HELDËRSOHE
li SI NIEIJWEllEPER COURAMT.
Nieuws- en Advertentieblad voor Hellands Noorderkwartier.
1884. N°. 129.
Jaargang 42.
Zondag 26 October.
Uitgever A. A. BAKKER Cz.
Aan de Kiezers!
NADIA'S GELOFTE.
„Wij huldigen
het goede."
Verschijnt Dinsdag, Donderdag en Zaterdag namiddag.
Abonnementsprijs per kwartaalf 0.90.
p franco per post 1.20.
BUREAU: MOLENPLEIN.
Prijs der Advertenticn: Van 14 regels 60 cents, elke
regel meer 15 cents. Groote letters naar plaatsruimte.
Voor winkeliers bij abonnement belangrijk lager.
De moeielijkc tijd, dien wij beleven, maakt het iederen
kiezer tot plicht zijn stem uittebrengen.
Want diezelfde geest van moedeloosheid en onver
schilligheid, die de kiezers doet te huis blijven, is de
oorzaak onzer machteloosheid.
Het ontbreekt ons niet aan bekwame mannen, niet aan
eerlijke, niet aan goedgezinde en welwillende mannen.
Het ontbreekt ons aan sterke mannen, aan mannen van
karakter; waar is de sterke man, die de teugels der
Regeering houdt? Zijn wij niet reeds zoover gedaald, dat
Heemskerk's diplomatenkunst voor kracht geldt?
Waar is de leider in het parlement, wiens vastheid van
karakter de partij in toom en band houdt! Waar zijn de
even-knieën van Thorbecke, van Van Hall, van Groen?
Wij zijn op den weg, waar koppigheid doorgaat voor
karakter, waar men Taks hoogmoedig geloof aan eigene
onmisbaarheid, karakter noemt.
Waar voert ons al die bekwaamheid, al die welwillend
heid, waar voeren ons al die goede bedoelingen, dat willen
zonder kunnen heen?
Wij weten liet: naar een reusachtig kerkhof van dood
geborene wetsontwerpen, naar een renperk, waar hoofden
van groepjes een waren „muizen- en kikvorschen-strijd"
voeren, naar een tuin, waar het onkruid der verdeeldheid
welig bloeit en het gezonde leven verstikt.
De staatkundige strijd wordt politiek gekibbel, het
regeeren een handig leven bij den dag, dat debat in de
Kamers een ledig woordenspel, de schriftelijke voorbereiding
in het parlement eene maculatuurfabriek voor de staats
drukkerij.
Te verwonderen is het niet, dat sommige kiezers, die
uit beginsel gewoon zijn liberaal te stemmen, den moed
op geven, en in verzoeking komen te huis te blijven en
hun hart aftetrekken van de zaken van den staat.
Zeker zijn de antirevolutionairen nog dieper gedaald,
die de grootsche figuur van den edelen Groen van Prinsterer,
moesten ruilen voor dr. Kuiper, wiens wang nog gloeit
van den hardhandige» oorveeg, hem met zeemansgulheid
door Jhr. De Casembroot toegebracht.
Zeker hebben de ultrainontaansche kiezers geen recht
zich boven ons te stellen; bij hen is de kerkelijke discipline,
hoe streng ook, onmachtig om het gebrek aan eene
grootsche gedachte en aan een man om haar uit te voeren,
te bedekken.
Maar schijnbaar maakt geene enkele partij het zoo bont,
als de liberale.
Schijnbaar, want bij ons treedt de verdeeldheid in de
openbaarheid, die bij de andere partijen binnen 's kamers
blijft.
19)
Naar het Fransch van Henri Gréville.
Vervolq
Féodor was op het hooren van die sarcastische woorden hevig
verbleekt. Hij had zijn oogen neergeslagen, uit vrees dat zijn
blikken den innigen haat, die zijn ziel vervulde, zouden verraden.
Wanneer moet ik u mijn rekeningen indienen? vroeg hij
met een gesmoorde stem.
Voor zoover ik weet hebt gij geen rekeningen over te
leggen, antwoordde Korzof kalm. Het is nu veertien dagen
geleden dat mijn vrouw de laatste van u heeft aangenomen. Sedert
dien tijd hebben wij u geenerlei order gegeven en bijgevolg kan
er geen enkele penning van het u toevertrouwd kapitaal zijn
besteed. Gij kunt het mij dus ter hand stellen wanneer gij
verkiest; over een uur bijvoorbeeld, of na het dejeuner, het is
mij om het even.
Stepline boog en ging stilzwijgend heen. Men had hem alzoo
zijn laatste redmiddel ook nog ontnomen. Hij wilde juist de
deur uitgaan toen Korzof hem terugriep.
Wat zijn je plannen voor de toekomst vroeg hij. Er kwam
een gevoel van medelijden bij hem op voor den man, die eensklaps
van zijn betrekking beroofd was.
Ik denk met mijn gezin zoolang in het huis, dat mij toe
behoort, te blijven wonen tot ik een betrekking heb, die mij
lijkt, antwoordde Stepline, het hoofd omhoog richtend. Ik denk
wat handel te drijven en zal daarvoor het kleine kapitaal gebruiken,
dat mijn vader mij heeft nagelaten.
Hij zag Korzof met zeker wantrouwen aan. De dokter stond
langzaam op en zij zagen elkaar recht in de oogen. Stepline
sloeg de zijne neder. Hij kon den open blik van dien rechtschapen
man niet verdragen.
Uw vader was een voorzichtig man, mijnheer Steplineik
hoop dat het u voorspoedig zal gaan, zeide Korzof-
Ik dank u, antwoordde de intendant en hij verliet de kamer.
Dit onderhoud had niet langer dan hoogstens twee minuten
geduurd. Korzof zag even op de kleine pendule die altyd op
zijn bureau stond en hij was verbaasd over den ongeloofelijken
korten tijd die noodig geweest was om voor goed een eind te maken
aan den bestnanden toestand. Hij ging aanstonds de heugelijke
tijding aan Nadia mecdeelen, die haar ooren niet gelooven kon.
Een uur later bracht Féodor het kapitaal, dat hij Korzof zelf
ter hand stelde. Er wcricn weinig woorden meer tusschcn hen
gewisseld. Twee uren daarna liepen de kinderen van Nadia, op
het geraas van wielen, naar het raam.
De dorschki van den intendant, bespannen met toyee ferme
paarden, reed den weg op naar het naburig dorp.
Rijdt de intendant daarheen? vroeg Nadia aan den huis
knecht.
Maar die verdeelheitl heeft eene hoogte bereikt, d.e
onduldbaar en ondragelijk geworden is.
Tak tegenover Gleichman, wie heeft gelijk?
Indien er in dit district een kiezer is, die het weet,
dat hij het zegge, want de schuld aan deze politieke
ellende is eene groote schuld, die niet behoort onverzoend
te blijven.
Hoort Rutgers spreken in Amsterdam: hoe snijden die
ironische woorden in het vleesch dier onverbeterlijke
liberale groep, die blind voor de grootheid van Ivappeyne
heil zoekt bij de ondoordachte plannen van staatsmannetjes
van den vierden rang! Lees van Houten's staatkundige
brievenaan welke onedele verdachtmaking staat niet Tak,
die machtige hervormer, bloot!
Maar omgekeerd: neem kennis van den brief, die
Gleichman c s. schreven aan onze Amsterdamsche partij-
genooten. Hoe wordt dan de grootheid van Ivappeyne
lichtvaardigheid, en de hervormingsgezindheid van Tak
ijdele zelfzuchtEn hoeveel kleins en kleingeestigs, hoeveel
personeels en onbeduidends vervult de Haagsche lucht,
waarin de afgevaardigden ademen, met welk eene massa
waardeloos alliage is het goud der staatkunde vermengd!
Moed behoort er toe om te zeggen: Tak heeft gelijk!
Moed behoort er toe om te zeggen: Gleichman is zonder
schuld
In die beide namen: Tak en Gleichman, is voor het
oogenblik, terecht of ten onrechte, het verschil in den
boezem der liberale partij beligehaamd.
Toevallig, of door eigene schuld, die beide namen zijn
tot strijdleuzen, die beide mannen tot banierdragers ge
worden.
Op de Amsterdamsche kiezers rust de taak tusschen
beiden uitspraak te doen.
Eene weinig benijdenswaardige taak.
Maar de loop der omstandigheden, het feit. dat èn Tak
èn Gleichman zitting hebben voor Amsterdam, heeft de
beslissing uitsluitend in handen van de hoofdstad gelegd.
Het is eene dwaling te meenen, dat die beslissing elders
moet gezocht en kan gevonden worden; de Friesche Kies
verenigingen die Buraa, de Brielsc.he, die dr. Rombach
van de candidatenlijst schrapten, handelden verkeerd.
In de politiek moet men op straffe van de verwarring
eindeloos te maken, de vragen scherp stellen, zoodat de
oplossing werkelijk afdoende zij.
Kiest Amsterdam Gleichman en vernieuwt Tak's mandaat
niet, dan kan de nieuwe Kamer die uitspraak niet mis
verstaan, van haar hoofd beroofd heeft die fractie zich te
onderwerpen.
Zoo ook omgekeerd.
Maar wat doet het er toe, of hier en daar een der
anderen onder de uitspraak der kiezers bezwijkt? Dan
Ja mevrouw. Zijn vrouw en kinderen zullen de volgende
week vertrekken. Hij heeft zijn huis verkocht aan den deken....
voor anderhalf maal de som die het hem zelf heeft gekost, en
het is lang niet nieuw meer! Die verstaat de kunst om zaken
te maken, voegde de grijsaard er met een veelbcteckend hoofd
schudden bij.
Toen zij alleen waren, zagen Nadia en Dmitri elkaar aan en
barstten in lachen uit.
Nu, dat gaat met spoed, zeide zij. Je verstaat de kunst een
schoone baan te maken, Dmitri. Wie zal uw intendant zijn?
Geduld maar. Keulen en Aken zijn niet op één dag gebouwd.
Wij zullen wel een intendant weer krijgen, goed of slecht, dat
moeten wij wagen.
En als hij slecht is?
Dan nemen wij een ander.
En wat moeten wij in dien tusschentijd doen?
Wij blijven zoolang hier! Wij nemen eens vacantie, Nadia!
En de kleinen kunnen hun hart eens ter dege aan de heerlijke
buitenlucht ophalen.
De voorspellingen van Dmitri kwamen uit. Hij had weldra
een nieuwen intendant, dien hij na verloop van een week voor
een anderen verruilde. De bezittingen voeren er niet slecht bij
en het spreekwoord: nieuwe bezems vegen schoon, werd ook nu
weer bewaarheid.
Nadia gevoelde zich overgelukkig, bij de gedachte, dat zij nu
eindelijk verlost was van dien man, wiens tegenwoordigheid haar
altyd zoo'n onverwinnelijken afkeer had ingeboezemd.
De twee vacantiemaanden gingen als een droom voorbij.
Nadia en haar man gevoelden zich als verjongd, nu zij een
tijdlang zonder eenige zorg voortleefden en ware niet nu en dan
de herinnering aan het verlies van hun dierbaren vader als een
schaduw voor hen opgerezen, dan zouden zij zich volmaakt
gelukkig hebben gevoeld. Maar dan troosten zij zich met de
gedachte dat, sedert den dood van zijn teerbeminde gade, niets
het geluk van den voortreflelyken man had verstoord. Het scheen
of de Voorzienigheid hem in éénmaal dien zwaren slag had
toegebracht om daarna zyn verderen levensloop zoo gelukkig
mogelijk te maken.
Het is moeielijk uit te maken, in hoeverre het verdriet over
het afsterven van hen, die ons dierbaar zijn, is toe te schrijven
aan de overtuiging, dat het leven hun niet datgene geschonken
heeft wat hun gelukkig kon maken, en aan de teleurstelling in
de verwachtingen, die men van hen koesterde en die niet ver
wezenlijkt zijn? Hier bestond niets van dien aard. Geen droef
heid of tegenspoed had den verderen levensloop van Roubine
verstoord. Hij was zonder veel lijden gestorven. Was zulk een
lot niet veeleer tc benijden dan te beklagen!
Die overtuiging troostte zijn kinderen en de gedachte, dat hun
vader geen grooter verdriet zou gekend hebben dan hen bedroefd
toch begint de strijd in de nieuwe Kamer weêr opnieuw.
Niet .allen, die tot de fractie Kappevne-Tak gerekend
worden, zullen terugkomen, niet alle leden der meerderheid
die men naar Gleichman noemt, krijgen hun zetel terug.
En zoo zal men blijven kibbelen, men zal er niets mede
gewonnen hebben, dan dat men de verdeeldheid in de
Kamer gebracht zal hebben onder de kiezers. Daar als
dan sommige districten Kappeynianen zullen gekozen hebben,
en andere ze zullen hebben verworpen, zullen beide partijen
zich blijven beroepen op het oordeel der kiezers, en het
„nieuwe bloed" in de Kamer zal zich aansluiten bij eene
der partijen, zonder dat in de verkiezingen een voor allen
verbindend voorschrift, eene voor alle verstaanbare les zal
liggen.
Brengt men den strijd in de Kamer over in alle kies
districten, dan zal de uitslag verschillend zijn, en daarom
niets bewijzen en tot niets verbinden.
Wij hebben vóór alles belang bij zuivere toestanden.
Wij moeten er allen toe medewerken om dubbelzinnig
heden te vermijden.
Daarom; ééne beslissende verkiezing, die te Amsterdam
aan welks uitslag in het belang der noodzakelijke eenheid
iedereen zich behoort te onderwerpen. Iedereen, de kiezers,
de partij, ook de afgevaardigden.
De kiezers mogen beslissen. Niet als rechters, want zij
kennen het verschil niet, maar als practische mannen alleen
oordeelende uit een oogpunt van organisatie, tot verkrij
ging van een behoorlijk partijverband, desnoods den beste
opofferende aan allen, Curtius bevelende den noodlottigen
sprong te doen tot heil van Latium. Maar nu lokke men
niet meer dan eene beslissing uit. Men stelle niet overal
die vraag en die keuze. Want dan weet men vooraf, dat
men zal komen tot het bedroevende en tevens belachelijke
resultaat, dat de kiezers tegelijk, ja en neen, tegelijk Kap-
peyne en Tak, zullen zeggen, hier het een, en ginds het
ander.
Die dwaze uitspraak, dat water en vuur dragen in eene
hand zoude niet de schuld zijn van de kiezers, maar van
hen, die de vraag dwaselijk stelden.
Het verschil is, helaas! een zuiver persoonlijk geschil.
Het behoort tusschen en door de personen beslist te worden.
Aan de kiezers in dit district behoort die keuze niet
gesteld te worden.
Kiest Amsterdam tusschen Gleichman en Tak, dan zal
uit den aard der zaak, door den nood der omstandigheden,
die keuze beslissend zijn in 't geheele land, rnaar het zal
er niets toe doen, of Alkmaar tracht op die beslissing
vooruit te loopeninvloed hebben onze kiezers daarop niet.
Het eenige, wat naar onze meening de kiezers behooren
te eischen, is, dat de beslissing eenmaal gevallen, ook in
de Kamer geëerbiedigd worde.
te zien over zijn verlies, gaf hun de kracht hun smart te be-
beheerschen.
Aan alle goede dingen komt een einde, zoo ook aan de vacantie
Korzof moest naar Petersburg terugkeeren, om zyn assistenten
ook den tijd te gunnen op hunne beurt wat rust te nemen.
Nadia ging met hem mede en bleef het overige gedeelte van
het mooie seizoen, dat in dit land van zoo korten duur is, op
hun buitengoed Spask wonen. Dmitri kon daar zooveel hij wilde
bij hen komen, daar tal van stoombooten een geregeld verkeer
tusschen Schlusselbourg en St. Petersburg onderhielden.
Hadden wij nu ons jacht, zei Nadia glimlachend, toen de
boot in het midden van de Newa stopte en zij in een schuit, die
hun tegemoet was gevaren, overstapten.
Die tijden zijn voorbij, vrouwtjelief, wij behooren niet meer
tot de rijken dezer aarde! zeide haar man, bij het roer plaats
nemend. Niet dat je vader ons geen aanzienlijk fortuin heeft
nagelaten, maar door het nieuwe systeem zijn onze inkomsten
tot op de helft gedaald en om onze kinderen een onbezorgde
toekomst te verzekeren, moeten wij met zooveel anderen per
stoomboot reizen. Zou je het hospitaal in ruil willen geven voor
een jacht.
Nadia antwoordde hem met haar bekoorlijken glimlacht. De
kleine, met mos bedekte aanlegplaats, bestond nog altijd en was
zoo oud en vervallen, dat men er niet meer durfde aanleggen.
De schuit, die de grootste schatten van Korzof bevatte, drong
tot in het vochtige zand, en nadat er een plank was gelegd,
stapte de geheele familie aan wal.
Weet je nog, Dmitri? vroeg Nadia, terwijl zij haar arm
in den zijne legde en naar een bankje wees, dat boven het
stroomende water scheen te sidderen,
Of ik het mij herinner! Nijn lieve engel, daar heb je mij
mijn levensgelijk geschonken, door jezelf te geven.
Maar Dmitri, antwoordde de jonge vrouw, ik geloof juist
dat je het mij geschonken hebt. Ik was toen zoo zelfzuchtig,
zoo ijdel, zoo...-
Hij legde zacht zijn vinger op haar mond om haar het spreken
te beletten.
Beschuldig je niet in tegenwoordigheid van de kinderen,
voegde hij er lachend bij; vergeet niet, dat wij hun zooveel
mogelijk achting voor hunne ouders moeten iuboezemen.
Na verloop van eenige gelukkige weken, die nog vroolijker
zouden geweest zijn als de zon zich niet eiken dag weer wat
vroeger dan de vorige ter ruste had begeven, keerde iedereen
naar Petersburg terug, om weer met moed de werkzaamheden
van het leven te aanvaarden.
Toen Dmitri Korzof zijn zoon voor het eerst in de leerkamer,
die tot nu toe ongebruikt was gebleven, binnenleidde, zeide hy
Daar zie je nu het schoolbord, de landkaarten, dc globes en een
groot aantal boeken, die in deze kasten zijn geborgen. Over
