HELDERSCHE-
NIEU WEDIEPER COURANT.
M. 125.
Vrijdag 17 October 1890.
Jaargang 48,
Nieuwsblad voor Hollands Noorderkwartier.
E N
J. H. VAN BALEN.
28> DOLORES.
„En descapereert nimmer!"
Jan Pielersz. Coen.
Het Vaderlnndl ghetrouwe
Blijf icfc t°t in den doot.
Wilhelmutlied.
VersotiUnt lederen Dinsdag, Donderdag en Zaterdag.
Abonnementsprijs per 3 maanden.
Voor de courant binnen de gemeentef 0.70, met Zondagsblad f 1.
naar de overige plaatsen van Nederland 0.90, 1.23
naar alle landen, die in het postverdrag
zijn opgenomen (inbegrepen Oost-
Indic en Amerika)1.73, 2.10
naar Zuid-Afrika2.50, 3.
REDACTEUR-UITGEVER
Molenplein 162/163.
HELDER.
Prijs der advertentiën:
Van 15 regel» 30 cent, elke regel meer 6 cent. Bij abonnement naar gelang van de
hoeveelheid regels aanmerkelijk lager.
Ingezonden mededeelingen en aanbevelingen, geplaatst tnsschon den tekst, per regel 10 ct.
Advertentiën voor liefdadige doeleinden2
Dienstaanbiedingen voor den werkenden stand3
Agent voor Nieuw-Jersey en Omstrekende lieer Mr. P. LANGEVELD Mz., te Okonik Co, Passaie.
NEDERLAND.
HELDER, 16 October.
Naar stellig, in verband met de verklaring door
de Regeering in de Tweede Kamer afgelegd,
wordt vermoed, is in den jl. Dinsdag gehouden
ministerraad besloten om aan den Raad van
State kennis te geven, dat, naar het oordeel der
ministers, de Koning buiten staat is geraakt de
Regeering waar te nemen.
Gelijk men weet moet nu de Raad van State,
krachtens artikel 38 der Grondwet, een advies
over die verklaring van den ministerraad uit
brengen.
Betreffende het in ons vorig nummer me
degedeelde bericht, dat de commandant van Zr.
Ms. zeemacht in O.-Indié zich tot den minister
van Marine zou hebben gewend met een rapport,
waarin hij verklaart zich niet langer verantwoor
delijk te kunnen stellen voor den loop der zaken
in Indie, wegens den ellendigen toestand, waarin
onze Marine aldaar zich bevindt, zegt het „Vad."
Wij hebben reden om dat bericht, gelijk het
luidt en ook reeds in den vorm van een Reuter-
telegram in de buitenlandsche pers is overgeno
men, niet dan onder reserve te aanvaarden.
Dat de commandant der Indische Marine ten
vorigen jare en ook onlangs op nieuw op spoedige
aanvulling van het materieel heeft aangedrongen,
nu zich de uitzending van de „Sumatra", te
Amsterdam in aanbouw, veel langer doet wach
ten dan voorzien werd en als gevolg daarvan,
etÉst kort geleden de contracten zijn gesloten
voor de twee schepen, waarvoor op de vorige
Indische begrooting reeds de gelden waren toe
gestaan, is een feit. Maar dat de commandant
der zeemacht in Indie, met voorbijgang van den
Gouverneur-Generaal, den minister van Marine
zou hebben doen weten, dat de toestand op een
maal zoo ellendig is geworden, dat hij zich aan
de verantwoordelijkheid, die op hem rust, ont
trekt, dat achten wij onaannemelijk.
Toch zou het niet overbodig zijn, indien, nu
de alarmeerende tijding reeds buiten ons land de
ronde doet, deswege het noodige licht werd ont
stoken.
's Rijksmiddelen brachten in de eerste negen
maanden van dit jaar f83.627,586 op, zijnde
f393.683 meer dan in dat tijdvak van 1889.
In September was de opbrengst: dit jaar
fi 1.648.551 en 't vorig jaar f 10.325.503.
Tot dusver was de opbrengst van alle middelen
hooger (daaronder het successierecht ruim
Feuilleton ran de Heldersche- en Nieuwedieper Courant.
Roman van Gravin EUFEMIA BALLESTREM.
(Uit het Duitse h.)
Zij bevond zicli thans op een punt, waar
het pad zich in tweeën splitste. De weg
rechts voerde naar het hart van het park,
die links achter beuken- en seringenboschjes
naar het paviljoen, dat Engels aan den vrij
heer, toen hij op den Valkenhof was geko
men, verzocht had te mogen bewonen. Het
was eigenlijk een ronde toren met een ver
dieping boven een kelder en een met vier
gevels voorzien dak. Waarschijnlijk was het
gebouwd met het doel als wachttoren voor
de toenmalige abdij te dienen. Thans lag
het aardige gebouwtje, dat langen tijd slechts
tot woonplaats van ratten en muizen en van
hunne doodsvijanden, de uilen, gediend had,
midden in het grpen en klimrozen en clematis
kropen ongehinderd langs de muren omhoog
en zouden de boogvensters zelfs overdekt
hebben, indien Engels daar niet voor ge
zorgd had.
Dolores kende den weg naar het „Toren
tje", zooals het genoemd werd, en het. ge
bouwtje zelf zoo goed als de beste. Hier
had zij «Ie genoeglijkste oogenblikken van
haar verblijf op den Valkenhof doorgebracht.
Zij trad half achter het boschje en keek toen
op naar het venster, waar zij zelf zoo dikwijls
f 634.000), uitgezonderd de suikeraccijns
(f 2.140.000 lager), de zoutbier- en azijnaccijnzen
(te zamen f 18.000 lager) en de registratierechten
(f 44.000 lager).
De invoerrechten brachten dit jaar ruim 4 ton
meer op, de accijns op het gedistilleerd bijna
3i ton en die op het geslacht 1 ton, het zegel
recht i| ton, de posterijen f235.000, de telegraaf
f27.000 en de loodsgelden f52.000.
Naar „Het Vad." verneemt, zal de heer Frits
Jansen, leeraar aan de Academie van Beeldende
kunsten te 's Gravenhage, worden belast met het
geven van onderwijs in het teekenen aan Prin
ses Wilhelmina.
De minister van Marine brengt ter kennis
van belanghebbenden, dat de leges van één vierde
pCt., welke tot nog toe volgens de algemeene
voorwaarden van aanbesteding eerst bij de uit
reiking der betaalsorders werd voldaan, te rekenen
van heden, op de goedkeuring van contracten
zal worden geheven.
Tindal en de sociaal-democraten.
Voor een publiek van meer dan 1000 menschen,
waaronder een groot deel Socialisten, dat de zaal
van den „Werkenden Stand" geheel vulde, trad de
lieer Tindal Maandagavond te Amsterdam op, om
zijn schrijven aan het Nederlandsche volk over
's Konings toestand nader toe te lichten. De ver
gadering, door de Kiesvereeniging „Amsterdam"
belegd, werd gepresideerd door den heer mr.Trenb,
die haar opende met den (toegejuicliten) wensch,
dat alles ordelijk zou toegaan.
„Men wil het volk diets maken zeidedeheer
Tindal dat ik tegen den Koning schreefdat
is niet waarik schrijf tegen hen, die den Koning
beletten, volgens de Grondwet te regeeren." En
hij constateerde, dat die toestand sedert door alle
dagbladen is erkend en een regentschap wordt
voorbereid. „Dit is een zuiver toeval," ging hij voort
„maar deze toevallige omstandigheden heb ik voor
zien en voorspeld. Ik uitte een onderstelling, die
veel grond had.„ Spreker heeft in zijn manifest
alléén geschreven wat hij officieel vernam en dat
is hem gebleken juist te zijn. Hij herhaalt wat in
zijn manifest staat, ul. dat de ministers den Koning
beletten, den plicht le vervullen, dien de Grondwet
hem oplest. En als dat niet is ten gevolge van
een ziektetoestand, dan wordt de zaak nog erger.
Zelfs zijne memorie over onze verdediging, een
jaar geleden aan den Koning gezonden is, niet aan
Z. M. ter hand gesteld, en in Mei jl. bij persoon
lijk onderzoek bleek, dat de Koning „afgescheiden
wordt gehouden van de wereld".
l)e Koning was onbewust dat kolonel Bergan-
sius, tot generaal-majoor benoemd niettegenstaande
hij de jongste kolonel was, tot dusverre niets gedaan
heeft voor onze defensie, onbewust dat er een de
fensiekwestie bestaat.
had gezeten, waarlijk, daar zat Engels,
net als altijd, de korte pijp in den mond
over zijn grooten baard strijkend en van
tijd tot tijd den goudvink vóór hem een
eenvoudig wijsje voorfluitend, dat het leer
zame dier nauwkeurig herhaalde:
Yom holi'n Olymp herab ward uns die Freude
klonk het duidelijk en aan eene plotselinge
ingeving voldoende, sloop zij stil langs het
boschje naar de openstaande deur van het
„Torentje" en stapte snel de donkere trap op.
Fröklich crsckalltet der Jubelgesang
klonk het daarbinnen en zachtjes opende zij
de met ijzer beslagen eiken deur. Met een
oorverdoovend geblaf werd hare verschijning
begroet, want dat achtte Knieper, de dashond
en onafscheidelijke metgezel van Engels, zich
aan zijne eer verplicht. Zijne speciale vrien
din, Ida, de poes, met wie hij in volkomen
eendracht leefde en waardoor hij bewees, dat
het niet bepaald noodig is als kat en hond
met elkander te leven, sprong, uit hare droo-
men wakker geschrikt, van de sofa af, maar
legde zich spoedig gerustgesteld weer neer
en keek de binnenkomende met hare barn-
steengele oogen welwillend snorrend aan.
Alleen Knieper zette zijn luid geblaf voort,
alsof hij naar de i dentiteit van de bezoekster
vroeg en nog steeds een antwoord wachtte.
Hij wilde zich zelfs niet laten kalmeeren door
Dolores' stem, toen zij zeide: „Waarom zoo
boos? Je bent een best hondje, hoorToen
Engels echter de binnentredende herkende,
bracht hij met een donderend: „Wil je wel
Spr. schetste daarop den omvang van 's Konings
beleid en werkzaamheid, er bij voegende dat de
leiding des Koning9 niet meer bestaat als hij gevan
gen wordt gehouden.
Na ten slotte zijne overtuiging te hebben toege
licht, dat onze defensie hoogst gebrekkig is gere
geld, eindigde de heer Tindal met de verklaring,
dat hij de constitutioneele monarchie voor Nederland
den meest gewenschten regeeringsvorm achtmaar
voegde hij er bij wil de meerderheid des volks
een republiek, dan zullen wij ons die moeten laten
welgevallen. (Toejuiching in de vergadering. Geroep:
„Leve Oranje„Leve de RepubliekGefluit.)
Nu echter is er de slechtste soort republiek: een
gezag van acht mannen, door de vriendjes op het
kussen gehouden.
Nederland is veel verplicht aan Oranjede Re
geering verlage den Koning niet tot een machine.
Spreker eindigde zijn rede met het voorstellen
van eene motie, strekkende„te verklaren dat de
Regeering art. 38 der Grondwet heeft geschonden
dat de Kiesvereeniging „Amsterdam" een adres
zende aan de Tweede Kamer, waarin een parlemen
taire enquête wordt gevraagd te dezer zake, en an
deren Kiesvereenigingen te verzoeken, dit adres te
steunen".
Bij het debat dat thans volgde, geraakte dit,
'zooals men in den laatsten tijd te Amsterdam meer
heeft gezien, geheel in handen der aanwezige sociaal
democratische onruststokers, die den boel als het
ware overrompelden en ondanks het protest van den
voorzitter, hun gang gingen.
Een spreker trad op om te betoogen dat het
volk niets verplicht is aan den Koning, want dat
de Koning het volk aan de galg heeft geholpen.
Ware 't niet beter het geld, voor militaire doelein
den tasteed, te bestemmen voor het volk, dat armoe
en ellende lijdt. (Toejuiching.)
Een ander spreker heeft gedroomd, dat de Koning
dood is, en dat het volk niet zoo lamlendig is be
lastingen op te brengen voor een dooden Koning.
(Toejuiging.)
De heer J. A. Fortuyn, met luide toejuiching
ontvangen, constateert, dal de overgroote meerder
heid dezer vergadering anti-Koningsgezind is. Toen
straks „leve de republiek" werd geroepen, werd ge
floten. Die fluiten wil over hetgeen ik spreek, kome
hier. Wij sociaal-demoeraten zullen de orde hand
haven tegenover de Oranjeklanten.
Daarop verklaarde hij liever een absoluten monnrch,
maar die dan ook verantwoordelijk is, te willen,
dan een constutioneele monarchie, waar men nooit
weet waar de fout zit. De motie van den heer
Tindal achtte hij onaannemelijk. Hij stelde een
andere voor, nl. om, onder dankzegging aan den
heer Tindal, „der Regeering dank te zeggen voor
hetgeen zij heeft gedaan tot ondermijning van het
Koningschap en de wenschelijkheid uit te spreken
het Koningschap te vervangen door de Republiek".
(Toejuiching in de vergadering.)
eens stil zijnhet helsche lawaai van den
hond tot rust. Knieper trok zich brommend
terug, terwijl Dolores den rentmeester de hand
reikte.
„Daar ben ik weer voor een gezellig praatje
in het schemeruurtje, zooals jaren geleden,"
zeide zij bewogen.
„Welkom, welkom, evenals toen!" zeide
Engels, terwijl hij haar naar hare gewone
plaats aan het raam bracht. „Ach, wat is
alles toch veranderd, wij beiden ook. Gij
zijt eene groote dame geworden, beroemd
zelfs, en ik wel, ik ben maar een oude
kerel, die slechts wacht op den tijd, dat men
hem daarboven oproept."
„Wat, naar ik hoop, niet spoedig zal ge
beuren," zei Dolores, „want gij moet mij
raden en helpen om de groote bezitting te
beheeren, opdat wij eenmaal als goede huis
houdsters rekenschap kunnen afleggen," zeide
zij, den forschen man de hand reikend.
Hij keek haar een oogenblik onderzoekend
aan.
„Ik mag een schurk zijn, als ik liet niet
doe!" riep hij, hare hand drukkend, op lui
den toon, zooals hij gewoonlijk deed, als iets
hem roerde.
Toen was het eenige oogenblikken stil in
de kamer van den ouden vry gezel, die daar
zoo vreedzaam en gezellig met zijn beesten
woonde. Deze pauze werd door Ida, de kat,
terstond benuttigd. Met haar onderzoek
gereed, verliet zij, zonder eenig geluid te
maken, de sofa en sprong met een tevreden
gesnor op Dolores' schoot.
Daar zij veel van dieren hield, met uit-
Toen echter de voorzitter had verklaard, dat
deze motie hier niet aan de orde kon komen, als
gaande buiten het onderwerp der vergadering, trok
de heer Fortuyn haar weer in, en stelde nu voor
„Na dankbetuiging aan den heer Tindal wordt
geconstateerd, dat de Regeering het Koningschap
slecht heeft gehandhaafd, wordt der Regeering dank
gezegd voor hetgeen zij heeft gedaan tot ondermij
ning van het Koninklijk gezag, en wordt uitgespro
ken, dat de Koning en ministers niet in staat zijn
te regeeren en dus eeu van beiden moeten aftreden".
De lieer Tindal zegt, dat, als de heer Fortuyn
van ellende sprak, die ellende veel grooter zal zijn
als het land wordt veroverd. „Dan kunt gij drie
jaren dienen en vechten en sneuvelen voor een
ander land dan uw geboortegrond," riep hij uit.
De beide moties werden daarna aan stemming
onderworpen door het opsteken der handen, waarna
onder luid hoezee werd geconstateerd,-dat de motie-
Förtuyn met groote meerderheid was aangenomen.
De heer Fortuyn verklaarde nu, dat zijne motie
alléén teu doel had de niet-aanneming van de motie-
Tindal, omdat een volksvergadering zich z. i. niet
kan wenden tot deze Tweede Kamerdaartoe staat
zij te hoog. Overigens heeft spr. sympathie voor
het streven des heeren Tindal en hoopt hij, dat
vele Kiesvereenigingen zich daarbij zullen aansluiten.
STATEN-GENERAAL.
Tweede Kamer.
Zitting van Dinsdag 14 October.
Na de opening der zitting van de Kamer deed
de president-minister hedenmiddag de volgende me
dedeel ing
Reeds is door de „Staatscourant" medegedeeld,
dat Z. M. de Koning krank is. Sedert 26 Sep
tember heeft Z. M. zich niet kunnen bezig houden
met staatsaangelegenheden. Gisteren heeft op Het
Loo een nieuw consult der geneesheeren plaats ge
had, die hunne bevinding in het bulletin kenbaar
hebben gemaakt, gisteravond in de „Staatscourant"
verschenen.
De minister van Justitie en Koloniën hebben gis
teren op Het Loo met de gemelde heeren genees
kundigen een onderhoud gehad. Alsnu is aan de
beslissing van den ministerraad de vraag voorge
legd of reeds nu maatregelen dienen te worden ge
nomen om in de waarneming van de Regeering te
voorzien.
De voorzitter der Kamer, de heer Beelaerts, zeide,
nadat deze Regeeringsmededeeling was gedaan, dat
de Kamer met smart deze groote ramp had ver
nomen, die Land en Koningshuis treft. „Mogen
ging hij voort het besef van de innige deel
neming in het lijden des Konings en de stellige
wetenschap dat de Vertegenwoordiging zich vast
om den Troon schaart, hoe zwaar de ramp ook zij,
eenige verzachting bieden aan H. M. de Koningin
in deze voor haar zoo onuitsprekelijke pijnlijke om
standigheden."
zondering van kruipendgedierte, van de
rups tot de slang, ontving zij liet fraaie,
glanzend zwarte dier vriendelijk. Ida wreef
snorrend den kop langs hare hand en vleide
zich vervolgens op haar gemak in haar
schoot, om hare gestoorde rust voort te
zetten,iets wat voorden opmerkzaam toezienden
Knieper een bewijs was, dat de zaak in orde
was. Hij naderde nu ook kwispelstaartend
en legde zich, toen zij hem even gestreeld
had, op den krippen sleep van haar japon
neer.
„Zoo is het goed!" zeide Engels vroolijk
en tevreden, „want het gaat op, dat het
dier, dat sommige hoogwijze natuuronder
zoekers onverstandig noemen, terstond met het
fijnste instinct den vriend herkent. En men
kan er dan gerust op rekenen, dat zoo iemand
een goed mensch is; daarom, als Knieper
iemand goed ontvangt, sluit ik ook terstond
vriendschap met hem. Ja, ja, juffrouw Do
lores, zoo is het. Dokter Rusz spreekt, als
hij hier komt, wat Goddank maar zelden
gebeurt, mijne dieren met de liefste namen
toe, hij brengt altijd suiker of iets anders
mede. Maar toch laat Knieper hem steeds
de tanden zien en zou, als ik het niet belette,
ongetwijfeld de duidelijke teekenen daarvan
in zijne beenen afdrukken, terwijl Ida een
hoogen rug zet, een dikken staart maakten
tegen hem blaast. En dan spreekt men nog
van geen verstand
Dolores lachte, terwijl zij hare liefkozingen
gelijkelijk onder het edele paar verdeelde.
(Wordt vervolgd.)
