ongetwijfeld zullen instemmen de velen in den lande, die
een man met zoo gedenkwaardige loopbaan, als generaal
Van Swieten achter zich heeft, in cere weten te houden.
Onlangs is gemeld, dat tusschen de Maatschappij
«Nederland* en de Ministers van Waterstaat en Koloniën
een overeenkomst was gesloten, betrekkelijk een postpak
kettendienst tusschen Nederland en Nederl.-Indië. Met
15 Mei is de dienst van Batavia reeds aangevangen (het
tijdstip uit Nederland is nog niet bepaald).
Het bij vooruitbetaling te kwijten port voor de pakketten
uit Nederland voor Batavia, Padang, Samarang en Soerabaja
en omgekeerd uit die plaatsen voor Nederland bedraagt:
f 0.85 voor een pakket tot een gewicht van 1 kilogram
f 1.35 u v van meer dan 1 tot 3
f 1.85 uk u u ,3,5
In de gisteren gehouden zitting van den Gemeente
raad van Amsterdam brachten de heeren Van Nierop en
Willeumier den toestand van de Amsterdamsche Schouw
burgen ter sprake. Die van den Stadsschouwburg was vrij
voldoende, terwijl die van hetGrandThéatreinde Amstelstraat
onvoldoende geacht werd. Ook in andere lokalen wenschte
men veranderingen aangebracht te zien.
Onder de personen, die uit de Opéra-Comique te
Parijs gered werden, bevindt zich ook eene Haagsche dame
en haar echtgenoot, de heer M., die hun huwelijksreisje
deden.
De heer L., die jl. Maandag bij zijne familie te
Valkenburg (Limburg) op bezoek was, had het ongeluk
uit te glijden en in de Geul te vallen, waarin hij verdronk.
Den 14 dezer zal te Utrecht de groote vergadering
van alle Roomsch-Katholieke Kiesvereenigingen in Nederland
gehouden worden tot vorming van den Centralen Bond.
Voornamelijk zullen de besprekingen loopen over het
concept-reglement, waartegen verscheidene Vereenigingen
bedenkingen hebben. Zoo o. a. de Rotterd. Vereeniging
„Grondwet," de Vereenigingen „Noord-Brabant* van Hel
mond en Eindhoven en, zooals De Amstelbode mededeelt,
ook de geheele Noord-Zuidhollandsche Bond.
Men meldt, dat de vordering van den bekenden
Enuma tegen het «Dagblad,* wegens opneming van het
bericht in zake de advertentie van meisjes, is toegewezen.
Het «Dagblad* is veroordeeld tot f 50 boete en in de kosten.
Enuma had f 2500 geëischt.
Te 's Hage worden thans de honden naar de grootte
belast. De verordening, regelende de invordering der belas
ting, bepaalt dat voor eiken hond, gemeten staande en ter
hoogte van den bovenkant der schoft tot 50 cM. f 3 zal
worden betaald; daar boven tot 60 cM. f 6 en boven die
maat f 12; voor waak- en trekhonden betaalt men f 1.
Een marinier uit Rotterdam sprong te Vlissingen van
den in beweging zijnden stoomtram. De waggon ging hem
over het linkerbeen, dat verbrijzeld en later boven de knie
afgezet werd.
Een der kleine paardjes van H. K. H. Prinses Wilhel-
mina heeft Pinkstermaandag een aardig veulen ter wereld
gebracht.
De heer Stracké deelt in de „Portefeuille* mede, dat
de heer A. Brouwer, te Hilversum, die verleden jaar
Palestina bezocht, bezig is met een panaroma, dat den tocht
naar Golgotha en den kruisdood van Christus zal voorstellen.
De ster van Bethlehem, het bekende hemellichaam,
dat zulk een gewichtige rol vervulde bij Jezus' geboorte,
is weer verschenen, na 100 jaren onzichtbaar te zijn geweest.
Prof. John M. Klein, de beroemde astronoom te Louisville
(Kentucky), verzekert de ster, die de drie Koningen uit
het Oosten naar Bethlehem den weg wees, aan den noord
westelijken hemel gezien te hebben.
Maatschappij „Tot Nut vaa 't Algemeen."
Te 10 uur werd gisterenmorgen in Maison Stroncken te
Amsterdam de algemeene vergadering geopend door den
heer W. T. Loman, door het Hoofdbestuur uit zijn midden
tot Voorzitter benoemd.
In zijn openingsrede zeide de Voorzitter o. a.
„De wetsherziening, in 1885 tot stand gekomen, onder
den invloed van een algemeen besef, dat onze Maatschappij
krachtiger dan te voren moet optreden in stoffelijk en
zedelijk belang van de minder bevoorrechten, eischt voor
hare toepassing oprechte en eenparige toewijding aan die
groote taak. Die toewijding moet de kracht schenken tot
eendrachtig samenwerken, ook bij strijd van opvattingen.
Zij alleen kan den lust tot gemeenschappelijk overleg
levendig houden en zij vermag wat door geen wetsletter,
geen bindende bepalingen kan worden verkregen, zij kan
den strijd houden binnen de grenzen der onderlinge waar
deering. Want voor dien grooten hartstocht alleen zwijgen
de kleine hartstochten, en bittere twist over bijzaken is
alleen mogelijk, waar het ontbreekt aan „oprechten ijver
voor de hoofdzaak.*
„Laat ons practisch trachten te wezen. Wie het doel
wil, moet ook de middelen willen. Trouw aan het beleden
beginsel, brengt ons vaak voor ongedachte bezwaren, maar
verbiedt ons die te ontwijken, maakt ons hunne oplossing
tot plicht. Daarom is het niet practisch elkander vrees
aan te jagen voor naderende en onvermijdelijke moeielijk-
heden, maar wel practisch, eenparig onze kracht te wijden
aan hare overwinning. In dien zin herhaal ik met instem
ming een vroeger gesproken woord: het eerste hoofdstuk
van onze wet bevat een programma, dat wordt uitgevoerd
en verwezenlijkt formule niet van woorden alleen, maar
van daden.
Moge onze samenkomst van gisteren en heden op die
uitspraak haar zegel drukken.
een paar straten door en stond toen diep ademhalend op het
kerkhof voor den met klimop begroeiden grafheuvel der nooit
door haar gekende moeder.
De Septemberdag neigde ten einde; in het westen stapelden
zich donkere wolken op elkander; de avondwind verfrischte het
beschreide kindergezichtje.
„Mijne mama!" zeide zij halfluid; er klonk een onbeschrijfelijk
weemoedige toon in deze twee woorden, zij knielde neder en
legde haar wangen tegen het gegoten ijzeren kruis. Zoo zat zij,
totdat de doodgraversvrouw toevallig voorbij kwam, en haar
vriendelijk toeriep, dat zy nu moest heengaan, want het kerkhof
werd aanstonds gesloten. Zij plukte nog haastig eenige klim
opbladen, voor zij het graf verliet. En toen stond zy voor het
raam in tante Lottes gezellige kamer, en luisterde naar het
juichen en zingen der knechten en meiden, die in de dienstboden
kamer onder een glas punch de bruiloft van hun meester vierden
tot diep in den nacht.
(Wordt vervolgd.)
Met dien wensch open ik de 101ste algemeene vergade
ring.* (Applaus.)
Daar het verslag gedrukt aan de leden was rondgezonden,
werd dit voor gelezen beschouwd.
Wij ontleenen daaraan het volgende:
Aan het verslag van het Hoofdbestuur, aangaande den
staat der Maatschappij en harer departementen, ontleenen wij
In herinnering brengend, dat, in verband met de tot stand
gekomen nieuwe wet, de laatste vergadering van afgevaar
digden der departementen in Augustus 1885 gehouden is,
moet het Hoofdbestuur tot zijn leedwezen beginnen met de
mededeeling, dat sedert genoemd tijdstip het aantal depar
tementen met tien is verminderd. Wel werden nieuwe
vertakkingen der Maatschappij gevestigd te Borger, Delf
zijl en Zandvoort, doch daarentegen werden, wegens ver
zwakte belangstelling, ontbonden de departementen Bemmel,
Biervliet, Brielle, Ezinge, Haaften, Hensbroek en Obdam,
Hoornsterzwaag-Jubbega-Schurega, St. Jacobi-Parochie, Jut
faas, Oldeberkoop, Osch en Scharwoude, terwijl bovendien
dat te Delfshaven zich oploste in het Rotterdamsche depar
tement. Dientengevolge heeft de Maatschappij thans 333
afdeelingen, die te zamen met een groep van 8 alge
meene leden bij de intrede van het nieuwe dienstjaar
op 1 Juli a. s. vermoedelijk zullen tellen 16,425 gewone
leden en begunstigers, 397 eereleden, dus in 't geheel
16,822 leden, tegen 17,504 op 1 Juli 1885. Volgens ont
vangen inlichtingen moeten èn deze achteruitgang èn de
opheffing der voormelde departementen voornamelijk worden
toegeschreven, óf aan de ongunstige tijdsomstandigheden,
óf aan de opkomst van andere Vereenigingen, die, tot
plaatselijke werkzaamheid zich bepalend, voor een deel
hetzelfde doel beoogen als de Maatschappij.
In December 11. ontving de Maatschappij van wijlen den
heer S. Steenmeyer, te Sexbierum, een legaat groot f 3000,
onder voorwaarde, dat de renten zouden worden uitgekeerd
voor 1/3 aan het ter genoemde plaatse bestaande departe
ment ten behoeve van zijn leesbibliotheek, en voor 2/3 aan
het aldaar gevestigde tooneelgezelschap „Ons Genoegen."
Hoewel derhalve dit legaat, voorshands althans, niet aan
de Maatschappij zelve ten goede komt, heeft nochtans het
Hoofdbestuur gemeend, geen bezwaar te mogen maken om
het te aanvaarden, en is het vermelde bedrag van f 3000
onder een afzonderlijk hoofd in de Grootboeken der Natio
nale Schuld ingeschreven.
Aan het departement Monnikendam werd een ten behoeve
van de reorganisatie zijner Bewaarschool toegedachte subsidie
uitgekeerd van f 5000.
Vertrouwd mag worden, dat aldus ter plaatse, waar de
stichter der Maatschappij heeft geleefd en gewerkt, het
voortbestaan is verzekerd van een Bewaarschool, zóódanig
ingericht, dat zij een waardige herinnering verdient te
heeten aan den man, wiens naam in haar gevel gebeiteld staat.
Terwijl, tot uitvoering van vroegere besluiten der alge
meene vergadering, niet alleen aan het Waarborgfonds van
het Nederlandsch Werkliedenfonds het daarvoor bepaalde
subsidie werd uitbetaald, maar ook, zoowel in 18851886
als in het thans nog loopende jaar, èn aan het „Schoolfonds
voor schipperskinderen in Friesland," èn aan de „Ver
eeniging tot bevordering van onderwijs aan schipperskinderen
in Overijsel en Drente" een toelage van f 250 werd ver
strekt, verleende het Hoofdbestuur voor verschillende doel
einden geldelijken steun aan de onderstaande departementen
voor de oprichting van een Bewaarschool, aan het depar
tement Aalten f 2000;
voor teekenonderwijs, aan het departement Oude Tonge
f 100;
voor de reorganisatie zijner Gymnastiekschool, aan het
departement Drachten f 300;
voor volkszang en volksvoorlezingen, aan de departe
menten Apeldoorn, Delden en Winkel, te zamen f 175;
voor volksvermaken, aan het departement Tolen f 50;
voor volksbibliotheken, aan 74 departementen.
Bovendien werden verzamelingen boekwerken gezonden
aan verschillende departementen.
Overigens werden, evenals in vorige jaren, door het
hoofdbestuur verscheiden werken aangekocht in toereikende
getale, om aan elk der departementen ten behoeve van hun
leesbibliotheken een exemplaar daarvan te kunnen doen
geworden. Ditmaal viel de keuze op:
Mevr.BosboomToussaint: „DeDelftschewonderdokter;"
Dickens: „Het verlaten huis;* Craandijk en Schipperus:
„Wandelingen door Nederland," en Huizinga: „Een en
ander over voeding.*
Van de geschriftjes „Ons dagelijksch Brood," „Ook voor
u staat de weg tot geluk open," en „Waarom moeten wij
leeren teekenen?* te zamen met een herdruk van twee
der vroeger uitgegevene, werden in het geheel afgeleverd
14,565 exemplaren. (Wordt vervolgd.)
De algemeene vergadering der Yereeniging „Volksonder
wijs" werd jl. Dinsdag te Amsterdam gehouden, onder lei
ding van den Voorzitter, Mr. H. Goeman Borgesius, die
den afgevaardigden een kort welkom toeriep, en daaraan een
warm woord van hulde toevoegde aan de nagedachtenis
van wijlen het lid des hoofdbestuurs den heer G. P. Van
Vladeracken, den Penningmeester.
Uit het verslag van den Secretaris, den heer Ph. R.
Hugenholtz bleek, dat de omvang en de kracht in ledental
weder ietwat was afgenomen. Ten vorigen jare telde de
Vereeniging 6680 leden, verdeeld over 105 afdeelingen,
20 correspondentschappen met 81 verspreide en algemeene
leden. Sedert vielen Tilburg en Workum af. De afdeeling
Kollumerland besloot zich tegen het einde des jaars te
ontbinden, terwijl nog twee andere afdeelingen ten onder
gang neigen. In plaats van de afdeeling Tilburg trad een
correspondentschap op met 10 leden, waar tegenover weder
het verlies der correspondentschappen Blokker en Broek-in-
Waterland staat, zoodat de Vereeniging thans telt 103
afdeelingen, 22 correspondentschappen met 87 verspreide-
of algemeene leden, totaal 6378 leden.
Op voorstel van de financiëele commissie, tot het nazien
der rekening en verantwoording, die in ontvangst f 11,773,
in uitgaaf f 6225, en alzoo een batig saldo van f 5548 bedroeg,
werden deze, onder dank voor het uitmuntend beheer,
goedgekeurd.
Terwijl gestemd werd, stelde de Voorzitter aan de orde
de voorstellen der afdeelingen Hoorn, Makkum en Rotterdam,
betreffende het in de algemeene kas te storten quotum, in
verband met de bekostiging der uitgave van het Volksblad.
Na eenige discussie wordt bij acclamatie een voorstel
van het hoofdbestuur aangenomen, om het volgend jaar
het quotum weder aan het oordeel der vergadering te
onderwerpen en inmiddels een modus vivendi trachten te
vinden.
Aan de orde is thans het voorstel der afdeeling Leeu
warden om de vergadering te doen beslissen of met het doel
der Vereeniging: te verkrijgen dat in werkelijkheid overal
in het Rijk van overheidswege gegeven worde voldoend
openbaar onderwijs, voor alle gezindten gelijkelijk toegan
kelijk, of daarmede in strijd is het bevorderen van het
subsidiëeren van overheidswege van bijzondere scholen, en
of de beteekenis van het woord „overal" is, overal, ook
waar het bijzonder onderwijs voldoende in de behoefte
voorziet. Dr. Vitus Bruinsma lichtte dit voorstel uit
voerig toe.
Na een langdurig debat trekt de heer Bruinsma de motie
in en stelt Amsterdam voor te beslissen, dat het reglement
het subsidiëeren van bijzondere scholen openlaat en het
hoofdbestuur dat dit niet het geval is. Het voorstel van het
hoofdbestuur wordt aangenomen met 63 tegen 4 stemmen.
Het voorstel om bij de Kamer op het invoeren van leer
plicht aan te dringen wordt ontraden door den heer Borge
sius, die van de stervende Tweede Kamer geen gehoor
verwacht, en die hoopte dat het uitgebreid kiesrecht ver
andering in de zienswijze der nieuwe Kamer en invoering
van leerplicht zou brengen. Alle voorstellen dienaangaande
werden daarop verworpen.
Tot lid van het hoofdbestuur werd herkozen de heer De
Meyier en gekozen de heer André de la Porte, te Haarlem.
Het voorstel van het hoofdbestuur:
„De vergadering machtige het hoofdbestuur om, op het
daartoe geschikte tijdstip, de noodige stappen te doen tot
het verkrijgen van die verbeteringen in de wet op den
kinderarbeid, waardoor althans in de meest in 't oog vallende
leemten, in verband met de belangen van het onderwijs,
zoo spoedig mogelijk worde voorzien,"
werd aangenomen, evenals het volgende:
De vergadering machtige het hoofdbestuur om zich tot
de Regeering te wenden met het verzoek, dat het kazerne-
onderwijs voortaan uitsluitend moge worden opgedragen
aan hen, die volgens art. 55 der wet op het L. O. tot het
geven van onderwijs bevoegd zijn.
Do voorstellen der afdeeling 's Hage: „De vergadering
spreke de wenschelijkheid uit: 1. dat de Staatsinrichting
onder de verplichte leervakken der lagere school worde
opgenomen; 2. dat het onderwijs in de aardrijkskunde
(vooral van Nederland) door aanschouwing, d. w. z. door
het bezoeken van verschillende streken des lands, op kosten
der publieke kas, gegeven worde," werden uitvoerig toe
gelicht door den heer Croll en bestreden door het lid van
het hoofdbestuur, den heer Gerhard, die wees op de groote
practische onuitvoerbaarheid wat No. 2 betrof; de wen
schelijkheid van No. 1 werd algemeen erkend, No. 2 werd
verworpen.
Het voorstel der afdeeling Haarlem: „Aan het hoofd
bestuur worde in overweging gegeven, wat er door de
Vereeniging kan gedaan worden om het teekenonderwijs,
vooral ten platten lande, meer algemeen te maken," werd
goedgekeurd.
Het voorstel der afdeeling Rotterdam„Het hoofdbestuur
benoeme een commissie, ten einde de uitgave voor te
bereiden van een reeks historie-platen, op de wijze en in
den geest van de platen voor de aardrijkskunde," werd tot
het volgend jaar aangehouden; dat der afdeeling 's Hage:
„De vergadering spreke als haar gevoelen uit, dat het in
't belang van het onderwijs noodig is aan behoeftige school
kinderen van overheidswege voedsel te verstrekken," uit
voerig verdedigd door den heer Baye, werd verworpen.
Nadat Amsterdam tot vergaderplaats in het volgende jaar
was aangewezen, werd de vergadering gesloten.
Buitenland.
Het nieuwe Fransche Ministerie is gereed gekomen
en het telt generaal Boulanger niet onder zijne leden.
Reeds jl. Dinsdag is het Kabinet voor de Kamer van Afge
vaardigden verschenen. De radicale bladen voorspellen het
een spoedigen val.
In België bleef het met de Pinksterdagen rustig.
Het is thans bepaald, dat de Duitsche Kroonprins
niet naar Londen gaan zal om den Keizer te vertegen
woordigen op het gouden regeerings-jubilé van Koningin
Victoria. Zijne gemalin gaat echter wel, met haar oudsten
zoon, Prins Wilhelm, en een harer dochters. Een Duitsch
escader zal hun van Vlissingen tot de Engelsche kust
vergezellen.
De toestand van den Kroonprins moet steeds zorgelijk
zijn, doch is toch blijkbaar niet zoo gevaarlijk als de
Fransche bladen het willen doen voorkomen. Men schijnt
daar veel te hechten aan eene voorspelling, die indertijd
moet gedaan zijn, en die zegt, dat de oude Keizer niet
door zijn zoon zal worden opgevolgd.
Uit Rome wordt aan het Journal des Dcbats,
dd. 30 Mei, het volgende gemeld:
„Msgr. Von Daehne van Varick, Voorzitter der Katho
lieke Club te 's Hage, is alhier aangekomen. Hij moest
Nederland officiëel vertegenwoordigen bij de feesten te
Florence ter gelegenheid van de overbrenging van het
stoffelijk overschot van Rossini, maar ook, naar men zegt,
bijzonder de quaestie bestudeeren betreffende de leiding,
aan de Katholieke Vereenigingen in Nederland te geven.
Het schijnt namelijk, dat een zeker aantal Nederlandsche
Katholieken voornemens zijn, door middel van een petition
nement aan te dringen op het herstel der diplomatieke
betrekkingen tusschen den Heiligen Stoel en de Regeering
te 's Hage."
Wellicht herinnert men zich, dat Jhr. Mr. A. Von
Daehne van Varick ongeveer twaalf jaren geleden van de
Protestantsche tot de Rooinsche Kerk is overgegaan.
Een beambte van een der Postkantoren te Weenen,
met het sorteeren van de aangeteekende brieven belast,
heeft zich uit de voeten gemaakt, medenemende een aantal
brieven, waarin zich eene waarde van ongeveer ff. 150,000
bevindt. Zijn naam is Philemon Zalewski, en vermoedelijk
is hij door dezen diefstal in het bezit geraakt van bank
biljetten, welke hij gemakkelijk kan uitgeven, want men
is daar aan het gebruik van papieren geld zóó gewoon, dat
er nooit aan gedacht wordt de nummers op te teekenen.
Een welbekend Parijsch financier, baron De Seillière,
broeder van de Prinses van Sagan, is op baar verzoek in
een gesticht opgesloten. Hij was een zeer goedhartige
„viveur" en had zich in de dolste speculatiën begeven;
verleden jaar was hij onder curateele gesteld, maar hij
behield nog een jaarlijksch inkomen van 400,000 francs.
Men berekent, dat hij 30 millioen heeft zoek gemaakt.
