fl QUINA LAM
B A Z A B.
PRIJSCOURANT.
LEVENSVERZEKERING-MAATSCHAPPIJ
GOEDKOOP!
Vraag maar naar den Kleinen Winkel.'1
GOEDKOOP!
BUSKRUID (Crapée No. 1) en HAGEL.
GEBRl NAS C°.
LEO. W. F. OUDENHOVEN,
Prachtige PRESENTEERSTELLEN,
SCH O TJ "W".
DIJKGRAAF en HEEMRADEN van den Polder
Waal en Burg op Texel brengen bij dezen ter kennisse
van alle Ingelanden in dien Polder, dat naar aanleiding
van art. 11 der Keur en Verordening, de SCHOUW
op het sclioonmaaijen en zuiveren der Togtslooten van
bobbels, kroos, riet en flab is bepaald op DINGSDAG de
9 SEPTEMBER 1879, alles op verbeurte eener boete van
f 1.— en bij HEHSCHOUW van f 3.—.
Texel, den 25 Augustus 1879.
Dijkgraaf en Heemraden voornoemd,
A. KONING Jz., Dijkgraaf.
Sd. KEIJSER Pz., Secretaris.
genaamd
COMPAGNIE D ASSÜRANCES GÉNÉRALES SÜR LA VIE,
gevestigd te PARIJS.
Deze hoogst solide Maatschappij, wier Waarborgfonds
bedraagt ruim 180 millioen francs, geheel gerealiseerd,
sluit allerlei soort van levensverzekeringen en lijfrenten,
als: verzekeringen op het geheele leven van één en twee
personen; verzekeringen op een bepaalden tijd; gemengde
verzekeringen voor een vooruitbepaalden tijd of bij vroeger
overlijden, en dadelijk ingaande of uitgestelde lijfrenten.
De Maatschappij biedt den verzekerden 50°/o aandeel in
de winst aan, waardoor het bedrag der premiën aanmerke
lijk verminderd woi'dt.
Alle inlichtingen, tarieven, enz. zijn te bekomen bij den
ondergeteekende, l>ij wien onder-agenten worden
gevraagd op voordeelige conditiën. Brieven franco.
De Hoofdagent te WINKEL:
J. W. VAN HOOGSTRATEN.
Een beste Patent-Ballastschop1-50
Een dito dito, extra best, geheel van staal. 2.
Een zware Hooigraaf, kant en klaar2.25
Een ronde of zoogenaamde Botgraaf2.
Een zware Werpgraaf met gladden rug u 2.
Een Amerikaansche Mestvork2.75
Een geslagen koperen Strijkijzer2.
Een dito dito (zwaar)2.50
Een net gepolijst Amerikaanscli Strijkijzer met
2 bouten1.75
Een zware Rattenklem (Sprenkel)0.60
Een Amerikaansche Mollenklem0.50
500 taaije Spijkers (drielingen)1.
Prachtige Theestoven (ovaal)1.—
Groote Schenkbladen, in differente kleuren. u 1-
Een zware groote Koekenpan met steel 0.70
Een gepolijst stalen Notenkraker0.50
Een stalen Kaasboor met oog0.60
Deurveeren0.60
Zware Knijptangen0.40
Een IJzeromslag met 6 differente Boorijzers 0.75
Een kaart Kindergereedschap0.60
Zeepkoppen (zwaar blik)0.20
Vloerdweilen (zwaar molton)0.25
Dubbele Emmerboenders0.25
Een potje Engelsch Schoensmeer0.10
Een kannetje Kaaskleursel0.45
Snijboonenmesjes met schroef0.40
Snijboonenmolens voor huishoudelijk gebruik 4.50
Familieschalen voor huishoudelijk gebruik 4.
Een 1-vlaras Kookstel met ketel en losse brander 3.
Een 2-vlams dito dito3.50
Fijne Oliesteenen om scheermessen aan te wetten 0.70
Zuigflesschen (compleet)u 0.20
Tinnen Pijp-zuigkroezen0.40
Tinnen Peperstrooijers0.40
Broodpannen0.60
Amerikaansche houten Waschborden0.60
2 beste zinken Werkemmers1-80
2 dito, dito, maar grooter om melk in te dragen. 2.25
Amerikaansche Cylindermangels28.
Groote Engelsche Room- of Melkschotels 1.10
Kleine dito dito 0.75
C3r. KOSTER. SCHAGEN.
NB. Groote verscheidenheid van blaauwe en vertinde
Pannen, Weegwerktuigen, Ziekenbekkens, Water
glazen, Lampen, Timmermans-gereedschap, Thermo
meters ten gebruike bij het karnen en honderd
andere zaken.
Vraag; maar naar den „KLEINEN WIKHEL."
Postscriptum, Mede verkrijgbaar
en IJZERHOUDENDE QUINA LiBOCHE
van KRAEPELIEN HOLM, Apothekers, Zeist.
Opwekkend, versterkend, koortsverdrijvend.
Verkrijgbaar bij de Heeren Apothekerste Helder,
L. JELGERSMA Gz.; Schagen, W. A. HAZEÜ;
Alkmaar, LUYMES PEEREBOOM; verder door
het geheele Rijk in de bekende depots.
Iedere flesch is met de handteekening „KRAEPE
LIEN 4' HOLM" voorzien.
Maliolfinr in Roerende en
Onroerende Goccioroia,
Brand.-, Zee- en Levons-
verzeüerlngen.
MOLENPLEIN, I 169. DIJKSTRA AT, II 410.
THEE- en WIJNBLADEN, KOFFIJ-en THEEKISTEN,
THEE-EMMERS enz., in Augusta-vorm, ovaal, en vierkant.
Pracht i g B B UIN-KOPEB W EB K, als: PET R O LE U M-
MACHINES, TAFEL-THEESTOVEN, TREKPOTTEN,
SC IIENKKETELS, KOFFIJKETELS, enz.
Flinke zware koperen STRIJKIJZERS a f 2.50.
«T. «T- K.TJIJPBFI,
te Oosterend op Texel.
Den 31sten Augustus a. s. verschijnt te Groningen
No. 1 van het
onder redactie van
Dr. H. HART05H HEIJS T. ZOÜTEVEEN en B. P. KORTEWEG.
Prijs per kwartaal, franco per post 1.50.
Advertentiën: van 1—6 regels 1.50, elke regel
meer 0.25.
(De eerste nummers van dit blad worden op groote
schaal verspreid).
Boekhandelaars en postbeambten genieten voor abonne
menten 150/o en voor advertentiën 20°/0 rabat.
Proefnummers op franco aanvrage gratis verkrijgbaar.
Abonnementen en advertentiën worden, behalve bij heeren
boekhandelaars en postdirecteuren of brievengaarders, aan
genomen bij den ondergeteekende, aan wien wijders alle
stukken redactie of administratie betreffende, behooren te
worden geadresseerd.
Groningen, Augustus. B. P. KORTEWEG.
WIJNBOUW IN AMEBIKA.
Het is -bekend, dat de wijnbouw in Amerika op groote
schaal wordt uitgeoefend en dat de nieuwe wereld op
menige gelukkig geslaagde proeve heeft te wijzen, om
dien op een aantal punten der reusachtige Republiek te
vestigen en uit te breiden. Onder de wijnbouwende Staten
neemt Californië weldra de eerste plaats in; zijn wijnen
hebben in alle streken van Noord-Amerika het burgerregt
verkregen; wat gehalte en prijs betreft, kunnen zij dan
ook tegen die van alle andere Staten wedijverenvoor
velen is echter de smaak, die naar liet zoetachtige der
Spaansche wijnen zweemt, niet aangenaam. Na Californië
zijn de boorden van de Ohio voor den wijnbouw van de
meeste beteekenis; de goede naam, dien de Obio-wijnen
vroeger genoten, beeft echter veel geleden door de gewoonte
der planters, om de most tijdens de gisting met zeer
goedkoopen en ligten Franschen wijn te versnijden, die
jaarlijks bij volle scheepsladingen van Marseille naar
Cincinnati wordt afgezonden. De beste Amerikaansche
wijn groeit op een eiland in het meer Erie, maar wegens
den hoogen prijs is hij minder algemeen bekend en uit
sluitend bestemd voor de tafels der rijken onder de volbloed-
Amerikanen, voor welke alles wat niet Amerikaansch is,
een gruwel is.
Een Zwitsersche volkplanting heeft zich in de nabijheid
van de Mississipi op den wijnbouw toegelegd, terwijl een
firma te St. Louis dien nog niet lang geleden aan de
oevers van dien stroom heeft ingevoerd. Die firma is
thans de grootste wijnhandelaar van de Yereenigde Staten
haar aanplantingen zijn de grootste, die in de handen
van bijzondere personen zijnzij heeft te St. Louis een
markt doen verrijzen, waar de wijnbouwer niet alleen
zeker is van den afzet zijner producten, maar waar hij zich
wederkeerig van de beste druivensoorten kan voorzien.
Een poging, door haar met veel zorg en groote kosten in
't werk gesteld, om de Duitsche druif aan den oever van
de Mississipi aan te kweeken, bleef zonder gevolg, maar
voor het overige heeft zij honderden van soorten in aan
bouw en ter verkoop, en verzendt zij hare stekken bij
honderdduizenden naar Frankrijk, waar zij op den Franschen
wijnstok geënt worden, die dan, naar men meent, minder
van de wijnluis te lijden heeft. De trek van den Ame
rikaan naar het nieuwe en onbekende verloochent zich ook
in den wijnbouw niet; overal waar druiven groeijen,
worden pogingen gedaan en proeven genomen om nieuwe
druivensoorten te verkrijgen. Aan een dier proefnemingen
heeft Amerika de condord-druif te danken, zoo genoemd
naar een stad in Massacliusetts, waar zij voor het eerst
ontdekt werd, en die nu bijna drie-vierden van de nieuwe
aanplantingen levert. Hoezeer de wijn, van de concord-
druif gewonnen, niet tot de beste soorten behoort, heeft
de druif andere krachtige aanbevelingen in haar voordeel.
Zij groeit in elke luchtstreek en op eiken bodem, en tiert
evenzeer op de berghelling als in de vlakte; zij leverteen
rijken oogst, en schijnt tegen groote, drooge hitte zoowel
als tegen de koude bestand te zijn, want sedert hare
invoering, nu ongeveer vijftien jaren geleden, heeft zij
nog geen misgewas gekend daar zij zeer snel groeit, levert
een wijnberg met driejarige planten bezet, twee jaar later
reeds een redelijke opbrengst. De prijs der planten wisselt
af tusschen 20 en 25 dollars de duizend. Vooral voor
de planters, die de reusachtige taak van de ontginning
der prairiën ter hand hebben genomen, is de ontdekking
van de concord-druif van onschatbare waarde. Wel is
reeds door die ontginning en vooral door de uitgebreide
aanplanting van vruclitboomen liet klimaat vrij wat ver
beterd, en valt er meer regen dan vroeger, maar toch
heeft de landbouwer gedurende de zomermaanden nog geen
ander water dan hetgeen hij in regenbakken heeft kunnen
opzamelen, en dat bij aanhoudende droogte, zoowel wat
den smaak als den invloed op de gezondheid betreft, veel
te wenschen overlaat. Van daar de groote rol die de
whisky in de huishouding van den landman speelt, waar
hij aanvankelijk werd ingevoerd, om aan het water der
bakken zijn nadeelige eigenschappen te ontnemen. Later
deed de opbrengst van zijn boomgaard hem in den appel
wijn een plaatsvervanger voor water en whisky beide
vindentoch bleef de laatste, vooral bij de mannelijke
bevolking, de voorkeur trekken. Maar eerst aan de concord-
druif, die sneller en zekerder groeit dan de vruchtboom,
en die bij betrekkelijk ligten arbeid rijker oogsten levert,
is bet, meer dan aan alle matigheidspredikers, gelukt, om
langzamerhand den brandewijn te verdringen. Ieder prairie
man heeft tegenwoordig een genoegzamen voorraad concord-
wijn in den kelder en hij drinkt dien in de week met
water gemengd en op Zon- en feestdagen zuiverde matige
prijs van den wijn, twintig cent het gallon (ongeveer
twaalf cent Ned. de liter) stelt ook den beginner, wiens
wijnakkers nog te jong zijn, in de gelegenheid zich dien
voor huiselijk gebruik te verschaffen. De concord-wijnstok
verbetert met de jaren: ook de wijn wordt door liggen beter.
IETS OVER HET VLAS.
Over het opsporen der middelen om goed ingerigte werkplaatsen
van vinsbereiding te bekomen en alzoo voor de gezondheid en het
leven der werklieden werkzaam tc zijn, schrijft de heer van Aken
in de Landbouw Courant:
Ieder, die met de vlasbereiding bekend is, weet, (lat bij den
winterarbeid, het braken, zwingelen en opmaken van vlas, stof en
vezelen worden afgescheiden, die, door den werkman ingeademd, de
vruchtbare kiem zijn van de vele ziekten der adeinhalingswerktuigen,
waaraan onze vlasarbeiders lijden en die veelal de aanleiding zijn
tot een kwijnend leven en een vroegen dood.
Dc sterfte-statistiek is in gemeenten, waar de vlasbereiding het
hoofdbestaan der inwoners uitmaakt, ongunstig.
In de Hollandsche Maatschappij van Landbouw werd, kort na
hare oprigting, de aandacht op die zaak gevestigd.
Zij loofde de som van f 150 uit voor de beantwoording eener
prijsvraag, voor eene zwingelwerkplaats, waarin stof en vezelen worden
verwijderd, zonder door een te sterken luchtstroom de gezondheid
der arbeiders en tevens het vlas te benadeelen.
Vier antwoorden kwamen op die prijsvraag in. Door de daarvoor
benoemde commissie, bestaande uit leden der Maatschappij, en die
in haar moeijelijke taak gesteund werd door den adjunct-inspecteur
voor de geneeskundige dienst in Zuidholland, en door heeren bouw
meesters uit Rotterdam, werd geen der antwoorden de prijs waardig
gekeurd.
Toch werd op raad der commissie, een der antwoorden, dat vele
verdiensten bezat, door het bestuur Jer Maatschappij aangekocht.
De ontwerper bleek te zijn de heer Vrijhof, later gemeente-bouw
meester te Maassluis en sedert aldaar overleden.
Het bestek, de begrooting en de teekening der door hem ont
worpen zwingelwerkplaats, zijn in de „Mededeelingen" No. 5 in
1871 aan de leden medegedeeld.
Door niemand is eene dergelijke werkplaats ingerigt.
Destijds werd bij de vlasbereiding slechts bij hooge uitzondering
stoomkracht gebezigd.
Toen dit meer algemeen werd, was de hoop niet ongegrond dat,
in verband daarmede, betere waarborgen voor de gezondheid der
vlaswerkers zouden worden verkregen.
Volgens mededeeling toch van leden der Maatschappij, die de
vlasbewerking in het buitenland hebben gezien, zijn daar stoom-
vlasfabrieken, waar het stof en de vezelen worden verwijderd, zonder
de gezondheid der arbeiders en de kwaliteit van het fabrikaat te
benadeelen.
Toch bleef hier alles bij het oude en werd geen beduidende stap
in die rigtitig gedaan.
In den laatsten tijd is hierin verandering gekomen, en kan althans
op céne werkplaats van vlasbereiding gewezen worden, waar dezelfde
uitkomst als in het buitenland is verkregen, door invoering van een
daar goed werkend stelsel.
De fabriek is de vlaszwingelarij door stoom gedreven, van den
heer M. Snaauw te Hendrik-Ido-Ambacht, door hem in 1878 gesticht.,
en waarvan hier eene beschrijving volgt.
In een steenen gebouw, lang 14 en breed 6 meters, is in het
midden over de geheele lengte een digte houten kast anngebragt.
breed 2 en hoog 1.75 meters.
In die kast zijn 24 zwingels, aan weerszijden 12.
Bij iederen zwingel is in de zijden der kast eene naauwe gleuf,
dus aan weerszijden twaalf gleuven, waardoor de zwingelspaan
buiten de kast kan treden om het vlas in de hand van den zwingelaar
te treffen.
In die kast zijn in behoorlijke verdeeling aangebragt twee stof
zuigers, bestaande ieder uit een windmolen, die, door het stoom
werktuig in beweging gebragt, 400 malen in de minuut omdraait,
en daardoor in de kast luchtledigheid, of wat daar nabij komt,
daarstelt.
Daardoor worden stof en vezelen, die door den slag van den
zwingelspaan op het vlas buiten de kast worden afgescheiden, door
de gleuf in de kast gezogen, zoodat zij niet kunnen opstijgen tot
den mond van den werkman, noch zich in de werkplaats verspreiden
en dus niet door hen kunnen worden ingeademd.
Ter plaatse van iederen stofzuiger staat op de kast een houten
koker, die de opgezogen stoffen boven het dak in de buitenlucht voert.
De lucht in de werkplaats, niet bezwangerd met stof en vezelen,
heeft natuurlijk niet den nadeeligen invloed op de gezondheid en
het leven der werklieden, die in alle andere werkplaatsen, waar vlas
gebraakt, gezwingeld en opgemaakt wordt, wordt waargenomen.
De adjunct-inspecteur voor de geneeskundige dienst in Zuidholland,
wiens aandacht op deze fabriek was gevestigd, heeft haar bezocht
terwijl zij in werking was. Na een naauwkeurig onderzoek, ook
bij de. werklieden, legde hij de getuigenis af, dat uit het oogpunt
van de gezondheid der arbeiders, hier eene groote schrede voorwaarts
was gedaan en dat de zoo moeijelijke en voor (1e gezondheid schade
lijke stof- en vezelkwestie hier hare oplossing gevonden had.
De kosten der 2 stofzuigers met toebehooren beloopen f180, dus
f 7-50 voor iederen werkman, eene som waarlijk niet te groot, om
daarvoor de gezondheid en mogelijk het leven van een mensch
te koopen.
De lieer M. Snaauw heeft een 9choon voorbeeld gegeven.
De heer F. Stehouwer Lz., te Hendrik-Ido-Ambacht, heeft dat
goede voorbeeld gevolgd en een luchtkoker in zijne stoom-zwin-
gelarij geplaatst.
Moge hy vele navolgers vinden
Stoorasnelpersdruk van A. A. Bakker Cz., Nieuwediep.
