geweldige daling van Russische
staatsfondsen naauwelijks eenige fractiën zijn achteruit
gegaan.
Wij moeten ook nog op de omstandigheid wijzen, dat
het bijna uitsluitend de in Engeland geplaatste leeningen
zijn, die zoozeer daalden, en wanneer men ziet welke
soorten er van Engeland ten verkoop aan de markt werden
gebragt, soorten die men voor altijd in de brandkasten der
Engelschen weggeborgen moest achten, dan zoude men
bijna gelooven, dat al deze verkoopen op hooger bevel
geschieden. De contramine heeft zonder twijfel ook de
hand in het spel en van hare weder-inkoopen verwachten
wij tegen de Rescontre te Londen (13/15) Junij eene
belangrijke reactie a la hausse.
Reeds nu zijn leverbare stukken ter beurze zeer schaarsch,
stukken van 1000 p. st. worden met 1 pCt. verschil in
ruil aangeboden tegen hier leverbare stukken van 100 en
50 p. st., en indien ons publiek zich niet laat ontmoedigen,
dan zal het waarschijnlijk aan de Engelschen, zelfs zeer
spoedig, met winst een groot deel der Russen kunnen
wederverkoopen, die thans door de speculatie eenerzijds
en de Engelsche houders anderzijds zijn gedepreciëerd.»
In de jl. Dingsdag te Amsterdam gehouden zitting
van den geneeskundigen raad voor Noordholland is in de
eerste plaats, naar aanleiding van een verzoek van de
Amsterdamsche afdeeling van Volksonderwijs om een onder
zoek in te stellen naar den hygiënischen toestand van de
schoollokalen te Amsterdam, eene commissie benoemd, die
in eene volgende vergadering rapport zal uitbrengen op de
vraag, of het op den weg van den geneeskundigen raad
ligt om een onderzoek naar den hygiënischen toestand der
schoollokalen in te stellen, en zoo ja, de methode aan te
wijzen, die bij zoodanig onderzoek te volgen is. Tot leden
dier commissie werden benoemd de inspecteur en adjunct
inspecteur (dr. Penn en Teixeira de Mattos), dr. van Engel
en dr. Allebé.
De vergadering hechtte hare goedkeuring aan een voor
stel ter verspreiding van eene waarschuwing en de opne
ming daarvan in de dagbladen, betreffende den verkoop van
met arsenik groen gekleurde of geverfde voorwerpen, en
het gevaar, aan het gebruik daarvan verbonden. Later zal
een populair geschrift in het licht worden gegeven, om het
publiek ten opzigte van vergiftige en schadelijke stoffen in
het algemeen, die in huishouding en nijverheid gebruikt
worden, tot waakzaamheid en voorzigtigheid aan te sporen.
Door den adjunct-inspecteur vrerden o. a. mededeelingen
gedaan over de typlras-epidemiê te Edam, die aldaar van
Maart tot op heden in hevige mate heerschte. Van de 101
lijders aan die ziekte zijn tot dusver 24 bezweken. Van
wege het gemeentebestuur, dat bij die gelegenheid eene
gezondheidscommissie heeft benoemd, en door de genees
kundige ambtenaren zijn zooveel mogelijk maatregelen ge
nomen om de epidemie te stuiten. Omtrent de aanleiding
van de epidemie verkeert men nog in het onzekere. De
mestvaalten, die anders tot in den zomer aan de wallen
der grachten blijven liggen, zijn opgeruimd geworden en
middelen gegeven om in de behoefte aan goed drinkwater
te voorzien. Het drinkwater te Edam, dat in slechte putten
verzameld regenwater is, bleek walgelijk vuil en onbruik
baar te zijn.
De inspecteur gaf ten slotte een overzigt van de gemeenten
in Noordholland, welke meer of minder gevolg hadden
gegeven aan den wenk om lokalen in te rigten en beschik
baar te houden tot afzondering en verpleging van lijders
aan besmettelijke ziekten. De grootere gemeenten, zooals
Amsterdam en Haarlem, waar reeds lang zoodanige inrig-
tingen bestaan, uitgezonderd, hadden 24 gemeenten voor
dergelijke lokalen gezorgd. In 36 andere gemeenten bleek
bij het gemeentebestuur de goede wil te bestaan om in die
behoefte te voorzien, terwijl voor een aantal van andere
I gemeenten de hoop moet worden opgegeven, om ook daar
dergelijke isoleerlokalen of barakken te zien tot stand komen.
Onwil en kortzigtigheid spelen daarbij de hoofdrol, gelijk
bleek uit de motieven, die door de respectieve autoriteiten
voor hun min of meer afwijzend antwoord werden opge-
De Burgemeester der gemeente Anna Paulowna brengt Ier open
bare kennis, dut de landmeter van liet kadaster, op Maandag den
19 Junij e. k., in deze gemeente een aanvang zal maken met het
opnemen der kadastrale veranderingen voor de dienst van 1877.
Anna Pauloicna, den 15 Junij 1876.
l)e Burgemeester voornoemd,
C. E. PERK.
VERGADERING van den RAAD der gemeente Anna Paulowna
op Dingsdag den 20 Junij e. k., des namiddags ten 2 ure.
Anna Paulowna, 17 Junij 1876.
De Voorzitter,
C. E. PERK.
Onderwerpen ter behandeling:
1. Af- en overschrijvingen, begrooting 1875.
2. Mededeeling ingekomen stukken.
HELDER en NIEUWEDIEP, 17 Junij.
De 58ste verjaardag van II. M. de Koningin wordt
heden alhier op de gebruikelijke wijze gevierd. Van de
schepen in onze havens wapperen de vlaggen, zoowel als
van de openbare gebouwen; de oorlogsvaartuigen zijn gepa-
voiseerd. Aan boord der oorlogschepen is lieden voor
middag parade gehouden; de parade van het garnizoen en
de schutterij had lieden middag ten 12 ure plaats.
Gisteren avond werd in het lokaal Tivoli eene werkende
vergadering gehouden van het departement Heider der
Maatschappij tot Nut van 't Algemeen.
In de eerste plaats werd behandeld de beschrijvingsbrief
voor de op 8 Augustus a. s. te houden algemeene ver
gadering der Maatschappij, te Amsterdam. Daarbij kwam
mede in overweging een adres van het Utrechtsche
departement aan 't Hoofdbestuur, ter zake van de voor
stellen tot herziening der onderwijs-wet. Tot afge
vaardigden ter algemeene vergadering werd gekozen de heer
G. E. Bron en tot plaatsvervangend-afgevaardigde de heer
J. G. R. Vos.
Tot leden der Commissie tot regeling der buitengewone
wintervergaderingen werden herkozen de heeren G. E. Bron,
jlir. W. A. Alting vonGeusau, D. Dekker en H. VrendenbergCz.
Er werd gelezen een verslag van de Volksbibliotheek,
waaruit bleek, dat het aantal lezers sinds liet vorig winter-
saizoen van p. m. 250 tot 52 was gedaald, tengevolge van
de bepaling, dat van ieder lezer, bij den aanvang van liet
wintersaizoen, de betaling van 25 cents ter gedeeltelijke
goedmaking van onkosten wordt gevorderd. Het aantal
boeken in die bibliotheek is 950. In den loop van dezen
winter zijn 658 boeken ter lezing gegeven, d. i. ongeveer
3000 minder dan vroeger. Vanwege het departement wordt
's jaarlijks eene subsidie verstrekt van f 50, behalve nog
f 20 voor huur van 't lokaal. Tot directeuren werden
herbenoemd de heeren C. van Veen en J. Venster, en in
de plaats van den heer C. A. Beukenkamp, die bedankt heeft,
werd gekozen de heer A. B. Weber. Het besluit werd
genomen, om heeren directeuren uit te noodigen, alsnog ge
durende éénen winter de proef te nemen, of op de tegen
woordige wijze de bibliotheek kan in stand blijven en aan
haar doel beantwoorden.
Verder werd gelezen een verslag, ingezonden door de
Commissie tot het organiseren van Volks voordragten. De
opgaven, daarin vervat, hebben we reeds vroeger mede
gedeeld. We bepalen ons dus hier tot de mededeeling,
dat uit het verslag allerduidelijkst bleek, dat deze tak van
werkzaamheid zich bij voortduring in de sympathie van
het publiek mag verheugen. Uit de kas van het departe
ment behoefde eene subsidie van slechts f9.78 aan de Com
missie, die tot dit doel werkzaam is, te worden verleend.
Tot leden dier Commissie werden herbenoemd de heeren:
H. Daamhouwer, S. Giltjes, L. F. over de Linden, T.
Mooy, A. G. F. van Nieuwenhuijse, J. Rinner en W.
Thie Fz., terwijl in de plaats van den heer K. Lastdrager
werd gekozen de heer W. Ph. de KruijfF.
Aan het Bestuur der Volksbibliotheek en aan de Com
missie voor de Volksvoordragten werd door den president,
namens de vergadering, dank gebragt voor de veelvuldige
bemoeijingen, in 't belang der instellingen, die onder hunne
leiding staan.
Eindelijk werden tot directeuren der Spaarbank herkozen
de heeren H. Daarnhouwer en W. Ph. de Kruijff, en
gekozen ter vervanging van de heeren J. Graat (die
bedankt heeft), P. O. de Winter (overleden) en K. Last
drager (naar elders vertrokken) de heeren J. W. Hattinga
Raven, C. van Veen en J. C. Mann.
Wij maken onze lezers attent op een nieuwe soort
van vlechtprenten naar de Fröbel-methode, die voor de
kinderen eene aangename bezigheid opleveren. De heer
Stadermann kondigt ze aan, als bij hem verkrijgbaar.
Met de stoomboot Zijlstra bragten heden een vijftigtal
passagiers van Harlingen en omliggende gemeenten een
bezoek aan deze plaats.
Naar men verneemt zal eerstdaags nabij onze kust worden
overgegaan tot het inheijen van een paal op de «Razende
Bol,» de beruchte gevaarlijke strandingplaats, bij wijze van
proefneming, of een zoogenaamde ./reddingkaap,» waarop
zoo dikwijls is gewezen, aldaar bestaanbaar is.
De dertigste verjaardag der verkiezing van Pius IX
tot Paus werd gisteren gevierd.
Het Algemeen Nederlandsch Werkliedenverbond heeft
eene proclamatie gerigt tot de Nederlandsche niet-veree-
nigde werklieden. Het doel er van is, die werklieden op
te wekken tot aansluiting aan het Bond, ten einde met
vereende krachten te bewerken hetgeen men nuttig en
noodig acht. Veel is reeds gedaan en verkregen: de loonen
zijn gestegen, werkmanswoningen zijn gebouwd, levens
middelen worden voor eigen rekening en tot goedkooper
prijzen ingekocht, zieken- en begrafenisfondsen, spaar— en
voorschotbanken ziju opgerigt, doch al dat goede zou in
veel grooter mate aanwezig kunnen zijn, als bij de duizenden,
die tot het Bond toetraden, zich de honderdduizenden
niet-vereenigden voegden. Tot het goede, waarnaar men
streeft, behoort vooral wering van de grootste vijanden
van den werkmansstand: armoede en onkunde. Vuur
wapenen vraagt het Bond niet, maar wel mannen met
moed en lu3t bezield, om ook buiten de werkplaats voor
de belangen van vrouw en kind te werken, nuttig te zijn
voor den geheelen werkmansstand.
Dit is zoo ongeveer de hoofdinhoud van de proclamatie.
Gedurende de laatste acte-examens zijn in alle
provinciën geëxamineerd 2030 personen, en wel 1276 met
gunstig en 754 met ongunstig gevolg.
Jl. Donderdag is aan het gebouw van het provinciaal
bestuur te Haarlem aanbesteed: Het verlengen van den
leidam langs de noordzijde van liet vaarwater het Krabbersgat
bij Enkhuizen, behoorende tot de zeewerken in Noord-
holland. Minste inschrijvers waren de heeren Mantel
Kofman, voor f 86,353.
Te Anna Paulowna moet eene herstemming voor een
lid van den gemeenteraad plaats hebben tusschen de heeren
J. A. Zur Muhlen en R. A. Kaan. De dag van die
herstemming is bepaald op Dingsdag den 27 Junij e. k.
Een beschrijving van de Amsterdamsche tentoonstelling
van oudheden wordt door de Köln. Ztg. aldus besloten:
«Het geheel is in zijn soort een eenige verzameling bij
dragen tot de geschiedenis van een Staat, die in zijn tijd
van glans met niets is te vergelijken, tenzij met het uitwendig
prachtiger Venetië, hoewel hij boven dat uitblonk door een
veel verder strekkende werkzaamheid en de gelieele wereld
omvatte. Het blijft steeds verbazingwekkend wat een zoo
kleine Staat, eerst door taai weerstandsvermogen, later door
een merkwaardige bedrijvigheid en ondernemingszucht ver-
rigt en tot stand gebragt heeft, en dat onder de moeijelijkste
omstandigheden.
Zeker kon een zoodanige toestand onder veranderde
wereldverhoudingen niet bestaan en voor een gedeelte dragen
de Hoogmogenden zeiven de schuld van hun achteruitgang,
doch de stad aan het IJ behoudt steeds een roemrijke
geschiedenis en dat zij die zoo zinrijk weet op prijs te
stellen en te bewaren, strekt haar tot eer.»
In de Amsterdamsche Effectenbeurs van 39 dezer
leest men:
«De groote verkoopen van Russische fondsen voor
Engelsche rekening werden ook deze week voortgezet; de
daling was schielijker dan 8 dagen geleden, omdat de ver
koopen op eene luidruchtige wijze werden uitgevoerd en
de kapitalisten daardoor eenigermate schuw werden gemaakt.
Wij blijven van meening, dat de realisatiën der Engelschen
meer als eene manifestatie tegen Rusland te beschouwen
zijn en dat de vrees voor oorlog, die ten toon gespreid
wordt, erg geveinsd is. De druk, die in de laatste 14
dagen op den koers der Engelsch-Russische leeningen is
uitgeoefend, en het bijeentrekken der Engelsche vloot, zijn
toestanden, die het Engelsche ministerie op dit oogenblik
in het belang van den vrede tegen Rusland gebruikt. Kan
het ministerie daardoor eene botsing voorkomen, dan heeft
liet aanspraak op de sympathie van Engeland en de gehee-
le wereld, behalve van den Russischen rijkskanselier, en
de regering der Torys (conservatieven), zes weken geleden
op zulke zwakke voeten gestaan hebbende, is voor langen
tijd verzekerd.
Wij zouden het geheele overzigt kunnen aanvullen met
bewijzen te leveren, dat de Engelsche verkoopen noch uit
vrees voor oorlog, noch uit wantrouwen in het financiëel
beleid der Russische financiën geschiedden. Wij releveren
slechts enkele punten.
Ware er werkelijk vrees voor oorlog, dan zouden
Engelsche consols en Fransche rente zich niet op de hooge
koersen kunnen handhaven, die zij hebben bereikt; deze
fondsen, die bij milliarden van eene enkele soort bestaan
en waarbij de contramine nooit voor gebrek aan stukken
behoeft bevreesd te zijn, zouden zonder twijfel reeds
procenten lager zijn.