UKLDKRSt'IK
KV VIKIIWKDIËPKR COURANT.
1878. N°. 145.
Woensdag 4 December.
Jaargang 36.
Algemeen Nieuws- en Advertentieblad voor Hollands Noorderkwartier.
Uitgever AA. BAKKER Cz.
vóór 31 dezer maand.
„W ij huldigen
het goed e."
Verschijnt Dingsdag, Donderdag en Zuturdng namiddag.
Abonnementsprijs per kwartaal1.30.
franco per post - 1.65.
Bureau: JU O L E N P L E I N°. 1«3.
Prijs der Advertentiën: Van 1i regels 60 Cents,
elke regel meer 15 Cents.
Groote letters of vignetten worden naar plaatsruimte berekend.
Milten Donderdag vertrekt de mail naar Oost-ïmlië.
Laatste ligting 's avonds 6 uur.
De ONTVANGER der REGISTRATIE
"en DOMEINEN te HELDER, Langestraat,
L 112, herinnert aan de BKTAÏ.B3VO der
UO.U KI X ER E XTK\,
HELDER en NIEUWED1EP, 3 December.
Eergisteren overleed te 's Hagc de heer dr. H. Slot, sedert
1868 inspecteur van de geneeskundige dienst der zeemagt.
Vóór dien tijd was bij vele jaren chef van het Marine-
Ilospitaal te dezer plaatse, en ongetwijfeld zullen zijne vele
vrienden met leedwezen liet overlijden vernemen van dezen
bekwamen en eenvoudigen man. In 1875, ter gelegenheid
van het 300jarig bestaan der Leidsche Hoogeschopl, werd
hem de titel verleend van doctor in de geneeskunde,
lion ris causa.
Z. Exc. de vice-admiraal P. A. van Roes, directeur
en kommandant der Marine alhier, is door Z. M. den
Koning van Zweden en Noorwegen benoemd tot ridder-
grootkruis van de Zwaard-orde, en de dirig. officier van
gezondheid der Marine H. L. Oudenhoven tot kommandeur
van de Wasa-orde.
De lieer van Tuerenliout, uit. Breda, hield jl. Zaturdag
avond eene lezing in liet lokaal Musis Sacruin alhier. De
spreker was daartoe uitgenoodigd door 't bestuur der
plaatselijke afdeeling van het Anti-Dienst ver vangings-Bond.
In flinke trekken schetste spreker het liooge belang van
de kennis aangaande het krijgswezen, niet slechts voor
militairen, maar voor alle burgers van den Staat. Hij
deed opmerken, dat als ieder ingezeten overtuigd is van
't belang van de handhaving onzer zelfstandigheid, ook de
kennis van onze verdediging voor ieder hoogst gewensclit
mag heeten. Met het oog op de vele natuurlijke verweer
middelen en op de groote voordeel en, die in ons land do
verdediger tegenover den aanvaller heeft, hield hij de
mogelijkheid en waarschijnlijkheid vol, dat ons land tegen
een indringenden vijand kan worden verdedigd. Helder
deed hij uitkomen, dat het bijna niet denkbaar is dat in
gewone rustige tijden ons vaderland door een buiten-
landschen vijand zal worden bedreigd. En geschiedt een
aanval in tijden van oorlog tusschen andere mogendheden,
dan kan natuurlijk slechts een deel der buitenlandsche
magt tegen onze strijdkrachten worden aangevoerd. Finan
ciële bezwaren tot uitbreiding van onze strijdkrachten
mogen niet gelden, volgens spreker, indien wij waarlijk
vervuld zijn van liefde voor den geboortegrond. Als
middelen tot verspreiding van meerdere kennis der krijgs-
leer, en tot meerdere belangstelling in de zaak van 't
krijgswezen noemde spreker: de oprigting van een leerstoel
aan minstens eene onzer Hoogescholen bepaald voor de
studie der krijgswetenschap; de mededeeling van bijzon
derheden aangaande de landsverdediging op onze volks
scholen, waartoe de behandeling van aardrijkskunde en
geschiedenis geschikte gelegenheid aanbiedt; oefening
IJ I T A IR 4) IJ JB IV.
Aan het liott. Nieuwsblad ontleenen wij vandaar liet volgende
schrijven, dd. 27 Nov.
De Koning der Nederlanden, die van het laatst van September
- tut voor weinige dagen in het vorstelijk slot te Arolscn zijn ver
blijf hield, is thans weder vertrokken, en na al de drukte en de
schitterende bezoeken, waartoe de aanwezigheid van den hoogen
gast had aanleiding gegeven, is thans weder de gewone stilte in
het kleine Arolscn teruggekeerd en de vrolijke, feestelijke stemming
die de verloving van Prinses Emma met den Koning had verwekt,
kalmer geworden. Het waren drukke, prettige dagen. De beide
feesten: de zilveren bruiloft van den vorst en de verloving der
lieve, jonge en schoone Prinses met den Koning ondervonden alge-
meene sympathie en worden door de bewoners van Waldeck met
blijdschap begroet.
Die hartelijke verhouding tusschen vorst en volk is niet zeer
alledaagsch, maar wanneer men een blik in het vorstelijk slot werpt,
dan begrijpt men waaraan zij haren oorsprong dankt, want dan kan
men getuige zijn van een innig familieleven onder de leden der
hofhouding, van eene zóó verstandige, tot op zekere hoogte burger
lijke" 'opvoeding van de zijde der vorstelijke ouders, van eene zóó
beminnelijke aanhankelijkheid der kinderen tegenover de ouders,
van eene zóó vrolijke stemming, vrij van alle geblaseerdheid, dat
het den bezoeker dadelijk aangenaam aandoet en hij met genoegen
het huiselijk leven dier familie gadeslaat.
De vorst is een welwillend, eenvoudig man, van een ernstig,
achting inboezemend karakter. Zijne levensbeschouwing is practisch.
Hij is wel is waar chef van het 3de Hessische infanterie-regiment
No. 83 en Pruissisch generaal-luitenant, maar is toch in zijn hart
meer liefhebber van de jagt dan van het mililairisme.
van Neêrlands jeugd en jongelingschap in gymnastiek en
exercitie; Wcerbaarheids-Vereenigingen,die reeds zooveel
hebben toegehragt om het oog te vestigen op de belang
rijkheid voor den burger des lands om zich te bekwamen
voor de verdediging van den vaderlandschen grond;
eindelijk het streven en werken van het Anti-Dicnstver-
vangings-Bond, dat luide uitspreekt de wensclielijkheid,
dat ieder burger, naar den eisch der Grondwet, het zich
ten duursten pligt rekent, zich voor te bereiden om in
nood en gevaar liet land te helpen beschermen.
Op uitnoodiging van den president, den heer J. Beijers
de Jongh, traden onderscheidene der vrij talrijke bezoekers
tot het Bond toe.
Aan den kapt.-luit. ter zee P. Swaan, kommandant
van het opleidingsschip Anna Paulowna te Rotterdam, is
door Z. M. toegekend eene zilveren eere-medaille voor de
door hem bewezen belangstelling in het Rijks Ethnographisch
Museum te Leiden, aan welkeinrigtingbelangrijkegeschenken
door hem zijn aangeboden.
Aangenomen liet beroep naar Horsten in Groningen
door ds. Buscli Keizer, predikant teZuiderwoude, die voor liet
beroep naar Oosterland op Wieringen heeft bedankt; naar
Hoorn door ds. Post, predikant te Wijdenes.
Bedankt voor liet beroep naar Groningen door ds.
E. Barger, predikant te Maassluis.
De heer L. Zunderdorp, burgemeester van Vlieland,
herdacht dezer dagen zijn 25jarige ambtsbediening. De
feestvreugde was algemeen. Ieder buis prijkte met de drie
kleur. De jubilaris ontving vele kostbare geschenken, hem
als een blijk van waardeering, zoowel van gemeentewege
als door de ingezetenen vereerd.
De mazelen tasten te Avenhorn vele kinderen aan;
zij zijn echter van een goedaardig karakter. De drie
scholen zijn door deze ziekte zeer ontvolkt.
Het schijnt thans inderdaad, dat de Amsterdamsclie
politiebeambten te New-York wel het door A. J. Permentier
(niet Parmentier) gestolen gold in beslag namen, maar dat
de man zelf niet mee naar huis komt.
Op de Plantenbeurs in Maison Waekwitz te Amsterdam
was gisteren middag een merkwaardig Japansch gewas
tentoongesteld, bestaande in een radijs van het zaad van
den Japansclien daikoe, op Nedcrlandschen bodem geteeld.
Deze vrucht is nagenoeg een Nederl. meter lang en 5
centimeter in omvang. Zij heeft een geurigen rammenassmaak
en maakt in Japan het hoofd voedsel uit der landbouwende
bevolking.
Het zaad, en de proef met den teelt dezer vrucht in ons
land, heeft men te danken aan den heer M. J. B. Noord-
hoek Hegt. Het gewas, dat in den zandgrond te Raalte
geteeld een rijk beschot heeft opgeleverd, schijnt ook zeer
geschikt te zijn om als veevoeder gebezigd te worden. De
sappige en zoo voor mensch als dier gezonde vrucht wordt
op dezelfde wijze als tabak verbouwd en levert een goed
2de gewas op.
Te Haarlem zal ook eene mclkinrigting opgerigt
worden.
Uit Capelle (Langstraat) meldt men, dd. 30 Nov.:
Ten bewijze dat de scbaarscbte aan predikanten in de
Nederlandschc Hervormde gemeenten van ons vaderland,
De vorstin, Ilelene, geboren Prinses van Nassau, heeft, in weer
wil van haar aanhoudend, ernstig lijden, haar levendige belang
stelling in het schoone en hare geestkracht weten te bewaren, en
zoowel haar streven, als dat van haar gemaal, is steeds zich bijna
uitsluitend aan haar kinderen te wijden en hen zooveel mogelijk te
vormen en te leiden.
Waartoe zou ik u veel over Prinses Emma verhalen? Gij kent
haar reeds door de photographie en hebt u waarschijnlijk in den
aanblik van dat frïsch, levenslustig en fraai gelaat, dat zoo
onbezorgd sehalksch de wereld onder de oogen ziet, verlustigd.
Wees er van verzekerd, dat dit portret niet geflatteerd is. De Prinses
is eene zeer liefelijke en tegelijk indrukwekkende verschijning,,
waarin bevalligheid met koninklijke waardigheid en majesteit op het
schoonst vereenigd zijn. Zij is geestig, met haar antwoord steeds
gereed, zonder ooit scherp te zijn, en verliest nooit haar vrouwe
lijken tact. Het was alleraardigst om te zien hoe ze bij de opvoe
ringen, ter gelegenheid bij de huwelijksfeesten van hare zuster,
Prinses Marie met Prins Wilhelm van Wlirtemberg, in Ecbruarij
van liet vorige jaar als fee medewerkte en bij het arrangeeren van
het feest haar hulp verleende, zoodat men het wezenlijk aan haar
te danken heeft, dat toen alles zoo schitterend afliep.
Geloof niet, dat ik met ietwat rooskleurige verwen schilder. Ik
maak slechts melding van hetgeen reeds velen ondervonden cn
waargenomen hebben. Daarbij komt nog, dat Prinses Emma eene
schilderes van talent is en reeds zoo belangrijke vorderingen in de
studie der Nederlandsclie taal gemaakt heeft, dat haar leermeester,
de heer Beijnen, er over verwonderd is.
Deuk u nu deze beminnelijke verschijning in den kring der niet
minder begaafde cn verstandige zusters Pauliue en Ilelene, den
Hinken en reusachtig langen erfprins Erederik, een echte, stevige
jongen, en dan zult ge kunnen begrijpen hoezeer deze familie ieder
dezen lieeren zeer ten goede komt, dienedat onze predikanten
ds. Ringnalda een beroep heeft naar Oldebroek op de
VeluAve, welke gemeente aan hem jaarlijks belooft te geven,
behalve eene vrije woning met tuin en een tuinman, die
dezen bewerken moet, restitutie van alle belastingen, eene
halve vette koe enz., de som van drie duizend drie honderd
gulden zbgge 3300.
Men schrijft uit Zalt-Bommel dd. 27 November, naar
aanleiding van de reeds vermelde tegenspraak van de
Bomm. Crt. op het berigt der Asser Crt., dat de ex-curator
van de Lat. School te Zalt-Bommel het raadslid den Ouden
zou hebben uitgedaagd, en na de opmerking, dat het
raadslid P. II. den Ouden, niet oud is, zooals gemeld is,
maar een man van even 30 jaren, ligchamelijk krachtig
ontwikkeld, hot volgende:
z/Met aardigheden wordt de Bommelsche kwestie niet
opgelost, 't Is een ernstige zaak, die aller aandacht ver
dient. Het geldt de vraag: heeft een gemeenteraad het
regt een curator te ontslaan, eenvoudig omdat hij in een
dagblad iets schreef, wat aan dc meerdei'heid mishaagt?
De een zegt, ja! de ander, neen! Dit dient te worde",
uitgemaakt. Geeft de thans bestaande wetgeving een g
meenteraad daartoe liet regt, dan zal de bevoegde magten
overwegen hebben, in hoever liet noodig is de middelen
beramen, zulke ongerijmdheden voortaan onmogelijk
maken. Want, hoe heilzaam 't moge zijn een. gemeenterad11
met ouderwetsclie ideeën te begraven onder een vloeiJi er
spotternij, dit is niet voldoende. In het belang van de p
van de justitie, die zoo vaak door de pers geholpen wo
in bet belang der persoonlijke vrijheid is 't, dat gc
kleingeestige gemeenteraad iemand kan verhinderen, d<?c
middel van de dagbladen, regt en waarheid voor te staa^e
Dat men te Bommel erg verontwaardigd is, is verklaai
baar. Dat daarom echter de handeling van een enkele'
gemeenteritad maatregelen zou wettigen, die alle gemeent
besturen meer aan banden zouden leggen, waarop hie
boven wordt gezinspeeld geleoven wij niet. Bij
kiezers, cn niet bij de hoogcre magt, moet men in zoodanige
gevallen in hooger beroep komen. En zijn de kiezers niet
wijzer, dan moeten ze zich getroosten behandeld te worden
naar dat ze wijs zijn. Dat kan lastig en onaangenaam
wezen voor een verstandiger minderheid, maar 't gevaar,
dat aan de andere zijde dreigt, is veel grooter/' "(U. D.)
- Men klaagt in de omstreken van Deventer zeer over
de slakken en veldmuizen. De slakken hebben het knol-
groen grootendeels verslondende veldmuizen rigten onder
de nog te veld staande knolgewassen en vooral onder de
rogge groote verwoestingen aan.
Het meeste vee is reeds opgestald. Dit is dit jaar ruim
14 dagen vroeger geschied wegens het ongunstige weder.
De aardapp.elhandel staat golieel stil. De prijzen, die in
het begin van den lierfst f 4 a 5 voor de puike soorten
waren, zijn thans gedaald tot op f 3 per hectoliter. De
appelen zijn daarentegen hooger in prijs. De beste soorten
gelden thans lot f 4 per hectoliter.
Te Florence is een zesjarig meisje, dat men de Ristoti
der kinderen noemt. Zij moet bijzonder goed komedie
spelen. Dit is zeker merkwaardig, maar de Florentijnen
voorspellen nu, dat de kleine Gemma een groot actrice
aantrekt cn dat de Koning zijn vertrek van dag tot dag verschoof
en slechts mot moeite van dit vriendelijk gezin kon scheiden. Toch
werden geene schitterende uitspanningen, noch ook kostbare feesten
gegeven. Men musiceerde een weinig; een enkele maal werden
levende beelden of iets van dien aard vertoond. Soms kwam er
eene bezending heerlijke Nederlandsclie aquarellen aan geschenken
des Konings, die met kennersoog bestudeerd werden. Zoo verliepen
de dagen, de een na den ander, onmerkbaar en toch zoo genotvol
en men zag het den Koning duidelijk aan boe hij zich bij dit echte
Duitsche familieleven op zijn gemak gevoelde. Hoe jubelde de
kleine Prins, toen de Koning hem een fraai klein geweer ten
geschenke gaf en wat was hij teleurgesteld toen de papa hel voor-
loopig in bewaring nam met de woorden: „Eerst wat beter leeren,
jongen, cn dan krijgt hel geweer ook een beurt." Ja, de vorste
lijke familie leeft gelukkig te zamen, ofschoon zij niet voor kommer
en rouw gespaard bleef en reeds menige traan om den dood der
oudste, reeds lang geleden gestorven dochter, door haar achtergelaten
betrekkingen geweend werd.
De inrigting der hofhouding is eenvoudig maar vorstelijk. Het
slot is geheel en al in den stijl Louis XIV en XV opgetrokken,
het prachtvolle trappenhuis, in liet bijzonder de in de edelste ver
houdingen gebouwde zoogenaamde steenen zaal, een waar kleinood
van den Itoeoco-lijd, verdienen bewondering. Alle3 legt getuigenis
af van den kunstzin der bewoners. Kostbare schilderijen, eene kost
bare bibliotheek, waarin prachtige oude handschriften, en zeer te
waardeeren verzameling van voorwerpen bij de opgravingen te Pom
pei', llerculanum en Stnbia gevonden, hebben reeds menigen bezoeker
hierheen gelokt, ofschoon het mooije landje nog veel te weinig bekend is.
Een volgende keer zal ik wanneer gij het goed vindt u ver
halen van het land en van de bevolking, die hier met groote be
langstelling het huwelijk van Prinses Emma tegemoet ziet.