HEUERSCHE
EN NIETWEDIEPER COURANT.
1876. N°. 104.
34 Jaargang.
Woensdag 30 Augustus.
Binnenland.
W ij huldigen het goed e."
-Q Verschijnt Dingsdsg, Donderdag en Zaturdag namiddag.
^•Abonnementsprijs per kwartaal1.80.
0 00 franeo per post - 1.65.
Uitgever A. A. BAKKER Cz.
Bureau: MOLENPLEIN N°. 163.
Prijs der Advertentiën: Van 14 regels 60 Cents,
elke regel meer 15 Cents.
Groote letters of vignetten worden naar plaatsruimte berekend.
Ellken Donderdag vertrekt de mail naar
Oost-Indië. Laatste ligting 's avonds 6 uur.
De sluiting der mail naar Padang en Bataviate ver
zenden per mailboot PRINS HENDRIKgeschiedt voor
drukwerken den 1 September a. s., na aankomst van
trein III (ïjfoordhollandsche Spoorweg), ten 10.58 des
avonds, voor brieven den 2 September, na aankomst van
trein I, ten 9.47 des morgens.
HELDER en NIEUWEDIEP, 29 Augustus.
Met genoegen vernemen wij, dat ds. C. H. Kindermann,
pred. bij de Evang. Luth. gemeente alhier, heeft bedankt
voor het beroep naar Doetinchem.
Door de machinisten der 2de klasse H. L. Verwohlt
en H. F. M. Matern, van de Kon. Ned. Marine, is in
O.-Indië met gunstig gevolg examen afgelegd voor de 1ste kl.
Donderdag a. s. zal een volkstrein van Rotterdam naar
hier vertrekken. Vertrek van Rotterdam 's morgens 5 u. 40 m.
en terug van hier 's avonds 6 u. 50 m.
Gisteren avond werd in Musis Sacrum eene verga
dering gehouden van de afdeeling Helder van het Anti-
Dienstvervanging-Bond. Door den president, den heer
Alting von Geusau, werd medegedeeld, tvat door het
bestuur verrigt was om deze afdeeling uit te breiden, zoo
dat zij nu 182 leden telt. Spreker verzekerde, dat in den
loop van den a. s. winter eene vergadering zal plaats
hebben, waarop, zoo mogelijk, een spreker van elders het
woord zal voeren en vleide zich, dat daardoor de belang
stelling in de zaak zou toenemen. Nog wees spreker er
op, dat voor ons vaderland afschaffing der dienstvervanging
een natuurlijke zaak zou zijn, omdat Nederland toch wel
nooit anders dan een verdedigings-oorlog zal voeren.
Door den penningmeester werd rekening en verantwoording
gedaan, waarbij een batig slot van f 12.19. Aan ver
schillende personen werd dank gebragt voor hunne be-
moeijingen in zake deze afdeeling, inzonderheid aan den
heer Polak, die zijne zaal tot het houden van vergade
ringen kosteloos beschikbaar stelt. Na de mededeeling van
den beschrijvingsbrief van de op a. s. Donderdag te 's Hage
te houden algemeene vergadering van het Bond en de
benoeming van een afgevaardigde, werd deze bijeenkomst
gesloten, terwijl de aftreding van het tegenwoordige en de
verkiezing van een nieuw bestuur tot eene volgende ver
gadering werd uitgesteld.
Weitfriesche Correspondentie.
Hoorn, 28 Augustus 1876.
In mijn laatst artikel heb ik beloofd iets te zullen mededeelen
omtrent de feestviering van onze liedertafel Sappho. Ik wil
daaraan thans voldoen, ofschoon zulks wel eenigzins kau gerekend
worden, als mo9terd na den maaltijd.
Zooals de meeste lezers weten, heeft Sappho op den 12den en
13den JudI 11. haar zilveren feest gevierd en dat wel op luisterrijke
wijze. Een twintigtal notabele ingezetenen, met den burgemeester,
mr. W. K. Baron van Dedem aan het hoofd, hadden zich reeds
een half jaar te voren in komité vereenigd, om met het bestuur
der feestvierende liedertafel de voorbereidende maatregelen te nemen.
Als eerste vrucht van die vereeniging verrees in het Park een
kolossaal en elegant gebouw, dat behalve een orkest-personeel
van ruim 200 man, zitplaatsen kon verleenen aan een publiek van
omstreeks 1000 personen.
Dit gebouw, een meesterstuk van moderne bouwkunst, moet ik
ieder aanraden, te gaan zien. Vruchteloos zou men in Noordholland
een lokaal zoeken, dat bij bet eerste binnentreden zulk een fee9te-
fijken indruk maakt. Op slanke pijlers, gekroond door sierlijke
architraven, rusten de boogvormige bindteu, die de wanden der
beide zijdeu verbinden en het spitse dak steunen. De ruimte
tusscheu dito bogen en den nok is aangevuld door uitgezaagd houtwerk,
de verschillende werktuigen voorstellende van Beeldhouw-, Schilder
en Toonkunst. Tusschen de pijlers bevinden zich ter wederzijde
zes hooge dubbele glazen deuren, die aan de eene zijde toegang
verleenen tot den tuin, aan de andere tot een nevenlokaal. Door
deze deuren stroomt een zee van licht naar binnen. Slechts het
onderste gedeelte der wanden, tot aan de hoogte der architraven
op de pijlers, is gepleisterd. Het inwendige van den kap, dé ge-
bindten en het zangwerk in den nok is licht geel beschilderd en
met zachte kleuren afgezet, in de manier der oude Gothieke kerken
(gepolychromeerd). Dit maakt een alleraangenaamsten en buiten
gewoon feestelijken indruk en vooral 's avonds, als het lokaal met
gas rijkelijk verlicht is, verkrijgt het een zeldzaam fantastisch aanzien.
Dit lokaal, dat, zooals later bleek, ook uitstekend voldoet aan
de eischen der acoustiek is een meesterstuk van onzen genialen
bouwmeester A. C. Bleijs, den schepper van zoo menig prachtig
bedehuis en villa en die hier op nieuw getoond heeft hoe veelzijdig
zijne talenten zijn.
Tot de uitgenoodigde liedertafels behoordenAmstels Mannenkoor
en Euterpe van Amsterdam, Kunst en Vriendschap van Haarlem,
Albnaars Mannenkoor Arion van Alkmaar, Monnikendame Mannen
koor van Monnikendam en Beemsters Mannenkoor van Beemster,
die allen de uitnoodiging bereidvaardig aannamen. De Israëlitische
Bij het proefstoomen met Zr. Ms. ramschip Buffel
is gisteren een werkman van 's Rijks werf alhier min of
meer ernstig verwond. Hij is in 's Rijks hospitaal ter
verpleging opgenomen.
Dagelijks worden er aan 's Rijks munt duizenden centen
afgeleverd en naar verschillende Rijkskantoren gezonden.
De minister van Oorlog heeft de chefs der verschil
lende korpsen van het leger gemagtigd, om aan de onder
hunne bevelen dienende militairen van de Israëlitische
godsdienst, die hunne eerlang invallende godsdienstige feesten
te hunnent wenschen te vieren, daartoe in de gelegenheid
te stellen.
De algemeene vergadering van Multapatiors Bond,
ter bestrijding van misbruik van sterken drank, heeft de
navolgende heeren tot leden van het hoofdbestuur gekozen:
L. Philippona, te Uden, als stichter der Vereeniging, zijn
leven lang; P. S. Keverling Bzn., fabrikant te Joure;
C. F. van Assendelft de Coningh, te Haarlem dr. N.
Landman, lid van den geneeskundigen raad voor Noord
brabant en Limburg, te Helvoirt; jhr. mr. C. de Jonge,
lid van de regtbank, te 's Hage; dr. A. H. A. Ekker,
rector der Latijnsche School te Kampen; dr. C. M. Vos,
mede—redacteur van het Handelsblad te Amsterdammr.
G. Roijaards, referendaris bij den Raad van State, te
's Hage; mr. H. Goeman Borgesius, hoofdredacteur van
het Vaderland, te 's Hage; V. v. d. Willigen, te Hilver
sum; dr. H. J. E. van Hoorn, te Hoorn; dr. J. van
Vloten, te Bloemendaal; A. van der Voort, 1 eeraar aan de
H. B. S. te Haarlem; dr. Lobry de Bruijn, te Leeuwarden;
prof. dr. D. J. P. Th. v. d. Lith, te Utrecht; mr. v. d.
Veen, te Smilde. Van de laatstgenoemden is nog geen
berigt ontvangen of zij hunne benoeming aannemen, van
al de overigen echter wel.
In het begin der volgende maand zal het Bond zijn
tweede algemeene vergadering houden en zijn zaken defi
nitief regelen, om alsdan onverwijld en met kracht hande
lend te gaan optreden. Leden, die gebruik wenschen te
maken van het bepaalde in art. 16 der nieuwe Grondwet,
welke eerstdaags aan alle leden zal gezonden worden,-
worden verzocht hun verlangen deswege zoo spoedig moge
lijk aan den heer L. Philippona kenbaar te maken.
Men schrijft ons van Texel, dd. 28 dezer:
«Onder de varkens is eene ziekte uitgebroken, waaraan
zij allen sterven.»
Twee Franschen en twee Belgen, die te Harderwijk
voor Indië dienst genomen hadden, zijn in een klein bootje
liederlafel Oefening laart Kunst van Amsterdam had voor de uit
noodiging bedankt.
Tot feestdirecteuren waren uitgenoodigd de lik. H. A. Meijroos,
thans muziekdirecteur te Arnhem, die in 1851 Sappho mede had
opgericht en haar eerste directeur was en H. E. A. Utermöhlen
haar tegenwoordige directeur. Mejufvrouw Erancisca Stoetz, die
nog vóór de feestviering hare hand schonk aan den heer Maurice
Hageman en die dus als mevrouw Hagemak—Stoetz is opge
treden, werd geëngageerd voor eenige solo-voordrachten en het
beroemde Park-Orkest, onder directie van den lieer Stompff,
voor de orkestwerken, de begeleiding en de matiuóes.
Met deze krachten heeft Sappho een tvveedaagsch feest gegeven,
als zeker in een plaats van den omvang als Hoorn zelden luister
rijker zal gevierd zijn en dat in verschillende muziekale en andere
bladen reeds zóó vaak en met zóóveel lof is besproken, dat eene
verdere beschrijving er van thans overbodig mag heeten.
Als eene inderdaad zeldzame bijzonderheid mag vermeld worden,
dat dit feest ook in financiëelen zin volkomen is geslaagd. De
entree voor alle feestvieringen was vastgesteld op f 3 de persoon,
waarvoor men toegang had tot twee matinees en twee soirees met
vauxhall en bal. Entree voor afzonderlijke gedeelten naar even
redigheid. Daar het echter te voorzien was, dat de enorme kosten
aan dit feest verbonden, onmogelijk door de entrees gedekt konden
worden, had het komité een inteekeningslijst bij de ingezetenen
doen circuleeren voor eene inschrijving om dit vrij zekere tekort
te dekken. Op deze lijst was binnen weinige dagen tot een bedrag
van omstreeks f 1500 deelgenomen. Het feestkomité heeft echter
dezer dagen medegedeeld, dat door de buitengewone deelname, die
het feest heeft ondervonden, over deze inschrijving slechts tot een
bedrag van zestig percent zal worden beschikt.
Sappho is thans een degelijke zangvereeniging, bestaande uit
ruim veertig meestal zeer geoefende zangers, die daarenboven meest
alle hartelijke en beproefde vrienden zijn. Zij verdient de sympathie,
die zij bier dan ook ruimschoots ondervindt. Mocht ik uit de
school klappen, dan zou ik daar een prachtig bewijs voor hebben
in eene verrassing, die haar dezer dagen staat te wachten van
Hoorn's jufferschap. Doch daarvan niet voor den lijd, die zeer
aanstaande is. Wij willen ons thans bepalen tot onze beste wenschen
voor Sappho op het aanstaand groot concours, uitgeschreven door
de Amsterdamsche liedertafel Amstels Mannenkoor.
Moge hare zilverkrans met een welverdiend lauwerblad versierd
worden]
En au zullen we Sappho verder stil zingen laten en nog een
klein ritje maken met bet spoor, mijn stokpaardje.
In mijne vorige Correspondentie heb ik gezegd, dat de bakens
voor het station reeds zijn uitgezet. Dit is waar en ieder kau ze
dagelijks zien. Toch schijnt de kwestie, waar het station eigenlijk
gevlugt en te Wieringen aangekomen, waar zij herkend en
in hechtenis genomen werden.
Met goeden uitslag is te Hoorn een stoomgemaal
beproefd, bestemd tot reiniging der riolen.
Door de Amsterdamsche Kanaalmaatschappij is
jl. Zaturdag te Amsterdam in het openbaar aanbesteed:
het maken van 50,000 vierk. meter rijsbeslag met liet
leveren van wintermaterialen aan de kanaaldijken in het
voormalig westelijk IJ. Laagste inschrijver was de heer
T. Yolker, te Sliedrecht, voor de som van f 41,700.
Jl. Donderdag avond is te Amsterdam de gewone
jaarlijksche vergadering van het Genootschap Natura Artis
Magistra gehouden.
Uit het door het bestuur uitgebragte verslag blijkt, dat
liet Genootschap zich steeds in grooten bloei mag verheu
gen. Verschillende verbeteringen zijn in het afgeloopen
jaar tot stand gekomen. Door aankoop der huizen aan het
einde van de Doklaan zijn de terreinen nu alleen door
den openbaren weg begrensd. De verzameling voor land
en volkenkunde was zoozeer vermeerderd, dat eene nieuwe
zaal daarvoor is ingerigt, die met vele kostbare voor
werpen, het Japansche Rijk betreffende, is bezet. De
polrpen hebben mede eene afzonderlijke zaal bekomen.
Voor de fijnere planten is op de nieuwe terreinen eene
geschikte bewaarplaats voor den winter gebouwd. Voor de
Nijlpaarden is gedurende dezen zomer een tweede bassin
in de open lucht gemaakt, doch niet in gebruik gekomen.
Belangrijke schenkingen van dieren waren te vermelden,
o. a. van tijgers door den regent van Kediri.
De overgelegde balans der rekening 1875/1876 bedraagt
in ontvangst en uitgaaf f 310,2S4.26|, met een voordeelig
saldo van f 23,367. De contributiën hebben opgebragt
f 133,277, de entrées f 55,049, de pacht van "t buffet f 9600.
Het orekest liad eene uitgaaf geëischt van f 17,767.54.
De schulden bedragen f 972,565 en de taxatie der bezit
tingen f 1,359,985. Het getal der leden en donatrices was
op 1 Augustus 5780.
Een lid wenschte, dat er wegwijzers ten dienste 4 der
vreemdelingen in de tuinen zouden worden geplaatst; het
bestuur is reeds bezig met aan dat denkbeeld uitvoering
te geven. Een ander wees op de wenschelijkheid om de
boomen en gewassen van hunne Hollandsclie benamingen
te voorzien; de directie verklaarde, dat eene poging in
dien geest op de baldadigheid der jeugd was afgestuit.
Naar aanleiding van liet berigt omtrent het vriezen te
Oosterbeek en Almelo meldt men aan het Hbl., dat het
komen zal, nog niet geheel uitgemaakt te zijn.
Een blik op de kaart zal u doen zien, dat de richting van Hoorn
naar Purmerend bijna zuiver Noord en Zuid loopt en van Hoorn
naar Enkhuizen Oost en West. De spoorbaan moet dus om de
Noordzijde der stad een bocht maken met eene resultante van een
rechten hoek. Dit strookt slecht met de eischen voor een groot
station als men te Hoorn plaatsen wil en waarvoor een rechtlijnig
terrein beuoodigd is van 750 meter lengte. Moet dit terrein kort
bij de stad komen, zooals ieder het natuurlijk het liefste had, dan
snijdt het de Noorder- en de Koepoortswegen rechthoekig af en
belemmert het binnenrijden van rijtuigen in de stad van de twee
voornaamste straatwegen. Dit bezwaar zou slechts op te heffen
zijn door twee tunnels onder het stationsterrein door, wat een
enorme koste zou meebrengen. Daar moet dus nog iets op gevonden
worden en, als ik wel ben ingelicht, bestaan er twee plans voor,
waaruit de hoofdingenieur nog eene keuze moet doen.
Bij den gemeenteraad is een plan ingediend door zijn medelid
den heer Graftdijk, strekkende tot demping van een gedeelte der
Turfhaven en van de Stadsgracht aan de zijde van het geprojecteerde
spoor. Het daardoor gewonnen terrein zou uitnemend geschikl zijn
tot aanleg van marktplaatsen, o. a. van een overdekte zaadmarkt
en zou tevens een nieuwe breede straat het aanzijn geven, die langs
den kortst mogelijken weg eene verbinding zou geven tusschen het
station en ouze zeehaven.
De bij de plannen gevoegde begrooting bedraagt twee-cn-een
halve ton en men gelooft hier algemeen, dat het alle kans heeft
van slagen en zelfs wel heel spoedig, opdat een en ander gereed
zou kunnen zijn tegelijk met den spoorweg. GÉRARD.
Onder het corrigeeren der proef verneem ik van officiëele zijde
dat de plaatsing van het station thans definitief is vastgesteld en
wel tusschen de Noorder- en Koepoorten, zooals men het nog steeds
noemt, ofschoon de poorten voorlang verdwenen zijn. Het terrein
benoodigd voor op- en afladingen van vee en voor de magazijnen
zon aan de westzijde van het station komen.
A propos van poorten. Men herinnert zich misschien, dat bij
het amoveeren onzer stadspoorten protest is aangeteekend tegen het
sloopen der Oosterpoort, waaraan vele vaderlandsche herinneringen
verbonden zijn. Eene rijkscommissie is in die dagen hier geweest
en heeft bewerkt, dat althans dit monument voor den moker dei-
moderne Wandalen bleef gevrijwaard. Sedert is echter niets meer
aan die poort gedaan en heeft zij zachtjes aan al het aanzien eener
heusehe ruïne gekregen, tot, nu in de jongste zitting van den
gemeenteraad is medegedeeld, dat de restauratie aan genoemde
i poort is opgedragen aan den bouwmeester A. C. Bleijs.
j Als 't waar is, is 't in goede handen.
