HELDERSCRE
EN NIEUWEDIEPER COURANT.
1876. N°. 95.
34 Jaargang.
Woensdag 9 Augustus.
PUBLICATIE.
BEKENDMAKING.
Afsluiting' der l*ostbrug\
B i n n e n I a n d.
„Wij huldigen het goede."
Verschijnt Dingsdsg, Donderdag en Zaturdag namiddag.
Abonnementsprijs per kwartaal 1-80.
t i franeo per post - 1.65.
Uitgever A. A. BAKKER Cz.
Bureau: NOLENPLEIN N°. 163.
Prijs der Advertentiën: Van 14 regels 60 Cents,
elke regel meer 15 Cents.
Groote letters of vignetten worden naar plaatsruimte berekend.
lülken Donderdag vertrekt de mail naar
Oost-Indlë. Laatste ligting 's avonds 6 uur.
Do COMMISSARIS DES KONINGS in NOORD-
HOLLAND,
Brengt ter kennis van belanghebbenden dat, wegens bet
inbangen en uitnemen van deuren aan de Schutsluis
Willem III, aan bot Noordhollandsch Kanaal, tegenover
Amsterdam, den 9 Augustus e. k. en volgende dngen
met die Sluis niet zal geschut worden, maar dat gedurende
dien tijd alléén zal worden geschut met de Schutsluis
Willem I.
Haarlemden 5 Augustus 1876.
De Commissaris des Konings voornoemd
E O L L.
De Burgemeester der gemeente Helder brengt ter
openbare kennis, dat de passage voor Itijtuigcn over de
Poslbrug tot nadere aankondiging is afgesloten.
Helder, De Burgemeester voornoemd,
den 8 Augustus 1876. STAKMAN BOSSE.
Uittreksel nit het Verslag* van den toestand
der provincie ÏVoordhollaiid, gedaan aan de
Provinciale Staten van dat gewest, door de
Gedeputeerde Staten, in de zomervergadering
van liet jaar 1876.
(Vervolg.)
Als middelen ter bevordering der volksgezondheid worden in 't
verslag genoemd de navolgende maatregelendemping van slooten
en grachten, aanleg en verbetering van riolen en het opruimen van
straat- en secreetvuil, het bouwen van nieuwe en 't verbeteren van
bestaande schoollokalen, aanbouw van arbeiderswoningen, en ver
betering van bestaande en aanleg van nieuwe begraafplaatsen. Met
lof worden verder vermeld de verrigtingen van 't Amsterdamsch
Genootschap en de Nederlandsche Vereeniging tot bevordering der
koepokinenting. Verder wordt gewezen op de bemocijingen van
onderscbeidene gemeentebesturen, ten einde epidemiën in verderen
voortgang te sluiten door 't nemen van gepaste maatregelen; het
sluiten van scholen bij voortgang der ziekte; zorg voor goed
drinkwater; instandhouding van kosthuizen ter bezorging van ge
zond en krachtig voedsel aan min- of onvermogende»; oprigting
en bestendiging van badhuizen, waaronder dat voor minvermogenden
te Zaudvoort, en onbewoonbaar-verklaring van woningen.
Te Alkmaar had, ingevolge de tot stand gekomen verordening
op het bouwen en sloopen, voor het eerst eene inspectie van ge
bouwen door de gezoudheids-politie plaats. Zij adviseerde tot
onbewoonbaar-verklaring van 20 perceelen. B. en W. schreven
hierop 3 eigenaren aan tot slooping en één eigenaar tot verbetering
over te gaan. Twee eigenaren verklaarden zich hiertoe ongenegen,
waarop de onbewoonbaar-verklaring van 9 perceelen aan den Raad
werd voorgedragen. Aan 't einde des jaars was nog geene beslis
sing in deze genomen. Verder werden twee perceelen verbouwd,
nadat de gezondheids-commissie aan de eigenaren had te kennen
gegeven, dat zij anders de onbewoonbaar-verklaring zou voorstellen. 1
In de provincie waren op 31 December 1875 156 med. doctoren,
28 artsen, 160 plattelands-heelmeesters, 59 stedelijke heelmeesters,
11 eervol ontslagen officieren van gezondheid. 24 tandmeesters, 203
vroedvrouwen, 175 apothekers, 48 droogisten, 15 geëx. apothekers
bij anderen werkzaam, 123 apothekers-bedienden, 52 hulp-apothe
kers en 72 leerling-apothekers, onder welke laatsten 15 vrouwelijke
personen.
Het personeel der plaatselijke politie was op 31 December 1875
zamengesteld als volgt: waterschouten 3, sloeproeijèrs 12, hoofd
commissaris van politie 1, commissarissen 12, inspecteurs 30,
agenten 312, veldwachters 149, buitengewone veldwachters 65,
nachtwachts 798.
De rijksveldwacht in deze provincie was als volgt zamengesteld
85 personen, waarvan 1 brigadier-majoor, 7 brigadier-majoors-
titulair, 7 brigadiers en 22 brigadiers-titulair.
Straatverlichting is voor het eerst aangebragt o. a. te Warmen-
huizen met 20 petroleum-lampen. Die verlichting werd verbeterd
of uitgebreid o. a. te Alkmaar en te Texel.
Strandingen hadden in 1875 plaats: te Helder 1, te Petten 1,
te Terschelling 1, te Texel 2 en te Vlieland 2. Bij die schip
breuken zijn in 't geheel slechts 2 personen omgekomen. Van
de nieuwe stations, tot wier oprigting de Noord- en Zuidholland-
sche Keddingmaatschappij door eene gift was in staat gesteld, is
in 't afgeloopen jaar dat te Midslaud op Terschelling voltooid en
in gebruik gesteld, terwijl voor dat te Velsen door de Amster-
damsche Kanaalmaatschappij eeu geschikt terrein is afgestaan,
waarop een steenen loodshuis zou worden gebouwd.
In 1875 hebben de burgemeesters der navolgende gemeenten
verschot-declaratiën ingediend voor het doen begraven van op het
strand dier gemeenten aangespoelde of uit zee opgevischte lijken:
te Texel 2, te Velseu 1 en te Vlieland 3 lijken.
Als zuivere opbrengst van verkochte ongereclameerdc Btrand-
vondary-goedèren is in 1875 o. a. in 's Rijks kas gestort: door
den burgemeester van Bergen f 34.59$, van OJastricum f 49.8 IL
van Egmond aan Zee f 71.71, van Egmond-binnen f 47.92$, van
Heemskerk f 9.87, van Helder f 123.07, van Petten f 16.90, van
Schoorl f 89.41, van Terschelling f 215.31$, van Texel f2344.38,
van Velsen f 54.95$, van Vlieland f 278.23, van Wijk aan Zee en
Duin f 21.13en van Zaudvoort f 203.08$.
De opgaven omtrent de ligting der nationale militie in 1875
wijzen aan, dat in deze provincie zijn afgeleverd 1715 manschappen,
waarvan 316 plaatsvervangers, 87 nummer ver wisselaars, 1007
lotelingen voor de landmilitie en 239 voor dc zeemilitie, terwijl
de overige 66 bestonden in: 1 nalatige en 65 die zich reeds in
's Rijks dienst als vrijwilliger bevonden.
Tegen de uitspraken van de militieraden zijn 199 reclames bij
Geilop. Staten ingebragt, t. w. 196 wegens geweigerde of verleende
vrijstelling ter zake van ligchaaihsgebreken, waarvan er 25 zijn
toegestaan en 171 afgewezen, en 3 wegens geweigerde vrijstelling
om andere redenen, die alle zijn afgewezen.
De geheele sterkte der schutterijen in deze provincie was op
31 December 11.dienstdoende schutterijen actief 6681, reserve
6187, totaal 12S6S; rustende schutterijen actief 3420, reserve 3645,
totaal 7065; algemeen geheel 19933 man. De werkelijke sterkte
van den lston ban der dienstdoende schutterijen was 12243, van
de rustende schutterijen 6590, totaal van den lsten ban 18833, de
reserve daaronder begrepen.
Het ledental der in deze provincie bestaande verecuigingeu ter
bevordering van volksweerbaarheid was als volgtscherpschutters-
vereeniging te Alkmaar 24, Pro Patria te Amsterdam ruim 700,
Claudius Givilis idem 106, Neêrlands Burgerwacht idem 72,
Eendragt idem 30, Voor Vaderland en Koning te ITaarlem33, Artillerie
Vrijkorps te Helder 75, Prins van Oranje te Hoorn 43. Het bestuur
der vereeniging Westfriesland te Schagen had omtrent het ledental
geene opgave gedaan.
Kerkelijke Zaken. Op het einde van 1875 waren 2 R. C.
kerken in aanbouw in de gemeente Nibbikswoud, eene in het dorp
zelve en eene in de buurtschap Zwaagdijk.
De kerk der Hervormde gemeente te Nieuwe Niedorp is buiten
gebruik gesteld en zal door een nieuwe worden vervangen. Dc
aanbesteding van het bouwen der nieuwe kerk heeft in 1875 plaats
gehad. Voorlrsopig wordon do godadionetoefoningen in een hulp
lokaal gehouden.
De in het vorige jaar aangevangen bouw eener kerk van de Ned.
Herv. gemeente te Westwoud werd voltooid. Zij strekt ter ver
vanging der bestaande.
De nieuwe R. G. kerk te Wervershoof, op 't einde van 1874 in
aanbouw, is in het afgeloopen jaar voltooid.
Onderwijs, enz. Aantal scholen van gewoon lager onderwijs
openbare 243, bijzondere 58, totaal 301; voor gewoon en meer
uitgebreid lager onderwijs: openbare 95, bijzondere 155, totaal 250.
Aantal onderwijzers: hoofdonderwijzers 470, hulponderwijzers 1005,
kweekelingen (in.) 257, hoofdonderwijzeressen 83, hulponderwijze-
resseu 473, kweekelingen (v.) 167.
Het aantal leerlingen bedroeg op 15 October van het vorige
jaar, op de openbare scholen 29660 jongens en 26031 meisjes,
waarvan kosteloos onderwijs genoten 17304 jongens en 15434
meisjes; op dc bijzondere scholen 12073 jongens en 12092 meisjes,
waarvan kosteloos onderwezen werden 4013 jongens en 441S meisjes.
De avondschool werd bezocht door 3597 jongens en '2936 meisjes
tevens dagscholieren en door 588 jongens en 389 meisjes wélke
alleen de avondschool bezochten.
In 't afgeloopen jaar zijn 5 openbare scholen nieuw opgerigt,
als 4 scholen voor gewoon en meer uitgebreid lager onderwijs te
Amsterdam en 1 voor gewoon lager onderwijs te Helder. Opge
heven werd eene school voor gewoon lager onderwijs te Terschelling,
j Herhaaldelijk wordt in dit deel van 't Verslag gewezen op het
gebrek aan hulppersoneel op de scholen, tengevolge waarvan op 't
einde van 1875 ie Amsterdam niet minder 12 vacatures waren.
Onderscheidene hulponderwijzers-plaatsen zijn evenwel re'e'ds door
hulponderwijzeressen vervuld.
Voor eiken onderwijzer vond men in 1875 gemiddeld op de
openbare scholen 41 leerlingen op de bijzondere 22.
Het gemiddeld getal dagscholieren is blijkens de opgaven in 't
verslag niet belangrijk vermeerderd.
Subsidiën aan onderscheidene gemeenten ter zake van het lager
onderwijs zijn in 1875 verleend: voor de gewone kosten van het
lager onderwijs f 8359 en vóór buitengewone kosten f 14523,24.
De klagt over schoolverzuim of ongeregeld schoolbezoek blijft
bestaanvoornamelijk in die gemeenten waar bloembollen- of aard-
appelen-cultuur, groenteteelt of vischvangst het hoofdbestaan der
I bevolking uitmaken, komt het verzuim voor. In eenige ge
meenten van het 6de district hebben zich commissiën gevormd,
1 wier doel het is om het schoolverzuim met alle haar ten dienste
I staande middelen te keeren. In eenige gemeenten werd het school-
1 bezoek bevorderd door het onthalen der trouwe bezoekers, of wel
door het uitreikeu van prijzen aan deze laatsten.
Tal van opgaven worden in Jt verslag gegeven omtrent verhoo-
gingen van jaarwedden, inzonderheid van die der hulponderwijzers.
In onderscheidene gemeenten moest men die weddèn herhaaldelijk
i verhoogen, omdat door het bepaalde bedrag alsnog geene sollicitanten
i verschenen.
Naai- en breischolen zijn er in deze provincie: gemeentelijke 5
met 279 leerlingen; bijzondere (van 't Nut) 12 met 413 leerlingen;
van andere vereenigingen of particulieren 53 met 2183 leerlingen.
Ouder de gemeentelijke naai- en breischolen behooren die te Oud-
I karspel en te Schagen.
'j Bewaarscholen zijner: openbare 10 met 945 leerlingen; bijzondere
45 met 4733 leerlingen, kleinkinder- of maitressen-scholen 14 met
1153 leerlingen.
Onderscheidene inrigtingen worden genoemd, bestemd voor de
opleiding van onderwijzers en onderwijzeressen; van verscheidene
wordt mede vernield, dut enkele of meerdere kweekelingen met
goed gevolg examens aflegden.
De burgerdagschool te Amsterdam de eenige in dit gewest
telde 67 leerlingen; dc burgeravondscholen: te Alkmaar 25, te
Amsterdam 125, te Enkliuizcn 23, te Haarlem 90 en te Zaandam
46 de industrieschool voor de vrouwelijke jeugd te Amsterdam
160 en de industrieschool tc Helder 122 leerlingen. Het subsidie,
dat laatstgenoemde inrigtiug van de gemeente geniet, bedraagt f1650.
De teekenscholen te Edam, Helder, Hoorn cn Purmerend andere
worden niet vermeld telden respectivelijk 62, 38, 72 cn 64 leer
lingen. Aan den cursus voor jonge jufvrouwen te Helder werd
door 10 meisjes deelgenomen.
Hoogere burgerscholen van wege het Rijk of door de gemeenten
opgerigt zijn er in deze provincie 7 als: te Alkmaar, Amsterdam,
Enkhuizen, Hoorn en Zaandam ieder 1, te Haarlem 2 als 1 met
5jarigen cn 1 met 3jarigen cursus.
Belangrijk is zeker deze mededeeling in het verslag omtrent het
onderwijs aan de Hoogere Burgerscholen „De commissie van toezigt
te Haarlem deelt mede, dat bij het eind-examen, in 1874 in dit
gewest gehouden, door de leerlingen der Haarlemsche school een gering
getal punten voor de scheikunde was behaald; dat daarom in den
cursus 1874/75 aan dat vak meer zorg was besteed, doch dat bij
het eir.d-examen in 1875 gebleken is, dat dit heeft plaats gehad
ten koste van dc vorderingen in andere vakken; dat soortgelijk
verschijnsel zich ieder jaar vertoont bij de vergelijking van de vor
deringen in de onderscheidene vakken tusschen de leerlingen der
Amsterdamsche cn Haarlemsche scholen, waarvan de eerste steeds
beter examen afleggen in de wis- en vooral in de natuurkundige
vakken, de laatste in geschiedenis, aardrijkskunde, handelswetenschap
en vooral in de talen. Uit een en ander blijkt, naar het oordeel
der commissie, dat dc omvang van de te verwerken leerstof te groot
is, clan dat die door een jongen van gewonen aanleg in haar geheel
zou kunnen worden geassimileerd."
Verder worden als inrigtingen voor middelbaar onderwijs in deze
provincie genoemd de R. C. hoogere burgerschool te Amsterdam
met 39 leerlingen, de handelsschool aldaar met 87, de hoogere
burgerschool voor meisjes aldaar met 63 leerlingen en 10 toehoorde
ressen, èn de meisjes-burgerschool te Haarlem met 135 leerlingen.
Het getal leerlingen op de tuinbouwschool „LinnaeuB" le Water
graafsmeer bedroeg gedurende 1875 32. Het getal toegelaten leer
lingen bedroeg 13. Vier leerlingen verlieten na voldoend eind-examen
de school, van welke één in eene landsbetrekking in Nederl. Indië
geplaatst werd.
Scholen voor de Zeevaart bestaan te Arasterdam 2, te Helder,
te Terschelling en te Vlieland ieder 1. De kweekschool voor de
zeevaart telde 40, de zeevaartkundige school in 't zeemanshuis 64,
de zeevaartk. school te Helder 13, die te Terschelliug van 3 tot
26, en die te Vlieland van 6 tot 13 leerlingen.
In het Instituut tot onderwijs voor blinden te Amsterdam werden
82 jongens en 17 meisjes verpleegd. Van de school voor spraak -
gebrekkigen en doofstommen van den heer F. Yntes Kingma werd
door 52 patiënten gebruik gemaakt.
Gymnastiekscholen bestaan te Alkmaar, Arasterdam, Haarlem,
Helder, Medemblik, Enkhuizen en Twisk. In eerstgenoemde gemeente
wordt door ruim 250 leerlingeu der verschillende scholen van 't
gymn. onderwijs gebruik gemaakt. Te Amsterdam wordt door meer
dan 1300 personen op dc 3 scholen onderwijs genoten. De school
te Haarlem telt 1028, die te Helder 151, die te Medemblik 30,
die te Enkhuizen 44 en die te Twisk 35 leerlingen.
Zwemscholen worden genoemd te Amsterdam met 255 en te
Haarlem met 135 leerlingen. Omtrent de inrigting Hoorn werden
geene mededeelingen verstrekt. Te Helder behoort liet bestaan van
zulk een school nog lot de vrome wenschen.
Latijuschc scholen bestaan: te Alkmaar met 11, te Amsterdam
met 115, te Enkhuizen met 4 te Haarlem met 25, te Hoorn met
3 en te Zaandam met 7 leerlingen.
Het Athenasum Illustre te Amsterdam telde bij het begin van
den cursus 1875/76 381 studenten, als 23 in de godgeleerdheid,
4-6 in de regtsgeleerdheid, 262 in de Med. geneeskunde, 29 in de
Pharrn, geneeskunde, 15 in de letteren en 6 in de wijsbegeerte.
In de provincie bestaan 35 zangscholen met 836 mannelijke en
928 vrouwelijke leerlingen. In 't noordelijk deel dezer provincie
worden genoemd Alkmaar, Enkhuizen, Helder, Hoorn, Medemblik,
Nieuwe Niedorp, Schagen, Twisk, Venhuizen, Wognum, Wijdenes
en Zwaag, waar zulke inrigtingen bestaan. Wordt vervolgd.)
HELDER en NIEUWEDIEP, 8 Augustus.
De uitslag van het huishoudelijk concours der
j Schietvereeniging Willem Teil op jl. Zondag is als volgt:
Pistool 25 pas. 1ste prijs D. Vroon van Hool-
werff, sergeant van het Art-.-Vrij korps, met 23 punten.
2de prijs J. A. Meijer, sergeant der Artillerie-Schutterij,
met 20 punten.
Pistool 20 pas. 1ste prijs F. H. de Goeij, sergeant
der Art.-Schntterij, met 23 punten. 2de prijs F. Sant,
fourier idem, met 20 punten.
Pistool 15 pas. 1ste prijs J. Meerens, korporaal
van het Art.-Vrijkorps, met 21 punten. 2de prijs V. de
Wit, sergeant der Art.-Schutterij, met 20 punten. 3de prijs
C. D. Zur Mühlen, kapitein idem, met 20 punten. 4de prijs
L. A. Laurey, kapitein idem, met 19 punten.
Pistool Rozenprijs. P. J. Lupgens, 2de luit. der
Art.-Schutterij.
Geweer 200 pas.Eenige prijs P. J. Lupgens, 2de
luit. der Art.-Schutterij, met 46 punten.
