i. VAN IER MAGEN,
1
Stalhouder te Alkmaar,
OPRUIMING
HEEFT ONTVANGEN:
ZALF HQLLQWAY,
O
bö
O
S SÖ
SS
g- SÜ
as
Cd
g
W
W
o
td
g
t=j
izj
£5 g
iti
as
frn
30
m
'suosiBg-imaQ
JMHOMVAiJMO
Amsterdam, E. BRANDSMA.
Erratum.
Het tractement, verbonden aan du betrekking van RIJKS
VELDWACHTER te TEXEL, bedraagt niet 300,
doch 3SO per jaar.
berigt zijn geaclsten Begunstigers, dat hij steeds blijft
voortgaan als gedurende 25 jaren
RIJTUIGrEKT
voor 46 of' meer personen
te leveren naar BERGEN. SCHOORT, EGMOND ZEE
of elders, bij vooraf bestelling lUllKltitAI'llT 352,
vindt men alsdan XVXTTTTIC3- bij
aankomst aan Spoor of Stoomboot gereed staan.
Telegram-adres: OUDMG51ACHT 358, Alkmaar.
tegen ongekend Inge prijsen, van eenioe fijne DAMES-
FICHUS, Heeren- en Kinderen DRIL-COSTtlMES, beste
REGENJASSEN van af 4 gulden, en meerdere oncourante
ZOMER-GOEDEREN.
Eene groote collectie NAJAARS-BUKSKINGS voor gelieele
Costumes of enkele Broeken. Fijne en prachtig gemaakte
REGENMANTELS. Heeren HOEDEN en PETTEN.
S. KEET üz., te Schageii.
lieupjicht, Rhumatiek.Het enkele noemen dezer namen brengt
reeds angst en schrik in het gemoed van allen, die eens de kwelling
dezer ijsselijke kwalen hebben ondervonden, ofschoon Holloway een
middel tot verligting heeft aangewezen, dat den wanhopendsten lijder
frisschen moed en vernieuwde hoop moet geven. Nadat de pijnlijke
deelen genoegzaam met laauwe pekel gebet, en daarna zorgvuldig
afgedroogd geworden zijn, moet deze zalf met geduld en volharding
op de huid, die daardoor behoorlijk toebereid is geworden, inge
wreven worden, en de Pillen moeten in zulke doses worden ingenomen
als in de gebruiksaanwijzingen is voorgeschreven. Deze eenvoudige
behandeting zal de hevigste aanvallen van aangezigtspijn, zenuwpijn
rheumatiek en jicht ten spoedigste beteugelen, de daarmede vergezeld
gaande zwelling doen verminderen, de pezen ontspannen en de
verzwakte ledematen versterken.
Doosjes PIIBLE1V en Potjes ZALF.
f 0.80, f 1.85, f 3.—, f 6.75, f 13.50 en f 20.50.
Ze worden verkocht bij de Apothekers.
Voor den verkoop in het groot ver voege men zich bij
d-n Professor HOLLOWAY, 533, Oxford-Street, Londen.
in
M
M
Cd
*vj b
zn
C2
533
Ed
i—i
•—3
i—3
K
cq
O 0=5
CD
CD""
b "-3
CL
CD
cd
co
S CD
o
-i
2 CD
c-t-
e4-
CD
CS C/5
21
'—'LI J
otjoqjjoo oSpupuid onoo
THEE.
ZWARE SOUCHON
FIJN-GEURIGE PECCO SOUCHON
per 5 ons f 1.25
5 1.50
Verkrijgbaar bij den Heer J. KOR VER, Spoorstraat
en Zuidstraat te Helder.
Eene verbeterde wijze van zuivelbereiding.
{Slof).
Om den hoofdinhoud van zijne redevoering weer te geven en
te gelijkertijd een der hoofdvereisehten voor goede kaasbereiding te
kenschetsen, herhalen wij een gezegde van den heer Sluis, dat
telkens wederkeerde: „de kaasbereiding luistert even zoo naauvv als
het- koken van ccn ei." De boerin, die bij het eijerenkoken een
zandlooper gebruikt, of de klok raadpleegt, moet ook bij de kaas
bereiding de juiste maat, den juisten tijd, den juisten warmtegraad
naauwkaurig in acht nemen. Zij mag b. v. de warmte der melk
niet met den vinger beproevendit moet met een thermometer
geschieden. En aan den warmtegraad hangt veel, zoo niet alles af.
De fijnheid en digtheid van de wrongel wordt er door geregeld;
het gisten van de suiker, die in de melk aanwezig is en overgaat
in melkzuur, waardoor straks de kaas bederft.; het rijzen of „hellen"
der kaas, het bont worden, dit alles wordt veroorzaakt of bevorderd
door onachtzaamheid bij de afkoeling en verwarming der melk.
Dit kan niet naauwgezet genoeg waargenomen wordenhet komt
op een paar graden aan! Hoeveel geoefendheid de boerin ook moge
verkrijgen in de warmtebepaling, door den vinger in de melk te
steken, de natuurlijke warmte of koude van de hand, die niet altijd
gelijkmatig is, zal haar telkens zichzelve doen bedriegen. Daarom
moet de thermometer gebruikt worden.
De tijd waarin de melk in stremsel staat moet mede naauwkeung
berekend worden. Wie dit op de gis doet, is zelve oorzaak van
dc mislukking van zijn werk. Al te harde en vaste kaas ontstaat
door te korte stremming.
Het is ook lang niet onverschillig hoeveel stremsel en kleursel
verbruikt wordener gaat daarmede zooveel verloren dat bespaard
kan worden. De theelepeltjes- en kopjesmaat verdient beslist
afkeuring, daar deze maten in bijkans iedere woning verschillen.
Men dient gebruik te maken van een glaasje met mantstreepjes,
waarin de apotheker de vochten meet; dan heeft men de juiste
maat cn er gaat niets verloren.
Deze eenvoudige zaken, waarop thans naauwelijks de aandacht
gevestigd wordt, zijn hoofdvereisehten bij eene goede en gelijkma
tige kaasbereiding. Reeds zijn er voorbeelden van kaasmakers, die
vroeger steeds „ongelukkig waren en thans veel beter slagen sinds
zij daarop naauwkeung zijn gaan acht geven.
Voorts moet er streng gelet worden op de afkoeling en verwar
ming der melk. Zij mag niet in strem gezet worden dan bij 80,
hoogstens 82' graden Fnlnenheit. Het koken der tuelk in een
ijzeren pot op het vuur verdient afkeuring, daar door het aau-
branden der onderste deelen dc melksuiker in gisting komt en
overgaat in melkzuur. De melk behoort verwarmd te worden in
een waterbad. Toevoeging van warm water bij de melk is mede
zeer nadeelig, evenals het gebruik van ongefiltreerd water bij de
stremselbereiding; daardoor komen organische bestanddeelen in de
kaas, die later de ontwikkeling van wormen en vliegen veroorzaken.
Voorts komt bij de methode van den heer Sluis alles aan op
het maken van de wrongel. De gewone doorhaler in den liarp-
vorm is ten eenenmale onvoldoende, daar de staafjes te wijd uit
elkander staan en de wrongel niet genoegzaam snijden en de ronde
vorm van den doorhaler oorzaak is, dat er doode hoeken in de
kaastobbe overblijven, die niet getroffen worden. In eene eenig-
z.ins verbeterde tobbe met platten bodem gebruikt hij een Amcri-
kaanschen doorhaler, bestaande uit zes of tien mesjes, die zoo digt
nevens elkander geplaatst zijn, dat de wrongel bij eenigzins lang
durige bewerking geheel fijngemaakt wordt; ook hierop oefent de
warmtegraad van de melk grooten invloed.
Door deze bewerking is de kaas van zelf geneigd om te sluiten.
Zij behoeft volstrekt niet geduwd, gewrongen, geknepen of met
zware steenen gedrukt te worden. Dit mag zelfs niet geschieden.
Deze lastige handbewerking vervalt geheel en al. De kaas wordt
losjes in den vorm gestapeld of gelijd zonder eenige drukking uit
te oefenen en zakt. van zelf in een, de deeltjes zijn zoo fijn en
sluiten zoo goed aaneen als maar mogelijk is. De vorm is iets
grooter dan de kop waarin de kaas straks overgebragt wordt. Daal
de lieer Sluis de wei laat afloopen door een hevel die in een zeef
werkt, deed hij niet oneigenaardig opmerken dat hij deze gelieele
bewerking in zijn „Zondagsche kleeren" volbragt luid zonder zich
met een enkel smetje te bespatten
En nu het groote voordeel, dat door deze wijze van bereiding
verkregen wordt. Staande de vergadering, bereidde de heer Sluis
uit een hoeveelheid van 87 liter melk, waaruit de beste boerin
niet meer dan vijf kaasjes van twee kilo kan maken, nog
bijkans een zesde kaas. Er moeten dus bij de oude manier
kaasdeelen verloren gaan, die hij thans weet te behouden en te
gebruiken. En inderdaad, dit is zoo! Door verdamping van de
wei heeft de heer Sluis slechts zes gram kaasstof gevonden in één
deciliter wei, terwijl de wei afkomstig van kaas op de gewone wijze
bereid acht gram kaasstof bevat.
Meer kaas alzoo en minder handenarbeid, zietdaar reeds twee
groote voordeelen. Voegen wij daarbij een zeer gemakkelijke en
zuinige manier van zouten en het voorkomen van gebreken als het
rijzen, bederven en bont worden, en de verkregen resultaten zijn
zeer belangrijk te noemen. Maar vooral dient de betere hoedanigheid
der kaas vermeld te worden. Op de Purmerender en Hoornsche
markten wordt de kaas van den heer Sluis gaarne gezocht en met
meer dan den marktprijs betaald. Zelfs kaaskoopers, die voorheen
het gewone vooroordeel tegen deze „nieuwigheid" koesterden, ver
kiezen haar thans boven andere.
Behalve een zeer geleidelijke uiteenzetting van de kaasbereiding
naar zijne methode, had de heer Sluis nog een aantal raadgevingen
ten beste. Om in korten tijd den meesten room te verkrijgen, ge
bruikte hij een Deensehe melkbus, die in ijs geplaatst wordt; door
een vernuftig uitgedacht donker kamertje waarin de melk tusschen
twee glaasjes geplaatst en door de vlam eener kaars beschenen wordt,
neemt hij de digtheid der melk waar; door haar te wegen, leert
hij de koeijen kennen die de beste melk geven; hij vervaardigt zelf
de stremsel die van uitstekend gehalte is; met een weinig dubbel
koolzuurhoudende soda voorkomt of herstelt hij het zuur worden
der melk en het sterk worden der boterhet lastige aanhangen der
kaas aan de doeken is hem gebleken alleen een gevolg te zijn van
het zuur worden der melk, en zoo voorts!
Ik gevoel ten volle dat al het medegedeelde niet meer is dan
een drooge opsomming van den inhoud der belangrijke voordrngt,
die daarenboven geen aanspraak mag maken op volledigheid. Wie
hierin belangstelt en er meer van wenscht te vernemen, hem breng
ik bij deze de vriendelijke en dringende noodiging van den heer
Sluis over- kom alles zelf op mijn boerderij in den Beemster zien;
zij stunt den guuschen dag voor oen ieder openlaat u niet af
schrikken door een enkele proefneming die mislukt.; wie miju raad
getrouw opvolgt, zal spoedig de vereischte vaardigheid verkregen
hebben en op dezelfde uitstekende resultaten kunnen bogen
Hieruit blijkt, ten overvloede 's mans onbaatzuchtigheid, waar
voor wij 't ons een eer rekenen hem ouzen welgemeende» dank toe
te brengen.
Dat er voor deze wijze, van zuivelbereiding meer kennis en beleid
noodig zijn dan gewoonlijk bij den boerenstand aangetroffen worden,
springt als van zelf in 't oog. De vriendelijke lezer, die mij tot
hiertoe gevolgd heeft, zal dan ook met instemming vernemen dat
de heer Sluis met drie wakkere landbouwers in den Beemster het
plan gevormd heeft om een zuivelbereidingsschool met annexe kaas-
fabriek te stichten. Wij wenschen hem daarbij de verlangde onder
steuning en veel succes van harte toe!
Daar moet het heen I De zuivelbereiding moet op meer weten
schappelijke wijze gedreven worden; de kaasfabriek, op goeden
grondslag gevestigd, moet meer en meer in zwang komen de practijk
moet gevormd worden naar een deugdelijke theorie. Onderwijs, en
nog eens onderwijs is ook hier het wachtwoord. Mogen veler
oogen daarvoor opengaan! l)e Nederlandsche landman zie toe!
Alle onkunde en geestesfraagheid, vruchtbare bronnen van dwaling
en misvatting, maar vooral alle opzettelijke afkeerigheid van onder
zoek en vooruitgang straffen zicb zelve gevoelig. Nu reeds ligt er
op den boerenstand het regtmatige oordeel dat hij niet medegegann
is met zijn tijd. De kwijning van onze kaas- en botermarkt, een
maal onze roem, is er het gevolg van. Wat zal het zijn, wanneer,
door zijn toedoen die markt geheel verloopt en wij, bij het stoffelijk
nadeel daaraan verbonden, ook de grievende ervaring moeten dragen
dat anderen ons vooruitgestreefd zijn, omdat zij iniijds partij ge
trokken hebben van de lessen der wetenschap? Indien het dan niet
te laat is, zal de bouwman gedwongen worden te volgen. Waarom
niet nu reeds vrijwillig voorgegaan?
Eere daarom aan die weinige wakkere mannen, uitzonderingen op
hun stand, die hun roeping beter begrijpen en niettegenstaande de
gewone verdachtmaking en miskenning, trachten de practijk der
zuivelbereiding te verbeteren door haar op een deugdelijk theoreti
sche» grondslag te vestigen.
J. W. van Hoogstraten.
Uittreksel uit liet verslag van den toestand der
provincie Noordholland, gedaan aan de Provin
ciale Staten van dat gewest, door de Gedepu
teerde Staten, in de zomervergadering van het
jaar 1878.
{Vervolg.)
In November 1877 is voor rekening van de gemeente Texel, op
den kop van het westelijk havenhoofd, een rood licht aangebragt,
ten einde het binnenloopen te vergemakkelijken.
In 1877 werd de haven bezocht door 127 binnenlandsche vaar
tuigen, die het havengeld per reis betaalden. Daarvan behoorden
er 53 aan bewoners van Texel. Bovendien maakten van de haven
gebruik de post- en passagiers-stoomboot Ada van Holland, 1
vraeht-sloomboot, 24 tjalken, 10 kaagschepeu, 2 visschersvaartuigen,
91 haringschuiten en 1 jagt, die meest alle op Texel te huis
behooren en per jaar voor het havengeld geabonneerd zijn.
Het onderhoud en de verbetering van de zeeweringen der 29
gemeenschappelijke polders werd in 1877 geraamd op f 34,397.
Deze werken werden behoorlijk uitgevoerd, terwijl bovendien de
door stormschade aan den zuiderdijk noodige herstellingen werden
verrigt. Op den dijk van het ingedijkte Noorden werd een steen-
glooijing aangelegd ter lengte van 1686 M., reikende van 1 M.
onder volzee tot 2 M. boven volzee. Het noordelijk gedeelte van
den dijk werd over 1300 M. met een gesloten paalregel voorzien.
Het maken van de steenglooijing vorderde eene uitgaaf van f 19,800,
dat van den paalregel f 10,496.
Door het bestuur van den polder „de Eendragt" werd voor
f 5200 aanbesteed het verzwaren van den zuidelijken dijk, die dezen
polder van het bedijkte Noorden scheidt. De dijk is gebragt op
3 M. boven volzee, ter kruinsbreedte van 1 M. met een binnen-
beloop vau 2£ op 1, terwijl een binnenberm van 4 M. breedte op
de hoogte van volzee is aangebragt. De veiligheid van het bedijkte
Noorden is daardoor bij onverhoopte doorbraak in den ligten buiten
dijk van den polder ,,de Eendragt" beter gewaarborgd.
Aan de Rijkszeeweringen op Wieringen werden, behalve het
gewoon onderhoud, dat voor de jaren 1875, 1876 en 1877 is aan
besteed voor f 4497 per jaar, eenige buitengewone werken uitgevoerd,
die eene uitgaaf vorderden van f 6786.
Bij de stormen in Januarij eu Februarij ontstond aan de zeewering
belangrijke schade. Aan den Molgerdijk werd in vier vakken, te
zamen over eene lengte van 150 M., het paalwerk weggeslagen,
beoosten den Bierdijk twee vakken te zamen lang 35 M., aan den
Bierdijk een vak lang 21 M. en aan den Marskedijk een vak lang
22 M. Meerdere schade werd nog op onderscheidene punten aan
gebragt, zoodat eene som van f 30,888 noodig was tot herstel.
Volgens de aan den oever gedane waarnemingen was de gemiddelde
hoogte van den vloed 0.241 M. boven volzee; die van de eb 0.561
onder volzee, zoodat het gemiddeld verval was 0.802 M.
De zoogenaamde Stonteldijk is verhoogd en met een nieuw vak
steenglooijing verzwaard. De bestaande steenglooijing is tevens ver
beterd. Bovendien is de dijk aan de westzijde van het eiland
tusschen Lutjelund en het Schuithoornder hoofd verzwaard en de
steenglooijing herzet en verhoogd. Beide werken zijn gezamenlijk
aanbesteed voor f 25,900.
Voor onderhoud en herstelling van den zeedijk aan den polder
Waard-Nieuwland werd f 3390 uitgegeven.
De werken tot verbetering van de Hondsbosschc zeewering zijn
thans voltooid; de in 1872 begonnen reconstructie dezer zeewering
is afgeloopen. In het geheel heeft dit werk eene uitgaaf gevorderd
van f 2,138,900.
Het onderhoud der zeewering heeft in 1877 eene som van
f 84,000 gekost.
De voormalige provinciale zeewering te Petten was over de jaren
1875, 1876 en 1877 in onderhoud aanbesteed voor f 5050 per
jaar. Zij verkeert in goeden staat.
Ook de zeewering benoorden Petten verkeert in gunstigen toestand.
Voor den tijd van 3 jaren is het onderhoud aanbesteed voor de
som van f 3440 per jaar. Buitengewone werken zijn in 1877 niet
uitgevoerd.
l)e Heldersche zeewering was over 1875, 1876 en 1877 in onder
houd aanbesteed voor f 7624 per jaar. In 1877 werd van de steen
glooijing verzet 3007 M2, en 169 M2 gestorte berm in gezel werk
veran derd.
Deze zeewering verkeert in goeden staat. Blijkens de in 1877
gedane peilingen, is de onderzeesche oever een weinig in diepte
veranderd. Op enkele punten werd echter eene groote hoeveelheid
stortsteen gevorderd. {Wordt vervolgd
Stoomsnelpersdruk van A. A. Bakker Cz., Nicuwediep.
