HËLDERSCHE EK K1EVWEDIEPER COURANT. 1877. N°. 144. Zondag 2 December. Jaargang35. Algemeen Nieuws- en Advertentieblad voor Hollands Noorderkwartier. Binnenland. Brieven uit de Hoofdstad. W ij huldigen het g o e d e.H Verschijut Diugsdag, Donderdag cn Zaturdag namiddag. Abouuoiueutsprijs per kwartaalƒ1.30. nu franco por post 1.65. U i t g' e v e r A. A. BAKKER Cz. Bureau: MOLENPLEIN N°. 163. Prijs der Ad verten tien: Van 14 regels 60 Cents, elke regel meer 15 Cents. Groote letters of vignetten worden naar plaatsruimte berekend. Eiken Donderdag vertrekt de mail naar Qost-Iadië. Laatste ligting 's avonds 6 uur. HELDER en NI EU WE Dl EP, 1 December. De netto opbrengst van de door de Onderofficiers- Vereeniging Vaderland en Oranje gehouden tooneelvoor stelling op jl. Dingsdag, ten behoeve van twee weduwen, is f 259.57. De tweede Volksbijeenkomst in Uit saizoen had jl. Donderdag in Tivoli plaats. Spreker was de heer H. de Boer, van Alkmaar. Populair wetenschappelijk handelde zijne lezing over de planeten en inzonderheid over die door ons wordt bewoond. Spreker stelde in 't licht wat de wetenschap heeft doen opmerken omtrent de vorming der aarde, in de eeuwen die er verloopen zijn. Eindelijk kwam hij tot het eigenlijk onderwerpde steen kool, de steenkolenmijn, terwijl de mededeeling van een en ander werd verduidelijkt door platen, in de zaal tentoongesteld. De Onderofficiers-Vereeniging voor Zee- en Landmagt «Vaderland en Oranje» besloot de werkzaamheid van dezen avond door de opvoering van 't blijspel Verstrooid Op de eerstvolgende vergadering van «'t Nut,» den I I Dec. e. k., zal niet, zooais in den laatsten tijd het feval was, één spreker het woord voeren, maar er zullen oor verschillende ledeH voordragten worden gehouden, afgewisseld door muziek (vocaal en instrumentaal), waar onder eenige solo's. Wanneer eene trouwe opkomst der leden bewijst, dat men zulk eene afwisseling wenschelijk acht en op prijs stelt, zal de Commissie tot regeling der Nuts vergaderingen trachten, zoo mogelijk, meer zulke avondjes te doen plaats hebben. Introdnctie van niet-leden zal zijn als gewoonlijk. Met wijziging der beschikking van den minister van Binnenl. Zaken van 30 Oct. 1877, heeft de minister van Waterstaat, Handel en Nijverheid bepaald, dat het varen in de buiten- en binnenhaven van IJmuiden en het schutten door de Noordzeesluizen tusschen zons onder- en opgang vergund wordt, tenzij de weersgesteldheid, de duisternis of eenige andere omstandigheid, ter beoordeeling van den sluismeester der Noordzeesluizen, dit onraadzaam maakt. De uitgaven van Nederland voor de tentoonstelling te Philadelphia hebben bedragen f 234,375; voor de tentoon stelling van Parijs meent de minister Tak f 160,000 noodig te oordeelen. XVI. 29 November. Amice „November of tfaoilmaand" leerden we op de schoolbanken; en ter wille van de reputatie der hoofdstad waag ik de veronderstel ling, dat er een zeker geheimzinnig verband bestaat tusschen deze bloedige karakteristiek van de elfde maand des jaars en de onver- zadelijke begeerte waarmede het publiek, aangevoerd door een phalanx van rustelooze nieuwtjesjagers, blijft azen op alles wat in betrekking staat met „bet drama van de Brouwersgracht." Het is anders hier regel: geen wond zoo groot, of ze is in drie dagen dood. Maar dit geheimzinnige moordtooneel houdt nu reeds weken lang de gemoederen in angstige spanning; en overal waar ge komt wordt de kwestie van moord of zelfmoord met zeker welbehagen gewikt en gewogen, en vraagt men a bout portant uw opinie over bet mes en den zakdoek. KVie er wat nieuws van vernomen of verzonnen heeft, is de groote man. Men heeft voor iets anders geen ooreu. Er is dan ook niet veel belangrijks over de afgeloopen maand te boeken; en als ge terugbladert in de plaatselijke kroniek van den dag, stuit ge ultijd weer op moord en vergiftiging, met aan- en toebehooren. Eeu blik in het verschiet is veel bemoedigender. December! Wintermaand! Niet de stramme grijsaard met de ver kleumde vingeren; niet de ruwe, norsche Winter; maar de blijde, gezellige Wintermaand: het poezele maagdelijn in den bonten pels jas, waaruit dc frissche koontjes en de schalksclie kijkers u zoo levenslustig tegenlachen. December! O, ik groet u om al het goede en het schoone dat ge ons brengt: sledetochtjes en schaatsenrijden; winter-avondjes naar den ouden tranten vooralonze Sinterklaas, onze Kerstdagen, onze Oudejaars-avond Hij, de oude Sint, is al vast in aantocht om de rij te openen. Niemand zoo welkom als deze, vooral in Amsterdam, eeu stad waarop hij reeds in oude dagen een bijzonder goed oogje moet gehad hebben, zoodat zij liem boven alle andere Sinten tot haar schutspatroon koos. Als altijd zijn onze magazijnen en winkels weer opgepropt met de schatten, die de vrijgevige Bisschop straks naar alle kanten zal gaan uitdeelen; men komt oagen te kort om alles te zien; en eene avondwandeling langs de rijkverlichte uit stallingen in de voornaamste straten, Kalverstraat en Nieuwendijk Aangenomen het beroep naar Wouterswoude door d8. P. J. Hopman, die mede beroepen was naar Huisduinen. Door het provinciaal bestuur van Noordholland is jl. Donderdag aanbesteed 1. Het driejarig onderhoud van de Pettemer zeewering, behoorende tot de zeewerken in Noord holland; minste inschrijver de heer S. Blom, te Schoorl, voor f 8398 per jaar. 2. Het driejarig onderhoud van de Heldersche zeewering, behoorende tot de zeewerken in Noordholland; minste inschrijvers Gebr. Janzen, te Nieu- wediep, voor f 5878 per jaar. 3. Het driejarig onderhoud der duinen op het eiland Vlieland; minste inschrijver de heer K. H. Piasier, te Texel, voor f 5847 per jaar. Tot leeraar in de Duitsche en Engelsche talen aan de Iloogere Burgerschool te Hoorn is benoemd de heer A. L. Schmiut, te 's Hage. De afdeeling Winkel van de vereeniging Volks onderwijs hield in de voorgaande week een openbare vergadering, waarin aan veelbelovende kinderen, die de school verlaten hebben, getuigschriften werden uitgereikt die een verklaring bevatten omtrent hun vlijt en goed gedrag, benevens een aanbeveling bij allen die prijs stellen op ontwikkeling en beschaving. De afdeeling heeft dit ingevoerd als nieuwe maatregel om niet alleen getrouw schoolbezoek, maar ook leidzaamheid en oppassendheid te bevorderen. De kinderen, die in aanmerking kunnen komen voor dusdanig getuigschrift, worden voorgedragen door den hoofdonderwijzer eii nader aangewezen door het bestuur der afdeeling, nadat dit een onderzoek naar de verkregen kennis heeft ingesteld. Voor de eerste maal werden zeven kinderen, twee meisjes en vijf jongens, met een getuigschrift bekroond. De gemeenteraad van Amsterdam heeft zich veree- nigd met het voorstel tot oprigting van een abattoir met park en veesteigers in de Stads-rietlanden. Wederom, zegt een blad, heeft een misgeboorte het levenslicht aanschouwd. Deze maal te 's Hage. En dan volgt de beschrijving in alle bijzonderheden. Wij zouden wel eens willen weten, zegt de Amst. Crt., wanneer men zal ophouden met dergelijke vieze verhalen onder de oogen van het publiek te brengen. Mis- of monstergeboorten moeten allertreurigst wezen voorde ouders, die nogtans, als zij arm zijn, want de gegoeden zorgen wel dat hun misgeboorten onbekend en onbesproken in het graf gaan, hun namen met adres voluit gedrukt zien. Nu brengt hun wel is waar dat soms iets op, maar is het niet akelig, te denken, dat de indiscrete openbaarheid, gegeven aan een zoo groot en intiem leed, een middel kan worden voor speculatie? Naar onze meening behooren misgeboorten slechts aan de wetenschap bekend te blijven, omdat zij b. v., is werkelijk amusant. Toch i9 de gedachte nog al eens bij mij opgekomen, hoevelen er onder die duizende bij duizende kijk- en koopgrage wandelaars, welke zich 's avonds op de hoofdpunten schier verdringen, wel zullen wezen, die tamelijk verlegen zouden staan, als men hun vroeg: wie nu eigenlijk die onvolprezen St.-Nicolaas wel geweest is en waarom alleman, van wat stand of leeftijd of religie ook, het feest van zijn naamdag zoo lustig meeviert. Veel verder dan dat hij een bisschop uit den heel ouden tijd is, die heel veel weldeed, komt het antwoord op die vraag gewoonlijk niet. Nu wil ik u volstrekt niet rangschikken onder hen, die er niet meer van zouden weten te vertellenmaar misschien is het u toch niet on gevallig en voor uw jongens zeker niet als ik hier de ver makelijke historie van den goeden Sinterklaas nog eens wat ga oprakelen. Ik verzeker u, hoe beter ge den edelen man kent, hoe genoegelijker ge zijn goede gaven zult consuineeren. Een man uit den heel ouden tijd is onze Sint zeker. Sint her Claes, heilige Heer Klaas, bekleedde het hoogwaardig ambt van bisschop te Myra, een beroemde zeestad in Lycic, tijdeus de regee ring van Constantijn de Groote, en moet daar overleden zijn tus schen de jaren 325 en 342. Het juiste tijdstip weet men niet, omdat de registers van den burgerlijken stand toen nog niet zoo goed in orde waren als thans. Hij was iemand van zeer deftige familie en een éénig kindje. Toch schijnen zijne ouders er geen „bedorven kindje" van gemaakt te hebben. Integendeel: de kleine Nicolaas toonde reeds als zuigeling, dat er wat groots in hem stak, daar hij gelijk hst geschiedverhaal zegt zich tweemaal 's weeks op de vasteudngen éénmaal daags met de moederborst tevreden stelde, en alzoo toen reeds blijken gaf van eene ingeschapen neiging tot zelfbeheersching en ingetogenheid. Deze kostelijke eigenschappen nu zijn voor zuigelingen en andere jongelui ten allen tijde zulke gewenschte deugden geweest, dat er niets onredelijks in ligt, als we dezen tnan in de eerste plaats tot beschermheilige der jeugd verkozen zien. In de eerste plaats, zei ikwant Sint-Nicolaas heeft nog veel meer te beschermen. Hij is te gelijkertijd schuts patroon van onderscheidene steden, zoo .in Nederland als in België; op tal van plaatsen zijn bovendien nog kerken aan hem gewijd, b. v. de Oude Kerk te Amsterdam; en wat de deur dicht doet hij is ook nog de beschermheilige der zeevarenden en.... der Bussen! 't Zou mij waarlijk niet verwonderen, als hij binnen kort tot een splitsing van zijn Departement overging. Geen wonder dat een man, met zulke zeldzame gaven toegerust, alleen voor haar tut op zekere hoogte belangrijk zijn. Dat de geleerden ze op spiritus, en niet op sterk water, gelijk onze confrères den Zwammerdemschen tweeling weer hebben gedaan, zetten en verzamelen in musea, maar dat het publiek er verder onkundig van blijve! De kapt.-luit. ter zee W. F. H. Cramer bespreekt in het Vaderland het artikel van kolonel Jansen, betref fende de Noordpool-expeditie. Het oordeel dat een zeil schip niet daarvoor geschikt is, werd uitgesproken in eene vergadering, waai in tegenwoordig waren een vice-admiraal 5 kapiteins ter zee, 9 luitenants ter zoo 1ste en 14 van de 2de klasse. Slechts 2 luitenants 2de klasse veroenigden zich met de bewering niet. Deze bewering was onder anderen ook gegrond op de bij herhaling voorkomende verklaring van den heer Koolemans Beijnen in diens werk «de Reis der Pandora,» dat stoom van het hoogste belang was geweest in verschillende omstandigheden, waarin genoemd schip verkeerde. Het ongeluk dat de bemanning van den Vlaardinger logger het Noorden is overkomen, maakt 6 vrouwen tot wedu wen en 14 kinderen vaderloos; van de 13 verdronken visschers behoorden 10 aldaar, de overigen elders te huis. Neemt men nu in aanmerking, dat in hot begin van dit jaar 2 schepen in volle zee met man en muis verloren zijn gegaan en gedurende de haringteelt 3 man verdronken zijn, dan komt men dit jaar tot een verlies van 40 wakkere visschers, alleen van die plaats. Deze omstandigheid heeft de reeders doen besluiten, om krachtiger dan tot dusver op te treden en een weduwenfonds te stichten uitsluitend voor veronge lukte visschers. In de vergadering van 20 Nov. jl. zijn tot leden van het bestuur als uitvoerend bewind gekozen, de hh. P. K. Drossart, A. Knottenbelt, P. Kikkert, J. W. Muurling en A. A. IJzennans. Jl. Dingsdag avond zijn te Breda per spoortrein niet minder dan 160 steenhouwers en metselaaars uit Duitsch- land aangekomen, die verder naar Engeland gingen, om aldaar de werkstakers te vervangen. Bij de firma van Zweeden, te Groningen, verscheen dezer dagen de tweede jaargang van den Effecten-Almanak, door J. Pik. Het is een net boekje, dat om den billijken prijs zich ieder zal aanschaffen, die belang stelt iu de waarde der schuldbrieven, welke aan de Amsterdamsche beurs worden verhandeld. De heer P. heeft in de finan ciële wereld een gunstigen naam. De Landb. Crt. zegt dat zij, die zoogenaamde «kunst boter» koopen, veel beter en veel goedkooper zouden han delen als zij eenvoudig direct vet bij den slagter kochten. Men bespaart dan ongeveer de helft, die nu de boter- tal van wonderen verricht heeft, welke in den loop der eeuwen waarschijnlijk nog aanzienlijk vermeerderd zijn. Maar enkelen er van liceft de hand der Historie toch als authentiek geboekt. B. v. het wonder van den armen man met dc drie schoone dochters. De nood was bij dezen man, die vroeger zoo rijk was, nu zóó hoog geklommen, dat hij zelfs geen brood meer voor zijne 9choone dochters had. Dat komt bisschop Nicolaas ter ooren. Drie nachten achtereen sluipt hij heimelijk naar het huis van den armen man, telkens voorzien van goud, de erfenis zijner ouders, in een doek gewikkeld, en werpt door het venster driemaal zijne rijke gave ongemerkt naar binnen. De vader was van den hongerdood gered en huwde zijne drie dochters met een deel van den schat als rijke bruidsgift uit. O Sint-Nicolaas, waarom zijt ge ook niet de schutspatroon der arme mannen met schoone dochtereu geworden! Een ander wonder van zijne hand is zelfs hier te Amsterdam duurzaam vereeuwigd. Eeu gedenksteen in het huis hoek Damrak en Dam, het koffiehuis De Bisschop beroemd om zijn heerlijke chocolade geeft er een plastische voorstelling van. Ge ziet er St.-Nicolaas in bisschoppelijk ornaat, met rnyter en staf, de rechter hand uitgestrekt boven een tobbetje of vaatje, waarin drie naakte jongetjes het niet al te ruim hebben. Ik zal niet zeggen dat de voorstelling voldoende voor zich zelve spreekt, en vertel u daarom hier, welk feest de kunstenaar op 't oog gehad heeft. Drie „klerken" knapen die in een klooster opgevoed werden hadden nachtverblijf gevraagd bij een ruwen, onbarmhartigen slachter, die hun verzoek alleen inwilligde, om als zij sliepen hunne buidels te plunderen, waarin hij veel geld dacht te zullen vinden, en de knapen te doodeu. Het laatste ging gemakkelijker dan het eerste. Zijn bijl had in een oogwenk de slapende klerken ontzieldmaar.... de huidels waren ledig! Om zich te wreken en schadeloos te stellen tegelijk, besluit hij, de jongens in stukken te snijden, te zouten, en als pastijtjes op de markt voor varkensvleesch te verkoopen. Daar verschijut bisschop Nicolaas ter markt en vraagt den laag- hartigen slachter met een vernietigenden blik naar de hérkomst van zijn vleesch. Dat is nu op zich zelf reeds voor menigeu slachter een lastige vraag, maar onze man werd er bepaald door verpletterd. Een volledige bekentenis en een verzoek om genade volgden. De bisschop maakt het teeken des kruises over liet vat, en ge vermoedt het de drie kinderen rijzen er gezond en frisch uit op, en bedanken den bisschop die hun het leven had wedergegeven. Erken: men heeft wel eens minder beteekenende voorvallen in steen gebeiteld. Slot volgt.)

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche en Nieuwedieper Courant | 1877 | | pagina 1