Saldo van 's Rijks schatkist. Dc Minister van
Financiën maakt bekend, dat het saldo van 's Rijks schat
kist op 8 dezer bedroeg:
bij de Nederlandsche Bank23,690,709.98
en bij de betaalmeester1,637,180.73
Te zamen 25,327,890.71
Jl. Vrijdag (7 September) was het 25 jaar geleden,
dat op de statuten der Maatschappij tot exploitatie van
Staatsspoorwegen de koninklijke goedkeuring werd verleend.
Dit gewichtige feit is door de Maatschappij op geen enkele
wijze herdacht. Men vermoedt nu, dat daarvoor de 27ste
September is aangewezen, wanneer het 25 jaar geleden zal
zijn, dat de notariëele acte van oprichting werd gepasseerd.
Den 1 October 1863 werd met de feitelijke exploitatie
der Staatsspoorwegen begonnen, en wel door de feestelijke
overname van de lijn Breda-Tilburg, die den öden voor
het publiek werd opengesteld. Den 27 October volgde de
opening van de lijn Harlingen-Leeuwarden, den 23 Decem
ber Bergen-op-Zoom-Rozendaal, enz.
Bij de verloting, gehouden nh de Veetentoonstelling
te Terschelling, is de derde prijs, een kalf, gevallen op
No. 727. Daar die prijs niet werd afgehaald, is het dier
jl. Zaterdag bij inschrijving verkocht en staat de opbrengst
ter beschikking van den eigenaar van dat lot.
Jl. Zaterdag en Zondag had te Purmerend de jaar-
lijksche tentoonstelling van „Floralia" plaats, welke ook
thans zeer goed geslaagd mag genoemd worden. Evenals
vroeger hadden ook nu weder de heeren Galesloot, uit
Amsterdam, en Gebrs. Admiraal, uit De Rijp, eene keurige
collectie ter opluistering ingezonden. Aan de inzenders
vielen verscheidene bekroningen ten deel. De tentoon
stelling werd Zondag opgeluisterd door eene matinee musi-
cale van het stedelijk muziekkorps van 2 tot 4 uur, en
's avonds door een concert van hetzelfde korps met mede
werking van den heer König en echtgenoote (zang).
Het graven van het kanaal bij Kiel, ter verbinding
van de Noord- en Oostzee, is aangenomen door onzen
landgenoot, den heer H. Wiegerink, te Groenloo. De aan-
nemingssora bedraagt in rond getal f 7,000,000.
Het bericht omtrent de vereeniging der Doopsgezinde
gemeenten te Medemblik en te Enkhuizen is onjuist. Om
trent die vereeniging is nog niet besloten.
De Levensverzekering-Maatschappij van het Neder-
landsch Onderwijzers-Genootschap had op 1 dezer gesloten
2243 polissen, met een verzekerd kapitaal van f 3,545,646,
een bedrag aan rente van f 15,892 en aan jaarpremiën
van f 90,866.63*.
De drie gewonden te Haarlem bevinden zich voor
het oogenblik vrijwel; alleen de heer B. lijdt veel pijn.
Een tienjarig jongetje te Sneek, Jan Huges, heeft
van Z. M. de Koning een schrijven ontvangen, waarin
hem dank wordt betuigd voor den fraaien vlieger, dien hij
't Prinsesje op haar verjaardag ten geschenke zond. Het
geschenk werd slechts voor ditmaal bij uitzondering aan
genomen.
De met den eersten prijs op de Tentoonstelling te
Bokstel bekroonde hengst „Welkom'', van den heer Zijlr
mans, te Haarlemmermeer, is voor f 1100 in andere handen
overgegaan.
Misschien zal Adelina Patti in Januari ons land bezoeken.
Een bewoner van de Twentstraat te 's Hage kwam
jl. Zaterdagmorgen aan de politie mededeelen, dat zijn hond
hem en zijn dochtertje-had gebeten en hij daarom het dier,
in het vermoeden dat het ziek was, had afgemaakt en aan
den vuilnisman medegegeven. Op last der pölitie is de
doode hond van de aschstal teruggehaald en tot onderzoek,
opgezonden aan den distiïcts-veearts, die verklaard moet
hebben, dat het dier aan hondsdolheid had geleden.
Van de jl. Vrijdag vermelde te 's Hertogenbosch
voorgevallen tragische gebeurtenis geeft de „'s Hertogenb. Ct."
de volgende lezing:
P. D., metselaar van beroep, wonende in de Beurzen
straat, had feestgevierd wegens het gereed komen van het
dak van een in aanbouw zijnd huis en verkeerde dienten
gevolge in vrij opgewekten toestand. Hij bevond zich op
den wal achter de gevangenis en werd daar opgemerkt
door den schildwacht, die hem aanriep en de noodige
sommatiën deed, onder bedreiging van te zullen schieten;
hetgeen D. met gelijke bedreiging, al voortloopende, beant
woordde.
Toen de sommatiën zonder gevolg bleven, vuurde de
schildwacht, zooals zijn plicht was, daar hij meende met
een ontvluchten gevangene te doen te hebben, te meer
omdat D. eene witte broek droeg, en D. stortte terstond
dood ter aarde.
Het dadelijk door de bevoegde autoriteit ingestelde
onderzoek heeft aan het licht gebracht, dat de schildwacht
geheel volgens zijn consigne heeft gehandeld.
Naar de „Midd. Crt." verneemt, maaktejl. Donderdag
een reiziger, die blijkbaar niet gewoon is zich te verplaat
sen, een zeereisje tegen wil en dank.
Onze man kwam per sneltrein van 12 ure te Vlissingen
er uit te komen, waar een frissche wind blaast.
Nog jong van jaren heeft Parijs hem tot man gemaakt, en
nu wil hij als man zijn leven vervolgen. Hij moet weg uit dat
lustprieel, dat men Parijs noemt! Hij verlangt naar rust, om
al de sterke indrukken te verwerken en hij weet waar hy die
rust vinden zalin Rome, het Mekka van alle kunstenaars.
Met een wijden horizont, na den omgang met de grootsten
van zyn tijd, in begaafdheid boven de meeste jonge kunstenaars
uitstekend, streng voor zich zelf, hard, maar toch vol liefde,
kwam hij op een zomerschen Januaridag te Rome aan en eene
jubelende vreugde vervulde hem bij het zien van die schitterende
heerlijkheid.
„Zie nu eens om", zei de landsman, met wien hij, den dag
van zijne aankomst, tegen zonsondergang een der zeven heuvelen
beklom.
Daar lag Rome onder hem Het is alsof een regenboog zich
hoeft opgelost en al zyne kleuren heeft uitgegoten over de stad,
die van alle steden alleen de „eeuwige" wordt genoemd. De
St. Pieters koepel glinstertde oude tempels vertoonen triom-
feerend hunne vergulde brokstukken, zelfs de trage, gele Tiber
kronkelt en glinstert tusschen zijne violetkleurige oevers, en
gouden wolken stapelen zich boven het Albaner gebergte. Wat
voelde hij zich dadelijk tehuis in RomeZeker omdat hij er zoo
dikwijls in zyne droomen geweest was. Wat was het goed hier
te zijnLachend drong die schoonheid door in zijn hart. Dat
zorgelooze leven van licht en zonneschyn werkte den eersten tyd
nog sterker op hem dan de pracht der kunstwerken, sterker dan
de grootsche schoonheid der kerken en tempels, sterker dan ver
leden en toekomst. Hoe weldadig was die rust I En hoe licht
het ademhalen in die lucht, die toch zwaar genoemd wordt. Voor
hem had Rome eene atmosfeer, geheel anders, verheffender dan
aan, met bet plan te 12.30, per stoomboot naar Breskens
over te steken. Zeker gehoord hebbende, dat door de
provincie de dienst op de Wester-Schelde aanmerkelijk
verbeterd is, betrad hij een der groote zeekasteelen, die
den dagdienst op Queenboro onderhouden. Midden in zee
kwam de man tot de ontdekking, dat hij, in plaats van
naar het kalme Breskens, naar de wereldstad Londen op
reis was.
Hij was op de schuit en moest natuurlijk meevaren. Te
Queenboro aangekomen, stapte onze moderne Pieter Spa
onmiddellijk op de nachtboot over en arriveerde 's morgens
weder te Vlissingen, om vandaar nu beter de reis naar
zijne bestemming aan te nemen.
Of de snuggere reiziger zonder verdere avonturen het
einddoel zijner reis. bereikte, weten wij niet.
Men meldt aan de „N. Rott. Crt."
„Onlangs namen wij kennis van een testament, dat
iemand uit het Drentsche dorp R. had doen opmaken, die,
nog niet lang geleden, is overleden als.... bedelaar.
De nalatenschap, welke in dat stuk werd vermeld, be
droeg in ronde cijfers f 15,000. Hiervan waren aan zijne
pleegdochter f 13,000, en aan zijn adsistent, die hem op
zijne bedeltochten steeds trouw ter zijde stond, f 2000
gelegateerd. Bij zijn leven had hij in de laatste jaren de
gewoonte, om de vier wintermaanden in Amsterdam door
te brengen, alwaar hij zijne vaste huizen had om wekelijks
aalmoezen op te halen."
Nog zelden is de koffiemarkt zoo hevig in beroering
geweest als in de laatste dagen van de afgeloopen week.
Tengevolge van de jongste speculaties was er ontzaglijke
vraag naar leverbare waar. Op de termijnbeurs te Hamburg
kwam het Vrijdag 11. tot een paniek, nadat de koers voor
September met sprongen van 100 tot 115 en verder tot
130 p.st. opgeloopen was.
Een enkele haussier had al de voorhanden koopcontracten
aan zich getrokkendeze echter wilde niet minder dan
100,000 balen tegen 106 pf. geven. Bij quantum van
10,000 balen vroeg hij 240 pf. Alle onderhandelingen
leden hierop schipbreuk. Des namiddags werden buitensporige
prijzen, tot circa 200 pf. betaald.
Bij de avondnoteering intusschen was de prijs slechts
165 pf.
Tot het kenschetsen van den Hamburger terraijnhandel
in koffie moge dienen, dat er bij omzetten op termijn in
Augustus, ten bedrage van circa 1,280,000 balen, op het
einde der maand slechts 237,552 ter plaatse voorhanden
waren, d.i. nog 51,788 balen minder dan in Juli.
Te Brussel werd jl. Donderdag de derde algemeene
vergadering der Internationale Vereeniging van Tramweg-
Maatschappijen gehouden. De eerste had in 1886 te Berlijn,
de tweede verleden jaar te Weenen plaats. Het bleek, dat
99 Vereenigingen reeds zijn toegetreden, waarvan 41 Duitsche,
1 Engelsche, 10 Oostenrijksche en Hongaarsche, 12 Belgische,
2 Deensche, 4 Spaansche, 3 Fransche, 1 Grieksche, 10
Italiaansche, 5 Nederlandsche, 1 Noorsche, 6 Russische,
1 Zweedsche en 1 Zwitsersche. Onder de sprekers op de
vergadering van Donderdag behoorde majoor Perk, de
secretaris der Nederlandsche Vereeniging van Tramweg-
Maatschappijen, die rapporteerde over de beste methode
van het voederen der paarden en het systeem der Amster-
damsche Omnibus-Maatschappij daartoe als voorbeeld aan
haalde.
Een leekengedachte van. onzen tijd is: „ik heb de kerk
„wel lief, maar die dwaze formaliteiten en oude gebruiken
„jagen mij er uit."
Het is mij, alsof ik iemand tot zijne vrouw hoorde
spreken: „ik heb u lief met geheel mijn hart, maar. ge
„hebt een bruin vlekje in 't linkeroog en een paar zomer
sproeten; daarom verlaat ik u."1 J. -W. Cladwick.
t Generaal Jan Van Swieten.
De luitenant-generaal Van Swieten, de held uit de Indische
oorlogen, is, na een vrij langdurige ongesteldheid, in den
ouderdom van 81 jaren jl. Zondag te 's Hage overleden.
Zijne schitterende militaire loopbaan ving reeds op jeug
digen leeftijd aan. Zoon van een Nederlandsch officier, trad
hij reeds op 14jarigen leeftijd in dienst als volontair bij
de 17de afdeeling infanterie, werd het volgende jaar, in
1822, kadet, en op nauwelijks 17jarigen leeftijd tweede
luitenant bij hetzelfde korps.
In 1827, toen hij 20 jaar oud was, genoot hij de eer,
met de expeditionaire afdeeling naar Indië te worden uit
gezonden, waar hij terstond aan verschillende veldtochten
deelnam en roem en eer inoogstte, daar hij reeds in 1828
met de "Militaire Willemsorde werd begiftigd en na het
eindigen van den Java-oorlog als eerste luitenant naar
Nederland terugkeerde.
Na deelgenomen te hebben aan de krijgsverrichtingen,
die de opstand met België medebracht, ging Van Swieten
ten tweede male in het bataillon jagers van Cleerens naar
Indië, waar hij vele jaren verbleef en telkens tot hooger
ééne andere plaats op aarde. Gelukkig bij, die daar leven mag.
Hier geen Mazeppa'sHier geen goedkoope kunst-theorieën die
den geest verwarrenWat overal elders imponeert, verdwijnt
hier. In Rome schijnt niets groot te zyn buiten Rome.
Van al het schoone en grootsche, dat hij later in zich opnam,
werd dén indruk nooit overtroffen, de indruk van Michael Angelo's
„laatste Oordeel".
De legende zegt, dat de Paus met tien kardinalen bij Michael
Angelo kwam en hem opdroeg, alle tegenwoordige en toekomende
zondaren wakker te schudden met de verschrikkingen van den
dag des oordeels. Niets was te groot voor dezen titan der kunst,
en hy waagde het, ons een blik te doen slaan in de gebeurtenissen
van den grooten dag der rechtvaardigheid. Het gordijn is opge
slagen. De zoon des menschen houdt gericht over Adam's geslacht.
Er zyn twee hoofdgroepen:: zij die juichen, en zy die sidderen.
De juichenden scholen samen, de heirscharen der engelen brengen
hun kronen onder hen openen zich de graven, waarin zy hunne
lykwaden zullen afwerpen by het schallen der hemelsche bazuinen.
De sidderenden zweven over een afgrond, voor wiens ingang
demonen de wacht houden. Met ijzing wendt men zich af van
die kinderen des jammers's nachts in zyne droomen ziet men
nog die bark met de vreesclijke vleugels die de verdoemden over de
vuurzee draagt. Het geheel is een woeste dooreen mengeling van
engelen en duivelen, van heiligen en zondaarshier is een
christelijke wereld, daar een heidensche, hier is de hemel, daar
de hel. Alles er van te begrijpen is misschien geen sterveling
gegeven, maar wanneer do meester ontwaakte uit zijn graf by
den gelen Arno, zoude hy misschien protesteeren tegen de bewering
van den tegenwoordigen tyd, dat de verdoemden de portretten
zyn van de vyanden, waarvan de duistere meester er vele had.
(Wordt vervolgd.)
rang opklom, zoodat hij reeds in 1844 luitenant-kolonel
was. Overgeplaatst naar Sumiatra's Westkust, werd zijn
krijgsroem verhoogd door een schitterenden veldtocht, die
een belangrijke vermeerdering van Nederland's bezittingen
tengevolge had. In 1848 nam Van Swieten als chef van
den staf deel aan de tweede expeditie tegen Bali en het
volgend jaar overwon hij bij de derde expeditie het eiland,
toen hij den gesneuvelden generaal Micliiels als opperbevel
hebber was opgevolgd. Hier zoowel als bij vroegere
gelegenheden toonde Van Swieten een even uitmuntend
staatsman als veldheer te zijn. Zijne belooning was een
bevordering tot kolonel en een benoeming tot gouverneur
van Sumatra's Westkust, welk gewest hij 9 jaar lang
bestuurde tot zegen van het land en zijn bewoners. Na in
1853 tot gcneraal-majoor en in 1856 tot buitengewoon
adjudant des Konings te zijn benoemd, was hij het, die het
tractaat moest sluiten met den Sultan van Atjeh, het land,
waar hij later nog onder geheel andere omstandigheden zou
terugkeeren.
Bevorderd tot luitenant-generaal en commandant van het
leger, voerde hij, na de mislukking van de eerste expeditie
tegen Boni, in 1859 zelf de tweede expeditie aan, die tot
een glansrijke overwinning leidde.
Die veldtocht deed hem het commandeurskruis van de
Militaire Willemsorde verwerven.
Nadat hij in 1860 door zijn krachtig optreden den mili
tairen opstand in Samarang had bedwongen, achtte hij in
1862 den tijd der ruste voor zich aangebroken en legde
zijne betrekking neer, waarin hij niet alleen door krijgsmans
talenten had uitgeblonken, maar zich onvergankelijke eer
heeft gesticht door zijn wijs en vrijzinnig bestuur en zijn
menschlievend optreden tegenover de overwonnen bevolking.
In Nederland teruggekeerd, werd hij tot buitengewoon
staatsraad benoemd, vervulde de betrekking van gouverne-
ments-eommissaris bij de Nederl.-Indische Spoorweg-Maat
schappij en vertegenwoordigde een paar jaar de hoofdstad
in 's lands Vertegenwoordiging.
In 1873 eischten de politieke omstandigheden een offer
van den grijzen 63jarigen veldheer.
Na de mislukking van de eerste expeditie tegen Atjeh
verzocht de Gouverneur-generaal der Regeering, Van Swieten
aan 't hoofd te plaatsen eener tweede expeditie, en zonder
te aarzelen, of te letten op zijn ouderdom, aanvaardde
Van Swieten onmiddellijk dien taak ter wille van zijn land
en zijn Vorst.
De indruk, dien de afloop van die expeditie maakte, en
in 't bijzonder van de inneming van den Kraton, ligt nog
versch in 't geheugen, en eveneens de strijd, die na zijn
terugkeer over zijne handelingen is ontbrand.
Gedurende zijn gansche loopbaan heeft Van Swieten de
schitterendste bewijzen ontvangen van 's Konings dank
baarheid. Ook de natie heeft hem herhaaldelijk gevierd.
Zijne onmiskenbaar groote militaire talenten zullen in de
geschiedenis van ons land steeds herdacht worden en zijn
naam in eere blijven als die van een dapper, braaf en
beleidvol krijgsoverste.
De onderscheidingen, die den generaal van Vorstelijke
zijde ten deel vielen, waren meest allen verbonden aan
heugelijke dagen in het leven der Vorstelijke familie.
Koning Willem II schonk hem op 6 December (den ver
jaardag van wijlen Z. M.) 1846 het ridderkruis 3de klasse
van de Militaire Willemsorde en Koning Willem III begif
tigde op zijn verjaardag 19 Februari 1860 Van
Swieten met het kommaudeurskruis dier orde, terwijl hij
12 Mei 1874 's Konings 25jarige Regeering tot de
waardigheid van Grootkruis werd verheven.
Thans is reeds een levensschets verschenen van den over
leden generaal door den luitenant-kolonel der artillerie van
het O. 1. leger J. L. De Rochemont.
Aan het slot zijner beschouwing zegt de heer De Roche
mont o. a. het volgende:
„De doorluchtige Veldheer en Staatsman heeft het ge
lauwerde hoofd voor goed ter ruste gelegd. Zijn hart,
dat zoo veel edels bevatte, heeft voor altijd opgehouden te
kloppen; zijn mond, die zooveel wijsheid verkondigde, is
voor eeuwig verstomd. Hij behoort niet meer aan den
onbillijken tijdgenoot, maar aan de rechtvaardige geschie
denis. De majesteit van den dood waakt nu over zijn
roem. Nijd en afgunst zullen voortaan te vergeefs trachten
hem nog langer af te breken en door het slijk te sleuren."
Gemeenteraad van Zijpe.
Zitting van Maandag 10 September 1888,
Na de opening dezer voltallige vergadering, voorlezing en goed
keuring der notiden, deelt de heer Zijp mede, dat door hem als
Regent de rekening van 1887 van het Weeshuis is onderzocht,
betreffende het niet toekennen der 10% korting op het door de
bakkers Oud en Verkroost aan het Gesticht geleverd brood, waarover
de Commissie van Onderzoek eenig licht wenschte, en dat hem uit
dat onderzoek gebleken is, dat genoemde bakkers de broodprijzen
lager berekenen, eu dus voor dezelfde prijzen leveren als zij, die 10%
korting geven.
Van HH. Gedep. Staten is een missive ingekomen, inhoudende
goedkeuring van het Raadsbesluit, om de kermis aan de Schagerbrug
voortaan te doen plaats hebben op den eersten Zondag na den
9 September, en de Paardenmarkt op den hierop volgenden Maandag.
Alsnu is aan de orde het benoemen van een hoofd der school
aan 't Zand.
Door den Schoolopziener is aan den Raad een voordracht van
vijf personen voorgedragen, die z. i. allen verdienden aan het hoofd
eener school te staan.
Hierna las de Secretaris verschillende uitstekende aanbevelings
brieven der vijf candidaten, waardoor het den Raad inoeielijk werd
eene keuze te doen, vooral omdat de behaalde punten ook zoo weinig
verschilden.
N°. 1, de heer Sasburg te Velsen, had 50* p.
h 2, De Vries Texel 49*
3, Stokvis Amsterdam 46*
4, Ketelaar 45*
5, K. Van 't Veer Oudkarspol 45
De heer Nobel opende de discussie, en deelde als zijn gevoelen
mede,, dat: de Raad niet voor eene moeielijke, maar voor een gewich
tige keuze stond. Niet moeielijk vond hij het omdat het verschil
der behaalde punten onbeduidend is, en de getuigschriften vooral
van No. 1 en 2 schitterend zijn, waarom men z. i. zich aan de
voordracht moest houden en No. 1 benoemen. Hij althans zou
No. 1 zijn stem geven en hoopte, dat zijn medeleden dit eveneens
zouden doen.
De heer Biersteker deelde dit gevoelen. Niet alzoo de heeren
Zijp en Paarlbcrg.
hliet dat 'z'j iets wisten aan te voeren tegen den heer Sasburg,
maar omdat zij deze niet, en de heer De Vries wel persoonlijk
kenden, en hierdoor wisten, evenals van vrienden en bekenden, dat
in zijne aanbevelingsbrieven niet te veel in zijn voordeel wordt
gezegd, terwijl zijn hoogere ouderdom en gehuwd zijn eene aan-
