HELDËRSCHE
EIM IM1EUWERIEPER COURANT.
1876. N°. 116.
34 Jaargang.
Woensdag 27 September.
Binnenland.
„Wij huldigen het goede."
Verschijnt Dingsdag, Donderdag en Zaturdag namiddag.
Abonnementsprijs per kwartaal1.80.
u franco per post - 1.65.
Uitgever A. A. BAKKER Cz.
Bureau: MOLENPLEIN N°. 163.
Prijs der Advertentién: Van 14 regels 60 Cents,
elke regel meer 15 Cents.
Groote letters of vignetten worden naar plaatsruimte berekend.
Eiken Donderdag vertrekt de mail naar
Oost-Indië. Laatste ligting 's avonds 6 uur.
De sluiting der mail naar Batavia en Padangte ver
zenden per mailboot «Stad Amsterdam,» geschiedt voor
drukwerken den 29 Sept., na aankomst van trein III
(Noordhollandsche Spoorweg), ten 10.58 des avonds, voor
brieven den 30 Sept., na aankomst van trein I, ten 9.47
des morgens.
HELDER en NIEUWEDIEP, 26 September.
Tengevolge der gedane oproeping van nieuwe leerlingen
voor de Industrieschool alhier, hadden zich jl. Zaturdag,
toen het toelatings—examen plaats had, 56 jongens voor
de eerste maal aangemeld. Van deze werden 7 wegens
onvoldoende kennis afgewezen eh de overige 49 toege
laten. Het aantal leerlingen aan deze inrigting bedraagt
nu in 't geheel 135, welk getal welligt nog zal klimmen
bij den aanvang der lessen op 1 Oct. a. s. Ten blijke
van de belangstelling in het onderwijs aan deze school deelen
we nog mede, dat 6 jongelingen voor het 6de, en 5 voor
het 5de jaar aan de lessen zullen deelnemen.
Naar men ons mededeelt heeft de voltooijing van het
steenen fundament voor den ijzeren lichttoren en wachthuis,
te Huisduinen, dat gereed is, eene vertraging ondervonden,
doordien het ijzer der platen aan de fabriek is afgekeurd.
Beroepen bij de Doopsgez. gemeente te Zaandam
(Westzijde) de heer J. Molenaar, pred. te Almelo.
Aangenomen het beroep naar de Evang. Luth. gemeente
te Zwolle door ds. J. C. Schröder, pred. te Brielle.
De begrooting der gemeente Zijpe voor den jare
1877, door burgemeester en wethouders den gemeenteraad
aangeboden, bedraagt in ontvang en in uitgaaf f 27,400.69A.
De hoofdelijke omslag is daarop uitgetrokken tot een
bedrag van f 6000 en alzoo f 1000 lager dan voor 1876.
Wegens vertrek van den heer P. Kistemaker naar
de gemeente Schoorl, zal op Dingsdag den 10 Oct. a. s.
in de gemeente Zijpe eene verkiezing plaats hebben voor
een lid van den gemeenteraad.
Voor de benoeming van 2 zetters der directe belas
tingen zijn door den gemeenteraad van Zijpe aan Z. Exc.
den heer commissaris des Konings voorgedragen de heeren
J. L. Groot, C. Paarlberg, C. Nobel Fz. en K. Kos.
Het totaal der ontvangsten op de vastgestelde begroo
ting te Noordscharwoude voor 1877 bedraagt f 9887.89|,
dat der uitgaven f 9704.50. Onder de ontvangsten komen
voor f 918,84| wegens saldo van vroegere diensten, f1120
wegens inkomsten van gemeente-eigendommen, f 1164.83
wegens opcenten op 's Kijks directe belastingen, f 2400
wegens hoofdelijken omslag, f 500 wegens heffing van school
gelden en f 1000 van eene aan te gane geldleening. In
uitgaaf zijn geraamd: f 1325 voor onderhoud van straten,
wegen, bruggen, enz., f2050 voor lager onderwijs, f 2182.50
wegens renten en aflossing van schulden en f 1000 wegens
kosten van herstel van de Messelbrug. Het restant der
schulden zal op 1 Jan. 1877 bedragen f 23,650.
Van de 10 verwonden door het instorten van de
perceelen in de Ferdinand Bolstraat te Amsterdam zijn
twee overleden. Nog een ligt op het uiterste.
Bij gelegenheid van het 25jarig jubilé van Amstels
Mannenkoor te Amsterdam, vereenigden zich jl. Zaturdag
namiddag ten 4 ure op de Groote Koopmansbeurs de deel
nemende Liedertafels aan den grooten zangwedstrijd voor
mannenkoor, welke 's avonds in het Paleis voor Volksvlijt
(2de afd.) en in het Parklokaal (1ste afd.) is gehouden.
Van de buitenlandsche Vereenigingen, die Zondag aan den
wedstrijd in de 3de en 4de afd. zouden deelnemen, ont
braken nog eenige. Van de Beurs begaven zich de zangers,
voorzien van hunne vaandels en banieren en begeleid door
twee muziekkorpsen en een praalwagen, in feestel ijken
optogt naar het Paleis voor Volksvlijt. Na aldaar door
den heer Oaspers, president van Amstels Mannenkoor en
tevens voorzitter van het feestcomité, te zijn verwelkomd,
had de aanbieding plaats van den eerewijn. Daarna werd
der feestgevende Vereeniging door eene commissie, bij
monde van den president van Rotte's Mannenkoor, als
hulde aan haar streven ter veredeling van den mannenzang
en aan hare pogingen ter erkenning en waardeering der
nationale kunst en als aandenken aan haar jubilé, een
fraaijê zilveren lauwerkrans aangeboden, waarop de
woorden: «185122 Sept. 1876,van Zuster-Vereenigingen
aan Amstels Mannenkoor» zijn gegraveerd. Deze krans,
waartoe alle deelnemende Liedertafels uit Nederland en de
meeste Vereenigingen uit het buitenland hebben bijgedragen,
is vervaardigd in de fabriek der firma van Kempen, te
Voorschoten, en doet den maker alle eer aan. Zij was ver
gezeld van eene perkamenten gedenkrol, waarop in zeer
sierlijk schrift de beweegreden tot bet aanbieden van het
geschenk en de namen der deelnemende Vereenigingen zijn
vermeld.
Door Sappho van Hoorn werd de 3de prijs, een gouden
medaille, uitgeloofd door Amstels Mannenkoor, behaald.
Men leest in de Amst. Crt.:
«Het is zeer wel te begrijpen, dat over de ongeregeld
heden, die Arasterdam gedurende eenige dagen in onrust
hebben gebragt, nog veel wordt nagepraat. Wij zijn geluk
kig te weinig aan dergelijke uitspattingen gewoon, dan dat
zij niet een sterken indruk op ons moesten maken, maar....
er is napraten en napraten. Men onderscheide wèl!
Terwijl sommigen, zeer te goeder trouw, vragen, dat een
ernstig onderzoek worde ingesteld naar bet gebeurde, alsof
zulk een vraag noodzakelijk ware en een ernstig onderzoek
vanwege de justitie niet voor de hand lage, zijn er
anderen, die de agitatie, welke in onze stad heeft geheerscht,
levendig trachten te houden door adressen en aanplak-
billetten, welke, ofschoon op behendige wijze opgesteld,
maar al te wel het doel verraden. Tegen dergelijke po
gingen, om èn de aansprakelijkheid of de verantwoorde
lijkheid te plaatsen, waar zij niet behoort, èn de burgers
door listig ingekleede publicatiën op te hitsen tegen over
heid en militairen, moeten wij ten sterkste protesteren, met
nadruk waarschuwen.
Men zij billijk in zijn oordeel, kalm in de afwachting
van de uitspraak der burgerlijke en militaire regters, die
zullen weten te zeggen, wie de schuldigen zijn, die door
hunne baldadigheid tot het voorgevallene hebben aanleiding
gegeven, en wie de schuldigen, die hunne bevelen te buiten
zijn gegaan en, hetzij omdat zij het hoofd hadden verloren,
hetzij in woestheid of dronkenschap, onnoodig geweld hebben
gepleegd, waar zij de orde moesten handhaven.
Slechts een naauwgezette enquête van de justitie zal
ons weldra kunnen inlichten. Alle ingezetenen toch hebben
er belang bij, te weten, dat zoowel de stokers van den
door krachtige maatregelen in zijne geboorte gesmoorden
oploop, als de ruwe en onbesuisde mannen der politie en
militaire magt streng gestraft worden, opdat in het vervolg
anderen mogen worden afgeschrikt van het wekken van
straatscbandaal en van het misbruiken van magt.
Tot die wetenschap zullen wij echter veel minder zeker
geraken te midden van een storm van adressen, petitiën,
aanplakbilletten en artikelen, in opregten of in sluwen
vorm, in bescheiden of in opruijenden toon geschreven,
dan in eene kalme omgeving, welke voor eene juiste en
onpartijdige regtspleging allereerst onmisbaar is.»
Aangaande de belangrijke bezitting Callantsoog,
welke den 8 en 15 Nov. a. s. ten overstaan van den
Notaris P. van Leeuwen, te Alkmaar, in het openbaar zal
verkocht worden, verneemt de Amst. Crt. de volgende
geschiedkundige bijzonderheden
«Callantsoog, reeds in 1230 door graaf Floris IV tot
heerlijkheid met hooge en lage jurisdictie verheven, be
hoorde, blijkens resolutie der Staten van Holland en West-
Friesland dd. 17 Febr. 1579, van ouds als leen dier Staten
aan het Huis van Brederode, dat de bezitting met ver
schillende voorregten begiftigde.
Tot de regten dezer heerlijkheid behoorden o. a. van
ouds. 1. Het regt van aanstelling (later van voordragt)
van de leden van het bestuur en om uit de tractementen
der betrekkingen van burgemeester en secretaris eene
recognitie in geld te trekken; 2. de agreatie van den pre
dikant; 3. het regt van schelpvisschen op het strand; 4.dat
van visscherij, konijnenvangst in de duinen, vogelarij
5. het jagtregt; 6. dat van exue; 7. het standregt.
Hendrik, de 21ste heer van Brederode, in 1568 kinder
loos overleden, liet de heerlijkheid na aan zijne gemalin
Amalia, gravinne van Nieuwenaar en Meurs, die haar
mede in 1600 aan haren neef Hendrik, graaf Schaumburg
en Ghemen, vermaakte.
De bezitting werd na diens dood door de voogden van
zijn zoon Jodokus Hermanus, bij acte van 15 Febr. 1611,
overgedragen aan: 1. Philip Doublet, ontvanger-generaal
der Yereenigde Nederlanden en rentmeester van Holland,
zijnde gehuwd met Suzanna, eenige dochter van den be
kenden dichter Constantijn Huygens; 2. Johan Colterman,
raad en rentmeester-generaal van Kennemerland en Fries
land; 3. David Colterman, baljuw van Kennemerland; en
4. Albert de Yeer, raadpensionaris van Amsterdam.
De afstammelingen van David Colterman verkochten
hun vierde deel dd. 22 Mei 1834 aan de overige mede-
eigeliaren, die alzoo met hunne voorouders ruim 265 jaren
in bet gemeenschappelijk bezit geweest zijn.
Thans is alleen te groote verbrokkeling van eigenaren
de oorzaak van ontbinding dezer aanzienlijke en in de
laatste jaren aanmerkelijk verbeterde bezitting, wier grootte
1296 bunders bedraagt, waaronder circa 360 bunders wei
en bouwland met boerderijen, terwijl de overige gronden
uit duinen met aanzienlijke jagten bestaan, te midden
waarvan een uitgebreid moeras, liet bekende Zwanenwater,
ligt, dat, volgens bestaande plannen van droogmaking, in
ongeveer 200 bunders land is te herscheppen.»
De gemeente-begrooting van Hellevoetsluis voor 1877
bedraagt f 35,601.96.
Te Schoterland vertelde een nieuw raadslid, de heet
Schaap van Jukkega, dat hij maar li jaar onderwijs had
genoten, en dat hij van gemeentelijke zaken weinig wist;
hij vroeg dus inlichtingen van den burgemeester. Deze
antwoordde, dat de heer Schaap de gemeentewet en gemeente-
1 administratie zelf moest bestudeeren. De raad was geen
leerschool. Kon zich de heer S. niet op de hoogtestellen,
hij kon zijn mandaat neêrleggen.
I 's Rijks munt te Utrecht heeft in den laatsten tijd
i voor een ton gouds aan centen afgeleverd. Met deze
j 10 millioen centen kunnen we de Belgische twee centimes
stukken missen.
Op de jl. Zaturdag te Breda geopende tentoonstelling
der Landbouwmaatschappij, afdeeling Breda, zijn o. o. be
kroond de redacteur der Landbouw-Courant, de heer
dr. L. Mulder, met een zilver-vergulde medaillede uit
gever Tjeenk Willink, te Zwolle, met een zilv. med.; het
Nederl. Rundveestamboek met idem; Hengevelds verhan
deling over het rundvee met een bronzen med.; en een
landbouwkaart, uitgegeven door de firma Jos. Smulders Co.,
met idem.
De begrooting van Vlissingen voor 1877 is opge
maakt tot een bedrag van f 126,490, tegen f 158,533 in 1876.
Op de jl. Zaturdag te Tiel gehouden najaars
paardenmarkt waren ruim 680 stuks, waaronder zware en
schoone paarden, aangebragt. Vreemde kooplieden hebben
voor sommigen goede prijzen besteed en wel f 1025 per
stuk, terwijl die overigens varieerden van f 450 tot f 1000,
al naar gelang der kwaliteit.
Op de jl. Donderdag te Barneveld gehouden schapen-
markt werden ongeveer 2500 stuks aangevoerd, waaronder
1303 lammeren en 855 ooijen. Voor lammeren besteedde
men f 7 a 9, voor ooijen f 10 a 13, voor hamels f 13 k
f 18 per stuk. De markt werd door vele kooplieden be
zocht en veel van het aangevoerde giug gretig van de ^ïand.
Op een zestal marktdagen zijn nu in het geheel aangebragt
ruim 25,500 schapen. Op de varkenmarkt werden aange
voerd 140 stuks; de prijs der biggen is aanmerkelijk laag
voor vette varkens betaalde men 57 a 60 cents per KG.
Voor het hof te Leeuwarden heeft teregtgestaari H.
Snijders, beschuldigd van moord op de wed. Beukert, te
Nieuw-Dordrecht. Door het O. M. is levenslange tuchthuis
straf geëischt. De verdediger van den beschuldigde con
cludeerde wegens gebrek aan bewijs tot vrijspraak.
Te Sneek stond jl. Vrijdag teregt de landbouwer
D. A. Douraa, van Smallebrugge, wegens de niet-aangifte
en afzondering van longziek vee. Als getuigen waren
gedagvaard de knecht en de meid, toentertijd bij hem in
dienst, en drie veeartsen als deskundigen. Tegen dit
misdrijf is geëischt 2maanden celstraf en f 100 boöte;
a. s. Woensdag volgt de uitspraak. Het Rijk heeft hem
geen restitutie geschonken voor een zestal koeijen, wegens
longziekte afgemaakt.
De schuren der landbouwers in Friesland, ten deele
gevuld met het in den zomer gewonnen hooi, worden thans
bij de gunstige weersgesteldheid gevuld met vlas, weit,
kanariezaad en boonen, 't welk veel drukte veroorzaakt.
Dat de oogst nog al meêvalt, blijkt hieruit, dat sommige
landbouwers de vruchten in oppers op 't erf moeten zetten,
tot ze tijd en gelegenheid hebben, om ze te dorschen. Er
gaat nog al veel verloren vdór zulke producten den dorsch-
vloer bereikt hebben. De velden zijn als bezaaid met aren
en losse korrels, veel is er ontkiemd, dat nimmer vrucht
zal geven.
Uit Meppel meldt men, dd. 22 dezer, aan het U. D.:
«Begunstigd door 't prachtigst herfstweder, waren heden
op nieuw een massa landlieden met hunne boterwagens
gearriveerd, die het ruime marktplein geheel vallen, 't Aantal
wordt op ongeveer 300 geschat, met een aanvoer van p. m.
70,000 kilo, meest puik soort boter, in j en vaten,
hoofdzakelijk uit de rijke landbouwgemeenten Ruinerwold
en de Wijk aangebragt. Over 't geheel stonden de handel
en de aftrek vrij gelijk met die op gisterende prijzen ver
schilden ook weinig; de inférieure soort was thans in 't
geheel niet aangevoerd en alles meest puik belegen, die
tegen f 64 f 67 per vat werd van de hand gedaan.
Mogt hier en daar f 1 a f 2 meer betaald worden, dit
geschiedde enkel door eigen kooplieden, die steeds met de
landlieden in rekening staan voor gcleverden of nog te
leveren lijn- en raapkoeken tot veevoedering. Alles bijeen
genomen, bedroeg het ter markt gebragte op gisteren en
heden pm. 150,000 KG., eene waarde vertegenwoordigende
van ongeveer 21 ton gouds. De prijzen waren door elkander
f 6 6. f 8 per vat minder dan sedert de laatste maand
het geval was. Even als andere jaren waren ook thans